Katalog

Inesinin gizenni ne? tolojik kazıda bulunan tümü gümüş 60 bin Avrupa sikkesinin gizemi araştınlıyor. nın vaılıgından habersız olanlann bu hazınpye ula^Tmadüdarmı akla getınyor Isyanlar nedemyle bır tuccarın yanın da bu kaddr buyuk bır pdra ıJe dolaşması zor olmalıydı Osmanlı tuccarı pard taşımak yeıınc tehlıkeleıden uzak durmak ıçın polıçe yoluyla herhangı bu yerden mal alma oldnağına sahıptı Aynca bu kadaı para bır tuccar ıçın çok fazlaydı Ancak Avrupa kokenh paralann busında yangın çıkanlmışh Definerun sahıbı ya da sahıplerı dumandan boğuldukları ya da yangındd olduklerı ıçın bdskıncüar alt katta saklanan defıneyı bulamamışlardı Yangına yetışenler ıse ust kattab cesetleıı çı karmış ancak alt kattakı defıneyı bümedık lerı ıçın paraya ulaşdmamışlardı Defmenın burada konaklayan bır eşkıya grubuna aıt olduğu, hukumet guçlerının baskmında olduklerı ıçın alt kattakı defiOsmanlı tuccarlannı kandırmak ıçın yapılmış ozel sıkkeler mı olduğu sorusunun yanıtı da bundan sonrakı ıncelemelerle belırlenebüecek Sikkeler enflasyon nedeniyle düşük ayarlı Aynı durum bazı Osmanlı sıkkelerı ıçın de geçerlıydı Ancak donemın ekonomık koşulldrı dıkkate almdığında ve benzerlerı üe kıyaslandığında bunların devlet denetımındc basılmış duşuk ayarlı gumuş ya da gumuş kaplama enflasyon urunu sıkkeler olduğu dnlaşüıyor Bır büım adamı olarak Prof Unal ıçın bu buluntu hem buyuk bır şans hem de buyuk bır şanssızlıku Çok sınırlı bır butçeyle kazıyı surdurmek zorundakı profesor ıçın 60 bını aşkın gumuş sıkkenm temızlenmesı, ıkı yonlu olarak en azından 120 bın kare fotoğrafın çekümesı, ozel koruyucular ıçıne konulması, Osmanlı ve Avrupa sıkkelennın tek tek aynntılı ıncelenerek yayına hazırlanması, gerek maddı ve gerek teknık açıdan olaganustu bır maddı ve teknolojık yukfu Aynca, Kültttr Bakanlı$ı ıle Turk uruversıtelerıne bağlı onanm ve koruma yapan kurumlannda boylesıne kapsamlı bır çaüşma yapacak yeterınce personel ve aygıt donanımı da yoktu Bu kurumların gerçekten çok yoğun olan otekı tum ışlerını en azmdan 3 4 yü as"""""•""^^~ kıya almaları gerekecekü Nıtekım daha sonra tum Turk kuruluşlan boylesıne bır "sorumluluğun altına gıremeyeceklerını" bıldırdıler Avusturya Bilimler Akademisi ıle bırlıkte öteki Avusturyalı kuruluşların maddı ve manevı katkılarından ve Turk meslektaşlarımızla yapacağımız ışbırlığınden bıhm adına mutluluk duyuyorum " dedı Bu olumlu adımdan sonra Avustuıya Bıkmler Bakanlığına bdğlı ozerk Arkeolojı Enstıtusunun onerısı ıle Avusturya Büımler Akademisi Prof Unal'ı Vıyana'ya çağııdı Tarafların uzmanlannın katüımı ıle 14 Mart'ta bır on protokol hazırlandı Türkiye Bilimler Akademisi OUBA) de d e w v e gırdı Ikı Akademı Turk ve Avusturya a ın çeşıtlı büım kuruluşlannın katüımıyla ışbırlığınde bulunmaya karar verdı Turk ve Avusturya'dan çeşıtlı büım kuruluşlan da anlaşmaya katkıda bulunacaklannı belırttüer Onarım ve koruma çalışmaları Onanm ve koruma çalısmalannın Efes Avusturya Kazı Evınde, heyenn bu alandakı uzman sorumlusu Dr Karl Heroldun başkarüığmda yapüması kararlaştırüdı 25 Mayıs'ta Selçuk'ta Avusturya Efes Kazı Evmın laboratuvannda 822 Avrupa sıkkesınden başka ılk aşamada, yaklaşık 8 bm Osmanlı sıkkesı uzennde, temızlık, koruma, olçum, sayısal fotoğraflama, bügısayara kayıt ve her sıkke kabınme ko^^^""^^^ ruyucu küıf geçınlerek Avusturya'dan geunlen ozel sıkke kabınlen ne yerleşürümesıne başlandı Avusturya Bilimler Akademisi Antık Kulturler Tarıhı Enstıtusu, Mumızmauk Komısyonu, Sanat Tarıhı Muzesı gıbı kurunılar, yaklaşık 8 müyon Avusturya Şüınük (ya].' laşü< 750 müyar hrahk) bır butçeyı projenııı fınansmanına ayırdüar 2005 yüına değın TUBA nın ışbırlığı üe surecek bu çahşmalardan sonra definenm Turkçe ve Almanca yayımı yapüacak Yayın butçesı daha sonra belırlenecek Yayın ıçın verıtabanını Doç Dr Mıchael Alram ve Dr PfeıfferTaş bırlıkte hazırlayacak yayım UnalKrızınger Alram uçlusu ortaklaşa yapa cak Gereklı ızın Turkıye Kultur Bakanlıgı Anıtlar ve Muzeler Genel Mudurluğunce vf rüdı Define ıle ılgüı drdştıımanm sonuçlan yayımlandığında Osmanlı Imparatorluğunun bu kanşık donemının ekonomık yapı^ı Avrupa üe ekonomık üışküeu de gun ışıöfma çıkmış olacak ' Yuzyılm Osmanlı Defınesı pek çok gızemı çozerken kuşkusuz büım adamlanna yanıtlanması gereken pek çok gızem dolu sorunu da yaratacağa benzıyor "Yuzyüın Osmanlı Defînesı' nın ona nm bakım ve yayımından sonra Müas Mu zesınde sergüeneceğı büdırüıyor Türkiye Bilimler Akademisi ile Avusturya Bilimler Akademilerinin devreye girmesiyle, Define üzerinde yıllar sürecek âraştırma çalışması için parasal kaynak yaratıldı. Avusturyalı bilimciler devrede Buluntuyu duyar duymaz Avusturya Arkeolojı Enstıtusunun ve Efes Kazı Heyetı | nın Başkanı Prof Dr Fritz Krinzinger ı te lefonla aradım Kendısıne buluntuyu ve ıçındekı Avustuıya sıkkelermın Vdrlığını anlattım Prof Unal'm ozelbkle Avusturyd ve Avrupa sıkkelen konusunda büımsel ışbırhğıne gpreksınım duyabıleceğını soyledım Avusturyalı arkeolog defmeyı gorup goremeyeceğını sorunca Prof Unal ı telefonla kazı yerınde bularak Prof Krinzinger üe konuşmamı aktardım Meslektaşına 5ıkkelerı gosterebüeceğını soyleyınce Avusturyalı arkeolog Turk tarıhı uzmanı olan asıstanı Dr Şule PfelfferTaç ı da alarak Efes ten Beçın e gıttı Ikı profesor defınenın bılımsel ıncelenmesınde ışbıılığı yapma olasüıklarını âraştırma konusunda üke karan aldüar Daha sonra konuştuğum Prof Krinzinger Boylesıne gorkemh bır buluntuda unması bu duşunceyı bıı an ıçın tersıne çe /ırıyor olayı daha da karmaşıklaştınyor Os Tjdnlı nın denı? tayısında Beçın'e yakın ıkı :jumıuğu bulunmdktaydı Bunlardan bırı Balat fcintık Müet) otekısı ıse Bodruznda antık Halıkaı nassos) ıdı Dolayibiyla defilenın sahıbı bu lımanlaıdan dışa yonehk ilımsdtım yapan yerel bır tuccar da olabı ırdı Olalı ısyanı dopemınde Anadoluda oplanan vergı ve vakıf gehrlerınm Istanbul'a dşmması da guçleşmıştı Bır başka olasüık amlıklerını gızleyen multezım "emın" voyvoda ' gıbı gorevlılerın uç torbalık ver 31 gelınyle bırlıkte bu konutta konakladıklaı sırada yangın çıkmış ya da bıı baskın sıra nenın dort yu/yıl qı/lı kalmış olabüeceğı de bır başka varsayımı oluşturuyor Bır yuzyülık zaman dılımını kapsayan yerlı ve yabancı sıkkdcnn bıı lıktelıği defı nenın yerel bır zengınm (banka olmadığı ıçın) ambdrdd sakladığı kasası nıtelıgmde olduğu Vdrsdyımını dd uzmanlaıa duşundur tuyor Yangının çıktıgı yülarda Osmanlı Imparatorluğu Avustuıya üe savaşa son veıme nryetınde olduğu büınıyor Uzmanlar ılk mcelemelerınde Avrupa sıkkelerınde ılgınç taır sonuca ulaştılar Bunlann bır bolumu gumuş oldugu halde bazılan bakır uzerıne gumuş kaplamaydı Bunlann kalp mı yoksa donemın ekonomık koşulları nedemyle boyle mı basüdığı ya da 757/13