Katalog

'. • ' • ' , < • '• Genel ve Plastik Cerrahi ılabilir. Arıcak bunlarda yalancı egatiflik mürakündür. Teknolo nin ilerlemesi ve yeni alerjenleııı tespili ıle ileride daha güvenir testler bulunacağına inanıyoıız. Meme kanseri cerrahisinde önemli gelişme Deri koruyucu mastektomi ve anında meme onarımı u'zerine... Dr. Cemalettin Topuzlu*, Dr. Sıdıka Kurul**, Dr. Maklav Dinçer**", Dr. Erkan Topuz**** iğer organ kanserlerin cerrahi tedavisıııde ulduğu gıbı, meme kanserlerinde de temel amaç tumörlü dokunun tenıizlenmesi ve hastalığın tedavi edilmesidir. Cerralıların çoğu, tünıörün çıkarılıııası ve kalan nıemenin korunmasının uygun olmadığı (meme koruyucu cerrahi) durumlarda. üzerindeki deri ile birlıkte memenın tamamııu alınayı (mastektomi) tercilı eder. na ve beklentilerinin daha gerçekçi olmasına ve karar vermesıne yardımı olacaktır. IASIL KORUNMALI? Alerjik bir şahıs öncelikle endini alerjenlerden korunıalı ır. Polenlerın yoğun olcluğu döemde evin pencerelerine dikkat tmek, sokağa çıkmaları azaltlak veya maskc kullanmak, evı' bulunan hayvaıılardaıı uzakşmak veya mümkün olmadığı üllerde temizliklerine dikkat etek, yatak örtüleri, halı, perde mizlikleri, yastık ve şilteleri kı" içine koymak pratik çareler arndadır. Genel olarak ekzersiz, ığlıklı ve düzenli beslenme ve jktor kontrolü önemlidir. İlaçlar ara.sında, alerji evsimlerindcn önce haşlamak ;ere buruna kromolin sodyum »rayleri, alerji dönenıirıde ise, ıtilıistaminik ve kortizonlu rayler kullanılmaktadır. Ank gıda alerjisinde, öncelikle ;rjiye neden olan besinin bunması ve bu besinin menüden <artılması önerilir. Zira alınan antihistaıninik D ilaçlar hayati tehlike taşıyaİ ecek şok, farenks ve gırtlak emi gibi durumları göljjeler. lerjenlerin vücuda artan dozda uzun süre vererek bağışıkkazanılmasını sağlayan imin terapi ise diğer bir tedavi •didir. Sonuçta öncelikle aılede erji eğilimi, kişide alerji teşhisi şikâyetlerin belirlenmesi ve aljenlerin tespıtı, daha sonrada sistenıli ve kontrollü tedavi emlidir. Kişinin bu konuda biçli olması tedaviyi etkileyen en emli faktördür. D AVANTAJLARI Uerı koıuyucu nıastektomı işleminde (skin sparing mastekromi), daha önce açık nıuiııe biyopsı yapılmamışsa, meme derisi tümüylf korunur. Kuçük ve meme başından uzak tümörlerde meme başı da korunabilir. Yani zarf (meme deri.sı) tunıüyle korunup, sadece ıçındekı doku çıkarılınaktadır. Memenin yeniden oluşturulma ışlemi ve sinıetri sağlanması teknik olarak çok daha kolaydır. Meme başı ameliyat sırasında çıkarılmış ise sadece meme başının yerinde bir yara izi olur, bu da ilerde dövme yapılarak meme başı haline getirilir (Resim 1). ünarılan nıemenin derisi karşı meme ile aynı renktedir ve duyarlıdır. Bu işlemin yapılacağını bilen hastalar, . memelerini kaybetmeyeceği güvencesi ile için bir engel değildir; ancak metastaz varlı^ı bu hastalara radyoterapi gerekebileceği ihlimalini oluşturur. Onarım yöntemi ne olursa olsun, onarım yapılmış bölgeye ııygulanan radyoterapi estetik açıdan istenmeyen sonuç ların ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Hastamn keııdi dokııları ıle yapılan ıııeıne onarımlarınııı ardındaıı, ıyi planlanmış bir radyoterapi daha az estetik değışikliklere neden olmaktadır. ONARIM YÖNTEMLERİ: Burada hedel: • uzun dönemde kalıcı olan, normal/normale yakın gorünümde ve kıvamda simetrik bir meme sağlanması • kemoterapi ve veya radyoterapi uygulamalarında herhangi bir gecikmeye vol açılmaması; • yapılacak rekonstrüksiyon işleminin hastaya ilave riskler geürmemesi, eğer getiri yorsa bu risklerin kabul edilebilir düzeyde ol masıdır. Protez: Hastamn durumuna göre doğrudan silikon protez yerleştirilerek onarım yapılabildiği gibi, önce göğiis duvarındaki yumuşak dokuları genişletmek için "doku genişletici" adı verilen balon yerleştırilir, bilahare bu balon çıkarılarak yerine kalıcı protez konur. Bu yöntemin sakıncası, silikon protez çevresinde sert doku gelişmesi halinde memenin yeterince doğal olmamasıdır. Radyoterapiye bağlı sorunlar silikon ile onarımdan sonra daha yüksektir. Hastamn kendi dokuları (Otojen dokular) ile meme onarımı: Bu tip oııarınılar daha karmaşık ve tecrübe isteyen ameliyatlardır. Otojen doku olarak sıklıkla sırt ve karından hazırlanan dokular kullanılır. Munlar; 1. Sırt yan tarafındaki kas (latissimus dorsi kası) ve üzerindeki deri kullanılır. Bu takdirde sırttaki ameliyat izi sütyen altında gizlenir. Kasın kullanılmasının vücuda herhangi bir zararı yoktur. Nispeten kolay bir ameliyattır. 2. Karın alt bölümündeki deri ve deri altı dokusu, karın ön duvarındaki kaslardan birisi (transvers rectus abdominis muscle tram) kullanılarak saplı veya serbest olarak (serbest doku aktarımımikrocerrahi) korunmuş meme derisinin içine taşınır ve şekillendirilir. Bu ameliyat sırasında hastaya aynı zaınanda karın germe ameliyatı da yapılmış olur. Bu teknik yukarıdakine oranla daha karmaşık ve tecrübe gerektirir. Otojen dokular içerik olarak meme dokusuna daha çok benzer. Bu özellikleri sayesinde, otojen doku ile yapılmış memenin fiziksel davranışı doğal memeye daha çok benzerlik gösterir, duyu hissi de daha iyi oluşur. Otojen dokular özellikle kilo alıp vermelere normal meme gibi yanıt verir. Bunun sonucu, onarım sonrası aşırı kilo alma ya da verme durumunda iki meme arasında asimetri görülmez. Radyoterapiyi daha iyi tolere ederler. *Genel Cerrahi, "Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi, ***Radyasyon Onkolojisi, ""Medikal Onkoloji Uzmanı İÜ Onkoloji Enstitüsü, İstanbul. Meme kaybının, çoğu kadıııda ağır psikolojik elkılere sebep olduğu artık çok ıyi bıliniyor. Bazı merkezler, bıınun öııüııe geçilmesi için mastektomi sırasında meme onarımı (anında meme rekonstruksiyonu) yapıyor. Son zamanlarda cerrahlar daha cesur adıımlar attı ve derinin korunarak sadece meme dokusunun alınması ve aynı ameliyatta kayıp menjç dokusunun tamamlanması işle Resim 1) Sağ meme üsl dış kadranda Iğne biyopsisi ile tanı almış hastada, meme derisi korunup meme başı ve meme dokusu ameliyat ile çıkanldıktan sonra, karından taşınan doku ile meme onarımı yapıldı. Meme başına denk gelen yama izi, hastamn talep etmesi halinde düzeltileeek. Mevcul dokularla meme ucu, dövme İle meme başı yapılarak Işlem tamamlanacak. .ERJİK BÛNYE NEDİR? Normal kişilerde bazı domaddelere karşı reaksiyon işmezken, bazı ki^iler bu madere karşı istilayı önlemek için rı bağışıklık cevabı verir. Bun\ alerjik bünyeler denir. Allerler bu yanıt sonunda kişinin udunda, istenmeyen etkilere açan bazı kimyasal maddeler 4ılar. Bu maddeler alerjinin ı şikâyetlerıni meydana geti mini gerçekleştirmeye başladı. Deri Koruyucu Mastekromi adı verilen bu işlem tercihen erken evre meme kanserli hastalara uygulanmaktadır. HANGİ HASTALAR? Genel olarak mastektomi yapılacak her kadın, potansiyel deri koruyucu mastektomi için de adaydır. Ancak, bu işlemi erken evre tümörü olan hastalara uygulamak yönünde genel bir eğilim mevcuttur. Üiğer hastalarda. klasik mastekromi ve geç meme rekonstruksiyonu yapılması, birçok cerrah tarafından daha akılcı bir yaklaşım olarak kabul ediliyor. Burada tedavi ekbine duşen görev hastalara ameliyatlar hakkında ayrıntılı bilgi vermek ve seçimi hastaya bırakmaktır. Cerrahi ekip, deri koruyucu mastekromiye aday olan hasta ile ayrıntılı bir görüşme yapmalı, rekonstrüksiyon seçeneklerini, bunların avantaj ve dezavantajlarını ve olası yan etkilerini (komplikasyonlarını) açıklamalıdır. Burada önemli olan hastamn memesini kaybedip kaybetmeme konusundaki kararlılığıdır. Çeşitli şekil ve fotoğrafların gösterilmesi, hastamn yapılacak işlemi daha iyi kavraması ERJİ TtPLERÎ levsimsel alerji (Saman nezlePereniyal (Tüm sene devam n alerji) eslek alerjisi ıida alerjisi ameliyathaneye daha rahat giriyor ve ameliyat sonrası hastalık travmasını daha az yaşıyor. Deri koruyucu mastektomi, hastamn psikolojik olarak daha az etkilenmesinin yanı sıra, teknik olarak da daha iyi estetik sonuç verir: tek ameliyat ve tek anestezi hem ameliyat travmasını azaltır hem de maliyeti düşürür. Dezavantajlan: Çok sayıda araştırma, hem klasik mastektomi ve anında rekonstrüksiyonun hem de deri koruyucu mastektominin güvenlikli bir yaklaşım olduğu görüşünü destekliyor. Ancak, her iki uygulamada heniiz meme kanseri tedavisinin standart parçası değildir. Bu ameliyatın yapılma sıklığı hastamn yaşı, genel sağlık durumu, tedavi grubu ve cerrahın meme onarımına bakış açısı ile doğrudan ilişkilidir. Bu işlemin en önemli iki dezavantajı var; • Yara iyileşmesinde gecikme; Yara iyileşmesi ile ilgili herhangi bir sorun çıktığı takdirde eğer yapılacaksa kemoterapi ve radyoterapi gerekebilir, azaltılabilir. • Radyoterapi yapılırsa estetik görünümde değışım: Koltuk altı lenf bezlerinde metastaz olması, deri koruyucu mastektomi Op. Dr. Esra Eryaman [email protected] 888/19 27 Mart 2004