Katalog

Denizlerdeki ecza deposu Denizlerde yaşayan salyangoz, mercan, sünger ve mantar gibi canlı türleri zehirleriyle olası tehlikelerden korunurlar. Bu zengin ecza deposu sonunda farmakologlar tarafından da keşfedildi. nsanoglu çok eskılerden berı dogadan yararlanarak çeşıtlı daçlar uretır Ornegın haşhaştan morün sogut agacınddn perusılın ve yuksuk otundan kalp üacı Dı gıtoxın elde edümekte Araştırmacüar bırbırınden farklı bıtkılen ınceleyerek yenı ilaç turlen gelıştınyorlar Ne var kı dunyadakı hızlı yapılaşma nederuyle dogal ortam alanları da gunden gune daralmakta Ve bılım ddamldiının yaptıklan son araştırmalara gore toplanan bıtküerın kımyasal yapılan hep bırbırıne benzemekte Işte bu nedenleıle büım adamları arayışlannı okya nuslaıda surdurmeye başladılar "Etkılı üaçlann hammaddelerı şu sıralaı %95 oranında deruzlerden elde edümekte" dıyor Kalıforraya'daJa Scnpps Instıtutıon of Oceanography kuruluşunda gorevlı bıyolog William Fenical. Denızdekı canlılar guçlu pençe sıvrı dıken veya kamuflaj gıbı savunma mekdnızmalarına sahıp degüdır Omegın sunger herhangı bır tehlıke anında parlak bır ışık saçarak duşmanlarını korkutur Yanı savunma mekanızması tamaınen kıınyasaldır Denız kozalagı da oldukça usta bır savaşçıdır Bu salyangozun 500 turunden her bırı 80 farklı toksmden oluşan bır zehır karışımı salgüar Zehırlı maddelerın hepsırun de romatizma, felç veya epilepsi gıbı hastalıklara karşı etkılı olabılecegı duşunulmekte "Denizlerde gerçekten de tıp alanında yararlı olabılecek çok çeşıtlı maddeler bulunmakta" dıyor altmışlı yılların başmdan berı denizlerdeki mantarlan araştıran bıyolog Karaten Schuman. Haç firmalan uzun bır zaman bunlarla ılgılenmemıştı Çunku yeryuzunde bulunan çeşıtlı maddelerı elde etmek çok daha kolaydı Araştırmacılar kendı ulkelerındekı bıtkı ortusunun yeterlı olmaması habnde Kosta Rıca ve Çın'dekı yagmur ormanlanna gıdıyorlardı Denlzdekl mantarlan araştıran I blyolog Kanten Schuman Ama arük durum degışu Üaç firması Bayer kısa sure once yenı bır donem başlatu Robotlar gunde 300 000 farklı bıtkı ozunu yuksek randımanlı "screening" testınden geçırryorlar Oysa yetmıslı yıllarda bılım adamlan gunde ancak 100 test yapabılıyorlardı Laboratuvar teknolojısının gelışmesıyle dogal üaç deposundakı yenı kanşımlar da daha çok aranır oldu Yenı gelıştınlmış dalgıç robotlarla ornekler gayet kolay bır bıçımde toplanabılmekte Bugune kadar surdurulen araştrmalar gerçekten de başanlı sonuçlar vermış * Pasıfik kokenli belü başh yosun hayvanlan Byrostatm maddesını uretıyorlar Bu madde tumor hucrelenru etkısız hale gennyor Kanser hastalanyla yapılan klınık testiere başlanmış büe * Oldukça ükel bır hayvan olan tulumlunun zehn de kansere karşı kullanüabüecek * "Pseudopterogorgıa elısabethae olarak adlandırılan bir mercan turunun ıçerdıgı bır madde ıse enfeksıyonlan durdurmakta Bu madde belkı de üerde kortızonun yerını alabüecek * Denizlerdeki araştırmalar konusunda uzmanlaşan Ispanyol fırması Pluurma Mar 2002 yüında ET743 kanser üacını pıyasaya surmeye hazırlanmakta Yenı üaç etkısını 12 ay ıçınde gosteren Zeltıa'ya gore uç mıslı daha çabuk tedavı edebüecek * Bır mercan turunden elde edüen Eleutherobin, meme kanserınde kullanüan 'feol üe benzerlık gostermekte Şu sıralar hangısının daha etküı oldugu araştinlmakta Amerıka ve Japonya geçtıgımız yüda denızlerden elde edılen tam 200 ilacın patenti ıçın başvuruda bulunmuş Almanya'dakı Bayer, Aventis ve Hankel firmaları da ortak bır çakşma çerçevesınde denızdekı dogal üaç fabnkasını keşfetmeye çahşıyorlar "Denız bıyoteknolojısı" projeaı alunda 19 araşurma grubu bır araya gelmış Bugune kadar yapüan araştrmalar daha çok tropıkal bolgelerde surmekteydı Bu proje kuzey Almanya ve Hollanda sınınndakı Fhz adalan sulannda ve kuzey buz denızınde devam edıyor Zorlu yaşam şartlannda gekşen koklu metabolızmalar farmakolojık açıdan daha ügmç bulunmakta Kuzey Almanya'dakı Bremerhaven laboratuvanndakı dev sogutucunun bolmelenndekı buz gıbı su kopurmeye devam ederken yapay bır kutup ışıgı altnda kırmızı, yeşü ve kahverengı denız bıtküen oynaşıyorlar Işte bu bıtküer kutup yosunlanndan oluşan zengin bır bınkundır Henkel fırmasırun sozleşmesıne gore burada guneş ışınlanna karşı koruyucu maddeler uretüecek Çunku yosunlar kutup guneşının kızüotesı ışınlanndan etküenmıyorlar Farmakolojı endustrısının denızlere açüması kuşkusuz dıger canlüan da etküeyecekör Omegın balınalan Uzakdogu ulkelennde cınsel gucu artırdıgı duşuncesıyle uzun sureden berı kurutulmuş balına yuzgeçlerı tuketümekte Fakat balınadan kozmehkte kullanüan kolagen, sporcular ıçın ozel kremler ve motoryagları da uretdmekte 1993 yüında yayınlanan "Balınalar kansere yakalanmıyorlar" adlı kıtabın ardmdan ozellıkle de Amenka'da bazı uyanık ışadamlan balına kemüderınden elde ettıklen tozlan kanser üacı olarak pazarlamaya başlamışlardı labu kı üacın kansere karşı hıçbır etkısı yoktu Balına araşnrmacısı Matthiaı Stehmum bu buluşu çok anlamsız bulmuş ve "Oldu olacak ınsanlar daha ıyı gorebümek ıçın de kartal etı de yesınler ban" sozlenyle de olayı alaya almıştı Gerçı balınanın gerçekten de kansere karşı bagışık oldugu kabul edümekte Fakat tumorlere karşı dogal koruma kalkanırun nedensellıgı once ayrıntüı olarak araşurümalıdır Eger elde edüen maddeler laboratuvarda sentezleşünlemezse buyuk organızmalann saglanması da buyuk problem hahne gelebüır Çunku bahna, meduz, sunger ve yumuşak mercanlann yetıştınlmesı oldukça zordur hatta bazı durumlarda olanaksızdır da Ntigün Özbaşaran Tteie Der Spıgel 8/2000 692/34