Katalog

lığı Papua Yeni Gine'de geçen 100 yü içinde 2500'ü aşkın kişinin ölümüne neden oldu. Bu yörede ölen yakınlann beyinlerinin bir saygı göstergesi olarak yenmesi gelenegi bir olasüıkla hastalıgın hızla yayümasına neden oldu. Bu gelenek 1957 yüında yasaklanınca hastalıga yakalananlann sayısında belirgın bir duşuş oldu. Ancak son donemde yaşlılar arasında yeniden boy göstermeyebaşladı. (ns, 18.11) Beyninizi gençleştirin Pusuya yatan virüs Insanı huzursuz eden yeni kanıtlar BSE riskiyle karşı karşıya olanlann sayısının sanüdıgından üç kat daha fazla oldugunu ortaya koyuyor. Şimdiye dek BSE'nin insana özgu türü olan vCJD'nın tüm kurbanlan belli bir genetik yapıya sahip olan azınlıktaki bir grubun uyeleriydı. Bu durum nüfusun büyük bir bölümünün söz konusu hastalığa karşı bagışık olduklan yönünde bir kanıya yol açtı. Ne var ki, Kuru adlı yakından bağlantüı bir hastakgın Papua Yeni Gine'de yaşayan insanlar arasında sanüdıgından çok daha yaygın oldugunun ortaya çıkması üe vCJD'nın hastalıga yol açan etmenle yüz yüze kalan herkesi etküeyebüecegıne tanık olundu. Uzmanlara ve Ingüız hukümet danışmanı John Collinge e göre, hastalıgın insanlardakı kuluçka donemi 30 yü ya da daha fazla olabilir. Bugüne dek 88 vCJD kurbanının tümünün de hem anne hem de babadan geçen can alıcı bir geran kopyalannı taşıdıklanna inaruldı. Söz konusu gen PrPc adında bir protein üretır Bu protein de danalarda BSE, insanlarda vCJD hastalıgına yol açan aldatıcı "prion" proteının normal bir turudur. Kuru vCJD ile aynı olmamakla birlikte, Kuru hastaBir "bellek hapı" gunun bırinde yaşlılann ögrenme ve aramsama yetılerını yeniden eski gucüne kavuşturabilır. Ingiliz büim adamlan yaşlandıkça bellegin neden guçsuzleştigıni bulduklannı one suruyorlar. Beynin hipokampus adlı bolumunun ogrenme ve anımsama açısından önemli bir rol oynadığı biliniyor. Birçok büim adamı bellek yitiminin sinir hücreleri arasındaki baglanüların gücünde meydana gelen degışımlerden kaynaklandıgını düşünüyor Gelgelelim, söz konusu hücrelerin devinime geçmesi için bellı bir süre gerekiyor. Hipokampus hücrelerinde bu yeniden canlanma süresı kişi yaşlandıkça uzuyor. Yaşın ilerlemesiyle birlikte ogrenme ve anımsama yetilerinin de giderek güçsüzlenmesi bundan kaynaklanıyor olabilir mi? Konuyu araştırmak uzere bir araya gelen VVölfson Biyomedikal Araştırma Enstitüsü'nden Karl Peter Gi ese önderligindeki uluslararası bir ekip genetik yontemlerden yararlanmak suretiyle KvfJl.l. adlı proteirü üretemeyen fareler oluşturdular. Söz konusu protein sinir hücrelerinin zarlanndaki potasyum ıyon kanallannın işlevini etkiliyor. Bu protein olmadıgında hıpokampustaki sinir hücreleri devinime geçtikten sonra çok daha kısa bir sure içinde yeniden eski canhlıklanna kavuşuyorlar. Giese bir su labirenti içindeka degisinime ugramış bu yaşlı fareleri denediginde bunlann ogrenme ve bellekle ügili beceriler konusunda normal genç fareler denli başarüı oldukiannı gördü. Araşurmacüar geçmişte farelenn ogrenme yetüerini başka ryon kanallannı hedef almak suretiyle gelışürmelerine karşın, bu degısimler hem yaşlı hem de genç farelerde bir geüşmeye neden oldu. Asıl onemlisı, Giese gerçekte degisinime ugramış genç farelerin ogrenme konusunda sorunlar yaşadıklanna, bir şeyi ögrenir ögrenmez degisime ayak uydurmaya çabaladıklanna tanık oldu. Bu durum, yaşlandıkça bellegin yıtirümesinin gerçekten de hipokampustakı smir hücrelerinin yeniden canlanma sürecinin yavaşlaması sonucunda oluştugunu ortaya koyuyordu. Ekip şimdi genetik degişimin etküerini yaratacak bir ilaç gelistirmeye çalışıyor. Ancak Giese boylesi bir üacın üretümesi için en az on yü beklemek gerektigine dikkat çekiyor. Bu türde bir üacın üretümesi durumunda yaşlı bir kisirün gençligindeki ogrenme yetisine kavuşabüecegi, ancak üacın geçmiste kalan yitirümiş anüan gen getiremeyecegi beürtüıyor. (ns, 18 Kasım) Röntgen ışınları ruhsal hastalıklara yol açıyor Dogmamıs bebeklerin rontgen çekimi, ya da kıtalararası uçuşlar sırasında ısınımla karşı karşıya gelmeleri yaşamın daha sonraki evrelerinde ruhsal hastalıklara neden olabüiyor. Aachen Unıversitesı'nden Chıistoph Schmitz ve arkadaşlan ılk kez ana rahmındeyken duşük dozda ısınımla karşı karşıya kalan farelerm beyinlerinde belli degisimlerin meydana geldigini ortaya koy Barajlar ve sel baskmları Geçen günlerde Dünya Barajlar Komisyonu tarafmdan sunulan bir rapora göre, tam tersine, barajlar sel bashnlannı daha da olumsuz hlarak, çevresel ve toplumsal felaketlere yol açıyor. Raporda, son elli yıldıryardım fonlannın en büyük paymı oluşturan ve 80'lerde yılda 4 milyar dolara mal olan barajlar üzerinde ilk kez bir değerlendırme yapıhyor. Baraj yapımı yüzünden dular. Bu degışımlenn etküen ancak erken ergınlık dobugune dek yaknemınde ortaya çıkıyor Arastırmacüar elde ettıkleri bullaşık 80 mılyon hgulan ergenlıkte baş gosteren şizofrenı ve benzeri ruhşinin evlerini terk sal hastalıklann gelişimi konusunda onemlı ipuçları sagetmek zorunda layacagına inanıyorlar. Schmitz ve arkadaşlan son dokaldıklan biidihlinem raporlannın Çernobü felâketinın meydana geldığı yor. Ancak, kotarüıten sonraki dokuz ayhk süre içinde dünyaya gelen misyona göre inbebeklerin beyinlerinde anormallıkler oldugunu ortaya sanı en çok huzursuz eden bulgulardan bir tanesi çok az barajın sağladığı yarann verdığı zararlardan daha çok olup olkoyduguna, bu çocuklarda davranış bozukluklanna damadığı yönünde incelenmiş olması. Su sağlamak amacıyla yapüan barajlann dörtte birı, beklenilenın yansı kadar su ha yaygm rastlandıgına ve şızofreni rıskının oldukça veriyor, Eski barajlann onda binhde kum ve çamur bınhnülennden ötürü, depolanan su mıktannm yandan fazla düşyüksek olduğuna dikkat çekıyorlar. tüğü belirüliyor. Dahası, çamur ve kumun akmtıyla sürüklenmesinin önlenmesi sulak alanlann verimliliğıni azaltıyor ve Ana rahminde yaşanan olaylann erişkinlerde gohyı deltalannda erozyona neden oluyor. rulen ve nedeni açüdanamayan ruhsal bozukluklarla bir Ancak haberler tümden kötü değü. Barajlar dünya besin üretiminin altıda birini sağlayan topraklann sulanmasıbaglantısı olup olmadıgını merak eden Schmitz ve ekibi na yaradıği gıbı, hıdroelekthk santrallar ev ve fabrikaya elektrik sağhyor. Raporda sel bashnlannı engellemek üzere gebe farelere sürecin üçte birınin tamamlandıgı bir evtasarlanan hmı barajlann gerçekte sel bashnlannı daha da yaygınlaşhrdıklan ortaya konuyor. Bu tür sorunlann iklim rede 10 röntgen çekimine denk müctarda ışınım uyguladeğışımlenyle birlikte daha da ciddi boyutlara ulaşacağı bıldırüiyor. Dünya Bankası desteğıyle gerçekleşürilen rapor dı. Işınımdan bir gün sonra bu farelerin dölütlerinı, doçoğu barajlann sera gazı yaydıklan savını da doğruluyor ve bara] yapımının tatlısubahklannm ve kuş türlehnin yok olgumdan bir ve altı ay sonra da yavrulan ınceleyen ve masınm en önde gelen nedenlerinden biri olduğuna dikkat çehyor. (ns, 18.Kasım) beyınde herhangı bir'bozukluga rastlayamayan ekip, 722/6