Katalog

Karda dağda kaybolmak onumuz dag ve h ş koşullannda doganın ortasın da kalıvermek Sozumuz ıse herhangı bır dag ve arazı tecrubesı olmayanlara Yanı çogunlugumuza Doğada yaşam savaşı vermek, Ingılızce adıyla survıval, kendı başına spor sayılabılecek kadar genış bır konu Meraklıları epey fazla Yayınlarında ılgınç teknıklerden soz edıyorlar Havadan nem yapıp çay demlemek, çol ku mundan su fütresı, kola şışesınden turbun yaparak sazan avlamak g±>ı Oysa burada sozunu edeceğımız bırkaç dogruyu bılerek ıyı bır survıvalcı olmasanız büe bazı durumlarda yaşamla olum arasındakı tercıhı degıştırebürrsınız Kışın dağda nasü kaybolunur9 Kışın ya da kar koşullannda dagda kaybolmanın en kolay ıkı yolundan bırısı, araç kazalarıdır Sıkı bır karfirtmasındaaracınızla bırlıkte yol kapanır ve kalıverırsınız Ya da kayak yaparken kendınızı herkesten uzak pek anımsamadıgınız bır vadıde bulabüırsınız Buna kayakla kaybolma dıyoruz Işte o andan sonra hayatta kalıp kalmamaruz sızın elınızde olabılır On cehkle dagda kaybolanların neden ve nasü olduklorıne bakalım Kış şartlannda dagda kaybolanlar genelde Hıpoter mıadan olur Halk dılınde bu donarak ölmektır Hıpotermıanın surecı çok karmaşıktır Pek çok kışı tedbır dıye yaptiMarı ışler yuzunden donmalannı kolaylaştırmışlardır Once donmanın mantıgmı anlamak gerekır Bunun ıçın de vucudumuzun ısıyı nasü kullandıgını ^;C bümelıyız Bız sıcak kanlı canlılarız Isırm zı surungenler gıbı guneşten degıl ıçımızdekı kımyasal reaksıyonlardan alınz Vucudumuzun cıddı bır ısı yonetım sıstemı vardır Bunu yaparken yonetmekle yukumlu oldugu bolgelerı ıç ve dış bolge olarak ıkıye ayırır Iç bolgedekı kalp beyın akcıger ve karacıger ısüarını vucudumuz kar maşık bır sıstemle hep sabıt tutar ve dıger organlar, kollar ve bacaklar da dış bolgeyı oluşturur Hıpotermıa denen olay, yanı donmanın başlangıcı vucudun ıç bolgeyı ısıtamaz hale geldıgınde or taya çıkar 36 5 olması gereken sı caklık 35 e duştugunde tum yaşam fonksıyonları durur ve mudahale edüemezse olum kaçınılmazdır Dış bolge de durum esnektır ıç bolge ısısını korumak ıçın vucut oraları duşmana terk edebüır Hıpotermıaya yakalanmamak ıçın yapüması gereken şey ısı kaybını engellemek ve ya kıt tuketımmı azaltmaktır Insanın yakıtı besınler oldugun dan ıyı beslenen bırının kotu beslenen bırıne gore yanm da yıyecek olan bırmın de olmayanına gore hayatta kalma şansı daha fazladır Kışın dagda çıplak dolaşmayacagımıza gore ısı kaybı çogunlukla elbıselenmızden olur En buyuk duş manlarımız ıse nem, nızgâr ve soguktur Her bırı tek ba şma rahatsı?. etmeyen bu elemarüar bır araya geldıklerın de facıa yarahrlar Nem yanı ıslaklık vucudumuzun ısı kaybını 30 mısh arttınr magara gıbı kuytu bır yere gırmek, bunlar yoksa kan oyup ıçme gırmek kalın bır agacın arkasma sınmek onerrüı tedbırlerdendır Çam agaçları altında oluşan boş luklann, sagını solunu zemını koparüan agaç dalları üe besleyıp hıç de fena olmayan barınaklar yapabüırsınız Her ne kadaı soğukluğu üe bızı urkutse de kar ıyı bır yalıtkandır Içınde buyuk olçude kuru hava saklar Kardan yapdan bannakta keyıfle oturabılırsmız Enerjıyı korumanm en kolay yolu onu harcamamak tır Durmayın donarsınız sozune ınanarak ınsanlar zaten az kalan enerjüerını tuketırler Dag ortamında mahsur kalındıgında ahnacak tum tedbirler enerjıyı tasarruf etmek ıçmdır Kaybolma durumunda gereksız yurumek yerme sabah olana ya da firtma dınene kadar saklanüacak yer bulmak veya hazırlamak gereklıdır Aynca sızı arayacaklar ıçın ız bırakmanız gerekır Ornegın kara çapraz saplanmış üa ırı dal veya agaca baglanmış renkh anorak par çası gıbı Donma konusunda yapüması gereken en son is K Dağ ve kış koşullannda doğanın ortasında kaldınız. Dağ ve arazi eğitiminiz de yok. Ne yapmalıyız? * Dağda nasıl kaybolunur, * En önemli ölüm nedeni Hipotermia. * Doğada düşmanlanmız, nem, rüzgâr, soğuk. * Neler giymeli, nasıl beslenmeli, nasıl bannmalı. * Kaybolma türleri. Araçla ve kayak yaparken. * Alınmaması gereken tedbirler. Silah. * GPS ve Iridium. * Basit yöntemlerle yön takibi. * Coğrafyayı tanımak. çok faydalıdır Yunle sorunu olanlara da doga sporculan ıçın uretüen Termal ıç çamasırlannı onerırız Ust gıysı olarak kayak pıstlerınde kullarulan şık vucuta oturan gıysüerı onermıyoruz Gıysı bıraz bol olmalı ve ıçuıde kotu şartla ra karşı pay bulunrnalıdır Insan en cok başından ve ellerınden ısı kaybeder Iyı bır başlık ve eldıven şarttır Isı kacaklarını sadece gıysı üe çozemeyız oncelıkle ruzgârdan korunmalıyız Bır sırtın ruzgâr almayan tarafına geçmek alkol almaktır Alkol vucudun soguga karşı aldıgı tedbır lerı bozan, donmayı çabuklaştıran, hatta kalp krızınden aru olumlere neden olan bır maddedır Asla alkol almaym Dagda en ıyı hazır besm kuru uzumle fındık kanşımıdır Yanınızdakı bırkaçyuz gramlık bu tur kanşım en ıyı erzaktır Çıkolatalar da ışe yarayabüırler Boyle bır durumda araçlıysanız ve ıyı bır nedenınız yoksa aracınızı terk etmeyın Dagda tek başına bır ınsanı, kurtarmaya gelenler tarafından araçtan daha az farkedüır En kotu araç büe sızı ruzgârdan korur Aracı çalıstırmayın Hem benzını tasarruf edersınız hem de CO2'den zelırlenme rıskını azaltırsınız Aracınızı bır mıktar karla kaplarsanız sogugu bıraz kesersınız Bagajınıza takoz çekme halatı gıbı kullanmayacagınız ıvır zıvınn yanına üa battanıye, varsa uyku tulumu, kuru yıyecekler, zor donduklan ıçın kolalı ıçecekler Ve yedek anorak koymanız faydalı olur Boyle bır koşulda uç dort gun rahatça bekleyebüırsınız Aracıruzla kışın yola gıderken kuçuk bır tedbır de tanıdıklara gıdecegınız yollan varış zamanınızı soylemektır Kayak yaparken kaybolmak Ikıncı bolumumuz kayak yaparken kaybolmak Yurdumuzda kayak yaparken olenlerın sayısı az degıldn Sıze kuçuk bır sırt çantası veya free bag taşımanızı ıçıne de ük koyacaklarınızdan bırı alumınyum battanıyedır vucut ısısını ınanılma? şckılde gerı çevırır agırlıgı ıse bırkaç gramdır Ayrıca bır çakı, ucuz plastık bır çakmak dogada ateş yakmayı kolaylaştıran espıt ocagı yakı ü fındüc ve kuru uzum kanşımı er zak Ek olarak duduk, yara bandı kalem, pusula bulunabüır Silah gerekli Boyle bır durumda yanınızda bulunması gerekmeyen şeylerın başında süa;ı gelıyor Nedeni ıse Tur kıye daglaımda vahşı hayvanların tehlüce oluşturmamalarıdır Bır onerrüı nokta da teknolojı GPS denen ve uydulardan aldıkları sınyallerle yerınızı hassas olaıak büdı ren cüıazlar, ya da yenı ortaya çı kan ve dunyanm her yermden ko nuşmanızı saglayan Irıdıum Bu cüıazların yukandakı anlatüanları gereksız küacagını duşunebılırsınız Yanümayın Bırıncısı sıvüle re verılenlerın hıçbırı henuz yeterınce guvenlı degü Sızı hıç olmadık bır yerde yolda bırakabüırleı pülerı bıtebüır GPS kullanmak cıddı bır egıtım gerektırmektedır Son olarak da dagda agır firtına koşullannda hem yerınızın büınmesı, hem de komunıkasyonu surduruyor olmanızın hıçbır fayda getırmedıgı durumlarla karşüaşabüırsıruz Bulundugunuz yonu kafanızdan takıp etmenız gerekır Eger pusula kuüanmayı bümıyorsanız ve guneş varsa golgenızle ve saatınızle bunu yapabüırsınız Turkıyede guneş her zaman guneyımızdedır Ozellüde kış mevsımınde Sabah guneşınde golgelenmız batıyı, og lende kuzeyı, akşam olurken ıse doguyu gosterır Or negın ogleden sonra uç cıvarında golgenız kuzeydoguyu gosterır Kaba olçulerdır ancak fayda sağlarlar Alınabılecek bır başka tedbır ıse bolgeyı en gebelerı çevreyı ıyı takıp etmektır Bıraz harıta bügınız varsa ve yollan ıyı takıp edebüdıyseraz en uzun bır gunluk yuruyuşle mutlaka ınsanlı bır yoreye çıkabüırsınız Yazı ve fotoğraf: Uğur Gunyuz Neler yapılabilir? Kışın kayak yapmaya gıdıyorsanız veya yola çıkıyorsanız pamuklu ıç çamaşın sakm gıymeyın Parnuk agırlıgının uçte bırı kadar su çeker Kurumaya dıştan başlar Vucut hep ıslak çamaşıra temas eder Vucut ısısını fıtü gıbı alıp goturur Eskı usul uzun yün fanilalar bu ışlerde 619/14