Katalog

Uykuda kalite mi süre mi? Soru: Bazı msanlar gecelen uç saat uyku ıle yetınebıliyor. Bu sürede üretilen melatonin mıktan bu ınsanlara nasıl yetıyor? Yanıt: Uyku halinı arttıran melatoninin temel işlevı uykuya yatma zamanını ve uykudan uyanma zamanını ayarlamaktır. Uzun sure uyuyanlar üe kısa sure uyuyanlar arasmdakı en onemli fark, kısa süre uyuyanların ikinci aşama uyku surelerinin daha kısa olmasıdır. Oysa bu ıki grubun da REM (Rapıd eye movementhızlı goz harekeü) ve derin uyku donemi aynıdır. Uyku sırasmda derın uykudan REM'e, REM'den derin uykuya geçiş şeklindeki siklüs, bir gecede 5 kez tekrarlanır. Birkaç gece uykusuz kalmdıgı zaman, kısınü derın uyku ve REM uykusundan degü, ıkincı aşamada yapılır. Bazı çalışmalar kısa sure uyuyanların daha esnek bir kisilik yapısına sahıp olduklannı, daha fazla çılıştıklannı gosteriyor. nacak olan bölumüne temas edecek şeküde bir balon yerleştirüır. Balonun ıçındeki sterü sıvı ısıulır. Bu işlem için hastaneye yatmak gerekmez. Şiddetli adet kanaması doktorlar tarafindan şoyle tanımlanır Adet sırasında 80 ml'nin uzerinde kan kaybı şıddetlı kanamadır. Bu durumda her üo saatte bir tampon veya ped degışimi ihtıyacı dogar Gürüuk ped üıtiyacının 10'nun uzerıne çıkması ve kanamanın 7 gunden fazla surmesi "anormal kanama" olarak tanımlanır. Bazı hastalar bu gibı durumlarda kanamayı kontrol altında tutamaz ıse zor durumda kalmamak içın evde ısürahat etmeyi tercih eder. Şiddetli kanama anemiye yol açabüir. Aşın ve uzun sureli yorgunluk haü, nefes nefese kalma bunun en belırgin göstergesidir. Sonuçta kadının aüe, çalışma ve sosyal yaşam kalıtesi bozulur. Doktorlar menorajı (adet kanamasının normalden fazla olması) vakalarını üd kategoride ele alır. Uterustaki bir fiziksel anormallıge baglı olarak ortaya çıkan menorajı yapısal kategonye gırer. Bu anormallıklerın başında polıpler, enfeksıyonlar, fibroıd veya endometrıosis (endometrıum dokusunun uterusun dışında veya ıçinde herhangi bir yerde veya organda bulunması halı) veya habıs tumorler gelır. Ikincı kategonye uterusun çalışmasındakı bozukluktan kaynaklanan menoraji gırer. Bu duruma hormonal dengenin bozulma sı veya alınan bir üacın yan etkısı yol açabüır. Ikincı gruba gıren kanamalar genellikle üaçla tedavi edüir. Hangi üacın kullanılacagma uterus ıç duvannın kazınması (probe kurtaj) sonucunda karar verüir. Bu bir tedavi degüdir; yalnızca nedeni anlamak için yapümış bir mudahaledir. Şıddetlı kanamaları durdurmak için cerrahi mudahale, hısterektomı veya rahımden keserek parça çü<artma (uterin ablatıon) şeklinde gerçekleşir Histerektomi veya uterusun çıkartüması yapısal meno rajüerde uygulanan bir mudahaledir. Ra hım duvarından buyukçe bir bolumu ke serek çıkartma yontemı her zaman ıyı sonuç vermez ve sonunda yine histerektomi uygulanır. Therrnal Choıce (uterin balon terapı) ve uterin ablation yontemi birbirine yakm üa mudahaledir. Ancak Thermal Choıce daha ucuzdur. Rahmın ıçındekı balon yeterli mıktarda sterü sıvı üe doldurulmadan once lokal anestezi uygulanır. Sıvı 87 dereceye (selsıyus) kadar sıtüır. Ve bu derecede 8 dakika bıraküır. Bu duzey uterus iç duvdrmın buyuk bir bolumünu yok eder. Dahd sonıa sıvı gerı boşaltüır ve balon söndürulur. Bu ışlem yarım saatten az surer ve kanarnayı yuzde 85 vakada kontrol altına alır. Mudahaleden sonra kanama normal duzeyine ıner. Hamıle kalma şansı sonraki binki adetten sonra normale doner. Mudahalelerm yuzde 4'unde enfeksıyon, agrı veya kanama meydand gelebılır. An cak bugune dek kaygı verıcı biı yan etkının kaydedılmemış olması Theımal Choice'un yakın gelecekto dahd sık kullamldcagını gosteriyor Yürümek veya yürümemek Ayşe, Bema ve Cansen'in yürüyüş hızlan saatte 4 küometre. Arabayla ise saatte 48 küometre yapabüiyorlar. Üçü de 24 küometrelik bir yolu kat etmek zorunda, ancak arabalan 2 kişi taşıya: biliyor. Bu durumda Ayşe vürümeye karar veriyor ve yaya olarak yola çıkıyor. Berna Cansen'i yanına alıp arabaya biniyor. Ancak Cansen yolun bir noktasında arabadan inerek yola yaya olarak devam ediyor. Berna, Cansen ınince geri donerek Ayşe'yi arabaya almak istiyor. Yolda Ayşe'yi buluyor ve ıkısı yolu arabayla tamamhyorlar. Yolu sonuncu olarak tamamlayan kişinin yolda harcadıgı zamanı minimize etmek için Cansen'in arabadan indigi noktayı seçiyorlar. Soru: Sonuncu kişi yolu kaç dakikada tamamladı? 617. sayıdaki "Her açıdan aynı" bulmacasının çözümü ve kitap kazanan okurlarımız Cevap: Altıgenin 6 açısı 8,88,141,151,161.171 Demet Güzey Istanbul, Nurten Erus Adapazarı, Ilker Çelen Istanbul, Enis Keskin Balıkesir, Volkan Dilber Aydın, Ozcan TurkmenKuzguncukIstanbul. Histerektomi'ye alternatif Soru. Son yülarda gehşürılen übbı müdahalcler hısterektomı'ye (uterusun ameliyatla çıkarülması) alternatif oluşturuyor mu? Yanıt Istatistıklere göre 30 üe 50 yaş arasmdakı 20 kadından bıri yılda bir kez şiddetlı adet kanamaları şıkayetı üe doktora başvuruyor. Bu ıstatiksel veri gerçegi bir anlamda çarpıtıyor, çunkü 4 kadından bı rinin adet kanaması t±>bı açıdan normalin uzerınde seyrediyor. REZERPIN VE AJMALIN Rauvvolfıa serpentina (Apocynaceae familyası), Hındistan, Seylan ve Güneydogu Asya adalarında yetişen bir agaç. Çok eskı zamanlardan ben Hindular tarafmdan psikoz durumlannda kullanümakta. Bitkmuı kokleri yılana benzedıginden bu ad verümış (Rauvvolf, Alman botanikçi Leonhard Rauwolf den gehr; serpentina ise yüan gıbi kıvrüan anlamına gelen serpentineden gelir). Bu kokler, aynı zamanda, çüdırmış insanları yatıştırmakla unlu. 1930'larda Kalkuta'da rauvvolfia kokleri üe tedavi edilmekte olan psikiyatri hastalannda kan basıncının duştugu gorulmuş Bunun uzerine, dückatle yurutulen klınık çalışmalar sonrasında bitkinin hipertansiyonda kullanımma başlanmış. Bu etkiden sorumlu maddenm, gene bir alkaloit olan rezerpin oldugu saptanmış ve bu alkaloit 1951'de izole edilmiş. Rezerpinin yatiştıncı ve sakinleştırıcı etküerırun ol dugu da 1953'te saptanmış. Uacın hipertansiyonda kullarumı, mental depresyona yol açması nedenıyle sınırb kalmış. Ama rezerpinin başka bir yan etkısı, parkinson sendromuna neden olması sayesınde başka bir tıbbi keşıf yapılmış. Carlsson, 1959'da rezerpin verümış tavşanlardaki yan Rauvvoffia serpentina. Yukanda kanamalı bir uterus, kürtajdan sonraki hall altta Son yülarda |inekoloqlar şıddetlı adet ka~ narrıalarına karşı yera bu nıudahale yonternı gelıştırdıler Uterus (rahım) mukozasırıırı bir kısmmın yok edilmesi şeklinde tanımldnabılecek olan yontenı şoyle geıçekleştirıliyor Uterusa, mukozanın kazı etküerın (ekstrapıramidal belirtüer) beyinde dopamin adlı maddenin azalmasından kaynaklandıgını ve dopaminin onculu olan dopa verılerek bu belırtılerın ortadan kaldırüabüdıgını gostemıiş. Boylece, Parkinson hastalıgının tedavisınde levodopa kullanüır olmuş. Rauvvolfıa alkolıtlerinden bırısi de ajmalin. Hk bulunan rauvvolfıa alkaloıtı geı çekte djınalırı (1931). Ajmalın adı, Delhı'de izole edüdigı enstıtununkurucusu olan Hakim AzmalKhanm adındangeliyor. Ükizoleedüenbu rauvvolfıa alkoloıtının antıarıtmık etkısı 1965'e kadar ortaya çıkanlamamıs. Doğan Yücel 619/23