Katalog

Aylak Bilgi Kuzey M. Emin Ceylan "\y\" olmak Bütün dinler, bütün felsefeler, bütün atalann sözleri, bütün okullar, bütün öğretmenler, bütün dostlar, bütün anneler ve bütün babalar; velhasıl kendimizden başka herkes ve her şey, bize "iyi" olmamızı öğütler. Her abartılı şey gibi bu fazlaca yapılmış iyilik öğütlerinden nedense, çocukluğumdan beri hep işkillenmişimdir ve gençliğimin ilk yılları hep aşağıdaki tartışmayı yaparak geçmiştir. "Sana birisi bir tokat vurursa sen ona öbür yanağını dön "; "Sana birisi küfrederse, aman sen ona uyma"; "Sorumluluğunu bil, özeleştiri yap" ve daha niceleri... Gerçekten de size bu işin altında bir bit yeniği var gibi gelmiyor mu?.. Eğer hep iyi olabilmek biz insanların karakterinde varsa, bunu bu kadar söylemeye ne gerek vardır. Karakterimizde varsa, bir kere söylemeyle biz zaten iyi oluruz. Eğer yoksa da binlerce defa soylemeyle de iflas olmayız zaten!.. Bir insana bir şeyi habire söyleyip durmanın altında; eğer söyleyende sorun yoksa; kesinlikle laf söylenen kişinin haylazlığına inanmak yeter. Parayı çok harcayan mirasyedi gençlere, dersini çalışmayan hayta çocuklara, bunamaya yüz tutmuş ihtiyarlara, demini fazla kaçıran alkoliklere, aşırısından nasihat edilir. Ve bu tayfadan herhangi bihsinin de, nasihatlara kulak verdiği vaki değildir ömürleri içinde. Demek ki kimden umut kesildi, ona nasihat boldur. Üstelik nasihatta çoğu kez, evvelce kendine nasihat edilip te, buna rağmen treni kaçırmış, sonunda da ununu eleyip, eleğini duvara asmışlardan ve "tıngır" elek, "tıngır" saç kalmışlardan gelir. Işte benim insan soyundan uzun zamanlı umudumu kesmiş olmamın en görkemli kanıtı, insanoğluna hor bir kimsenin, hep bir ağızdan nasihat eder hale gelmiş olmasıdır. İyi olmak. İnsan nasıl iyi olabilir ki?.. Bu dünyada hangi canlı ötekisi için iyi olmuş ta, insan birbiri için iyi olacak? Hangi kurt, parçaladığı eti, "benden önce sen ye" diyerek, türünden birine ikram etmiştir. Ya da hangi yılan yuttuğu kurbağayı, başka bir aç yılanı doğurmak için geriye kusmuştur. Böceğiyle, yılanıyla, atıyla, karıncasıyla, kumrusuyla, ağaçkakanıyla, yeryüzünde bu zamana kadar milyonlarca türden trilyonlarca hayvan yaşadı ve onların arasında katrilyonlarca ilişki geçti. Daha hiçbirisi "buyur, benden önce sen ye" demedi. insan bunu söylerse hasta olur beyler. Haa böyle insan yok mu?. Elbette var. Önce başkasının işine koşup, kendi işlerini hep geriye atanlar; kendisi yüzlerce laf yiyip, başkalarına, "aman şimdi kırılır" diye tek kelime söz edemeyenler; saçlannı kocalarma süpürge edip, sonunda kocadan dayak yiyenler; gecesini gündüzüne katıp patronunu var ettikten sonra, ilk krizde dertop edilip kapı önüne bırakılanlar; hep böyle kendi doğasına aykırı davrananlardır. Sonunda ne olur bu güruh söyleyeyim: Melankoli olur, melankoli. Incecik gövdeleri, kendilerine karşı yaptıklan bunca sorumsuzluğu kaldıramayıp çöküverir bir sabah. Ondan sonra da kaldır kaldırabilirsen. Bir ağaç budağında sallandırmazlarsa kenditerini sabah namazı vaktinde; yine de bir bilge kişi dikebilir yılgın gövdelerini ayaklan üstüne. Ama ne söyleyerek biliyor musunuz? "Sen bütün bu dunyanın yukunü taşıdıkça, bu dünya seni taşımayacaktır" diyerek! y ~ Bu dünya onları taşımayacaktır; başkalarından önce kendilerini giydirmedikçe, başkalarından önce kendilerini beslemedikçe, başkalarından önce kendilerini sevmedikçe! '". •.'••• • ,, Kendini seveceksin, kendinden olanları seveceksin, sonra başkalarını seveceksin. Bu hayat böyle yazılmış. Peki doğayı, içgüdüyü falan bırakıp ta birisi çıkarsa "ben önce başkaları için varım" diye yola koyularak, yaşam tutturamaz mı? Tutturabilir ve bir yerlerinden bellı belirsiz bir sahtelik süzülse de mutlu da görünür. Ama bu durum biter, sürdürulemez. O hep kendinden önce başkalannı düşunduğu, başkaları da, ondan önce hep kendilerini düşundukleri için, o hep kaybeden, başkaları da hep kazanan olur ve sonunda o tükenir, başkalan semirir. Dostoyevski mi demişti şuna benzer bir lafı: "İyilik denilen hastalığa tutuldum!.." Email: m.e.ceylan@orion.net.tr. 615/9 OUn*y 1999'un ilk ayında gokyuzu • • I •• • • Hasan H. Esenoğlu (*) Güneş: 20 Aralık 1998 tdi ıhınde Yay (Sa gıttarıus) takımyıldızından aynlan Güneş, gokyuzunde gunluk yaklaşık 1 derecelık bılınen hareketıyle 20 Ocak 1999 tanhıne kadar Oglak (Caprıcornus) takımyüdızına kalıyor Guneş, 1999 yüı ıçırı dunyamıza 147 mılyon km ıle en yakın konumuna 4 Ocak'ta ve 152 mılyon km üe de en uzak konumuna 7 Temmuz'da ulaşıyor Ay: Ay'ın evreleri ve bu evrelere karşılık gelen uzakhgı şoyledır 2 Ocak'td 12 6 kddıı parlaklığı üe dolu nay evresınde, 9 Ocak'ta son dordun evresınde, 11 Ocak'ta Ay Dunya'ya 404 680 km ıle en uzak noktasmda, 17 Ocak'ta yenı Ay evresınde olacak ve gorulemeyecek, 24 Ocak'ta ilk dordun evrpsınde 26 Ocak'ta Ay Dunya'ya 369 260 km ıle en yakın noktasmda olacak Ay 9 Arahk'ta hıl.ıl ovresınde olacagından, bu tarıh aynı zarridndd 1999 yüındakı Ramazan'ın başlangıcıdır 11 Agustos td Tam Guneş Tutulması Tutulma ızlemek ıçın en lyı gozlem yerlerınden bırı de Turkıyedu 20 yy'ın bu son Tam Guneş Tutul masna 7 ay kaldı1 Bu yıl bır de ılgınç bır astronomık olay gerçekleşıyor 15 Kasım'da Merkur Geçışı gozlenecek Cezegenler nerede? Duı bun veya teleskobu olan okuyucular Uranüs ı (parlaklığı +5.9 kadır) Baü'da Oğlak takımyıldızında Neptün'u ıse (parlaklıgı +8 kadır) Batı'da aynı takımyıldızda akşamları erken saatte ayın ortalanna kadar gorebılırler (yaklaşık 1 saat boyunca) Fakat, ay sonuna dogru her ıkı gezegen de Guneş'e yaklaşaca gından gıttıkçe ufka yakınlaşacak ve gece gorulme surelerı ıyıce azalacak Yü boyunca Uranüs ve Neptün aynı ta kımyıldızda kalıyor Ikı gezegen de ocak ayının yaklaşık ıkıncı haftasından sonra şubat sonuna kadar Guneş'e oldukça yakın olduğundan gorulemeyecektır Şubat ayının yaklaşık ıkıncı ya rısından ıtıbaren sabdhları Guneş dogmadan hemen once tekrar gorulmeye başlayacaktır Merkur kasımın başlarından ıtıbaren sadece tekrar akşamlau goıulmesıne karşın, Neptun bıraz daha erken tarihler.de, ekımın sonlarında sadece akşamldrı gorulmeye başlayacaktır Ocak ayında çıplak gozle kolay gorulebılecek parlak gezegenlerm konumlan aşagıda verümıştır Merkur, ocak ayırun başlangıcından ıtıbaren uç hafta sureyle sabahları Guneş dog madan hemen once kısa bır sure ıçın Doğu da Yıldnca (Ophıuchus) takımyıldızında ufka çok yakın olarak gorulebılır Ufka oldukça yakın olmasından dolayı Merkur'u goı rnek her zaman Yazının devamı 21. sayfada Tutulmalar 1999 yılında gerçekleşecek olan iki Ay tutulmasından ılkı 31 Ocak'ta meydana gelıyor Bu tarıhte Ay Dunya nm yarıgolge konısındc bulunacagından Ay'ın butun yuzeyı Guneş'ın ancak bır lasmından ışık alacağı ıçın Ay sonuk olarak gorulecek Ay rutulması Avrupa'dan gorulecegı gıbı Turkıye'den de gozlenebılecek Yıl boyunca meydana gelecek tutulma okyldiı ozetle şu şeküdedır Ikıncı Parçalı Ay Tutulması 28 Temmuzda gerçekleşıyor Ikı adet Guneş tutulması olayı meydana gelecek Ilkı 16 Şubat'ta [ ialkalı Ouneş Tutulması, dıgerı