Katalog

Galapagosların tarihi çok daha eski arvın ın turlerın gelısıminı ve evrıI mını ınceledığı ve bugun de koruma altında olan Galapagos takım adalarının tarıhı sanıldıgından daha da eskıye gıdıyor Amerıkalı araştırmacıların bulguları yenı bır tartışma açtı ve sonuçlar sadero |eologları değıl bıyologları da ya kından ılgılendırıyor Darwın ın evrım duşuncesını terazısında onemlı bır yerı olan Galapagos da ya şayan yerlı hayvanların gelışım ıçınde tarıhı yaşları uzerınde son zamanlarda surdurulen molekuler bıyolojı araştırma ları adalann geçmışıne ve orada yaşa yan turlerın kokenlerıne ılışkın kabul edılen teorılerde bazı puruzler ortaya cıkarmıstı Yenı jeolojık bulgular bu konu da ypnı arıklamalar getırıyor Jean Miclıcl Ccıusteau 500 yıl dönüm noktası Eylul 1492 de Avrupa dan batıyd doğru yelken açarken Chrıs topher Columbus gunluğune o gun bır denız kaplumbağası bır pelıkan bır ırmak kuşu ve başka kuşlar gorduğunu yazdı Bu yaşam ışaretlennı murettebatı konvoyun en sonunda karaya yaklaştıgına ınandırmak ıçın kul landı ancak bunun nasıl bır kara olduğu konusunda hıçbır fıkrı yok tu Bu hıle ıle toprağa yenıden ayak basmaktan umudu kesmeye başlayan sınırlı bır murettabatı yatıştırmak ıstıyordu Uç hafta sonra Columbus un uç gemısı o zamana kadaı bılınmeyen bır yarıkurenın eşığıne demır attı Dunyamız Columbus un kara ya çıkısının 500 yıldonumu kutlamalarına başladı Kutlamalara olayların anlamını ve kapsamlarını yenıden gozden geçırme ve yenıden yorumlama eşlık edıyor Fakat kaçınılmaz bır gerçek orta ya çıkıyor Columbus un Avru pa nın ayaklarına serdığı çevre onun bu çabalarından yarar sağlamadı Aslında beş yuzyıl gende kaldıktan sonra Yenı Dunya ozellıkle Latın Amerıka nın çevre raporu onur duyabıleceğımız bır JeanMıchel Cousteau Peru da Amazon Irmngı ncla Achuara Jivaro kablleti şefi Kukus Ile yüzuyor. şey değıl Columbus un Yenı Dunya ya ayak basmasının 500 yıldonumunde Latın Amerlka halklarının hakları Geçen yaz başlıca Latın Amerı gundemde kalı yazarlar ve felsefecıler 100 ler Grubu nu olusturdu ve Latın Amerıka ya ıhraç edılıyor Bunun yuzde yenı Avrupa Marco Polo nun yolculukAmerıkan devlet başkanlarını ulkelerının 78 ı ABD den gelıyor Atıkların çoğu Karalanya başlayan Asya ıle tıcaretı gelıştınrgerıye kalan doğal zengınlıklerını koruıbler e Orta Amerıka ulkelerıne ya da ken Kuzey ve Guney Amerıka toplumsal maları ıçın bır ekolojık bırlık oluşturmaya Brezılya ya Arjantın e Meksıka ya gonve ekonomık ılerlemeyı baskı altında tuçağırdı derılıyor Bu ulkelerın zaten kendı atıklatan yıkıcı bır borç yuku ve uyuşturucu tıÇoğu hala rıyla başları yeterınce dertte Çop genelcaretı çevrımı ıçınde sıkışmış gozukuyor ayakta olan lıkle nukleer atık organık kımyasal Columbus un zama Daha önce insanın çevre zengınmaddeler zehırlı sınında keşıf kaşıflere lıklerının bır vılardan oluşuyor ayak basmadığı bir çok az sorumluluk yuk lıstesınıyaptıBunlar genellıkle 500 yıl içinde çok zarar verildi. bölge, insanın leyen gelışıguzel bır ıslar Latın yasadışı atıklar ve Ama yeniden yapılanma ve tı Bugun bıle gemılerıgelmesinden bir Amerıka nın yenıden çevrılebı koruma çok daha az sürede mız Calypso ve koruyacak lır bıçımınde nıteyarar sağlar mı? Alcyone bır denızden gerçekleştirilebilir çok şeyı var lendırılerek kamufle otekıne gezerlerken Dunyanın ge edılıyorlar 100 ler golgesı tum kaşıflerın rıye kalan Grubu Latın Amerıka kıtasının saglıga ustune dusen kıyuzlulukten sıkıntı duyu900 mılyon hektar tropık ormanının yuzde zararlı maddeler ıçeren gemılere yasak yorum Daha once ınsanoğlunun ayak 58 ı burada bunun uçte bırı Brezılya sınırlanmasını ıstedı basmadığı bır çevre insanın gelmesinları ıçınde Panama tum Avrupa dakı kaElbette Eskı ıle Yeni Dunya arasındakı den herhangı bır yarar sağladı mı? Bu sodar bıtkı turune sahıp Peru dakı Tambotıcaretın bır urunu de odenemeyen mılruma hıçbır yanıtım yok pata Koruma Bolgesı dunyadakı en yarlarca dolar borç bırıkımı Latın AmerıFakat yuzyıllar sılınemez tarıh değıştırızengın kuş ve kelebek bolgeâı Lacon ka ulkelerı bu yuku kendı çevrelerını yok lemez don yagmur ormanı Kuzey Amerıka dakı ederek hafıfletmeye çalışıyorlar maden Bugun hıçbır dunya yenı değıl Tum kıpn buyuk orman Tum kus turlerının ocağı açmak ya da ıhracat amacıyla bıf talar bılınıyor 1492 nın kutlamalarına basbeşte bırı Amazon ormanlarında yaşıyor tek yetıştırmek ıçın yağmur ormanlarını larken 1992 tum ınsanlık ıçın bir donum Meksıka ve Kolombıya en buyuk çeşıtlılıyerie bır edıyorlar çoplerı almak ıçın odenoktası olarak gozukuyor Butun ulkelerın ğe sahıp (lora ve launası olan dort ulke nen ucretı kabul edıyorlar lıderlerı ve vatandaşları Keşıl Cağı nın arasında yer alıyor Columbus un ılk yolculuğundan 500 yıl hem yukunu hem de umudunu tasıyorlar Grup Latın Amerıka nın çopluk olarak sonra bu yenı topraklar karşısında bır za500 yıl ıçınde çok zarar verıldı Ama yekullanılmasına da feryat ettı Her yıl mıl manlar çılgına donen Avrupa şımdı bır nıden yapılanma ve koruma çok daha az yonlarca ton zararlı atık Amerıkan Avru baska yone donuyor ve tamamen Avrusurede gerçekleştirilebilir (m.a.LATS) pa ve Japon fırmaları tarafından Latın palı bır ekonomık bırlık olusturuyor Bu Galapagos volkanık takım adaları, aktıflığı çok uzun sure onceye dayanan sıcak nokta ların son urunlerıdır Adalann olus tuğu denızaltındakı Galapagos plarformu hakkında dune kadar cok fazla bılgı yoktu Aynı sey ıkı ayrı denız sırtı olan bolgedekı Cocos ve Carnegia adaları ıçın de geçerlı Amerıkalı jeolog ve okyanus bılımcılerı bu bolgeyı yakından ınceledıler ve denızaltın dakı bu çeşıtlı yukseltılerde asınmış bazalt taslardan buyuk mıktarlarda buldular Bu tasların karadan suya geçlş bölgesındekı erozyon olaylarının şahıtlerı olduğu belırtılıyor Su altındakı yukseltılerın buyuk bır ıhtımalle eskı volkan adalar olduğu belırtılıyor Tarıhleme 59 mılyon yıl yıl onceye kadar gıdıyor (Nature 355 s 202 ve 246) Hatta jeologlar Galapagos bolge sınde 80 90 mılyon yıl once de adalar ol duğunu ılerı suruyorlar 3 mllyon yıl Bugunku Galapagos adalarının geçmişı ıse sadece 3 mılyon yıl Bugune kadar adaldrın ozel fauna ve florasının da bundan daha eskı olmayacağı sadece 3 mıl yon yasında olâbıleceğı goruşu hakımdı Bazı molekuler bıyolop araştırmaları da bu gorıısıı desteklıyordu Darvvin'in ıspınozlarının 12 turunun proteın analızı çok kuçuk genetık farklılıklar gosterıyordu Tur çeşıtlılığı buna gore ancak 1 mılyon yıl ıçınde gerçekleşebılırdı Fakat bu tabloya bazı leguanalar uymamakta llk kertenkeleler olan bu hayvanların gelısın cı?gısı molukeler bıyologlara go re bırbırınden 1520 mılyon yıl once ayrılmıştı Kertenkeleler buyuk bır ıhtımalle şımdı varlıkları belırlenen eski Galapagos adalarında yaşıyorlardı Bu adalann da bır kaç mılyon yıl once battığı anlaşılıyor 259 24