Katalog

Cerrahi ve antibiyotik kullanımı Prof. Dr. Rıfat Yalın* ^ M Ant±»ıyotık Kemoterapı (ANKEM) Kongresı, I £K bu yü Kemer (Antalya) Lıbra Otel de, 1300 he•• A kımın kdtdımıyla gerçekleştirüdı Dort gun suren kongrede cerrahıde anübıyotık kullamrru hekım ve üaç endustrısı bakış açılarından araştırmaların degerlen dırümesı, yumuşak doku enfeksıyonlannda tedavı karın ı çı enfeksıyonlannda kemoterapı tuberkuloz tedavısı antıbıyotıklere karşı gehşen dırenç, antıbıyogram testlermde yenı yontemler gıbı onemlı konulara yer verıldı Çok sayıda büdırı ve poster sunuldu Ilgımı çeken bazı konular uzerınde kısaca durmak ıstıyorum Dr JUexandre Fleming ın buldugu ve ılk kez 1942 yılında uygulanan penısümden sonra tıpta antibiyotik donemı başladı Her geçen yü yenı antıbıyotıkler ortaya çıktı OzeUıkle gelışmekte olan ulkelerde antibiyotik kullanımının, hekım kontrolu dışında bılınçsız ve gereksız olarak kullanımı, antıbıyotıklere karşı dırenç oluşmasına neden oldu Buna yonelık yenı arayışlar, yenı anubıyotüderın orta ya çıkmasına yol açtı Cerrahıde antibiyotik kullanımı ya tedavı edıcı, ya da profilaktık (koruyucu) amaçla olur Yara enfeksıyonunu onlemek amacıyla verdecek koruyucu antıbıyotıgın, tek doz olarak cerrahıden bır saat once verılmesı ve cerrahi bol gesıne en uygun olanının seçümış olması gerekır Koruyu cu antıbıyotıgın cerrahi sonrasında uzun sure devam ettı rılmesı, gereksız ve antıbıyotıklere dırenç gelışımmde en onemlı nedenlerden bırıdır Tıbbın Gelişme Öyküsü M.Ö. 2000 Al şu bitki kökünü ye. M.S. 1000 O kök zararlı. Hadi şu Sepsiste akut böbrek yetmezliği Akut bobrek yetmezlıgı bobrek fonksıyonlarının hızduayı söyle. lı bıçımde, tam veya tama yakm olarak kaybedümesıdır S M.S. 1850O dua batıl. Hadi şu şuBaskan, oturum başkanlıgmı yaptıgı Sepsıste Akut Bobrek Yetmezlıgı Akut Bobrek Yetmezlıgınde Sepsis" konulu parubu iç. nelde, sepsısın onemı tanımı uzerınde durdu Sepsıste soM.S. 1940 O şurup palavra. Hadi nucu belırleyen en onemlı faktorun organ fanksıyonlarında bozulma olduğunu, sepsısın tedavısı sırasında akut bobrek şu hapı yut. yetmezlıgı gehsebüecegını belırttı Bobrek yetmezlıgı ge lışme rıskı olan hastalara ampırüc olarak amınogkkozıd' M.S. 19850 hap etkisiz. Hadi şu djarüann verümemesı gerektıgını vurguladı M. Oğuz ise antibiyotiği al. Sepsıste akut bobrek yetmezlıgı gelısmesını etküeyen hemodmamüc ve hemodınamık olmayan faktorlerın onemını M.S. 2000 O antibiyotik artık faydüe getırdı da etmiyor. Hadi şu bitki kökünü ye. Klinik araştırmaların değeri I M Schwarz kadar geçen surede venlen antibiyotik tedavısıdır O Uzun'a gore sepsis belırn ve bulgulan ortaya çıktıktan sonra ük 6 saat, prognoz açısından son derece onemlıdır Ampınk tedavı, rasgele tedavı anlamına gelmemelıdır Akücı anübıyotüc kullanımı ükelerı, ampırık tedavı uygulamasın da da temel ükeler olmalıdır (TabloI) Sepsıste ampırık olarak anübıyotık kullanılacagı zaman bazı noktalan goz onunde tutmak gerekır a) Enfeksıyonun olası yerı ve kaynagı seçüecek antıbıyotık tedavısı hakkında füor verebüır Ornegın hastane de uzun surelı yatan ve ıdrar kateterı (sondası) olan hasta da sepsis gelıştıgınde Gram () bakterüer akla gelmelıdır b) Enfeksıyonun gehştıgı yer ç) Olası enfeksıyon etkenı ve duyarlüıklan d: Altta yatan hastalık Tartışüan bır konu da sepsıste antıbıyotık tedavısının tek ya da bırden çok antıbıyotıkle yapümasıdır Gunumuz de 3 kuşak sefalosporınler karbapenemler, betalaktamaz ınhıbıtorlu genış spektrumlu penısümler ve 4 kuşak kınolonlar genış spektrum saglamak amacıyla antıbıyotüdenn kombıne edüme gereknlıgını ortadan kaldırmıştır Ampırık antibiyotik tedavısı hıçbır zaman enfeksı yon odagı araştırmasınm ve kulturlerın yerını almamahdır kaynagının ortadan kaldırılması apselerın boşaltüması ya da olu dokulann temızlenıp yok edümesının tedavı ama cıyla verüecek antıbıyotıklerden çok daha degerü oldugudur Sepsis ve antibiyotik kullanımı t. Sayek m oturum başkanhgını yaptıgı Cerrahı ve Antibiyotik Kullanımı' konulu panelde ılk konuşmacı olan O Uzun, "Sepsıste ampırık antibiyotik tedavısı' uzerınde durdu Sepsis kanıtlanmış bır enfeksıyon varlıgında gehşen enfeksıyona karşı bır yanıt tablosudur Sepsis gunumuzde yogun bakım unıtelerınde gorulen en sık olum nedenıdır ABD'de her yü yaklaşık 400 000 sepsis tablosu or taya çüanakta ve bunlardan 100 000 kışı yaşamını kaybet mektedır Sepsıslı hastaların %1015'ınde etken saptana maz Bunlann %60 65'ınde tek mıkroorganızma %20 sınde bırden fazla mıkroorgdnızma saptanır Saptanan mıkroorganızmalann %95'ı gram () ve (+) bakterıler, %5'ı başta Candıda' olmak uzere mantarlardır Eskıden daha sık gorulen gram () bakterüerın yerını, son yılkrda gram (+) bakterder almaya başlamıştır Uzerınde çok yogun çalış malar yapüan sepsısın oluş nedenı, buyuk oranda anlaşü mıştır Ozellüde gram () bakterüerın yaptıgı sepsis tablosunda, başlatıcı neden Endotoksındır' Bakterı duvanndan açıga çıkan endotoksm dogrudan sıstemık etkıler gosteremez Etkısını gosterebümesı ıçın endojen bazı maddeler gereklıdır Karın travması ve antibiyotik kullanımı Kann travması kunt veya delıcıkesıcı alet yaralan masıyla ortaya çıkar Erken ve uygun cerrahi erken mobılızasyon sonda ve tuplenn erken çekümesı erken enteral (sındırım kanahndan) beslenme gıbı onlemlerden sonra Endotoksının etkısı üe başta monosıt ve makrofajlar antibiyotik kullanüması gelır R Tbkyay karın travmasında olmak uzere bırçok hucreden sıtokınler (TNFILI, IL6 vb) profilaktık antıbıyoüklerın ancak aşagıdah koşullarda kul ve aktıf medyatorler (hıstamın) salınır Bunlardan sepsısın lanüması gerektıgını belırttı klınık tablosunu ortaya çıkartırlar Bu konuda yapüan çalış a) Travma ya da cerrahi nedenıyle kontamınasyon maları daha orıcekı bır yazımızda genış olarak ıncelemış (mıkroorganızmalarla bulaşma) olasüıgı varsa tık(*) b) Travma veya tedavı amacıyla yabancı cısım ko Ampırık tedavı' mıkroorqamzma bclırlenmceye nukna (protez vb) olasüıgı varsa c) Yaralının sıstemık bır hastalık ya da ımmun sıstem TabloI, ampirik antibiyotiktedavisinde YANUŞ inanıştar bozuklugu nedenıyle enfeksıyonlara dırencı azal * Daha genış spektrum daha lyıdır * Cevapsızlık, etkenın dırençlı olduğu anlamına gelır rnıssa * Şuphede kalınca antıbıyotıklerı değıştırın Kesıcı delıcı karın yaralanmalarında amelıyat once* Daha fazla hastalık, daha fazla ılaç gerektırır. sınde koruyucu (profüdktık) antüoıyotık yapılmasının * Cevap tanının dogru olduğunu gosterır /ira enfeksıyonu reskmı azalttıgı kanıtlanmıştır Eger * Daha buyuk hastalık ıçın daha buyuk ılaçlar kullanılmalıdır yapüacaksa antıbıyotık profüaksısı acü servıste ya * Daha buyuk hastalıklar ıçın daha yenı antıbıyotıkler kullanılmalıpıLrrıalıcLu ve tek doz yeterlıdır Unutulmaması gere dır. k en onemlı bır nokta da trdvma sonrası enfeksıyon * Antıbıyotıkler toksık değildır. Çeşıüı üaçlar ozeüıkle de antıbıyotıklerle yapüan klınık araşürmalarda kullanüan üaçlann guvenüırlıgı etküerı ve yan etküerının dogru olarak saptanması çok onemlıdır Bu konuda duzenlenen oturumun başkanhgını yapan L Eroglu bır üaç araştırmasınm en az 8 10 yü surdugunu bunun son aşamasında klıruk çalışmalarla etkınlık ve guvenüırlıgının kontrol edüdıgını belırttı Yaptüdarı bır araştırmada, ulkemızde 199598 yüları arasında üaçlann etkınlık ve yan etküerı uzerıne yapüan 33 klıruk araştırmanın %88'ınde amaç ve gerekçenın belırülmedıgını üen surdu I Sayek de kknık araştırmalardakı eksüdıgm yalnız bızım ulkemızde degü, tum dunyada ıyı yapümadıgını vur guladı Araştırmanın planlanması yurutulmesı, sonuçlann anahzı, çahşmanın sunumu vb 33 sorudan hazırlanmış bır ankette (toplam 100 puan) scıence cıtatıon ındex"e gıren 55 makale degerlendınlmışür 70 puanın ustunde sadece 16 çahşmanın (29) oldugu gorulmuştur Aynı puanlama yontemıyle ulkemızde 1987 90 yüları arasında yapümış 56 klıruk araştırma degerlendırümış, 50 puarun ustunde sade ce üa çahşma bulundugu (%10 4) dnlaşümıştır Cerrahıde anübıyotüc profüaksısı uzerıne yapüan klınık araştırmalar da en süc yapüan hata cerrahi sonrası anübıyotüderın çok uzun surelı kullarulmasıydı E Akalın, ozellüde hastane ortamında antüDiyotıklere karşı gelışen dırencın her geçen gun arttıgını, bazı antibı yotiklere karşı dırenç gelışmesının %3040 a çücügını be lırttı "Çogu kez doktorun antıbıyotıgı, hasta yeruıe kendı sme uygulamasınm hasta ıçın daha yararlı olacagını üen surdu 1 Geuşen de klıruk araştırmalarda etık kurul" onaylannm onemı uzerınde durarak, daha kısa surede de gerlendırme yapüması gerektıgını savundu Aynı anda ya püan paralel oturumlarda ıse Y Tanyerı Otıtız medıa orta kulak ütıhabı tedavısı' H Leblebıcıoglu 'Ateroskleroz ve müaoorganızma üışkısını aynnülanyla düe getırdıler Kongrenın sosyal bolumunde T. Talipoğlu ve H. Dormen katüımcüara kıtaplannı ımzalark^n J. V. Goethe nın Herkes hemen her gun bır çıçek koklamalı kuçuk bır şur okumalı, hoş bır resme bakmalı ve bırkaç kelıme mantüdı laf edebümelı sozlerıyle konusmasına başlayan A Turhan Altıner'uı Marmara Unıversıtesı nde 32 saatuk bır ders programına konu olan Yaşama Sanatı uzerme konuşması buyuk bır ügıyle ızlendı * R Yalm Sepsis ve sepük şokta gehşmeler Curnhunyet BüımTeknık sayı 423 29Nısanl995 * M U Tıp Fak Genel Cerrahı Anabüım Dalı Başk ISTANBUL 649/18