Katalog

Denizkızlan... Balık mı, kadın mı, melek mi yoksa şeytan mı? Mitolojinin sularından çıkan uzun kuyruklar, upuzun saçlar, baştan çıkarıcı sesler... Oysa denizkızları güzellik sembolu olmadan önce, dehşet verici yaratıklar olarak tasvir edilirdi. Y eşü gozler bembeyaz dışler, altın sarısı ya da gumuş rengı sırma saçlar baştan çıkancı sutten ak gogusler vr lüm gobek delıgının altmdan başlayarak gıt tıkçe ıncelen pulJu bır kuyruk Denızkızlannı hep boyle tasvır ederdını/ degü mı' Ama ^uıpnz1 Antık Yunan'dd bu hankulade yaratık lar kuş olaıak duşunulurdu Anükçağ'ın ınaraşına gore, denızhzlan gururlarından kerdıleımı tannlara ve erkeklere sunmayı reddeder Guzellık ve aşk tannçası Afrodit de onlaıı k<. natlı yaratıklard çevırır Ovıde onldnn sadaka faemboludur Ydkdiışlaıının gucuyle kazaiı dıklan kanatlan saycsınde Yeıaltı Tanrısı Ha dus ın kaçırdıgı tanııça Persefon u aramakla gorevlıdır Antıkçag ın denizkızlan suzlüklenydı Bu gızlı bılgelık onlan cezasız bırakmayacakü Bu da onlann duşuşunu getırecekü Hınstıyanlıgın yayümasıyla kanatlı kadınlar uçma yeteneklerını kaybedıp kuyruklandılar Dışılıgın mahkum edüdıgı bu donemde, upuzun saçlan ve seksılıklerıyle kadınlıklannı sergıleyen denizkızlan dınsel tabulan yıkan bır sembol oldu Ronesans'a gelındıgınde ıse gıyınışlerındekı şehvetlılıgı kıbırlerını ve cesur denızcılerı çeken meydan okuyucu tavırlannı yıtırdüer Denızcüerın koruyucu maskoru halıne geldüer Bazılan onlann varügma fazlaca manırdı Duşuş Ispanyol kaşıf Cristof Kolomb ıle başladı Kolomb Dıo de Oro'ya vardıgında sudan çıkan uç deruzkızı gordugunu soylemıştı ama Kolomb'un hzlan hıç de tablolarda çızüdı gı gıbı guzel degıld: * SÜRREALİZM: EROTİZMİN DÖNÜŞÜ Ronesansın çanları sustugunda Avrupa'nm onde gelen saray erkanlan denızkızlarına buyuk ılgı gosterme ye başladı 16 yuzyüın başlannda Şarlken ın O7el doktorunun Amsterdam ve Anvers dp bır deni7kı?ı ornegı tanıtmasıyla, Avrupa yı bır tasvır furyası sardı Bu donemde mıtolojının kadınlan farklı farklı gorunumlere burunduler 19 yuzyda gelındıgınde de denızın kadınlan fuarlarda teşhır edüen canavarlara donuşturuldu Onlara yıtııtiıklen saflıgı tekrar kazandıran Hans Christian Andersen oldu Andersen ın kahramaru bır prense olumsuzlugunu feda edebılecek kadar umutsuzca aşık olan genç bır bakıreydı Andersen'ın ' kuçuk denızkızı" seks sembolu olmaktan kurtulmus bır ankk sembolu halıne gelımıştı Denızkızlannı "anndırma' harekeü Walt Disney ın çızgı filmıyle doruga ulaşü Bundan boyle reklam şırketlen denızkızlannı guzel masum ve bahtsız yaratıklar olarak tanıtacaklardı Başta denizkızları erkeklerı seslerıyle degıl yuvarlaklıklarıyla çekerdı Homeros un Odıse sırun kahramaru Ulis bu lozlann büı nenükkuıbanıydı Bu nadır yaratıklann şarkılan denızcüerın kaybolmasma yol açardı Denızkızlannın süahı seslerının guzelbgınden çok şarkılarının ıçerıgıydı Truva nın basına rıeler geldıgını bılıyoruz karada neler oldu gunu bıldıgımız gıbı" dıyorlardı şarkılannda Erkeklerı baştan çıkaran onlann erotızmı degıldı bügelıklerı hafizalan zekalan ve olum KOMUDANAHUUULlktSBmOlONUYOZO Antikçağ'dan bu yana, denizkızlan hem canavar hem de bay tan çıkancı olarak düfünülüyordu. 19. yüzyıl fuarlannın de nlzkızlan bu Ikl ytizden tadece blrtnclilnl tafiyordu. 0 sırolarda yaşamif Andenen'ln kızlan Ise tamamen farklı blr yüze sahlptl: ahlak ve romantlzm... DENİZKIZLARI VE DENİZCİLER Kadınlann olumsuzluk sembolu denizkızlan varsa, kuyruklu erkekler de var Mesela Antıkçag'ın Okyanus Tanrısı Poseıdon'un yardımcılan lanrı refakatınde govdelen devamı 21. sayfada HER TÜR GİBİ DENİZKIZLARI DA BİR EVRİM GEÇİRDİ DENİZ CANAVAM Antik Yunan'da denizkızlan ölülerln nıhlarma efllk eden kanatlı yaratıklardı. Tabl Ulyses'l baştan çıkardıklannı da unutmamak gerek.. Roma Devri'nde Scylla yılan kuyruklu, bazen de kadın göğsü olan blr yaratık olarak tasvir edlllrdl. Charybde Ile beraber bu korkunç yaratık, Messine Boğazı'nı korurdu. IUK SULARIN YILANI Ortaçağ'da Meluılne adlı peri gölde yasayan blr denlzkızı olarak kabul edlllrdl. Eşl Raymondln yılan kuyruğunu keşfedlnce, peri sonsuza kadar Poltou ormanlannda gezmeye mahkum edlldl. KARŞIKONULMAZ IRMAK TANMÇASI Rönesans'da denizkızları tüm kötü özelllklerlnl yltlrdl ama çeklclllklerinl korudu. Denizkızlan tablolarda ve balelerde yerl geldlğlnde yan çıplak tasvir edlllyordu. 757/24