Katalog

artışmaeditöre mektup Vraştırma zorunluluğu kötüye mi kullanılıyor? ıp araştırmaları, ne pahasına olursa olsun, salt aşam kurtardığı için desteklenmeli mi? Törel eğerleri öne sürerek size gözdağı vermeye alışanlara karşı uyanık olun! ırkcK, yıl ontt Nobd ad ı>ı Joshua Lederberg haııa Tıbbı araş tırmalara dtstek vermtytnler dı tllerınde can verenlerın dıyetmı yeceklerdır demı^tı Ru sozlerı nrıt oylece kalakalınış vt uzunca surt onun haklı olup olmadıgına ı yormuştum Butçtdt tıbbı araştnınalaıa daha uk bır pay ayrılmasıııa destek ver tn bır bakan ya da meclıs uyesı cktcn de onlenmcsı olası olumler sorumlu tutulabılıı ınıvdı' Bu soru n bır surt katamı kıncalavıp dur9O'lı yıllarda teşıtlı araştıtmalar gılı olarak ateşlı tartışrnaların pat vermesıyle bırhktc Ltdırhergın edıklerı bır ke7 daha kafanıa takıl ıısaııların denek olarak kullanıldık araştırmalara katı kurallaı gttırıl ını eleştırtnltr boylesı bıı gırışımın m kurtarma yonundekı talışmalan ekledıgınden vakınıyorlardı Ilaç endustrısı urunltrının çok .ek fıyatlarla sdtılmasını hastalıksagaltımı ve hastaların yaşadıklakıntılaıın hafiflttılmesını hedefle araştırmalara buyuk paralar ayrıl mn torel bır yukuınluluk oldugu kctsınt davandırmaktaydı Embnvon kok hucrelenylt ılgılı ırmaları destekleyenler sonuçta rce hatla mılyonlarca kışının ya nı kurtarauık bır dızı çalışmanın ıırulmesının tortl bır gorev oldu ı ont suımtktevdıltr sıl tanıınlayabılırız'' Bana gort bunun yanıtı soz konuhu araştırmaların bır zorunluluktan cok torel ve toplumsal d<,ıdan olumlu sonuclar yaratan antak bır toplumun pe^ındcıı koşması gere ken ottkı olumlu unsurlarla da sureklı kıyaslandıgı bır gııışını olarak algılan masıdır I^levstl bır toplumda bılıımtl ara5.tıımaların vanı sıra egıtım yoksul larııı esenlıgı ış olanaklarıııın yaratıl uygun bır dengenın kurulması oldugu nu one surerler Ancak çogu zaman araştırmanın beraberınde getırdıgı her turlu olum suzlugu ontmsı/ kılabıleuk dcnlı guç lu bır gtrtksmım oldugu savı dtngt kurma hedcfınden daha agır basar In sanların dtnek olarak kullanıldığı araş tırmaldr >aklajık bır yuzyıldır ateşlı tartışmalara konu olınakla bırlıkte ha>.ta haklarına gosterılen savgınm a^ı rılıga vaıdırılnıasıi durumunda ortaya çıkabıletek olumsuzluklardan hoz edenlere vıne dt tanık olunuyor ıddıaları ve tıpta tıgır açıcı buluşlarla ılgılı şışırılmış soylemlerın araştırmaya yonelık gırışımlere zarar verebılecegı goruşu herktsçe kabul edılıyor Antak tanıtımın halk arasında bellı bır ılgı yarattıgı parasal destek saglanmasına katkıda bulundugu ve saygınlık ka7andırdıgı da bır gerçek Bu gerçtgın tumden vadsmnıası ola naksız Oyle olmakla bırlıkte tanıtımın fazlasıvla abartılarak ozunden saptırıl ması halk arasında yanılgı ve kuşkula ra yol açabılıyor SÖYLEMLER ŞİŞİRİLMİŞ Mİ? GelgtİLİım embrıyon kok hucre ÇIKAR VE YÜCE DEĞERLER Tıbbı araştırmalarda tortl gtrtk lılıgın yuceltıldığı bır soylemden yola tıkılması da buna btıutr kımı za man çok daha kotu sonutlar dogu rabılıyor Alt utu kımı çıkar ''rupla rının savundugu bır şty ahlakı açı dan yutt degerler ıçeren yapay bır şeye donuşebılı yor Boylesı bır gırışım daha sag lıklı bır yaşam sag lama durtusuııu hastalıgın davra nışsal toplumsal vt tkonomık nt denltrınden uzak laştırarak bıyolo )ik araştırmaların dev >dtırımld(d donuşmesıne nt dtıı oluyor Hastalıkla rın en tok bılınen nedenı olan ytkr sız saglık koşulla rıyla ılgılı davra nışsal araştırmalarda paranın genetık araştırmalarda oldugu denlı soz geçır dığı bır duruma bugune dek hıç tanık olunmadı Torel gereklılık soylemı kımı za man kustah ve kendını begenmış bır tavırla toresel kaygıları otekı toplum sal oncelıklerı ve her turlu engelleyıcı ılkelerın de otesıne geçerek araştırnıa nın kutsal bır konumu oldugu ızltnı mını bıle verebılıyor Türkçesı Rıta Urgan TÛYE KULLANMA Bu tur tartışmalar benclc adına ırma zorunluluğu dıyebılecegımız urumun kotnvc kullanıldığı ızlenı doguruyor Araştııma zorunlulu eyımıyle daha saglıklı bır vaşamın nmaM vt olumlerın onune geçıl ıı hedefltytn tıbbı ar ıştırmaların ması yonundtkı anlaşılabılır 70 ıluğu kastedıyorunı Bu tur araş larm tortl guçluklerı kosttkleyıcı unsur olarak gorup bır vana ıten >plumsal oııttlıklere kulak asnıa tık bır onttlıkltrı var sankı Araştırma zorunluluğu, ınsanın ıme ve daha ıyı bır yaşam ıçın bın yararlanma arzubunun tarpıcı şavurumu bıçımındt algılanabılır lelım yeterınce ozen gosttrılmeJe ters tepebıkcek bırçok ıyı şey bunun da tortl ve toplumsal bır lıga donuşmesı ışttn degıl Bu durumda bılımstl ozellıkle bı araştırmaları en ıyı bıçımdc na ması ve çevrenın korunmat>ı gıbı ge reksınımlert de vdtırım vapılınası gtrt kır lerıyle ılgılı araştırmalar soz konusu ol dugunda dgeneratıf ha^talıkların çozumune vonelık başka yaklaşımların da ptşınt duşulebılır duşulınektedır de Bu tur araştırmaların umıt vtrıt.ı olduklarını soyltmek genellıkle sanıl dıgı gıhı bunların gtreklı ve kaçınıl nıaz oldukları anlamına gtlmez Insanlar uzerınde yapılan araştırmalar S07 konusu oldugunda dunya çapında kabul goren ve uluslararası ya salarla ondt gtltn araştırma orgutlerı nın de destek verdıklerı genel kanı tıbbı araştırmaların yetkılı kışılerın onayı alınmaksmn kesınlıkle yapılamayacağı yonundedır Kısacası bır ' dengenın kurulmasından soz edılemeyecegı gıbı, yaşam kurtarılacagı yonundekı ıddıalar da reddtdılmektedır Şımdılerde medya ya da araştır macıların kımı olumcul hastalıklara olası çozurnler getırıldıgı yonundekı ARAŞTIRMA YÛCE GÖREV S07 konusu gtrtksınımltrın hıç bırı ozunde bır başkasındaıı daha onemlı dtgıldır Hastalıgın beraberın de getırdıgı sıkıntılar v( olıımun vok sulluk savaş suç ve şıddttın yol açtıgı oluınsuzluklardan daha kotu oldugu nu orUya koyan keMiı bır kanıt yok tur 0 lıaldt araştırma yuct bır erdemdır AiKak bu erdem kcndılıgındtn otekılerı golgedt bırakan turde bır şey degıldır Insanlar gentllıkle asıl sorunun bır yandan araştırmanın zorunluluğu ve onun ardında yatan sıkıntıların hafıfletılmtsı durtusu ıle ote yandan bellı araştırma dallarına torel ve toplum sal nedenlerle karşı çıkılması arasında Danıel Callahan New Scıentı^t 28 Şubdt New York takt Hastıngs Center uluslararası programlar haşkanı olan Danıel Callahan avnı zamdnda VJhat Prıce Better Health> Hazards of the Research lmperatıve Ne Pahasııu Saglık? Araştırma Zorunluluğu nun tehlıkelen' adlı kıtabın da yazarı 8BB/21 27 Mart 2004