Katalog

onların desteklerını kaybetme • Yogun duygusal tepküerle karşüaşma (ozellıkle kurtarma ekıp gorevlılerınde) • Aşırı yorgunluk açlık ya da uykusuzluk yaşama • Tehlıke, kayıp, duygusal ve fizıksel baskıya uzun sure maruz kalma • Zehırleyıcı maddelere (gaz gıbı) maruz kalma Ydpüan bıhmsel çalışmalara gore, kışüerde aşagıda h turden geçmış yaşantıların olması aşın stres tepıklerınm ortaya çıkma rıskını artırmaktadır • Daha once agır kazalar saldınlar ya da ıstısmara ugrama gıbı korkutucu olaylarla karşüaşmış olması, • Suregelen (kronık) psıkolojık bozuklugun bulun ması • Suregelen (kronık) guçsuzluk, evsızlık, ışsızlık yalnızlık sorunları olması, • Yakın zamanda buyuk bır yaşam sorunu veya duygusal bash yaşamış olması (anababa boşanması gıbı) Dogal afet sırasmda yaşanan stres kışının daha on ceden yaşadıgı korkutucu yaşantüara ılışkın anıları da or taya çıkarabümekte kışıde onceden varolan sosyal, eko nomık, psıkolojık ya da tıbbı sorunlan yogunlaştırabılmektedır Marmara'da beklenen gerçekleşti... Üç yıl önce dergimizde yayımlanan bır araştırmada, büyük deprem olma olasılığının en yüksek olduğu yerlerin içerisinde Sapancaİzmit, Geyve, Hendek ve Düzce fayları yer alıyordu. BT'nın 28 Ey1 u 1 1996 tarıhlı sayısında Ross S. Stein, Aykut Barka ve James H. Dietrecih ımzalı 'Deprem Tehlıkesı Nereler de YogunlaşAykut Barka ve arkadaşlannın araştırmalart Izmlt'te deprem olasılığının yoğunlaftığını göstı?" adlı bır teriyordu. Bu fekll, 3 yıl önce yayımlanmıstı. Asağıda çlzelgenln bütununU görüyonunuz. araştırmanın Hatta 19391967 yılları arasında bu fay zonunda ozetı nıtelıgındekı yazıyı yayımlamışük meydana gelen buyuk depremlerın goçu dunyadakı en Bu araştırmarun asıl amacı, Kuzey Anadolu Fayı mukemmellerınden bırıdır Dergimizde daha once uzerınde 1939 yüından berı meydana gelen depremlerın yayımlanan araştırmanın amaçlanndan bır başkası da, kınlma genlım (stres) dagılımlarını modelleyerek, gele 1967 yılında sonlandıgı duşunulen (') buyuk deprem cekte buyuk deprem olma olasılıgı yuksek fayları veya fay goçunun daha baüya devam edıp etmeyecegını anlamak kollarını belırlemeye çalışmaktı ve devam edecekse hangı fay kollannın kınlma şansının Bılındıgı gıbı buyuk depremler, fay bolgelerınde daha yuksek oldugunu belırlemektı uzun zaman boyunca bırıkmış gerüımı boşaltmaya yarar Kuzey Anadolu Fayı'yla ılgüı yapılan modelleme Ne var kı, bu buyuk depremın ardından meydana gelen sonucunda, bırı harıç her bır depremın bır sonrakı toplam gerılım boşalımının 1/10 kadannın bazı komşu faydepremın kırılmasını hazırladıgı belırlendı Deprem lar uzerınde anı gerılım artışlan meydana getırdıgı belırnedenıyle yukselen bırkaç bar lık gerılım, depremı tahp lenmıştır Gerılımın komşu faylar uzerındekı bu bırkaç eden ılk on yıl ıçınde yenı bır deprem olma olasılıgını en bar'lık anı artışının, daha once bu faylar uzerınde bırıkmış az 3 kat arttınyor gerılım mıktarına gore, yaklaşık ılk 30 yıl ıçınde yenı bır Bu çalışmaya gore, ozellıkle 1957 ve 1967 depremlebuyuk depreme yol açtıgı anlaşılmaktadır rınde, fayın bır bolumu rahatlarken, 1967 hrıgının batı yaBu gerılım aktarımının Turhye açısından onemı kasında tekrar genlım yuklenmıştır Bundan, Kuzey Ananedır' Kuzey Anadolu Fayı boyunca buyuk depremler, dolu Fay hattının bu bolumunun tekrar kınlması olasılıgı dıErzıncan'dan başlayarak batıya dogru goç edıyor ger alanlara gore daha yuksek oldugu sonucu çıkar Yapı lan modelleme sonucunda, KAF'ın ozellıkle Sapancalzmıt • Chlltf • («#•} Duzce, Hendek ve Geyve segmentlerı uzerınde onemlı gerılım arnşlan elde edıldı C 2)NELERYAPMALP Bılım addmidiı dletzedelenn karşılaştıklan sorunlarla başa çıkabılmelen ıçın stres belırtüerını azaltmaya ve afet sonrası koşullara yenıden uyumu kolaylaşuncı şu onenlerı yapmaktadırlar • KORUN: Kendıne bannabılecegın bır yer bul Yıyecekıçecek sagla Saglıklı bır ortam oluşturmaya çalış Zaman zaman kendınle başbaşa kalabüecegın, sessızce oturup, kısa sureh de olsa rahatlamaya ve uyumaya çalışabüecegın bır yenn olmalı • HAREKETE GEÇ: Oz saygını, amaçlannı ve umut hıssını yenıden kazanmana yardımcı olmak ıçın sana ve aüene aıt ozel eşyalanndan kurtarabıldıklennı koruma altınaal •TEMASKUR: Aüenle, arkadaşlannlaıletışımsag lamaya çalış, dmleyen kımı bulursan yaşadıklannı anlat, ulaşabılıyorsan uzmanlara baş vurup onlara anlat • EN YAKIN YARDIM KURULUŞUNA BAŞVUR: Temel acü yardımlar, temızlık, saglık ve konut gereksınmelenn ıçın en yakın ulaşabılecegın yardım kuruluşuna başvur ve yarHım ıste Afet sonrasında yaşadıgın her gun ıçın, • Kendın ve aılen ıçın o gun yapüacak en onemlı şeyın ne oldugunu belırle • Tum dıkkatını kendının ve yakınlannın yaşamakta olduklanna odakla, durumu gozden geçırıp yenıden degerlendır, boylece neyın onemlı neyın onemsız oldugunu daha kesın olarak belırleyebüırsın • Yaşadıklannın senın ıçın ne anlama geldıgını an lamaya çalış kı, yaşama tekrar süaca sarüabüesın ve hatta tum bu olanlardan kışısel olarak daha da guçlenerek çıkabüırsın L ^1U9 \1943 lf#W ,rfj, T • u .|'' '• *Wkr r1I ^m^r f / En Tehlikeli Bölgeler Şekılde gorulen mor alanlaıda buyuk deprem olma olasılıgı azalırken, kırmızı alanlarda artmıştır Deprem rıskının arttıgı bu alanlann başında, Doguda, Erzıncan'ın dogusu, Ovacık fayı, BıngolPalu, batıda ıse SapancaIzmıt, Geyve, Hendek ve Duzce faylan gelıyor Bu, Marmara Bolgesı'ndekı deprem nskının arttıgına ışaret eden araştirmalardan yalnızca bır tanesı Endustn ve nufus yogunlugunun en yogun oldugu bolgede yaşanan bu deprem, kesınlıkle beklenLyordu Depremlerın kesın olarak ne zaman olacagını onceden belırlemek, henuz mumkun olmadıgı ıçın, deprem rıskının yuksek oldugu bolgelere yapüacak bınalann depreme dayanıklı yapüması ya da hıç yapümamasından başka yol gorunmuyor Derleyen: Turgut Cürer "u*,n r'55**\W7 19*7 Kaynak Steın S Ross, Barka A A, Dıeterıch James H "Depmm Tfehhkesı Nerelerde Yogunlastı?' CBT, Sayı 497, 28 Eylul 1996 S 9 (1) "Onceden haber vermek , yaklaşmakta olan büyük bır depremın guvenılır bır alarmı anlamında kullanılıyor ıme 649/17