Katalog

KısaHaberler Minik elmaslarda levha tektoniğinin geçmişi gizli Subduksıyon zonlarında oluştuğu sanılan mınık elmasları ınceleyen Parıs Yer Fızığı Enstıtusu nden Pierre Cartıgny, levha tektonığı dolaşımının 1 8 mılyar yıldır devam ettığını buldu Subduksıyon zonlarında yerkabuğu, daha doğrusu ınce okyanus kabuğu yer mantosunun altına gırer Kabuk bu sureç sırasında yuksek sıcaklık ve yukse basınç altında kalınca orneğın bilim dünyasından elmas ve kuvarsın bellı başlı yuksek basınç turlerı oluşmakta Alta gıren levhanın kuçuk parçacıkları bazen tekrar yuzeye çıkınca ıçınde sıkışıp kalan mıneraller de bırlıkte yuzeye çıkıyor Işte bu mıneraller levhaların geçmışı hakkında bılgıler barındırırlar Cartıgny başkanlığında çalışan ekıp şımdı Scıence dergısınde, Kanadanın Churchıll bölgesınde bulunan yaklaşık bır mılımetre buyukluğunde ve 1,8 mılyar yıllık elmaslar hakkında bır açıklama getırdı Jeologlar, sarımsı kahverengı taşların volkanık magmayla yuzeye taşındığını tahmın edıyorlar Elmasların varlığı araştırmacılara göre dunyanın 1,8 mılyar yıl önce bugune dek tahmın edılenden çok daha soğuk olduğunu gösterıyor Çunku elmaslar kızgın ortamda oluşmaz Jeologlar bugune dek dunyanın bundan 600 000 yıl önce levha tektonıfjını bugunku şekılde ışleyebılecek kadar soğuduğunu sanıyorlardı yapan Toshihiro Tanaka yönetımındekı Japon ekıp, kalp enfark tusu rıskınde Galectın2 proteını nın önemlı bır rol oynadığını tah mın edıyor Nature dergısınde yayımlanan araştırmaya gore, bu bozuk gene sahıp olan kışılerın enfarktuse yakalanma olasılıkları daha fazla Kalp enfarktusu, kalp kas dokusunun yetersız kan dolaşımına bağlı olarak ölmesıyle ortaya çıkıyor 2638 enfarktüs hastasının verısını 2499 kışılık bır kontrol grubuyla karşılaştıran Tanaka, Ga lactın 2 salgısının duşurulmesıyle enfarktusun önlenebıleceğıne ve proteın sevıyesını duşuren ılaçla rın onlem ve tedavı amaçlı kullanılabıleceğıne ınanıyor bunlar yıldızlarına çok yakın me safede dönen "çok kızgın Jupıter" olarak adlandırılan dev gaz gezegenlerı Yenı yontemle ılk kez gezegenın çapı ve yogunluğu da hesaplanabılıyor Gezegenlerden bırı 6000 ışık yılı uzaklıktakı Guneş benzerı yıldızın etrafında sadece 3 4 mılyon kılometre mesafede dönuyor (Merkur Guneş ten 18 mıslı uzaktadır) Yenı keşfedılen gezegen Jupıter den %35 daha ağır ve ça pı da on mıslı buyuk Böylece yıl dızının etrafını sadece bır buçuk gun ıçınde çevreleyebılıyor Araştırmacılar gezegendekı yuzey sıcaklıgının 1800 santıgrat derece olduğunu tahmın edıyorlar Ikıncı gezegen 1200 ışık yılı uzaklıktakı cuce yıldıza aıt Yıldızının etrafını 1 gun 17 saat ıçınde çevreleyen gezegenın yıldızdan uzaklığı 4 6 mılyon kılometre Dış gezegenlerdekı en kısa devır suresı bugune değın 2 5 gun ıdı "Çok kızgın Jupıter" sınıfındakı dış gezegenler halıhazırdakı yön temlerle gorunmemekte Bu durum bunların çok ender olmasına bağlanıyor Bılım adamları 2500 7000 yıldızdan bı rınde böyle bır gezegenın bulun duğunu tahmın edıyorlarsa da bu dev gezegenlerın yıldızlarına nasıl bu kadar yaklaşabıldıklerını çözemedıler henuz \ ' Mağara galerilerini bakteriler mi oluşturuyor? Yenı bır teorıye göre bazı mağara sıstemlerı kukurt bakterılerının eserı Buna göre kuçuk canlılar kıreçtaşını alçıya dönüş turuyorlar Alçı ıse daha sonra suyun etkısıyle yok oluyor Bılım adamları mağara bakterılerını özellıkle de bınlerce yıllık duvar resımlerıne zarar vermelerı nedenıyle araştırıyorlar Texas Unıversıtesı jeologları şım dı kukurt bakterılerınde yepyenı bır yetı keşfettıler Kukurt bakterı lerı özumlenme sonucunda kıreç taşını alçıya dönuşturebılen sulfurık asıt uretıyorlar Alçı suda çözulduğu ıçın de suyla yıkandığında zamanla boşluklar oluşmakta Anette Summers Engel yonetımınde çalışan ekıp bakterılerın etkısıyle, Amerıka nın Wyornıng eyaletınde kı LowerKane mağarası gıbı bu yuk mağaraların oluşabıleceğıne ınanıyorlar Bılım adamları bugune dek sulfurık asıdın kukurt bak terılerı olmadan oluştugunu sanıyorlardı Doğal kaynaklarda kokmuş yumurta kokusuyla kendısını bell eden hıdrosulfurık asıt yuzeye çıktığında havadakı oksıjenle reaksıyona gırerek sulfurık asıt uretebılır Bu asıt kayanın ıçınde kı kalsıyum karbonatla (kıreç) tepkı göstererek kalsıyum sulfata (alçı) dönuşturur Ve boylece kalsıyum sulfat suda çozulur ve zamanla buyuyen kuçuk boşluklar oluşur Anette Summers Engel Lower Kane mağarasında buyuk boşlukları oluşturmaya yetecek kadar hıdrosulfurık asıdın açığa çıkmadığını fark etmış Ama bunun yerıne mağaranın zemı nınde bakterılerden oluşan beyaz lekeler bulmuş Bu bakteriler enerji kazanmak ıçın dığer orga Bir yılın iki gfin sfirdfiğü yeni gaz gezegenler Marsılya Astrofızık Laboratuvarı nda Françoıs Bouchy yönetımınde çalışan ekıp yenı bır yon temle çok uzakta bulunan ıkı yıl dızda çok kuçuk yörungelere sahıp gezegenler buldu Araştırmacılar Ogle araştırma projesı çerçevesınde guney gökyuzunde yer alan ıkı alanda 155 555 yıldızdakı parlaklığın pe rıyodık olarak azalıp azalmadığını araştırdılar Bu sureç duzenlı olarak yıldızın yanından geçen ve ışığını engelleyen bır gökcısmıne ışaret eder Bouchy ve arkadaşları du zenlı olarak kararan 137 adayın et rafındakı cısımlerın gezegen mı cuce veya cuce yıldız mı olduğunu bulabılmek ıçın yıldızın salınıp salınmadığını da kontrol etmışler Bu harekete gore dıştakı gezege nın kutlesı ve mesafesı hesapla nabılıyor Araştırmacıların Astronomy & Astrophysıcs dergısındekı yazılarına gore 137 adaydan sadece 2 yıldız gezegene sahıp Ve Kutuplar altüst olsa da Dünya yerinde duracak Hollyvvood, bır felaket senaryosuna daha veda edı yor Araştırmalara göre geze genımız manyetık kutup noktalarının tekrar tersıne dönuşunun ardından yaşanacak geçış dönemınde de guvenlıkte olacak Bu dönemde Dunya, "Guneş ruzgârı'yla etkıleşecek böylece kutup noktalarının değışımının ardından atmosferın ust katmanında yenı bır alan oluşmasını sağlayacak Daha öncelerı bılım adamları kutup noktaları değıştığınde bızı, uzaydan yansıyan öldurucu ışınlardan koruyan kalkandan yoksun kalabıleceğımızı duşunuyorlardı Kuzey ve guney kutup noktaları değıştığınde oluşan "manyetık terse dönuş'un, Dunya'nın manyetık alan gucunu zayıflattığı bılınıyor Denız dıplerındekı donmuş tortular bıze, geçen 400 mılyon yılda yuzlerce kere bu tersıne dönuşun gerçekleştığını gösterıyor Normal şartlarda bu manyetık alan Dunya'nın yuzeyını, Guneş'ten ve uzayın derınlıklerınden gelenlerı de ıçeren, yuksek enerjılı parçacıklardan koruyor Ancak kutup noktaları tersıne dönduğunde manyetık alanın gucu normal sevıyesının 897/6 29 Mayıs 2004 Enfarktüs geni bulundu Bozuk bır genın, enfarktüs rıskınden sorumlu tutulan bır proteını urettığı saptandı Araştırmayı yuzde 10'unun da altına ınıyor ve bınlerce yıl bu halde kalıyor Manyetık alandakı böyle bır guçsuzleş me, atmosferde, ıklımlerde ve özellıkle ınsan hayatında fecı netıceleıe neden olabılecek öldurucu ışınların Dunya'nın yuzeyıne ulaş masına neden olabılır Munıh Unıversıtesı'nden Harald Lesch ve çalışma arkadaşlarının hazırladığı ve Astronomy and Astrophysıcs dergısınde yayımlanacak olan makalede, Dunya'nın manyetık alan gücu buyuk oranda azaldığında ya da tamamen yok olduğunda gerçekleşebılecek olaylar açıklanıyor Bılgısayar benzetımlerınde bu olay gerçekleştığınde, saatte 1 mılyon kılometrelık hıza ulaşabılen ve hıdrojenle helyum çekırdeklerınden oluşan Güneş ruzgârlarının, Dunya'nın çevresını sardığı ve orıjınal manyetık alan kadar guçlu bır manyetık alan yaratabıldığı göruluyor Dunya nın manyetık kuzey noktası son 200 yılda 1100 km yer değıştırdı ve manyetık alanın gücu de son yuzyılda yuzde 5 oranında azaldı Lesch bu duşuşun, 730 000 yıl öncekı son terse dönuşten berı en hızlı duşuş olduğunu soyluyor www nevvscıentıst