Katalog

Elnsteln, New York zlyaretl sırasında: insanlara blllm yoluyla teselti veriyordu. Fakat dâhının ük çocugunu bır buçuk yü ıçınde hıçbır zaman gormeye gıtmemesı ve dogum sırasında büe gelecekteh kansının yanında bulunmaması her zaman merak konusu olmuştur Eınsteın karşı cınse ne kadar kotu davransa da, karşısında hep yenüerını buluyordu "Eınsteın kadınlan sevıyordu Onlar ne kadar sıradan olur ve o kadar çok terlerlerse daha çok begenırdı" demışu doktorunun oglu Ne var kı arüatüanlann yalnızca yarısı dogruydu Eınsteın'a tapan kadmlann çogu cemıyetm guzel kadırüanyla da goruşuyorlardı Dâhı bunlarla çüayor ve onlarla bırlıkte oldugu kadının evmde gecehyordu 1998 yüında dâhının Sovyet casusla da üışkısı oldu tanhrnın bır ıronısıdır Kutlenın dogrudan dogruya cısmın ıçındekı enerjı oldugunu daha sonrakı bır makalesınde açıklayacaktı bılgın Fakat çekırdek enerjısının kullarmnıyla ılgılı denk lem ve atom bombasının başhca formulu olan bu elementer buluş dunyanın en unlu formuluydu E = mc2 Gerçı Eınsteın ın bılım dunyasında tarunması uzun bır zaman almıştı ama Max Planck onu keşfettıgınde dunya ıkmcı bır Kopernik de tanışıyordu Eınsteın ın bu buyuk başarısı tarıhte ıkmcı bıı kışıye daha mal edümek ıstendıyse de o bunu daha sonra de Ğjıştırecektı 'Emma" dergısı 1983 yüında dâhının eşı Mileva Mariç ı okurlarma 'gorelılık teorısının anası olarak sunuyordu Dergının bu ıddıası 1969 yüında Sırpça olarak yayımlanan ve daha sonra Almancaya çevrüen kıtaptan alman bır cumleye dayanmaktaydı Eınsteın 27 Mart 1901'de yanı teorınrn açıklanmasından dort yü once eşıne yazdıgı mektupta şoyle seslenıyordu ' Sevgılı Mıezschen senınle buhktegoıccelhk uzerıne yaptıgımız çalışmalan başanyla tamamlayabüırsek ne kadar mutlu olacagımı büemezsm' Tabn kı bu sozu edılen çalışma ıçın bır "analrk" hakkı vaat etmıyordu, ama eger karşısındakı kışının bu çakşmayla ılgısı yoksa, hıç kımse boyle bır cumle sarf etmezdı Her ne kadar Eınsteın yalnız kalmaktan hoşlaruyorsa da, fikır alışverışınde bulunmak onun ıçın çok onemlıydı Eınsteın yakın dostlanyla bırlıkte Emst Machs'ın "Mekanı gın Gehşımı' adlı esennden "Don Kışof'a kadar bırçok kıtabı okuyup taruşıyordu Hayatrnda oldukça başanlı bır matematıkçıydı Onun yardımı olmaksızın Eınsteın genel gorelılık teonsını 1915 yüında tamamlayamazdı Kendınden altı yaş buyuk Besso üe bır omur boyu dost kaldı Besso'nun esere katkısı oylesme buyuktu kı Eınsteın ozel bır teşekkur yazısı büe yayımlama geregını duymuştu llnsteln, efl Eba ve Chaplln: "Kuğıtlaria dolu blr dünya" yümda "Collected Papen" adı altında John Stachel ta rafindan yayımlandıgında dunya dâhırun evlathk verüen hzı "Lieserl"ın varhğıru da ogrenmıştı Schulmann aynca aynı soyadını taşımaya hak kazanan Evelyn m de aslında Eınstem'm evhhk dışı bır kızı oldugunu da ogrenmışu. Bır soylentıye gore Evelyn, New York'lu bır dansçıdan dogmuştu Evlathk alman torunun gen tesüen başarüı sonuç vermedı Çunku Eınstem'm beynındekı DNA kahntüan bu gunku araştırmalar ıçm yetersız kaldı Bu bümece de boylece 2006 yümda yayımlanması duşunulen mektuplara kadar bır sır olarak kahnaya devam edecek Eınstem'm olgunluk çagmda evhhk uzerıne sarf etüğı sozler de pek hanfe alınır turden degüdı Eınstem evhhgm fantezı sahıbı ohnayan bır domuz tarafmdan keşfedüdıgını soyluyordu Elsa 1936 yümda olum doşegmde kıvranırken o aldırmaksızm çahşmalarma devam edebümıştı OzeUıkle oğulları Eınstem'm kayıtsız davranışlann dan büonışlardı Eduard ogrencvhk donemlerınde agır bır depresyon geçırmış ve 1932 yümda tedavı gormek zorunda kahnıştı Emstem şızofren olan oglunu 1933 yümda bır kez zıyaret etmıştı ama sonrah 20 yü ıçınde bır daha gormedı Gezı gurüuklerının bırmde psıkolojık oto anahzıyle ügüı degerlendırmelere de yer vermış Eınstem ' Kayıtsızlıga donuşen hıperduyarhk gençhkte yaşanan tutuk davranışlar ve dunyadan kopma dıger ınsanlarla arasmda camdan bır duvann oruhnuş olması sebepsız ıtımatsızhk ve zorlu hevesler" bunlardan bazüan Dostu doktor Janos Plesh ' vucut duyarlıgını yıtırmış bu ınsandan bahset mekte "Uyandırüana kadar uyuyor uyuması gerektıgı soylenene kadar asla uyumuyordu Onune yemek konana kadar aç kahyor veyahut da patlayana kadar yıyordu" dıye anlatmıştı Plesh Duygunlugunu ayarladıgı olçu ve büımsel duşuncelerme yerleşen hırsı beUa de teorüc duşuncesıne aıt manümaz derırüığm bır bedehydı Einstein Nevvton'a karşı Onun genel gorehhk teoıısı uzermde sekız yü bo yunca arahksız olarak çahşabümesı beüa de boyle daha ıyı anlaşüabüırdı Sınrrlı gorehhk teonsını gehştırmek ve genelleştırmek ıse ona çocuk oyunu gıbı gelmıştı Eınstem'm bu seferkı amacı Nevvton tarafmdan one surulen ve tum evrende etkısını gosteren çekım gucunu açıklamak ve gorehhk prensıbıyle degerlendırmekü Ancak buraya gıden yol tumuyle büınmezlerle dolu oldugu gıbı opusu anlamak ısteyen bügısızler ıçm de oldukça umutsuz bır gelışım tarıhıydı Araştırmasını başanyla tamamlayan Eınstem bır roportajmda şoyle demıştı "Eskıden dunyadakı tum cısımler yok oldugunda gerıye zaman ve mekânm kaldıgma manüıyordu Oysa gorehhk teonsmden sonra zaman ve mekân cısımlerle bırhkte yok çlmakta" Fakat açüdamayı yapügmda hangı meçhul sahaya çarpacagmı asla tahmın edememıştı Duşuncesınm çıkoş noktası dıger taraftan da bır spekulasyon oluşturmuş ve daha sonralan bunu hayatınm en guzel fikrı olarak tanf etmıştı "Bern'dekı patent daıresındekı odamda oturuyordum Bırden akhma bır şey geldı Boşlukta bulunan bır kışı agırhgmı hıssetmezdı Benı dennden etküeyen bu duşunce çekım teorısme goturmuşfu" Bunlar basıt gÜDi gorunen dennlemesme duşuncelerdı Ve burüarda Eınstem gızemıyle ügüı çekırdek gızhydı Boylece gunumuzde çocuklann büe anlayabüecegı kadar basıt bır düde bır fenomen tanf etmıştı Fızıksel olarak arkasında bır evren gızhydı Daha agır maddelerm ve taşıyıcı kutlelerın eşdegerlüıgı Fizikçiler ve kadınlar Müeva erkeklerm sohbetlerıne pek kanşmazdı Ama onun evlüık ıcınde Eınstem'm duşuncelerını etküemedığı de soylenemez Bıürme sınavlannda üa kez başa nsız olduktan sonra fızıgı bıraktı Ama onu başansız küan not ortalaması kocasınınkınden çok duşuk degüdı Eınsteın 4,91 üe dıplomasını alrrken Müeva 4,0 üe kalmıştı Müeva'nın 1901 ükbahannda dıplomadan daha başka sorunlan da vardı O hamüeydı Ama evlürk dışı bır çocuk sevdıgı adamın karıyerme engel olacakn Ve kısa sure sonra îsvıçre yı terk ederek baba evıne dondu 1902 yıhnda da bır kız çocugu oldu Çıftrn ük çocuklarmın kaderını hıç kımsc bümıyordu Tîahmrnlere gore bebek bır buçuk yaşına geldıgınde evlatlık verümıştı gu ortaya çıktı Fızıkçının aşk hayatı Eınsteın bümecesını çozmeye pek elverışlı degüdı Onun bu yaşam bıçımı kısıtlı olan zamanına da baglanamazdı Evmde anaç bır hanımefendı ısteyen dahı, aşk maceralannı dışanda aramaktaydı Müeva 1914 yüında ıkı ogluyla bırhkte Berlm'e dondugunde Emsteın Prusya Akademısı'ndekı gorevme başlamıştı Onunla bırlıkte yaşamak ısteyen kansma ınanümaz şartlar sıraladı Evde kesırüüde onun sozu geçecek, ondan şefkat beklemeyecek ve kesınlıkle sıtem etmeyecekü Mıleva bu hayata yalnızca bırkaç hafta dayanabüdı ve çocuklanyla bırlıkte Isvıçre'ye dondu 1919 yüında buyuk mucadeleler sonucu boşandüar Aradan dort ay büe geçmeden kuzrnı Elsa üe evlenen Eınsteın daha sonra kuzınının 18 yaşındakı kızına büe evlenme teklıfi etmıştı "Bız Eınsteın'ı boyle tanıdık" dıyor "Einstein PaperProject" yonetıcısı Robert Schulmann.' Onunla ve başkasıyla kımınle evlenecegı hıç onerrüı degüdı' Tkrıhçı 1986 yümda Eınstem'm buyuk oglu Hans Albert'm evlathk kızı Evelyn Einstein üe karşılaştıgında Eınstem'm ozel hayatıyla ügüı mamlmaz bügüer elde etmıştı Evelyn'ın uvey annesı Frieda Müeva'nm olumunden sonra (1948) Îsvıçredekı evde Emsteın'a yazüan ve ondan gelen bır sunı mektup bulmuştu Mektuplar 1987 Teorinin başarısı Nevvton un dunya goruşune gore ınsanı yeryuzunde tutan ve hareket hızıyla hıssedüen kuvveüer (oı negm dunyanın çevresmde donen uzay aıacınm santnfu] gucu gıbı) 669/15