Katalog

taramaları yapıldı Kan orneklennın ıncelenmesı sonucundd B12 vıtamını duzeylen duşuk olan hastalarda Alzheııner hastalıgına yakalanma oranının dort kat daha fazla oldugu goruldu CİNSEL DAVRANIŞIN KÖKENİ Meyve sıneklerı uzerınde yapılan deneyler cınsel egılımın beyınde, kurtçuklann sınege donuştuklerı sırada, gerıye donulemeyecek bır bıçımde "programlandıgını" ortaya koyuyor Büım adamlan araştırmadan elde edılen bulgulann cınsel davranışın genetik ve bıyokımyasal kokenlerıne yenı bır ışık tutabılecegıne dıkkat çekıyorlar Zurıh Unıversıtesı'nden Rolf Nöthigez onderügındekı ekıp, ınsanlarda cınsellıgın meyve sıneklerındekı denlı "onceden ayarlanmış" olamayacağını vurgulayarak, "Aynı şey ınsanlar ıçın d e geçerlı olabılır, ama bu denlı katı kurallara baglı degıldır Insanlann cınsel egüımlerının çok daha karmaşık oldugu açıkça ortadadır" dıyor Donuşum genı olarak bılınen bır genı degışıme ugramış meyve sıneklerını ınceleyen Nothıger ve ekıbı, normal koşullarda sınegın dışılıgını belırleyen bu genın degışıme ugraması durumunda dışılık ışlevlerını yerıne getıremedıgıne tanık oldu Ekıp smekler uzennde genetik bır onarıma gıderek normal dışı yapılannı kazanmalarına olanak tanıdı Ekıbe gore, bu yalancıdışı smekler goruntu ve koku açısından dışüere ozgu ozellıkler taşımalarına karşın, erkek beynıne sahıpmışçesıne davranıyorlar. Maço" dışılerın, erkekler peşlerıne duşerken, otekı dışüerle çıftieşmek ıçın boşuna çaba harcamaları, hıç kuşkusuz garıp durumlann ortaya çıkmasına neden oluyor Erkek sıneklerde soz konusu genın degışıme ugraması, bu gen onlarda zaten etkasız oldugundan, davranıslannı etkılemıyor Nothıger ve ekıbı şımdı "donuşum" genınm sınegı yalnızca gehşımının can alıcı bır evresınde etkıledıgını ortaya koydu Soz konusu gen daha sonrakı bır evreye dek devınıme geçırümezse, erkege ozgu davranışlar beyne damgasını vuruyor Araştırmacüar degışıme ugramış sıneklere "donuşumlu" genın ışleyen bır kopyasını aktardüar Bu durum beden sıcaklıgını ansızın arttırarak genın devınıme geçmesıne olanak tanıdı Ekıp degışıme ugrarruş dışüerde dışüere ozgu ozellıklerm yenıden kazanılması ıçın donuşum genının yalnızca gehşımlennın 30 saatlık bır evresı ıçınde, bır başka deyışle, kurtçugun sıneğe dönuştuğu sırada onanlabılecegıne tanık oldu Donuşum genının bu noktadan once ya da sonra devreye gırmesı durumunda, degışıme ugramış dışüer yaşamlarının sonuna dek "maço" olarak kalıyorlar, ancak ıyı bır zamanlamayla yenıden "dışıleşebüıyorlardı" Kısacası, Nothıger ve ekıbının gerçekleştırdıgı araştırma cınsel davranışlann genetik bıçımde programlanmasının kurtçuktan sınege donuşum surecı sırasında cınsel organlann gelışmesıne koşut olarak meydana geldıgını ortaya koyuyor Ancak ekıp bu duzenegın, bır olasılıkla, hayvanlann bırçok turu ıçın geçerlı olmayacagına parmak basıyor (ns 24 Ekım 98, ru) Çin'de genetik 'ayıklama' mı? Çınlı genbüımcüer uluslarıru daha saglıklı kılmak amaayla soyantımına gıderek agırlık venyorlar 225 genbüım uzmanı taraftndan ulke çapında gerçekleştı rüen bır araştırma bunların buyuk bır bolumunun Ba tılı meslektaşlannın şıddetle karşı çıktıklan amaçlarla genetik deneyler yapılmasmdan yana olduklannı ortaya koyuyor Araştırma sonucunda deneklenn %80'ıran ışverenler tarafindan ış başvurusunda bulunanlara duzenlı olarak uygulanan genetik deneylerı destekledıklerme tanık olunuyor Deneylere destek veren aynı kesıt kalı tımsal taşıyanlann belırlenmesı amacıyla hukumetın evlılık oncesı deneyler uygulaması gerekügıne de ınanıyor Deneklenn %91 ıse, kahtımsal bır hastalıga ne den olabüecek aynı genetik degışıme sahıp olan çıftle rın çocuk yapmalarına ızın verümemesı gerektıgını sa vunuyor Batı Çın Unıversıtesı Tıp Fakultesı tarafindan gerçekleştırılen araştırma deneklenn %69'unun daha sonrakı evrelerde alkol bagımlılıgı gıbı hastalıklara yakalanma konusunda ne denlı duyarlı olduklannın anla şılması amacıyla çocuklann da genetik deneylerden geçınlmesı gerektıgıne ınandıgını ortaya koyuyor Soz konusu araştırma Çın'ın son kerte tartışmalı Anne ve Çocuk Saglıgı Yasası'nı yururluge koymasından bır yü once gerçekleştırıldı Buyasayagore bırey lerın evlenmeden once genetik deneylerden geçmesı zorunlu tutuluyor ve hekımlere 'cıddı bır bozuklugu olan' aldırtılması yonunde yetkı verıyor Gereklı de neyler saglandıguıda şızofrenı turu ruhsal bozukluk lann da yasa kapsamına alınacagı belırtılıyor Araştırmaya onderlık eden Ksın Mao vatandaşlannın tavrını savunarak, "Çın oldukça farklı bır kulture sahıp Herşey bıreyın degıl toplumun çıkarları dogrultusunda duzenlenıyor Bu tutum belkı Batüılan şaşır tabılır, ama araştırmam kulturel bır sagduyuyu yan sıtıyor' dıyor (n s 24 Ekım) Aspirin ve etkileri Asetılsalısılık asıt ya da bılınen adıyla aspınn her derde deva oluşuyla tanınır Yalnızca baş agnlanna karşı kullanümakla kalmayıp kuçuk dozlarda duzenlı olarak alındıgında kalp krızlerını ve duşuklen de onler Ayrıca yuksek dozlarda alınan aspınn, romatoıt artrıt gıbı kronık enflamasyonları olan hastalar ıçın uzun surelı rahatlama saglar Nature dergısınde yer alan bır araştırma dozların nıçın kımı zaman tehlıkelı olabılecek kadar yuksek oldugunu gosterıyor ve üacın performansını art tıncı yollar onerıyor Aspınnın duşuk dozlan sıklooksıjenaz adı ven len enzımlerm etkısını engellerler Bu enzımler enfeksı yon ya dd yaralarımalar sonucu ortaya çıkan agn ve ate şın sorumlusu olan prostaglandın adı verılen maddelerın uretımını denetlerler Sıklo oksıjenaz olmadıgrnda agn da olmayacagından ıkı tablet aspınn bızı rdhatlatır Ancak araştırmacüar uzun suredır aspınnın sıklooksıjenazları durdurmaktan fazlasını yaptıgından şuphelenmekteydı Kronık enflamasyonlara eşlık eden agrıları yuksek dozlarda kullanıldıgında engellıyor olması aspı nnın sıklo oksıjenazı engelleme surecınden daha az etkm olmakla bırlıkte başka bıyokımyasal sureçlerı de engelledıgının gostergesı olabılır Bu nedenle de ıstenılen etkıyı saglamak ıçm yuksek do?larda aspınn kullanmak gerekmektedır Tteksas Unıversıtesı Guneybatı Tıp Mer kezı'nden Rıchard B Gaynor ve arkadaşlan aspınnın et kısmın ıkmcı yuzune degınıyorlar Beklendıgı gıbı bu romatoıt artrıttekı dıgerlennın yanı sıra agrüara yol açan yangı ve bagışıklık tepkılennı başlatan bıyokımyasal bır sureç Burada soz konusu olan NF k B adı verılen bır madde Bumadde bagışıklık sıstemındekı genlere küıtlenen bır 'kopyalama faktoru Gerek duyulmadıgında I k B adı venlen bır dıger madde tarafindan deneüm altın da tutulur IkB bırkaç enzımden bırı tarafindan bozu nur Bu enzımlerden bır tanesı olan D K b IkB'yı resmın C dışma ıterek, agn ve yangı genlennı harekete geçırmek ıçm NFkB'nın onunde hıçbır engelm kalmamasını sag lar Aspınn ıste burada devreye gırer IKKb ye baglana rak Ik B yı bozmasını engeller Bu NF k B yı baglar So nuçta agn ve rahatsızlıga neden olan gen hareketsız kaldıgından huzur bozulmaz Gaynor ve arkadaşlan IKKb nın etkısını engelleyebılmek ıçın yuksek aspınn doz ları gerektıgını belırtıyorlar Dıger bır anlatımla aspınn IKKb yı engeller ancak bu oldukça zayıf kalır Ancak IKKb aspınnın tek hedefi olmayabılır Aspınnın yuksek dozlarının bırçok bıyokımyasal surece kanştıgına ılışkın çeşıtlı araştırmalar bulunmaktadır Bu etkı bıçımı, tedavı açısından onemlı sonuçlar doguruyor Yangüardakı kronık agrıları tedavı edebılmek ıçın doktorlar oldukça yuksek dozlar onermek zo runda kalırlar Bu dozlar ıse baş agrısı baş donmesı ve hatta kuldk çınlaması gıbı ıstenmeyen yan etkılere ne den olur Tum bunlann onune geçebılmek ıçın gereken, belırlı bır hedef ıçm etkılı bır aspınn çeşıdıdır Bu da, duşuk dozlarda etkılı, ama, ıstenmeyen yan etkı nskı az bır ılaç demektır Gaynor ve arkadaşlannın çalışması kronık agnlann daha guvenlı bıçımde tedavısı ıçın daha etkılı yenı bır aspınnın tasarlanmasına bır kapı açıyor (Fa nns) 619/7