Katalog

KPDS'ye dilbilimsel açıdan bakış Osman Aslan (*) Y abancı dıl egıtım ve ogretımınde genel olarak dükultur baglamı ıçınde dort temel becermın kazandırılması amaçlanır Bunlar 1) sozlu anlatım becerısı, 2) yazüı anlatım becerısı, 3) okudugunu anlama becerısı, 4) dınledıgını anlama becerısıdır Dılbügısı, telaffuz, vurgu, yazım kurallan, noktalama ışaretlerının kullanımı, sozcuk bügısı vb bılgıler bu dort becerının hepsını kapsayan ve dıl ogrenım surecınde edmılmesı gereken dıger yapısal bügüerdır Bır dılı genel olarak temel, orta veya üerı duzeyde oğrenmek ısteyenler bulundugu gıt>ı, turıstık amaçlar ıçın sadece sozlu ıletışım becerısı edınmek, ücarı konularda sozlu ve yazılı ıletışım kurma becerısı kazanmak, o düde egıtun gormek ıçın ogrenenler gıbı degışık grupların farklı amaçlar dogrulfusunda dıl edınımlerı soz konusu olabılmektedır Bu amaç farklılığı yabancı dıl ogretımınm planlanması ve degerlendırılmesının farklı olmasını zorunlu kılmaktadır Çok amaçlı bir sınav Turkıye'de KPDS'ye katılan ınsanlara baktıgımızda adından da anlaşılacagı gıbı farklı sosyal ve meslek gruplarının soz konusu olduklarmı goruyoruz Bu nedenle soz konusu sınava katılmalanndakı amaçlarda da çok farklılık goruluyor Kımı msanlar yabancı dıl tazmınatı alabılmek ıçın kımılen yuksek lısans ve kımılerı de yabancı dıl bü dıgını belgelemek ıçın başvurmaktadır Sınav sonucunda aknan puanlar bır olçut olarak değerlendırılerek ınsanlann yabancı dıl bügüeruıın duzeyını gostermek ıçm kullanılmaktadıı Kurumların hangı puanlara ne kadar yabancı dıl tazmınatı vereceklerını ve ornegın unıversıtelerın ve ens tıtulerm lısansustu ogrenım surecınde yaru yuksek lısans ve doktora aşamalarmda, doçentlık dıl smavma basvurabılmek ıçın olçutlerı onceden belırtmelerıne ragmen, adaylara boyle bır sınavda hangı becerılerın ne duzeyde olçuleceğme ve hangı alanlara aÇfirlık verılecegıne ılışkın bılgı verümıyor Tum bu nedenler, yaru farklı grup nıtelıklerının ve farklı beklentüerın dıkkate ragmen, adaylara boyle bır sınavda hangı becerılerın ne duzeyde olçule cegıne ve hangı alanlara agırlık verılecegıne ılışkın bılgı verümıyor Tum bu nedenler, yaru farklı grup nıtelıklerının ve farklı beklentıleı ın dıkkate alınmaması ve hepsının bır potada toplanması, bu sınavın geçeılüıgını, nesnellıgını ve guvenüırhgını zorlamaktadır 5. Parçada boş bırakılan yereuygun duşen ıfadeyı bulunuz1 6. Anlam butunlugunu bozan cumleyı bulunuz1 7. Verüen duruma uygun duşen ıfadeyı bulunuz1 8. Karşüıklı konuşmarun boş bırakılan kısmına soylenmış olabılecek sozu bulunuz1 9. Anlamca en yakın olan cumleyı bulunuz 10. Parçaya gore cevaplayınız1 Bu soru tıplerıyle olçulebılecek bılgı ve becerıler ıse genel olarak şunlardır 1,2 6, 9 10 nolu soru tıplerınde sorularuı nıtelıklerme gore daha çok okudugunu anlama becerısı, dılbılgısı ve kelıme bılgısı, 3 nolu soru tıpıyle okudugunu anlama ve çevırı becerısı ve Turkçe Almanca dılbügısı, 4 nolu soru tıpıyle dılbügısı, çevırı ve kelıme bılgısı, 5 ve 6 nolu soru tıplerıyle okudugunu anlama 7 ve 8 nolu soru tıplerıyle okudugunu anlama dıl kullanım be cerısı (yabancı dıl kulturu baglamında) olçulmektedır Bu çozumlemeden de anlaşılacagı gıbı soz konusu sınav şeklı herşeyderı once çoktarı seçmelı olması nedenıyle ve düın sozlu, yazüı ve dınleme becerüeruıı olçmekten uzak oldugu ıçm, bır ınsanın bır dılı butun bovutlanyla bıldıgı sonucunu vermekten uzaktır Çoktan seçmelı testler boyle smavların sadece bır bolumunu oluşturabüır Bır ınsana yabancı dü büıyor ehlıyetının verılebümesı ıçuı sozunu ettıgımız boyutları da kapsayan bır smavın yapüması geıekıı Bu sınavın geçerlüıgını nesnellığmı ve guvenüırlıgını tartışüır hale getıren dıöjer konulara degınecek olursak ozellıkle şu konular dıkkatrmızı çekmektedır Yapısal dü ve kelıme bügısıne ılışkın sorular genel dü becerüennın degerlendırümesınde kısıtlı bır rol oynadıgından genel geçerlı olçme rnaddelerı degıldır Ayrıca bu maddelerı ınceledıgımızde bunların gunumuzde artık standart dılde pek kulldnılmayan daha çok bellı alanların yazılı metınle tınde karşıldştıgımız kavram kelıme ve dübügısuıe ozgu yapüardan oluştugunu goruyoruz Genel dılden bır uzak laşma soz konusu oldugu ıçın de bu maddelerın sorulma sı dogru degıldır KPDS'de çevırı soru maddelerının hangı amaçla soruldugurıu anlamak rnurrıkun degıl Çevırı, dıl ogrehmınde sadece araç olar.ık yaru yabdncı dıl bügı ve becensını kazandırmak ıçm yararlanüan bır yontemdır Hıçbır za mon çevırının nasıl yapüacagı, yanı çevınnın amaç olarak kullanımı dü ogretımıne gırmez Çevırı soruları, okudugunu anlama becerısıne yonelık duşunulmuş ıse bu becerıyı olçmeye yonelık zatPiı çok sayıda başkd madde tıplen bulurımaktddu Şayet amaç çe vırı yensını olçmek ıse, o zaman da yukarda belırt tıgım nedenden dolayı amaca uygun degıldır Bıı başka nokta KPDS'ye katılan ınsanlard par çaya gore cevaplamalan gereken soruların kendıne ozgu farklı konu ve alanlardan olmasıdır Farklı konu ve alanlardan seçılmış metmleıe üışkın sorulara dogru yanıt verebılmek ıçm ıse soz konusu düı bılmek yeterh degıldıı Çogu zaman bu alanlaıa ılışkın uzmanlık bügısıne gereksınım vaıdır Olçme ve değerlendirme açısından dıkkatımızı çeken başka bır konu da farklı soru kumelerı nm kendı ıçınde kolaydan zora dogru bır süsıle takıp etmemesıdır Bu sınava ılışkın kuşkuldrımızı dıl kullanımma yonelık oluştmulan soıulaı daha da pekıştırıyoı Keza 7 ve 8 nolu soru üpleıınde adaylara bellı du ı umlarda ne dersınız dıye sorulmakta Bu tıp soru lara her bırey bellı baglamlarda ve durumlarda farklı düle tepkılpr verebıldıgı ıçın sorunun dogıu yanıtı her zarnan tartışüdbılır Ayrıcd btı tıp sorulara yanıt verebılmok ıçm soz konusu dılın konuşuldugu ulkede, veya ulkeler de uzun yıllar yaşamak ve düm kulturel boyutunu ozumsemek gerekrnektedır Bunun da otesmde bu tıp sorulara yanıt verırken bıreysel veya o bıreyın aıt oldugu toplumsal kesımın dıl kullanımı one çıkar Yanı, aynı soruya bır ışçının, memurun, polınkacının, büım ınsanınm verecegı yanıtlar farklı olabılıyor Bu tarz sorular ıse, boyle bır sınavın nesnellıgme golge duşurmekte KPDS her ne kadar bırçok düı kapsasa da, her dü ıçın aynı sınav şeklının uygulanmaması, ornegm Ispanyolca veya Italyanca ıçuı çoktan seçmelı sınav şeklı yerme yazüı bır sınavuı yapüması veya Arapça sınavının çoktan seçmelı olmasuıa ragmen bazı donemlerde dıger dülerden farklı olarak kolay ve ozellüde temel duzeyde bır dıl bügısının olçulmesmın hedeflenmesı bu sınavm nesneUığıne golge duşurmektedır Ingılızce'den başanlı olamayanların dü degıştırerek orneguı Italyanca'dan sınava gırıp başanlı olmalan bunun somut bır gostergesıdır KPDS'den once doçentlık dü smavmı verenlerm daha sonra dü tazmınatı alabümek ıçuı KPDS'ye gınpte 70ın altında puan almaları da bundan sonra doçentlık dü smavma gıreceklerın ne kadar zor bır durumla karşı karşıya kaldüdarmı gostermeye yeter sanırım Sıraladıgımız tum bu noktalar KPDS'run sadece nesnellık ükesmı degıl, avnı zamanda egıtımde fırsat eşıtlıgı ükesmı de yeterınce dückate almadıgının bır gostergesıdır Sonuç Tum bu nedenlerden, KPDS'run dıl yetı ve bılgüerını olçme amacmı nesnellık guvenılırlık ve geçerlılık açüarından yeterınce dıkkate tümadıgı ve sankı daha çok sınava gırenlerın bır anlarnda başanlı olmamaldiını saglamaya yonehk bır suıav oldugu ızlenımını venyor Bu duşuncelere katümayanlarm suıavı yontembılırnsel ve olçme ve değerlendirme açısmdan madde analızlerı yaparak yenıden degerlendırmelerı gerekır Bu analızı yaparken soruların optık gorunumune, metmlerın uzunluk ve kısalıgına ve tum bu maddelerm normal koşullarda ne kadar surede cevaplandırüabüecegı vb güaı noktaları da dıkkate alması gerekır KPDS'run bu nıtelüderı, Avrupa üe butunleşmek ısteyen ve bunun ıçın de yabancı dıl büen ınsan sayısını artır Dilbilimsel açıdan değerlendirme Şayet bu suıavda 90 veya 95'uı uzerınde bır puan almışsanız soz konusu dılı çok ıyı derecede büıyorsunuz demektır Kanımrd bu sınavuı zayıf noktalarından en onemlısı bu degerlendırmede yatıyor Keza sınavda adaylara yoneltılen soruları ınceledıgımızde bu sınavın ozelhkle yazılı ve sozlu (duydugunu anlama dahıl) anlatım yetı ve becerısıru degerlendırmekten uzak oldugunu goruruz Eger bır ınsarıın yazılı ve sozlu anlatım becerısı nı olçemıyorsak o ınsana nasü dıl bılıyor belgesı vercbılı rız Soru tıplerını ınceledıgımızde bunu daha ıyı anlarız KPDS'de genel olarak farklı sayüarda şu soru tıplen yonetümektedır 1. Cumleyı uygun şekılde tamamlayan ıfadeyı bulunuz 1 2. Cumlede boş buakılan yere uygun duşen kelıme 1 ya da ıfadeyı bulunuz 3. Yabancı dılde (ornegın Almanca, Ingılızce, Fran1 sızca) cumlerun Turkço dongını bulunuz 4. Turkçe cumlpnın yabancı dıldekı karşüıgını bu Iunu7' 615/16