Katalog

iiaftalık bulmaca 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İlgÎDÇ sora, Kan nakli ve reddedilme sorunu Soru: Kan nakillerinde, organ nakillerinde olduğu gibi reddedilme sorunu niçin yaşanmaz? Yanıt Başkalanndan yapılan kan nakillerinde, organ nakilleri gibi reddedilme sorunu yaşanmaması üç önemli nedene bağlıdır. Birincisi nakiller damar içine veya dolaşım sis>temine doğrudan verilir. Damardan alınan antijenlere (yabancı madde) yönelik bağışıklık tepkisi, diğer kanallardan gelen tepkiler kadar belirgin değildir. Ikincisi, nakil yapılmış organlar alıcının savunmasını uyaran bağışıklık hücreleri içerir. Oysa kan nakillerinde bu tür hücreler nakil yapılmadan önce fıltre edilir. Ûçuncüsü, vücut üç ay içerisinde nakledilen alyuvarlann yerine yenilerini üretir. Dolayısıyla bunların "yabancı" olarak algılanma süresi kısadır. Oysa organ uzun yıllar yerınde kaldığı için bu risk yüksektir. Kanın reddedilraesi çok düşük bir olasılıktır. Akut hemolitik reaksiyon, nakil edilen 80.000 ünitede bir görülür. Bunun nasıl olduğunu anlamak için bağışıklık sistemi ile ilgili temel olgulara bir göz atmak gerekir. İki türlü bağışıklık sistemi vardır. Biri vücut sıvılarından, diğeri hücrelerden kaynaklanır. Vücut sıvıları ile ilgili bağışıklık sistemi, yabancı antijene spesifik antikorlar üretir. Bu antikorlar antijene yapışarak bağışıklık kompleksleri (Antijenin serumda kendisine karşı oluşan antikor ile birleşmesi sonucu meydana gelen madde) oluşturur. Karaciğer ve dalak bu kompleksleri öldürür. Kompleksler aynca kompleman (Normal kanda bulunan ve özel amboseptor ile birleştiğinde bakteri veya diğer hücrelerin tahrip olmasını sağlayan madde) yolunu faal hale getirir. Kompleman faaliyeti, üzeri antikor ile kaplanmış bakteri veya hücrelerin zarlarında delikler açar. Kan nakillerinde ortaya çıkan bağışıklık tepkileri genellikle vücut sıvıları ile ilgilidir. Oysa organ nakilleri hücresel bağışıklık tepkileri uyandırır. Bu tepkiler, sitotoksik lemfositler denilen hücre ö'ldüren ajanları yaratır. Kan nakillerinde görülen kilit antijenler ABO sistemleri ile sınırlıdır. Kan tipleri A (Alyuvarlar A antijenlerine sahiptir, B antijenleri yoktur), B (B antijenlerine sahiptir, A antijenlerine sahip değildir), AB (Hem A hem de B antijenlerine sahiptir) veya 0 (Ne A ne de B antijenlerine sahiptir). 6 aylıktan büyük herkes üretmediği antijenlere karşı antikor sahibidir. Yanlış antijen içeren kan nakli yapılan hastada ciddi reaksiyon oluşur. Bu reaksiyonlar alyuvarlann parçalanması veya şiddetli enflamasyon tepkisidir. Şiddetli enflamasyon bribrek fonksiyonlarını bozar, hatta ölümlere yol açar. Daha sık görülen ise gecikmiş hemolitik reaksiyondur. Bu durum, nakledilen 5.000 ünitede bir görülür. Bu reaksiyon ile ilgili antijenler ABO sistemine değil, diğer bilinen 25 kan grubu sistemlerinden birine dahildir (Rhesus gibi). Üretilen antikorlar komplemanları faal duruma geçirmez, dolayısıyla nakledilen hücreler genellikle parçalanmaz. Tam tersi, dalak hücreleri ayıklar ve nakilden günler ve haftalar sonra daha az şiddette enflamasyon tepkisi ortaya çıkar. Bazen bu reaksiyon böbrek yetersizliğine neden olur. Kaynak: Scientifıc American, Mart 2004 OLDAN SAĞA . Avrupa'nın ilk baskı makinesinin tasarımı;e üretimi gerçekleştiren Alman matbaacı ımdeki) Genellikle arkasından yağmur gen sert ve geçici yel. 2. Optik aletlerinde obiften aldığı ışınları göze veren mercek sisteVenedik denizkulağınm ağzını Adriya deyönünde kapatan uzun ada Deprembilim lanı. 3. Çoğu kıldan dokunmuş büyiik çuYapay Yapnıa, etme Süpurgeotu. 4. Yaa bir haber ajansı Dokunduğu her şeyi al;apan, eşek kulaklı Frigya kralı Tabaklan Halk. 5. Luc Besson'ın bir filmi Sıtma tyan sivrisinek türü Durağan bir noktadan :n ve kapalı bir eğriye dayanarak hareket ı bir doğrunun çizdiği yüzey, mahrut. 6. k Hasta bakilan yer Yaşamsal sıvı Çıkâr. 7. Arapların ve tiim Müslümanların ey Ispanya'da Amerika, Cadiz, Cordoba, ıada, Huelva, Jaen, Malaga ve Sevilla illeriıpsayan geniş bölgeye verdıkleri ad Tropi\merika'da yaşayan, ağaçkakanlara benzebır kuş Bir nota. 8. Zaman gosteren aygıt kise! Bayrak Afrika'da yaşayan bir anti9. Pasak Çanakkale boğazının doğu kıyıı, Eceabat'ın karşısında hurun İstanın eski adlarından biri. 10. Yalnızlık korı Kültür. 11. Ayak Ses yitimi • Sarmısakılunan doğal antibiyotik. 12. Yetıi evlenmiş ı, geliıı "Bılınçdışi ötekinin söylemidir" )ilinçdışı bir dıl gıbı kurulmuştur" söylemi savuııan Fransız psıkanalızci Selenyusimgesi. 13. Hünsa, erdişi Ceylan. 14. Ci• tarafından yansılanan ışığın gözde oluşr jğu duyum Ay incelemelerinde kullanılan otomatik uzay sondaları ailesi Maksi. 15. Çernobil faciası sırasında kamuoyuınlış bilgi veren Türkiye'deki atom kuruTelgraf alfabesi ad. kent Japon tiyatrosunun bir türu. 9. Ruh Eskiden portre yapan ressamlara verilen ad Atılgan, gozupek. 10. Aralarında elektrik ampulü ve fonografın da bulunduğu bini aşkın buluşun patentini alan Amerikalı mucit Tantalın simgesi Teniste, hızlı, iyi, karşılanamayan servis atışı. 11. Numaranın kısa yazılışı Metal paraların üzerindeki insan resmi Jüpiter gezegeninin bir uydusu. 12. Altınkökü Jestlerde azalma, yola koyulmada güçlük olarak beliren, Parkinson hastalığınm başlıca belirtisi. 13. Antik Karayolu üzerindeki çukurlar ve tümsekler Doğma, inak. 14. Suudi Arabistan parası Bir tür yağmurkuşu, sutavuğu Bir nota. 15. Ünlü bir spor kulübünü simgeleyen harfler Bir yerde oturma Hafıf yel, esinti. 16. Kuzu sesi Tasvip. 17. Rüzgâr, şimşek ve gökgürültüsü ile ortaya çıkan sağnak yağışlı hava olayı. 18. Sanmsı yeşil renkli, cam parıltılı, magnezyum ve deınirli silikat Bir yapım eki. 19. Salatası yapılan bir bitki Tokyo'nun eskı adı. 20. Evlilik korkusu. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İN fKARIDAN AŞAĞIYA Sezegenlerin hareketlerinin temel kurallaerinde çalışan Alman gökbilimci. 2. Konı, bataklık ormanlarda yaşayan bir meme/van Nijerya parası Kabul etmeme. 3. r "İsmail ..." (Ölü Ordu'nun General adnanı da olan yazar) "Alaeddin ..." (halkciler uzmanı). 4. Anında, şipşak Savaş 5. Denizin çekilmesiyle oluşan yurtlanelverişli arazi Bitki hücreleri yaşlandıkızlamalarında oluşan ve içi hücre suyu ile bulunan boşluk. 6. İngilizce "numara"nın ;azılışı Rusça evet Ses Taşıt. 7. Nazi m Kıtası Havada on milyonda bir oranınılunan, renksiz, kokusuz asal gaz İran'ıtsal nitelikli bir kent. 8. Milli Akkad ülJe çeşitli krallıkların başkenti olmuş olan 7 numaralı oda Genel Müdürlük binasında görevli olan Altan, Burak ve Cemal isimli üç memur, binadaki 7 numaralı odayı paylaşıyor. Her birinin masasındaki üç basamaklı dahili telefon numarası l'den 9'a kadar rakamlann üçer tanesinin oluşturduğu birer sayıdır. Burak'ın telefon numarası Altan'ınkinin iki katı; Cemal'inki ise Altan'ınkinin üç katıdır. Üçünün telefon numaralarının toplamı da, oda numarası ile tam olarak bölünebilen bir sayıdır. Soru: Bu üç memurun dahili telefon numaraları kaçtır? Düzenleyen: Necah Büyükdura 886.sayıdaki "Jonny Wilkinson" isimli bilmecenin yanıh: JONNY52331 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ece OralAnkara, Türkan DardereBursa, Özgün DemirerAnkara, Özgür ÖzuğurAnkara, Güngör Bingölİstanbul, Yaşar ŞenMersin, Cihat GülcüAnkara, Özen Gün Uralİstanbul, Aydın BingölAnkara, Yücel GünDenizli, Mehmet EroğluHatay, Emre Sadık Güven Ankara, Fehamet Alpaslan İstanbul 888/23 27 Mart 2004