Katalog

2 ARKEOLOJİ Bilimde neler oldu? lar tespıt etügını duyurdu Bu bulgulardan yola çıkarak Goddıo Heraklıon ve Menouthıs kentlerının yerlennı buldugunu açıkladı Karanın 6 5 küometre otesınde ve suyun 6 ıle 9 metre altında bulunan kalınülar burada çeşıtlı kul turlerın ıçıçe geçmış oldugunu gostenyor Devasa heykel başlarındakı Helenısuk sakallar çeşıtlı amforalar, uzerınde Arap ve Bızans harflerı olan altın sıkkeler fıravun suratlan kazınmış bazalt heykel parçalan bu sularda son derece zengın kulturlerarası bır alışvenşın hukum surdugunu gostenyor Jeologlara gore bu kentler şıddetlı deprem ve gelgıt olalan nedenıyle sular alnnda kalmış Bu kentlen butunuyle gun ışıgına çıkartmak muazzam bır ış Bu nedenle, arkeologlar yalnızca spesıfik parçalan çıkartarak muzelerde sergüeyecek ve gende kalanlan sudan yapümış mezarlannda sonsuza dek rahatsız etmeyecek KLIMATOLOJI İlk Amerikalılar Küresel ısınma tehdidi Insanoglu gızemlı olaylann uzerıne gıtmeyı sever Ornegın dınazorlan neyın oldurdugu konusu her zaman bır meraklı ordusu tarafindan yakından araştnlmaktadır Evrende yalnız mıyız' Bu da felsefi boyutlan olan başka bır merak konusu Ote yandan msanlan doğrudan etküeyen şu soru son 10 yüdır yarut beklıyor Dunya gıderek ısınıyor mu ? Yoksa bız konuda hayal mı kuruyoruz? 2000 yüında kuresel ısınmaya üışkın bulgular kuşkuya yer bırakmayacak bır duzeye ulaştı Agustos ayında Amenkan Doğa Tanhı Muzesı'nden paleontolog Malcolm C. McKenna kutuplarda arük gorulmeyen buz kumelennın fotograflannı sergüedı Kutuplarda buzullann enmesı üe kuresel ısınma arasında bır baglanünın olup olmaması tartşma konusu ancak McKenna'nın fotograu kuresel ısınmanın kesın bır kanıtı olarak karşımızda Son 20 yüda Kuzey Kutbu'nun geraş bır kesımınde ortalama 14 derece (sanügrat) sıcakbk yukselmesı soz konusu Kuzey Buz Denızı'ndekı buzullar aynı donemde yuzde 7 oranında kuçuldu Aynca son 30 yüda buzullann kalınhgı yuzde 42 oranında ınceldı Dunya Vahşı Doğayı Koruma Kuruluşu ve Davıd Suzukı Ensütusu'nun ortak çakşmalan sonucunda hazırladüdan rapora gore bu ısınma agüımının devam etmesı durumunda Kanada Rusya ve Iskandınav ulkelerının kuzey bolgelerınde yaşayan turlerın yuzde 20'sı 2100 yüında yok olacak Buzlann ıncelenmesı sonucu ortaya başka sevımsiz sonuçlar daha çüayor Kışın donan yazın çozulen nehır ve gol buzlannın ıncelenmesı sonucu uzmanlar 150 yü oncesı üe karşüaştırüdıgında, tatlı sulann kış aylarında daha geç dondugunu ve daha erken erıdıgını keşfettüer Wısconsın Unıversıtesı'den lımnolog (tatlı sulann fizıksel ve bıyolojık durumlannı ınceleyen büım dah uzmanı) John Magnuaon bu konuda şunlan soyluyor "Şuphesız 10 000 yü oncesı Ortabaü buzlarla kapüydı, dolayısıyla bugune bakıp havanın ısındıgını soyleyebüınz Ancak bızlen rahatsız eden son yülarda bu degışım hızının artması" Hunalayalarda üdım degışüdıgı konusunda ıncelemelennı surduren araşürmacüar Dasuopu Buzul'unu de lerek ışe başladüar Bu çalışmalann sonunda 1000 yüdır en sıcak 50 yüı geçırdıgımız anlaşüdı Stanford Unıversıtesı'nden çevre bıyolojisı ve kuresel ısınma profesoru Stephen H.Schneider 10 000 yü once sona eren son buz çagında hava sıcaklıgının bugune gore yalnızca 6 derece (santıgrat) daha soğuk oldugunu belırtıyor Kuresel sıcakhktakı ortalama 3 derecelık bır ısınma doğal felaketlere yol açıyor Reyhan Oksay Kaynak Dıscover, Ocak 2001 11 500 yü once Sıbırya'dan yola çıkarak Berıng Bogazı'nı geçen ınsanlar Kuzey Amerıka topraklannı ele geçırdüer Buzıülan aşarak guneye ınen bu ınsanlar kıtanm yerh uluslannı kendılerıne bagladüar New Mexıco, Clovıs'te 1930'lu yıllarda bulunan taştan yapılmış mızrak uçlannın bu goçun en belırgın kanıh oldugu duşunuluyor Bu süahlann kıtanın en eskı tarıhı kalıntüan oldugunu ılen suren bazı bılım adamları, bunlann M 0 9 500 yülanna aıt oldugunu üerı suruyor Ne var kı bu ıddıa arkeolojı dunyasmda kamplaşmalara yol açtı Taraflardan bınnın başını arkeolog Joseph M.ve Lynn McAvoy (resım) çekerken, dıgerını arkeolog Mike Johnson temsıl edıyor Johnson en eskı tarıhı kalıntıldrın Clovıs sılahlannın olmadıgını, kendı bulduklan eserlerın 3 500 yıl daha eskı oldugunu üerı suruyor McAvoy'lara karşı olan grup, yapuklan kazılarda 11 000 hatta 15 000 yaşında kalıntüar bulduklanna dıkkat çekıyor Gizemli Maya sarayı 2 000 yıl once Kuzey Guatemaladakı Cancuen sarayında oturan Maya krallan ulkeyı buradan yonetırlerdı Ancak Maya Krallıgı MS 840 y ılın da ekonomık ç o kuş e baglı olarakyıküdıgı zaman, yağmur ormanları krallığın bulundugu bolgenın uzennı orterek yuzyülarca uygar dunyanın açgozlu yagmacılanndan gızledı Arkeologlar bu bolgede orman dokusunun altında Maya krallıgın bulundugunu 1905 yüından berı bılıyorlardı ancak kazılarda çok onemlı bır kalın tı bulacaklan hıç akülanna gelmıyordu Geçtığımız eylul ayında Vanderbılt Unıversıtesı'nden arkeolog Jürthor Demarest ın lıderlıgınde bır grup büım adamı Guatemala'dakı Unıversıdad del Valle'nın yardımlanyla uç katlı 170 odalı 11 avlulu bır sarayı ortaya çıkarttıklannı duyurdu Bu saray bugune dek bulunan en ıyı korunmuş Maya sarayı ' Saray o kadar buyuk tu kı herkesı bunun gerçek oldugunu ınandırmakta zorluk çekuk" dıye konuşan Demarest aralannda torenlerde kullanüan pınt aynalar obsıdyen bıçaklar, yeşımden yapılmış tabaklann oldugu Maya uygarlıgına üışkın çok degerlı eserler buldugunu açıkladı Bu yü Dema rest ve ekıbı muazzam bır duvarcüık teknıgı üe orulmuş sarayın tumuyle ortaya çıkartüacagını umuyor Onumuzdekı ükbahar aylarında yenıden başlayacak olan kazüara kadar bolgenın talancüara karşı korunması ıçın, yakınlardakı bır koyde yaşayan Kekchı Maya kabüesınden yardım ıstendı Koylulerın kazı bolgesını canla başla koruyacaklanndan emın oldugunu soyleyen Demarest bu yardımlannın karşüıgmda koyde temız su sıstemı ve ve bır khnık kuruyor Deniz dibindeki batık kentler Buyuk Iskender firnna gıbı esfıgı donemde M O 332 yüında Mısırlılan Perslerden kurtardıgı zaman Iskenderıye kennnı kurarak burayı bolgenın en onemlı kultur ve tıcaret merkezı halıne getırdı Ne var kı bazı büım adamları Iskendenye lımanını Makedonyah lıderın degıl, daha once gelen kavımlerın kurduğunu ıddıa edıyor Herodot ve Saint Jerome gıbı bazı tarıhçüer kıtaplannda Conopus, Heraklıon ve Menouthıs gıbı bazı Akdenız hmanlarının adı geçıyor O donemlerde buraların gunumuzun Las Vegas'ı gıbı eglence, kumar ve sefahat merkezlerı oldugu doğrultusunda saglam kanıtlar var Geçügımız yaz aylarında bu gunah merkezlen yenıden gun ışı gına çıktı Hazıran ayında denız arkeologu Frank Goddio, dalgıçlannın Dunya nın manyehk alanlannda saprna 722/2