Katalog

Bilim ve Int Bir intihar kom Bir insanı, hem kendisini hem de diğerlerini öldürmeye iten nedir? İntihar saldmlarını inceleyen psikologlar ve antropologlar, hiç beklenmedik, dehşet verici sonuçlara vardılar: Hepimiz birer intihar komandosu olabiliriz. Psikologlar, antropologlar ve diğer uzmanlara göre, intihar komandolarının tek ortak yanı, hepsinin acı çeken toplumiardan çıkmaları. Hiçbirisi bizden daha mantıksız, daha deli, daha kötü eğitimli, daha yoksul veya daha fazla dindar değil. Olayın dini boyutları, yani Islami örgütlerin, gönüllülerini intihara hazırlamak için cennet vaatleri gibi dini propagandaları kullanmalarıysa çok daha karmaşık bir durum. Aslında intihar terorizmi ne dini örgüttere ne de Müslüman kültürüne has bir olay. artları her ne olursa olsun 16 yaşındaki bir öğrenci ve iki çocuklu bir an'ne, yaşamın ve büyümenin birer semboTferidirler. Ancak her ikisi de bu yil Ortadoğu'da ölüın ve kendini yok etmekle birlikte anıldılar. Anne, ocak ayında Gazze'de gerçekleştirdıği bir intihar saldmsında kendini ve 4 İsrailli'yi öldüren ve 3 yaşında bir erkek ile 18 yaşında bir kız çocuğunu geride bırakan Reem Raişi idi. Çocuksa. mart ayında Nablus'ta bir İsrail kontrol noktası yanında üzerindeki bombaları patlatmayan Hüsam Abdu idi. Anne Raişi, ilk "şehit anneydi"; Filistinli terör örgütlerine göre sonuncu da olmayacak. Abdu'da yalnız değildi. Daha önce de onlarca Filistinli yaşıtı aynı şeyi yapmaya kalkışmış, onların bazılarıysa başarrnıştı. Derinliğiyle anlaşılamayan böylesi çelişkiler düşünüldüğünde, intihar komandolarının anne veya genç de olsalar bizden farklı olduklarını sarımak rahatlatıcı olabiliyor. Tabii intihar komandoları sadece Ortdoğu'ya, Pilistin'e özgii değil. El Kaide militanları ve teröristleri de var. Türkiye'de solcusundan, Kürt nıılitanına ve şeriatçısına kadar da son yıllarda intihar komandoları çok sayıda öldürme ve intihar olayında büyük rol nynadı. YANLIŞ GÖRÜŞLER ğil. Bombacılar genellikle gönüllülerin bulunmasını sağlıyor. Onlar hakkında pek çok düşünce var: Onlar cinayete veya intihara meyilli manyaklardır; yoksul ve daha iyi bir gelecek hayalleri kuramayacak kadar bilgisizlerdir; karşı koyamayacakları siyasi baskılarla hareket ederler ve köktendincilerdir. Analizciler ve politikacılar tarafından dile getirilen tüm bu görüşler, her durumda yanlış. Psikologlar, antropologlar ve diğer uzmanlar tarafından geçen haftalarda açıklanan bir araştırmaya göre, intihar komandolarının tek orlak yanı, hepsinin acı çeken toplumlardan çıkmaları.. 0 r taya konulan diğer saptamalara ise hiçbir saldırgan uymuyor. Hiçbirisi bizden daha mantıksız, daha deli, daha kötü eğitimli, daha yoksul veya daha faztoplumlannca yüceltiliyorlar. Bu da yeni intihar la dindar de Sinğapur'daki Nanyang Teknik Üniversitesi'ndeki terorizm araştırmaları enstitüsünün başındaki Rohan Gunaratna, "Onlar senin ve benim gibiler" diyor. Bu sonucun, bizim için, "intihar komandolarınm birer fanatik oldukları" şeklindeki yaygın bir anlayıştan çok daha vahim bir anlamı var. HERKES ONLARDAN OLABİLİR Anlamı şu: îjartlar uygun ise, herkes onlardan biri olabilir. Düşmanmı öldürürken kendini de öldürmek yeni bir olay değil. 1. yüzyılda Musevi isyancılar Romalılara karşı, 11 ve 14. yüzyıllarda da Haşşaşinler bu yola başvurmuşlardı. Düşman gemilerine uçaklarıyla dalan Japon kamikaze pilotları da 2. Dünya Savaşı'nın seyrini değiştirmişlerdi. İntihar terorizminin başladığı tarih ise, Hizbullah'ın cıhad adı altında bomba yüklü bir kamyonla Beyrut'taki ABÜ Büyükelçiliği'ne saldırdığı ve 63 kişinin ölümüne neden olduğu 1983 Nisan'ıdır. İntihar saldırıları, o günden sonra başta Hamas ve Tamil Kaplanları olmak üzere dünyanın dört tarafındaki örgütlerce düzenlendi. 1980'den beri dünyanın her tarafından yaklaşık olarak 500 intihar saldırısı gerçekleştirildi. Tüm bu gerçekler akademisyenlerin, intihar komandolarının psikolojilerini ve içinde bulundukları ortamları incelem sevk etti. Ancak sonuçlar, varolan tüm leri tersine çevirdiler. Sözgelimi, AUD'nin yardım progr larının temelınde yatan, "terorizmin ; sulluktan ve eğitimsizlikten doğduğu" layışını ele alalıın. Başkan Bush, 2002'de Meksiko'ı Birleşmiş Milletler gelişim toplantılarıı "Yoksulluğa karşı savaşıyoruz, çüı umut teröre karşı verilecek bir yanıttır" mişti. BEKLENMEDİK SONUÇLAR Ama Princeton Üniversitesi'nde ı nomist olan Claude Berrebi'nin, 19H()'lı sonundan 2003'e kadar geçen bir dör içinde yaşayan Hamas ve İslami Cihad lemcileriyle ilgili yiirüttüğü araştırnı. nüfusunun yı'izde 32'si yoksul olan F tin'deki intihar komandolarının yaln yüzde 13'ü'nün yoksul bir aileden geldi saptadı.. Ayrıca, eylemcilerin yarısından fa sı, yüksek eğitimlerini tamamlamıştı. oran tüm Filistin nüfusu için yüzde 1 kalıyordu. Geçen yıl Journal of Kcono Perspectives dergisinde yayımlanan başka incelemeye göreyse, 1980'ler 1990'ların başında ölen Hizbullah nıili ları, yaşıtlarından daha varlıklıydılar ve taokulu bitirme oranları da daha yükst İsrail'deki Tel Aviv Üniversitesi1 psikolog olan ve Ortadoğu terorizmi u; 903/1210 Temmuz 2004