Katalog

N 2005 Nobel Ödülleri açıkl; Bu yılın ilk Nobel ödiilii fizyoloji veya tıp dalında, Helikobakter pilori ve bu bakterinin yol açtığı hastalıklarla ilgili araştırmaları nedeniyle iki Avustralyalı bilim adamınaverildi. Birgiin sonra FizikNobelödülününsahipleri açıklandı. BirAlman ve iki Amerikalı fizikçinin paylaştığı bu ö'dül, lazer bazlı spektroskopi alanındaki çalışmalar için layık görüldü. Son olarak Kimya Nobel ödiilii açıklanınca biz bu yazıyı hazırladık. "Metatezlerin dansı" için açıklanan bu ödülde blr sürpriz yaşandı. Kimya ödülünün ü'ç sahlbinden ikisi olan Amerikalı kimyacılar, ödiilii sevinçle karşılarken, 74 yaşındaki Fransızkimyacı ödiilii sevindirici değil iizücü ve sıkıcı bulduğunu bildirdi ve buna gerekçe olarak buluşunun kırk yıllık ve kendisinin de çokyaşlı olmasını gösterdi. Tıp Nobel Ödiilii bu yıl Avustralyalı Barry Marshall ve Robin Warren'e layık görüldü. İki bilim adamı Helikobakter pilori 'yi ve bu bakterinin gastrit ve diğer mide hastalıklarındaki rolünü açıklayarak yeni tedavilerin yolunu açtılar. astroenterolojik araştırmalar yapan bu iki bilim adamı 1970'li yılların sonlarında henüz hiç tanınmazken birden bire ünlenivermişti. Fakat ortaya attıkları teori ilk başlarda pek ciddiye alınmadı. 0 tarihlerde mide mukozasında meydana gelen iltihaplanmaların veya gastritin, hatalı beslenme ve strese bağlı olarak geliştiği kabul ediliyordu. Fakat bu iki Avustralyalı araştırmacı bu tür mide hastalıklarına neden olanın bir bakteri olduğunu öne sürdüler. Bu iddia birçok bilim adamı için anlamsız gelmişti. Midenin asitli ortamında bir bakteri nasıl yaşayabilirdi? İşte bu imkânsızdı. Ancak Warren ve Marshall'ın bilim dünyasına bıkmadan usanmadan yaptıkları açıklamalar gayet akılcıydı. Patolog Warren, 1979 yılında biyopsi yapılan hastaların doku ör k Minik bakteri buyuk odul getırdı ıı ı ı I ıı I ı • I I • I • Helikobakter pilori ile ülserin gelişimi Enfeksiyon: H. pilori midenin alt kısmında (antrum) da yayılıyor Duodenum Helikobakter pilori Pilorus Antrum G Helikobakter pilori: Diinya genelinde tiim insanlarm %50'sinin midesinde bannıyor. neklerinde, tuhaf kıvnmlı bakteriler saptamıştı. Midenin alt kısmında kendilerine yaşam alanı bulan bu bakteriler, ilginç bir şekilde mide mukozasındaki iltihapların yakınlarında toplanmıştı. Fakat ilk önceleri bu bakterileri kültüre almak, dolayısıyla da kuşkulu meslektaşlar için kanıt elde etmek mümkün olmadı. Ama bu problemin aşılması çok uzun sürmeyecekti. Genç asistan Barry Marshall bu ilginç bakterilerin birkaç kültürünü küvezde unutunca çok yavaş üreyen bakteriler için ideal bir büyüme ortamı keşfetti. VVarren ve Marshall böylece bir tnü'ddet sonra Helikobakter pilori olarak adlandırdıkları bu bakteriyi üretmek için gerekli bir teknik yardım bulmuş oldular. Marshall ultimatif kanıtı 1984 yılında kendi üzerinde deney yaparak ortaya koydu. Bir miktar bakteri kültürü yutan Marshall'ın midesinde bir süre sonra mide iltihabı gelişti ve bunu antibiyotik tedavisiyle iyileştirdi. Bakteri teorisinin tanınmasından bu yana dünya genelinde birçok insan bu tür antibiyotik tedavisiyle mide hastalıklarından kurtulmakta. Ve bu arada Helikobakter pilori'nin mide asidenden nasıl korunduğu, nasıl saptandığı ve ne gibi sonuçlar doğurdu da öğrenildi. Gerçekten de önce imkansız olarak görulen mide bakterisi o kadar yaygın ki bazı bilim adamları bu konuyu artık enine boyuna araştırmaya başladılar. İnsanlığı ve göçlerini birkaç mılyon yıldan bu yana takip eden Helikopter'in acaba zararı olduğu kadar yararı da var mı? Sonuçta dünya genelinde an lltihaplanma: H. Pilori gastrit mukozada ıltıhaplanmaya yol açıyor. Bu gelişme genelde jelirti göstermez. •fr / Koruyucu mukoza » lltihap hücresi *tltr Ülser: Gastrit lltihaplanma, duedenal veya gastrit ülsere donüşür. Ağır komplikasyonlarda kanama ve yırtılma meydana gelir Asit salgısında artış Kanamalı ülser 969/1215 Ekim 2005