Katalog

Amerikan Kimya Demegı'nin bır süre önce San FYancisco'da yapüan yıllık toplantsında, findıgın kansere karşı etküi "taxol" adlı ilaç içın umut verid yeni bır kaynak oldugu bildirildi. Ük kez Pasifık'te yetişen porsuk ağacından elde edilen "taxol" meme ve yumurtalık kanserlerine karşı yaygın bir biçimde kullanıhyor. Ancak yeryüzündeki porsuk agaçlannın sayısı giderek azaldıgından, bilim adamlan yeni kaynaklann bulunması gerektigine dikkat çekiyorlar. Portiand Üniversitesi'nden Angela Hofbnan yalruzca findıkta degil, findık üzerinde yeuşen zararsız mantarlarda da ayra bileşimin bulunduguna tanık oldu. Hoöman mantann "taxol" maddesini kendi başına ürettigini, bu nedenle gerek findık, gereksefindıküzerindeki mantann zengin bir kaynak oluşturabilecegini dile getiriyor. . , \ . ; v Fındıktan kanser ilacı Kanncayiyenin düşleri En ilkel memeli turlerinden bir tanesı, hızlı göz devinimi (REM) uykusuyla ilgüi kuramı altust etti. Tkrtışmalı yeni bir araştırma, yumurtldyan "echidna"larda da REM uykusu oldugunu, ancak bunu yalnızca belli bir sıcaklıkta yaşadıklannı ortaya koyuyor REM uykusu gunümuzde de gızinı koruyor. Bilim adamlan bu tur uykunun duş görme sırasmda anüan pekiştırmekten tutun da, gozbebeklerindeki sıvüarı kanştırarak oksijenın saydam tabakaya gitmesini saglamak gibi ışlevlerı olabilecegine dikkat çekiyorlar. Incelenen tüm kuşlar ve plasentalı memelilerde REM uykusu oldugu görüldü. Ancak çeşitli araşürmalara göre atalan yaklaşık 120 milyon yü önce ötekı memelilerden aynlan "echidna'larda bu tur uykuyu yaşamıyorlar. Bu da, REM uykusunun, bir kez memelilerde, bir kez de kuşlarda olmak üzere, en az iki kez berleyerek bu dizeleri yüksek sesle söylemelerini istedi. Ilk deneyde denekler dizeleri devınimsiz izleyen arasürma yardımcısına söylediler. Ikinci deneyde ise denekler dizeleri seslendirirlerken araştırma asistanı da onlara yalnızca dudaklannı oynatarak eşlik etti. Bu deneyde kekelemenin %80 oranında azaldıgına tanık olundu. Kalincwski'ye göre araşürmanın en şaşırucı yönü, ikinci deneyde araştrrma yardımcısının aynı sözcükleri soylemek zorunda bile kalmamasıydı. Soğuk huzur Napier Üniversitesi'nden Ken Donaldson Edinburgh Uluslararası Bilim Festivali'nde astımlılann ve suregen akciğer iltihaplanmalan olanlann nezle sonrasında hava kirliligine çok daha duyarlı olduklannı belirtti. Donaldson ve meslektaşlan laboratuvarda insan akcigerlerine bir nezle virusü geni yerleştirdiler ve genin nezle belırtilen yok olduktan sonra da canlı kaldıgına tanık oldular. Akciğer hücrelennı çaplan 10 mikrometreden az minık parçacıklar olan PMlO'larla yuzleştirdiklerinde ise iltihaplanmaya neden olan proteinlerin beş kat artügını gördüler. Kekemeye tedavi ^ Kuzey Carolina'lı bilim adamlan kekemelerin hep birlikle konuşmaya başladıklannda dıllerindeki peltekligin yok oldugunu, sese gerek bile duyulmadıgını, dudak devinimlerinin bunu başardıgını belirtiyorlar. Dogu Carolına Üniversitesi'nden Joseph Kalinowski ve ekibi kekeleyen 10 denekten bırkaç dıze ez evrimden geçtigini ortaya koyuyor. Tasmania Üniversitesi'nden Stewaxt Nicol ve meslektaşlan bunda sıcakhgın bir payı olup olmadıgını ögrenmek amaayla alü kısa gagab echidna'nın derilerinin altına beyin, kas, goz devinimi, solunum ve kalp auşlannı saptayan elektrot ignelerı yerleştirdiler. Sonuçta, bu canlüann 25 derecede uyuduklannda memelilere özgü REM uykusuna daldıklan, ancak sıcaklık 28 ya da 15 derece oldugunda bunun azaldıgı ya da tümden yok oldugu görüldü. &.,• .. Gelgelelim, daha önceki araşürmalardan bir tanesini gerçekleştiren Kaliforniya Üniversitesi'nden Jarry Geçen günlerde Nairobi'de yapüan 'Yok Olma Tehlikesiyle Karşı Karşıya Olan Türlerin Uluslararası Ticareti" koSiegel söz konusu bulgulan pek inandıncı bulmuyor ve nuhı bir konferansta bır grup aşın korumacı bir tavnn gerçekte kimi türlerin yaşamlannı daha da tehhkeye düşürebıle"Echidna'lar çöllerde, karda ve Avustralya'nın her yerinceğini öne sürdü. Bu grubun üyeleri soylan tükenmeye yüz tutmuş türleri etkm bir biçimde yöneten ve bunlann ticarede yaşıyor. Bu yüzden REM uykulannın sıcaklığa bu tinin sımrh olarakyapılmasını isteyen uhıslan desteklediler. Konferansta 150 ulusun temsürileri, öldişi, miskgeyiği esandenli duyarh olması olanaksız" yorumunu yapıyor. sı, kaplumbağa kabuğu ve kopekbahğı etı gibi ürunlerin uluslararası çapta ticaretinm yasaklanmasını öngoren kahcı önlemler ahnmasını önerdiler. Bu arada, bilim adamlanndan olusan dünya çapında bir örgüt olan Dünya Koruma Örgütü ticaret yasağmm doğal yaşanv başanyla koruyan khni ülkeleri cezalandırabileceğine dikkat çekerek, yasaklama yerine ticaretin daha olumlu bir biçimde düzenlenmesını önerdı. Celgelelim, Hayvan Sağhğı Vakh gibı, hmı koruma gruplan Geçen günlerde gerçekleştirilen CITES (Convenörgütün görüşlerine şiddatle karşı çıhyor. tion on International Itade in Endangered Species = Konferansta yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan türlerya tüm uluslararası ticaretin yasaklandığı 1. Grup, ya Soylan Tükenmekte Olan Türlerin Uluslararası Ticareti da ticareti bir lisans sistemıyle denetlenen 11 Grup altında ele ahnıyor. Dünya Koruma Bırhği'nden Simon Staart'a göKonvansiyumu) toplantısında Afrika'ya özgü büyük re, 1. Grup altında toplanması maymunlann yaşamlannın, çablıklarda yaşayan hayvanöneruen türlerin bir çoğunun II. lann etine olan istemin dünya çapında giderek artması Grup altında çok daha iyı yönetiyüzünden tehlikede olduguna dikkat çekildi. Kemirgenlebıleceğme dikkat çekiyor. lerden, fil ve maymunlara uzanan bir dizi hayvan et için Buna bır ömek, mısk ve ilaç üreavlanıp çeşitli ülkelere satüıyor. Ingiliz delegasyonu tınvnde kuUanılan bt kaynak olan özeüikle primat turlennin etleri için avlanmalanna karşı misk geyiği. Gramının 50 dolar çıkılması çagnolması misk esansma en değerli sında bulunuyor. doğal ürünlerden biri özelhğini Afrika'nın ekvakazandırdığı gibi, ölü bt erkek tor bölgesinde misk geyiğinde de 1200 dolarhk yüda bir milyon bir piyasa değeri biçiyor. ABD, tonu aşkın et tüHindistan ve Nepal misk geyiğiketiliyor. Söz konin II. Gruptan 1. Gruba ahnmasınusu türde et nı istiyor. Ancak yabanü hayvan tikırsal kesimlercartini denetleyen uluslararası TRAFFIC örgütünden Steven Bnad asıl sorunun bu hayvanlann yasadışı ticareti oldude yüardır tükeğuna,ticaretyasağının buna bir çözüm getiremeyeceğine parmak baayor. tilmekteydi, ancak avcılar giderek bu hayvanlan büyük Tüm tartısmalann özünde, avlanma yüzünden yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan doğal yaşamın ticaret yakentlere ve dış ülkelere satmak amaayla öldürüyorlar. saklan ve hsıtlamalarla mı, yoksa insanlann bunlara verimli bir biçimde yönetilebilecek ekonomik kaynaklar olarak Kenyalı araşarmacı Karl Anunanna göre, orman yaklaşmalannı sağlamakla mı en iyi biçimde korunacağı sorusu yatıyor. (ns. 22.4) filleri şimdilerde disinden çok, eti için avlanıyor ve fil eti KORUNMAYA DEGER Akrabalarımızı yemek 692/6