Katalog

r Komandoları si nedeniyle ABD'yi, Ortadoğu'da işgalci bir varlık olarak kabul ediyordu. Bu, neden bazı örgütlerin intihar eylemleri düzenlediği, bazılarınınsa bundan kaçındığı sorusunu da beraberinde getiriyor. Örneğin neden IRA, "tüm koşullar uygunmuş gibi" gözükmesine karşın asla böyle bir olaya girişmedi. IRA, İngiltere'yi işgalci güç olarak görüyordu; örgüt üyeleri hem sivilleri öldürüyor hem de açlık grevleriyle kendilerini feda ediyorlardı. STRATEJt ÖNEMLİ DtYENLER Diğer araştırmacılarsa, kültürder çok stratejilerin söz konusu olduğunu dü şünüyor. İntihar terorizmine başvııran ör gütler, ya varolan yöntemlerin artık işleri ne yaramadığına karar vermiş ya da düş man ordusunun gücüne artık karşı koya mayacak hale gelmişlerdir. Atran, Hama; ve İslami Cihad örgütlerinin bu kadar sıl> bu yöntemi seçmelerinin, İsrail ordusıınuı güç kullanımının giderek artmasına bağl olduğunu belirtiyor. Hoffman'ın ise farklı bir görüşü var İntihar saldırılarının ortaya çıkmasınm ne deni, terörist örgütler arasındaki rekabei diyen uzman şöyle diyor: "Sözgelimi Filistinli örgütler, siyas arenayı diğer örgütlere kaptırdıklarında vt kendilerini ön plana çıkarmak istediklerin de bu yola başvuruyorlar. 1993'te Yaseı Arafat'ın Filistin Kurtuluş Örgütü liderli ğinde barış görüşmelerini başlatması, Ha mas'ın İsrail'i yok etme gibi lıayati bir fik rini tehdit ediyordu. Kadınların giderek da ha çok kullanılmasının nedeni de benct bu. Fikirlerini daha yüksek sesle dııyurma larını sağlıyor." İntihar saldırılarına karar veren ör gütler, eylenıcileri de ikna etmek zoıunda lar. Peki bir örgüt bunu nasıl beceriyori İlk olarak, yöntemin halk arasında desteği ni sağlamak zorunda. Orgüt, intiharın hal kı için yapacağı en büyük fedakârlık oldu ğunu öne sürerek bunu başarıyor. Biı halk, işgalci bir güç tarafından baskı göıü yor veya sosyal bir çöküntü içindeyse ör gütlerin mesajı çok kolay alınır. MATERYALİSTLERtN DURUMU ZOR! Adını vermeyen bir araştırmacı, olayların en sıcak yaşandığı bir dönemde kendini İslami bir örgüt üyesi olarak tanıtıp Kuzey İrlanda'ya girmiş. Bir IRA komutanına neden hiç intihar saldırısı düzenlemediklerini soran araştırmacı şöyle devam ediyor: 'Bunun kendi kültürlerine aykırı olduğunu ve halkın kendilerine sırtını döneceğini söyledi. Açlık grevleri, gidebilecekleri en son noktaymış." VVashington'daki RAND Cooperation adlı araştırma şirketinden Bruce Hoffman, kültürün, bir örgütün stratejisini belirlemede rol oynadığını düşünüyor. Siyasi şiddcti incelcyen Hoffman, intihar saldırılarımn, Batıya yabancı bir fenomenmiş gibi görünmesine de kesinlikle karşı çıkıyor. Hoffman ile Merari, Batılıların, kendilerini havaya uçurmaya diğerlerinden daha zor karar vereceklerine ilişkin hiçbir kanıt olmadığına dikkat çekiyorlar. 2001'de Afganistan'da yakalanan "Amerikalı Taliban" da denilen John Walker Lindh'i sorgulayan Gunaratna ise Hoffman'a katılmıyor. Araştırmacı, "Bir El Kaide komutanı Lindh'e şehit olmak isteyip istemediğini sormuş. 0 da bunu reddetmiş. Batılıların maııtıkları materyalisttir" diyor ve şöyle devam ediyor: "Kendilerini feda etmeye yetecek aynı arzu ve kültüre sahip değiller. Belki de bunun bir nedeni, Batı'nın parasal anlamda daha fazla şeye ulaşmış olmasıdır. Eğer materyalistseniz, asla iyi bir intihar komandosu olamazsınız." KÜÇÜK GRUPLAR Bu nedenle de Hamas'ın kapısını ça larak gönüllü olmak isteyen yüzlerce kiş var. Öte yandan örgütler, militanlarınır vazgeçmesini önlemek için onları küçülgruplar halinde örgütlüyor ve "amaçlar uğruna şehit olacakları" fıkrini güçlendir mek için haftalar, aylar veya yıllar sürer yoğun bir psikolojik eğitime tabi tutuyor. 19961999 yılları arasında C.azze'de Birleşmiş Milletler yardım görevlisi olarak Sayfayı çeviriniz ne en bilgili uzmanlardan olaıı Ariel Merari, 1983'ten beri Ortadoğu'daki tüm intihar küinandülarının geçmişlerini vc çevrelerini araştırdığında hiç beklemediği bir sonuca varmış. "Çoğunluğa baktığınızda, ruh durumu bozukluğu, şizofreni veya daha önce intihar etme girişimleri gibi normal şartlar altında intiharla ilişkilendireceğiniz hiçbir risk faktöriine rastlamadım." Michigan Üniversitesi'nde antropolog olan Scott Atran da bu görüşlere katılıyor: "İnlihar komandoları mı ya da adı her neyse, bu kişilerin tünıüne uyan herhangi bir psikolojik profil yoktur". İsrail'deki Merari de, l.übrıan'da 19831986 yılları arasında gerçekleştirilen 31 intihar eyleminden 22'sinin laik örgütlerce düzenlendiğini ortaya koydu. Dahası, Ortadoğu'da İsrail güçlerine karşı girişilen ilk intihar eylemlerinden birini diizenleyeıı Loula Abboud, tüm kalıpları yıkmıştı: Laik görüşleri savunan, Hıristiyan bir kökten gelen ve orta sınıf bir aileye sahip 19 yaşında bir kadın olan Abboud, 1985'te Lübnan'da bir grup İsrail askerinin önünde kendini havaya uçurmuştu. ÖRGÜTLERİN SORUMLULUĞU Bu durumda, mantıklı, akıllı, iyi eğitimli ve refah içindeki bir insanı böylesi akıldışı ve aşın uçlarda bir eylemi gerçekleştirmeye iten ne? Birçok araştırmacıya göre işin derininde bu kişileri bünyesine alan örgütler yatıyor. İntihar terorizminin yakın tarihinde, her bir görevin bir direnişçi örgüt tarafından planlandığı ve onaylandığı görülüyor. Merari, intihar eylemlerinin, örgütsel bir olay olduğunu ve örgütün bıına girişip girişmeyeceğine karar verdiğini söylüyor. Pape ise, bu saldmlann "siyasi ve stratejik" olduğu görüşünde. Dahası amaç hep aynı: Güç kullanarak hükümeti devirmek veya örgütün kendisinin olduğunu iddia ettiği topraklardan çekilmesini sağlamak. Bu 11 Eylül teröristleri için de geçerli, çünkü onlar üsleri ve İsrail'i destekleme 188 SALDIRININ ANATOMİSİ Olayın dini boyutları, yani İslami örgütlerin, gönüllülerini intihara hazırlamak için ccnnet vaatleri gibi dini propagandaları kullanmalarıysa çok daha karmaşık bir dıırıım. Aslında intihar terorizmi ne dini örgütlere ne de Müslüman kültürüne has bir olay. Chicago Üniversitesi'nden siyasi uzman Robert Pape, 1980'den 1991'e kadarki toplam 188 intihar saldırısıyla ilgili bir veri tabanı hazırladı. Bu tür saldırılarla dini köktendincilik arasında hiçbir doğrudan bağ saptayamayan Pape, intihar eylemlerine en fazla başvuran MarksistLeninist bir örgüt olan ve üyelerini Hindu ailelerin oluşturduğu Tamil Kaplanlarıtıa dikkat çekiyor. Geçmişte Tamil Kaplanları ile kamikaze pilotları da intihar komandosuydu. 903/1310 Temmuz 2004