Katalog

mıttee on Cıvüıan Industrıal Technology") üe Ulusal Guvenlık Komıtesı nın ("Commıttee on Naüonal Securıty') sureç ıçındekı rollen daha baskın Bu omeklerden hareketle, teknolojı on goru çalışmalannın bu çalışmalann doğası geregı hukumetlenn/devleün sorumlulugunda yurutuldugunu, sıyası erkın bu çalışmalara ve sonuçlanna butunuyle sahıp çıktığını rahatlıkld soyleyebüırız •I),>,«P Oyun: Çocuğun kişilik ve özgürlük kazanmasının aracı ızce de çocuga özgurlugunu kazandırmanın kışılıgını gebştırmenın en temel en kestrrme yolu oyundur Bu nun anahtan ıse çevresındekı mekânı nesnelen seslen dogrudan algüayabılecek on larla bırebır etkıleşımde bulunacak ortam serbestısı yaratmak ve zengın oyun çeşıthlıgını kendısıne sunmaktân geçer Çocugun hareket alanını genışletmek koşmasına eglenmesıne oyun oynamasına olanak saglamak gerekır Çunkü çocugun bu hareket serbestlıgı sureklı devınım ıçmde bulunması ı h açıdan çok onemlıdrr İMa, fizıksel ve bıyolojık açıdan dıgen ıse ruhsal yanı psıkolojık açıdan gelışımıne sagladıgı katküar olarak soyleyebılırız "Niçin Oynn" adlı yapıtrnda Sayın Prof B Türkiye için çıkarılabilecek sonuçlar...' .""•'. Butun bu tespitleıden fÖrldye içın de bır takırn sonuçlar çıkarabıhr mıyız? Ben bu tespıtlerden Turkıye'de de bılım ve teknolojı polıtıkâlannın tasanmıyla uğraşanlann ya da Turkıye ıçın Beş Yıllık Plan Yıllık PTogram yapanlann bdırn ve teknolojı alanında pohtka uretme konusunu ısaretedı lenbu stratejıkplanlama anlayışıyadakavrayışıyla ele almalan gerekır sonucunu çıka nyorum Kanımca çıkarılabflecek en onemlı sonuç bu Tabıı, Turkıye gerçekten kendısrnı bır pazar ekonomısı olarak tanımlamışsa ve pazar ekonomılennın oluşturduğu dunya sıs temrnde kendısıne onurhı bır yer anyorsa bu boyle olmah Çıkardıgım ıkıncı sonuç Turkıye nın de artık dıger pazar ekonomılerınde olduğu gıbı kendı teknolojı ongoru çalışmasını yap ması gerektıgı Esasen Bılım ve Teknolojı Yuksek Kurulu nun (BTYK) 20 Aralık 1999 gunlu toplantısında aldıgı bır karar var gosterdıgı ve çevresınde olup bıtenlerı buyuk bır merakla gozlemledıgı bu degışım ve gehsım donemlennde daha dıkkatlı, daha sabırlı, daha olgun ve daha yakın oldugumuzu duyumsatmalıyız kendısıne Bızı/bızlerı karşısında engel koyan, zorluklar çıkaran sınırlar çızen, ozgurluklerını daraltan kışüıgını yok sayan ezen bın olarak degıl oyunda arkadaş, zorluklan aşmada kendısıne yardımcı bır dost sevgıyle yaklaşan ozgurluklerını çogaltan yen geldıgınde de kendı olumsuzluklarına dur dıyecek bırı olarak algılamak, gormelı çocuklar Bunu beslenme ve barınma, duzenlı uyku vle kaygısız yaşam kulturel doygunluk, sosyal yaşam koşullannrn tam ve eksıksız oldugu ortamlarda yasamlannı surduren çocuklann daha çok oyun oynadıkları, oyuna daha fazla zaman ayırıp onem verdıklerı gozlemlen mısur Gen kalmıs ve gelışmekte olan ulkelerde ıse, bu koşullardan yoksun yeuşen çocuklann hemen hemen yok denecek kadar az oyun oynadıklan büınmektedır. Sosyalleşme aracı Oyıaı çocugua sosyalleşmesınde en onemlı ozeîlıklenn basında gelu: Kendı ıçme kapanık, oyundan ve kendı yasıtlanndanlcopuk bır yaşam surduren çocugun sosyalleşmesınden soz edılemez Çocuk psüayatrıstı Dr Mazlnm Çopur, "Çocuk oyunla paylaşmayı ogrenır bencıllıkten korunuı Kendı haklannı savunmayı başkalannın haklanna saygı gostermeyı ogrenır" dıyor 24 Ocak 1998 tanhlı Cumhunyet gazetesınde kendısıyle yapılan kısa soyleşıde Aynı soyleşıde şoyle devam edıyor sayın Çopur ' Çocuga tehlıkelı olmadıgı surece mudahale edılmemelı Ancak yanlış bır şey yaptıgında da uyanlmah Uyarma kesınlıkle bagırma ya da dayakla olmamalı " Degtşık olanaklar yaratıp yenı oyun alanlarını çocuga hazırlamak, oyun çeşıtlılı gınıartırmak ona yenı ufuklann yenıdunyalann kapılannı aralamakld eş degerdedu Bu anlamda çocuga yaklaşımlanmızda onlan anlamak, dınlemek ve onlara yenı koşullar hazırlamanın yanında yaşamımızı dolduran olaylan tum gerçeklıklerı ıçınde çarpıtmadan, onlann anlayabılecegı yalınlıkta oyun laşnrarak onlara anlatmak, kavratmak gerek Dr Mttcella (Ormanhoğlu) Uluğ bu konuda şunlan yazıyor "Bır yetışkının gununu belırlı fa alıyeüerle (çalışmalarfa) geçırmesı beklendıgı gıbı, bır çocuktan da oyun oynaması beklenrr Çocugun oyunu verım bakımından yeuşkının çalışmasıyla eşdegerdedır Yetışkın çalışarak kazanıyorsa çocuk da kışılık becerı ve zekâ butunlugunu oyun oynayarak gelışürmektedır Oyun oynamayan ve ya az oynayan çocugun ruhsal dengesınden, psıkolojık gelışımınden şuphe edüır ' "Türkiye için Kritik önemdekl Teknolojileri Belirleme" Karan Bu karar aynı tarıhte dlınmış olan dıger BTYK Kararlan üe bırlıkte Başbakan tarafindan Mayıs ayı sonunda ımzalanarak yururluge gırdı Temennı mız karar yururluge gırer gırmez soz konusu çalışmanın başlatılması Arna temennıden ote bu çalışmanın hem bır an onoe başlatıl ması hem de yukanda açıklanan ışlevıne uy gun olarak yurutulmesı ıçın çaba gostermek gerektıgıne ve boylesı bır çalışmadan fayda sağlayacak olanlar hangı toplum kesımlerı ıse ozellıkle de o kesımlenn (ornegın sanayı kesımrnın) bu çabada paylannın olması ge rektıgıne ışaret etmek ıstıyonrm Tabıı sıvü toplum orgutlerının ve bu arada Bılım ve Tek nolojı Polıtıkalan Araştırma Dernegı BlTED m de konuya sahıp çıkması gerektıgını duşunuyorum da gosteren bız olmalıyız DPT, avantaj mı? Evet bu konuda ustlenılmesı gereken toplumsal roller var ve bu roller yerıne gen nlmelı Ancak, sıyası erkın ve devlet meka nızmasının bu tur çalışmalardakı rol ve sorumlulugunun son derece onemlı oldugunun asla goz ardı edılmemesı gerekır Anılan BTYK karanna gore bu çalışmanın sorumlu lugu tanım geregı TUBlTAKta olacaktır Ama burada unutulmaması gereken bır başka noktaya daha dıkkatlerı çekmek ıstiyorum Turkıye nın dıger pek çok pazar ekonomısınden farklı olarak bır "Devlet Planlama Teşkılaü" var Bu 'teşkılat' Turkıye ıçın bır avantaj olarak degerlendırılebılırse ve TUBlTAKla DPT arasında bır ışbırlıgı ortarru tesıs edıle rek (kı soz konusu BTYK karan buna açıktır) soz konusu teknolojı ongoru çabşması bu ıkı kuruTuşun sorumlulugunda yurutulebılırse ancak o zaman boylesı bır çalışmadan beklenen fayda sağlanabıhr Tabu beklenen her şeyden once bu ıkı kurumun bu konudakı rollenne bırlıkte sahıp çıkmalandır 692/10 Ruhsal yanı psıkolojık açı artması ve kişlliğin oturmasında ,. .1 dan gelışımınde ıse kısını sosyal etkili bilimsel bir gerçek. ' laşmesı aıdıyet duygusunu kazanması ozguvenının artması ve kısılıgının roloynar Orneguı çocuklar buyukler kadar oturmasında da etküı oldugu, bıkmsel bır uzun sure oturamazlar ayaklannı sallarlar kesınlık arük Çocuga sagladıgımız oyun topuklannı ıskemleye çarparlar, sıçrar kollaalanlan ve ogrettıgımız degısık oyun turlerı rını oynatır eşyalara dokuur, parmaklannı de bu sureçte pekısürıcı bır etkı yapacaktır hareket etünr veya bazı sesler çıkanrlar. karusındayım Bu durum enrjı boşalımından çok, gelışım butunlugunun yetersızlıgı ve hareket Sureklı devınım ıçınde oldugunu ılgı sıstemının ıyı kontrol edılememısendendır alanlannın çok degısken ve çok çeşıüılık Bu nedenle sık sık satırlar halınde yazı yazgosterdıgrnı soyledıgımız çocuk buyuk bır mak dıkoturmak tsıldamak gıbı ınce ve kumerakla ogrenme ortamına yonelecektır sursuz hareket gereküren faalıyetlerı zorlukÇocugun bu ılgısının önunu ukadıgınız ona la gerçekleştınrler Hareket etmek bır zorlayasaklamalar koydugunuz zaman çocugun ma olmadıgı surece, çocuga saglık ve sağ kendısını bulma ve ıfadelendırebılme ozgur lamlık getrır Kısaca çocuktakı bu kıpırdama lugunden bu ozgurlugu kullanabüme koşulhalı hareket kontrolunun eksıMıgıden dogar lannı da yoksayıp ortadan kaldırmıs olacak Ve çogu kez oyun' dıye adlandırüır " sınız Boylesı bır durumla karşüaşan çocuk da benlık duygusunu kaybetmeye kendıne guvenını yıtırmeye başkaları tarafindan ozellıkle anne baba sevümedıgını onemsenmedıgını duyumsamaya başlar Oyle ıse bızler, ebeveynler/ annebabalar olarak, çocugun ılgdennın çok çeşıthlık, degışkenhk Fızıksel açıdan oyun çocugun kas ge Psıkologlar oyunun çocukta bsüık, lısımını etküer Kaslann guçlenmesını sağla becerı zekâ yaraücılık ve duygusal doyum dıgı gıbı hareketlerınde de saglamhgı geügıbı bireysel degerlenn gelışmesınde çok recektır onemlı payının oldugunu soylemektedırler Bıyolojık gelışımınde etkısı ıse aldıgı Psıkolojık gelışımıne de katkı sagladıgı bıbesınlen tuketen çocuk ortaya çıkan enerjı lımsel bır kesınlık artk Bu konuda aynı lotasını de bır şekılde boşaltmak tuketmek dubmda sayın Uluğ şoyle devam edıyor " rumundadır Onun ıçın sureklı devınım ıçınPsıkolojık yapının yanı sıra bıyolojık yapı da de buyuk bır merak ve ozenle çevresınde olup bıtenlerı ılgıyle Oyun: Çocuğun psikolojik açıdan ızler Yenı yenı şeyler keşfetmenın gelişiminde, sosyalleşmesini, aidiyet mutlulugunu ıçten ıçe yaşarken ote yandan da degısık şeylere yo duygusu kazanmasmı, özgüvenin nelmekten gen durmaz Bireysel değerlerin gelişimi Büyükler ciddiye almalı Son soz olarak yenşkın olan bızler çogunlukla çocuk oyunlannı pek cıddıye almayız ya da mantıksız buluruz Her üa anlamda da bu yaklaşımlanmızın hasta sakat oldugunun kaçımız farkındayız Unutulmamalı kı ço cuklar, çevresınde gelışen olaylan buyuk bır dıkkatle gozlemler ve bız buyuklenn bu olaylar karşısında takmacagırruz tavırları gosterecegımız davranışlan da aynı dıkkat ve ozenle gozlemlemeyı de unutmazlar Çocuk çevresınde gelışen olaylann aynntılarıylaılgüenmez Çok kaba hatlanyla kendı dunyasına denk duşurecegı bır anın fotografıyla ılgüıdır o Bu anı yakaladı mı bellegıne yer leştrrmekte bızlerden daha ustadırlar aynı zamanda Yalınlık onlar ıçın en çarpıcı ozellıklenn başında gelır Bunu en ıyı çocuk resımlerınde gozlemleyebüırsınız Canlı renkler aynnüsız yalın çızgüer kendı dunyasma ozgu kurgulanmış, bu kurgulamayla ortuşen buyuklukte figurler, nesneler çızgıler vb gıbı ozellıkler çocuklann olaylar karşısındakı tavır ve davranışlannm da bıçımlenme şekülennm ıpuçlannı verır bızlere Son bır soz olarak, Saym Ulug un kıtabından alınülayarak bıtırelım ' Oyun hayal ue gerçek arasında bır koprudur 'Bırakalım çocuklanmız bu kopru uzerınde mutluluklannı yaşasınlar' Antropolojık araşrırmalann ortaya koy dugu bulgular 'oyunlann toplumdan topluma cografyadan cografyaya bolgeden bolgeye çeşıtlüık ve şıddetının degısıkbkler gosterdıgını belırtmektedır Gehsmış ulkelerde saglık egıtım, ıyı Alı Ekber Ataş Resım ogretmenı, egıümcı yazar