Katalog

Duyduklarımız, izlediklerimizi daha etkili kılıyor Dinozor bağırışları, kasırgalar veya : gürültülü dövüş sahneleri... Cünümüz sinema ve TV filmleri, dijital ses efektleriyle daha etkili. Ses mühendisleri yeni tekniklerle, sıradan gürültüleri ses şölenine dönüştürüyor. T anrı nasü konuşmalı' Bu soru "Mısır Prensı" ısımlı anımasyon fümırun yapımcılannı bır sure meşgul etmıştı Ancak fılmcüeı sonunda ügınç bır fikre vardılar Tann aynı zamanda bır kadın bır erkek, bır çocuk ve de ıhtiyar bır büge gıbı konuşarak, çok kışılıklı bır canhya burunmelıydı Ses muhendısı Françoia Blaignan ılk once tannnın soyleyecegı cumleyı seçtı Daha sonra ıse farklı yaş ve cınsıyetlerde sanatçüara okutup bügısayara yukledı Amenkan Symbolic Sound firması tarafindan ureülen ve bır tur sentez cıhazı olan Kyma adındakı software programıyla Blaıgnen konuşulan sozcuklen boldu ve bunlan fare yardımıyla uygun bır bıçımde tekrar bırleşürdı, bügı sayar geçışlen hesapladı Ve tann boylece vaatlerını farklı seslerle sıralamaya başladı Bu filmde ılk kez denenen teknık aslında muzısyen ve reklamcılar arasında çok yaygın bır uygulama Reklamlar ıçın yaratılan ügınç ses efektlerı sinema dunyasında da etkısını gostermeye devam edeceğe benzıyor Bazı ulm studyolan doğaustu seslerı de yaratabüen yenı tekniklerle donatıldı büe En son Yüdız Savasları filmınde uzay araçlannın abartüı uçus sahnelenndekı sesler de Kyma programıyla guçlendırıldı Sınemadakı ozel efekth akustık gereksınım son yülarda lyıce arttı Ses muhendıslerının en ıyı muşterüen kuşkusuz fümlennde bolca fantasnk sahnelere yer veren yonetmenler Bu tur filmler ancak ustaca yaratümış ses efektleny Babelsberg ses stüdyosu ve ses muhendisi Schwander Birbirine yakın 150 farklı ses tonuyla olağanüstü efektler yaratılıyor. le ınandıncı olabılıyor Ornegın "Titanic" gemısırıın suya gomuluşu sırasında yaratılan efektler ızleyıcıde çok daha kalıcı etialer bırakmıştı Uç saatlık "Tıtanıc' filmı ıçın ses muhendıslen tam 40 000 farklı sesı bır araya genrıp monte etmışlerdı Yalnızca Amenka'da degıl Avrupa'dakı film studyolannda da artık dıjıtal teknık tercıh edılmekte Akusuk zengınbk başka turlu elde edüemıyor zaten Ses teknısyenlerı eskıden buyuk zahmetlerle şentlen kesıp yenıden bırleştirmek zorundaydüar ve uçuncu kopyadan sonra ses ıyıce bozulurdu Bu konuda fazlaca ısteklen bulunmayan yonetmenler de çekımlerın sonunda en fazla kapı çarpması gıbı basıt sesler ıçın studyoya gırerlerdı Seslerın bılgısayar verüerıne donuşturulmesıyle ses muhendıslen çok daha farklı efektler yaratma olanagına kavuştular Goruntulerı sentez cıhazlan ve efekt programlanyla ıstedıklen gıbı bıçımlendırebılen muhendısler, sonuçtan memnun kalmadıklannda ıse bılgısayardakı venler yardı mıyla seslerı yenıden duzenleyebılıyorlar Hollywood fümlennde yenı teknık sayesınde gorunru ve sesler arasında olağanustu bır uyum yakalamyor Usta ses muhendıslen Matrbc filmındekı dovuş ve patlama sahnelermı yenı teknık sayesınde âdeta bır senfonıye donuşturduler Bugunku sınemalann çogu bu ses cumbuşunu yansıtacak donaülara sahıp Esbden yalnızca perde arkasında bulunan hoparlorler yenne neredeyse hepsınde surround sıstem mevcut Bazı muhendısler bunlarla da yeünmeyıp sinema tavanına da ek bır ses donanımı kurmaya hazırlanı yorlar Tabu bu gelısmeyle bırlıkte bazı televızyon kuruluşlanndan da yenı ıstekler gelmeye basladı Almanya'da bu konuda hızmet veren "Medienstadt Babeltberg"dekı muhendısler seslerı degısürerek bırbırlerıyle bırleşürdıkten sonra ıstenmeyen hısırnlan da Declıcker veya Denoıser programlanyla sılebılıyorlar Harmonı cıhazı olarak büınen bır sıstemle de farklı tonlamalar yaranlabılıyor Aynca studyoda kaydedümıs dıyaloglan ısterulen ortama aktarabılen dıjıtal yankılama cıhazlan da mevcut Bunlarkonuşulanlan, ornegın ormanda veya küısede konuşulan dıyaloglara donuşturebılıyor Sinema ızleyıcısı hâlâ seslenn çekım yerınde kaydedüdıgmı sanıyor Oysa seslenn %90'ı bugun studyolarda urenlmekte Hatta opuşme ve sevışme sahnelen büe artk studyoda ozel efektlerle seslendınlmekte Ses muhendıslen her ne kadar teknüderden yararlamyorlarsa da bazı durumlarda yarabcüıklannı da kulla nıyorlar Amenkalı ses teknısyenı Dawld Yedvrall ornegın "Battle Beyond the Stan" adlı fümdekı uzay gemüerını seslendırmek ıçın memleketı Coalıngadata (Kalıfornıya) küıse korusunun 40 uyesınden bıraz ses jımnastıgı yapmalannı ıstemıs Koronun sesınden stud yoda urkutucu bır org sesı yaratümış "Jorasıic Park" filmındekı Tyrannosaurus rex turu dınozorun sesı ıçın 25 farklı hayvanın sesınden yararlanılmuştı Bu hayvanlann arasında fü yavrusu nmsah aslan ve deve de vardı Dınozorun nefes alışverışıyse gerçekte bır balınaya aıtü Seyırcı de aruk yenı tekniklerle uretüen ses efektlenne alıstı Basıt bır süah sesı büe ses muhendıslen tarafindan çokseslı bır kompozısyon olarak uretümekte Izleyıcı mermının gucunu bedenınde hıssetmelı, bu olayın etkısını arnrmakta Sesler ne kadar etküı olursa seyırcı kendını filme o denlı kapnrmakta Bu konuda kuşkusuz gerılım fümlerının buyuk ustası JUfred Hitchcock çok deneyımhydı "Sapık" filmındekı bıçaklama sah nesı ıçın karpuzdan yararlanmıştı yonetmen Yalnızca cınayet sahnelen ıçın degü, çok daha basıt olaylar da ses efektlenyle guçlendırümekte AlVe "Matrix": Patlama ses man ses muhendısı Oılerl stnfontye dönüfüyor vrald Schwander bır ka pının açümasını seslendırmek ıçın büe en az üa saat dusundugunu soyluyor Aslında bu tur kuçuk ışler ıçın oyle muazzam efekt cıhazlan da gerekmıyor Ttecrubelı ses muhendıslen acü durumlarda kuçuk bır teyple de ıslenru goruyorlar Bugun kullanüan dıjıtal sıstemde büe gerçek olaylardakı hammaddeler buyuk onem taşımakta Bu "Terminator 2" filmı ıçın de geçerh Fümde bedenını cıvaya donusturen bır robotun seslendınlmesı gerekıyordu Ses muhendısı buna en uygun sesı, kopegın bır kutu kopek mamasını yerken keşfett Eün ıslak sesı bu olay ıçın en uygunuydu Almanya'da da gerçek yasamda karşüaşüan sesler sıkça kullanılmakta Bazı studyolarda Dogu bloku ıçın ayrürnış bolumler de var "Orada her şey daha dehşetlı çınlamakta, mesela tuvaletler" dıyor bır Alman ses muhendısı Bazı ses muhendıslen kendı yarattüdan seslen o kadar ıyı bellıyorlar kı omegm sınemada bır film ızlerken bu seslen hemen tanryabüıyorlar Amenkalı Frank Serafine'ın elmde 10 CD'hk bır ses koleksıyonu var Bunlardan bın de domuzlann çıftleşme sesı Bu ses genelde dinozor filmlennde kullanüdıgından Serafin, ne zaman bır dinozor gorse domuzlann çıftleşme sesını duydugunu soyluyor Nılgun Ozbasaran Dede Kaynak Spıegel, 18/2000 "Yıldız Savaslan" nimlndm blr çarpttma tahnesl: Stüdyoda Uretllen seslerle daha etkili 'iumuah" Klaslk film scslmdlrldsl: Baslt aletlerle elde edllen sevlsme sesl 757/2 "jurosslc Park' Dinozor bağıns, seslyle \ w çeklı f çalıtmalan: 25 faıilı nayvamn