Katalog

Yaşlılık bilimiGenetik Bilim, gençlik genlerinin peşinde Sağlıklı yaşlanmanın gizini çözmek isteyen bilim adamları, yaşlı ve sağlıklı insanlann kalıtımlarını inceliyorlar. Uluslararası dev projenin ilk sonuçları bir insanın 100. doğum gününü kutlayabileceğinin bağışıklık sistemince belirlendiğini gösterdi. A lman doktor Susanna Nikolaus, ülkesindeki yiiz yaşındaki insanlann kan örneklerini topluyor. Almanya'da çok uzun ömürlü insanlann sayısı beş bini aşmış durumda. Ve bu insanlann sağlıklı bir ştkilde yaşlanmaları tıpta yeni bir araştırma konusu haline geldi. Uzun yaşamın sırrını çözmek isteyen Kiel Dahili Tıp Üniversitesi Kliniği doktorlarından Nikolaus ve ekibi, yanıtın genlerde yazılı olduğunu tahmin ediyor. Bu nedenle de yaşlıların genlerini ayrıntılı bir şekilde incelemeye koyuldular. "Hedefimiz, kalıümda değişiklikler yapıp insan ömrünii 150 yıla çıkarmak değil" dıyor Nikolaus."Ama bazı insanlara sağlıklı bir şekilde yaşlanmaya izin veren gen varyasyonlarını bulmak istiyoruz." Araştırmacı şimdi ekibiyle birlikte radyo programlanyla, huzurevlerinde ğerçekleştirilen anketler ve muhtarlıklardakı verilerin yardımıyla en az 90 yaşında olan insanları araştırıyor. Almanya'da yaşlı nüfus gerçekten de hızla büyümekte. Araştırnıacıların ellerine her gün on yanıt ve üç kan örneği geçiyor. kardeşlerin kalıtımını çözerek yaşlılığın ilaç ve terapilerle yavaşlatılıp yavaşlatılmayacağını bulmaya çalışacaklar. Bu amaçta Pekin Nüfus Araştırmaları Enstitüsü Avrupalı bilim adamlarıyla birlikte çalışarak yaşlı ÇinliIerin kalıtımını incelevecek YILDAN ÜÇAY YILA 100 yaşındaki oyuncu Johann Heesters: Biyolojik bir yaş engell henüz görünmüyor. lecekler. Hatta insanların 120 veya 130 yıl yaşamaları bile olası, şimdilik biyolojik bir engel görünmüyor. Erken yaşta ölenler genelde sigara içenler, yetersiz hareket edenler ve kötü beslenenler diyor Boston Üniversitesi yaşlılık araşürmacısı Tom Perls. Çoğunlukta kalan grup ise yaklaşık seksen yaşına kadar yaşayabiliyor ve bu grubun içindeki insanların 25'te biri de farklı genetik donanımlar sayesinde 100 yaşına ulaşabilmekte. Ancak bu kadar uzun ömürlü olan insanların hepsinin sağlıklı yaşlanmadığını Perls, Amerika'nın doğu sahillerinde yaşayan yüz yaşındaki insanları araştırarak bulmuş. Araştırmacı bir asır yaşayabilen insanları üç grııba ayırmış: 1 Savaşımalan 6070 yaşlarında kronik hastalıklara yakalanmalarına rağmen uzun bir süre hayatta kalabilenler 2 Dayanıklılar: Kronik rahatsızlıklara seksen yaşın ortalarına kadar yakalanmayanlar (%40). 3 Kaçaklar Geriye kalan %20'lik bu grup ise 100 yaşını aşana dek hiçbir önemli hastahğa yakalanmayanlardan oluşmakta. Tab.ı ı;i araştırmacının asıl ilgisini çeken de "Kaçaklar". Üstelik bunlardan bazıları sigara bile ıçiyor! Bu da doğuştan varolan bir antiaging programının bir kanıtı olsa gerek. Uzun yaşam süresinde hangi genlerin işlediği ve etkili olduğunu biyologlar şimdiye dek sadece mayalarda ve hayvanlarda kanıtlayabildiler. Freıburg Universitesi'nde Maren Hertweck ve Ralf Baume UZUN ÖMÜRLÜ GENLER Örneğın genetikçi Almut Nebel'in eline kısa bir süre önce 29 Aralık 1899 yılında doğan bir kadının bilgileri geçmiş. "İnanılmaz bir şey, kadın üç yüzyılı da görmüş" diye şaşkınlığını dile getiren Nebel, dört arkadaşıyla birlikte yaşlıların kanlarındaki DNA kalıtım malzemesini çözmek ,g , için santrifüj aletı, analiz robotu ve titreşimli su banyosuyla çalışıyor. Bugüne değin 2000 ornek alınmış. Yaşlılık projesi çerçevesinde çok uzun ömürlü insanlann tüm kalıtımlarıyla birlikte aynı köyde veya kentte yaşayan 60 ve 75 yaşındakilerin kalıtımlan da taranarak karşılaştırılmakta. Kalıtım analizlerinin karşılaştırılması sayesinde uzun yaşama ızin veren genetik varyasyonları bulacağımızı sanıyoruz diyor bilim adamı. Alman bılım adamları bu aydan itibaren diğer on Avrupa ülkesındeki enstitülerle birlikte bugüne değin gerçekleştirilen en biiyük yaşlanma projesini başlatacaklar. Bılım adamları "Sağlıklı yaşlanmanın genetiği" (İng. kısaltması Geha) programıyla her şeyden önce 2800 yaşlı Yaşlılık araştırmaları çok uygun bir zamana denk geldi aslında. Çünkü insan ömrü günden güne uzuyor ve herkes yaşlanırken sağlıklı kalmak istiyor. Ortalama yaşam süresi 160 yıldan bu yana yıldan yıla üç ay kadar uzamakta. Almanya'da kadınların ortalama yaşam süresi şimdiden 81, erkeklerin ise 75 yıla yükseldi. Buııa neden olarak en başta iyileştirilmiş temizlik koşulları ve sağlıklı besfenme gösterilmekte. Türk insanının yaşam beklentisi Almanya'nın ve diğer endustri ülkelerinin henüz çok gerisinde. Devlet İstatıstık Enstıtüsü verileriyle yapılan hesaplamalara gore ülkemizde Almanya'da yıllara göre ortalama yaşam beklentisi 60 yıl ki 68,7 yıllık ortalama yaşam süresi 3035 yıl sonra ancak 73,4 yıla çıkabilecek. Türk insanının 2040 yılındaki ortalama yaşam süresi bile Amerika, Almanya, Japonya, Avustralya, İsveç ve İsviçre gibi ülkelerın 2000 yılındaki yaşam beklentisinin altında kalacak. Fakat uygarlığın zaferi henüz en uç noktasına ulaşmış değil. İnsan ömrünun bellı bir limiti olduğunu söyleyemeyız diyen MaxPlanck Demografi Araştırmaları Enstitüsu mudurü James Vaupel, Almanya için yaptığı tahmınlere göre bugün dünyaya gelen Almanlar, önümuzdekı yüzyılda 100. doğum günlerini kutlayabi 100 yıl ister yönetiminde çalışan ekip, kısa bir süre önce Caenorhabditis elegans solucanının kalıtımında hücre yaşlanmasını ayarlayan SGK1 genini saptadı. Normalde 14 gün içinde ölen solucanlar SGK1 geninde yapılan değişiklikten sonra fazladan iki hafta daha sağlıklı bir şekilde yaşamışlar. Yoksa insan da bir tür gençlik genine mi sahip? Perls, bu konuda ilk sonuca ulaştı bile. 137 yaşlı kardeşın kalıtımını inceleyen araştırmacı farklı bir varyasyon saptamış. Dördüncü kromozom iizerinde, kandaki yağ üretiminin ayarlanmasından sorumlu olan MTP (mikrosomal transfer proteini) geni yer alır. Yaşlı kardeşlerde MTP geninin belli başlı bir varyasyonu daha fazla bulunuyor. Farmakologlar daha şimdiden bu dolaşım iizerinde etkili olacak bir ilaç iizerinde araştırmaya başladılar bile. 898/4 5 Haziran 2004