Katalog

\ 1 Bilim Dünyasmdan Kısa Haberler Z Babasının kızı Sumolar güç durumda Hiperaktivite ilaçları ve kokain bağımlılığı Uyandırma çağrısı Sağhk 45 Kullandığımız mutfak kapları ne kadar sağlıklı? 2 Zümrüt'ten Akisler Hayatm renkleri... Son yüzyılın ve son binyıhn insanlannı, düşünürlerini veya beyinlerini seçecek bir otorite yok dünyada. Ama otorite olabilecek yayın organları bu işi üstlenmiş durumdalar. Işte önce Alman dergisi Spiegel, hemen arkasmdan ünlü Time dergisi, şüphesiz geri planda koca bir bilim dünyası danışmanlığınm da katkısıyla, kimsenin üzerinde tartışmayacağı bir isim olan Einstein'i (Ön adı Albert!) yüzyılın insanı seçtiler. Bilim insanı olması nedeniyle de, yüzyılın insanını yaptıklarıyla, düşünceleriyle yeni baştan ve daha ayrıntıh bir şekilde öğrenmek, Einstein'i araştırmakbir zorunluluk oldu. Dergilerdekiyazıları okuyunca, bizim yüzyılımızm bu en önemli insanı hakkında yeteri kadar bilgi sahibi olmadığımızı, belki sizler de benim gibi göreceksiniz. > l • İ l ı l ' ı ' l l ' ı ' ı lilllil i Einstein gibi beyinler, düşünürler, yeryüzüne ender geliyor. Acaba yüzyılın insanlan diyebileceğimiz çapta düşünürlerin doğum sıklıklan ile zaman ve genel nüfus arasında bir orantı, ilişki var mıdır? Bir meraklı, belki de bu ilişkiyi araştırmıştır veya araştıracaktır. Einstein 'la ilgili yazıları okurken şu göze çarpıyor: Bu insanlarm bir ortak özelliği, salt bir "buluşçu" olmamalarıdır. Evrenseî düşünüyorlar, sorunu bütünsel kavrıyorlar, olaym iç bağmtılarmı merak ediyorlar, ilgi ve düşünce alanlan salt kendi konularıyla sınırlı olmuyor ve çok daha geniş bir alanı kapsıyor, örneğin sosyal konulara hağımsız kalmıyorlar, kalıcı olmayan geçici özellikte işlere kendilerini vermiyorlar. Yerel DK DASBEHIRN SJAHRHUNDERTS özellikte değil, dünya ve evren özellikte, ölçekte bir kişilikleri oluyor. Mutlaka bir felsefi derinlikleri görülüyor. Bu insanlar, çocukluk olmasa bile gençliklehnde, çevreye uymayan davranış ve özellikleriyle kendilerini beîli ediyorlar. Örneğin Einstein, orta sayfadakı hayat öyküsünde belirtildiği gibi, gençliğinde bir geometri kitabmdaki bütün problemleri çözdüğü gibi, 13 yaşında, Kant'm SafAklın Eleştirisi'ni okuyor. Aoran Bernstein'in doğa bilimleri üzerine tüm kitaplarını "yutuyor". Birolayı düşünürken, metaforlar yapıyor, spekülasyonlarla düşünce alanını alabildiğine geniş tutuyor. Büyük bilim insanı, aynı zamanda bir düşünce adamıdır. Büyük bilim yapmak, aynı zamanda, uğraştığı konunun felsefi yönleriyle, düşünsel yönleriyle bağlantılar kurmaktır. Yaşadığı çağda sistemler arasında bağımsız, ama kalıcı bir duruşa sahip olabilmektir. Uygarlığm birikimleriyîe mutlaka bir ilişki kurabilmektir. En azmdan, kendi uzmanlık alanıyla ilişkili oîarak bir derinliğe, entelektüel ve bilimsel birikime, bir üstbakışa sahip olabilmektir. *** Einstein ve diğer büyük bilim insanlannın hayat öykü ve felsefelerinden hepimizin öğreneceği çok şey vardır. Kendimize katabileceğimiz minik derslerin ve başka bakış açılarınm bizleri zenginleştireceğine ve şu kısacık hayatımızda bize minik yeni pencereler açabileceğine inanmahyız. Meraklarımızın ve sorularımızm çokluğu, bize dünyayı daha yaşanılır kılabilir. Zaten hayat başka neye yarar ki? •,; Logaritmik afetler Yüzyılın Bilim Adamı O/89 Göreliliğin kısa tarihi: Nedir? Her şeyi nasıl değiştirdi? Stephen Havvking'in yazısı Yüzyılın Bilim Adamı TüTl 1 Bitemeyen senfoni Yüzyılın Bilim Adamı 1 2 1 3 1 4 1 5 Yüzyılın dahisi: Albert Einstein Zekâ ve inat . . . Yüzyılın Bilim Adamı 1 1819 Einstein Çağı Ooof off Line 1999 değerlendirmeleri Deprem 20 Deprem: Zemin etüdlerinin önemi ve yapılışı Tartışma Editöre Mektup 21 2000'lere girerken bilgi çağında bilgisizlik Bulmaca Dörtköşe ilginç SorularDüşün BulDuyurular Teknoloji Gündemi 22 2 3 2A Gelecek cumartesi yeniden birlikte olmak umuduyla... TeknohaberYeni ürünler Ağır siklet keşif Mercedes'te güvenlik Sesle çahşan TV/VRC Kayıt yapan DVD çalıştırıcı Internet'i ayağımıza getiren faks Her duruma uygun zoom Internet kamera obursalı@büımmerkezı org tr CBT Internet adresı wwwcumhurıyet com tr Cumhuriyet BtLtMTEKNÎK • No: 669 18 Ocak 2000 • Imtıyaz sahibi: Yedı Mayıs Haber Ajansı. Basm ve Yayıncılık A Ş. adına Berin Nadi. Yayın Daıuşmanı: Orhan Bursalı • Sorunüu Mudur Flkret llkiz. Gorsel Yonetmen: Tttlea Hasdamir »Baskı: Çağdaş Matbaacılık Ltd. Ştı Idare Merkezi ve Yazıçma adresi: Turk Ocağı Cad. No: 39/41 Cağaloğlu, 34334 tstanbul Tel (212) S12 08 06 • Faks: 0212513 85 95. Reklam: Medya C. 669/3