Katalog

GERİYE BAKIŞ DÜŞÜNBUL İlk planör flttttfı »r m^y Insan taşıyabılen buyukluktekı ılk planor yuz kırk yıl once 15 Eylul 1842 tarıhlı "Mechanıcs" dergısınde tanıtılmıştı ingıltere'de Sır George Cayley tarafından tasarlanan bu planor dev bır uçurtmaya benzıyordu Uzun bır kuyruğu olan aracın kanat yuzolçumu 46 5 metrekare, ağırlığı yaklaşık 150 kıloydu Pılot, govdenın altında bulunan uç tekerleklı taşıyıcıya bınıyordu Sır Cayley ın planoruyle ılk uçuş denemesı ertesı yıl gerçekleştı Cayley'ın arabacısı, Brompton Hall yoresındekı kuçuk bır vadı uzerınde bır sure havada kaldı Olayın tanıklarından bırı de Cayley'ın on yaşındakı torunu Georgıa Thompsondu Thompson, 70 yıl sonra olayı şoyle anlatıyordu "Herkes tepeye çıkmıştı Planorun havalanışını çok yakından gordum Arabacı planore bındı ve batıya doğru uçtu Az sonra dedeme bağırdığını duydum Lütlen Sir George... Lütlen elendim... Indirin beni buradan. Ben araba kullanmak için yanınızda çalışıyorum... Uçmak için değil!'" 2 Kasım 1921 gunu ıse Cayley'ın torunu bayan Thompson bır mektubunda planorle yapılan ılk uçusun mesafesının 250 metre kadar olduğunu belırtıyor ve ardından planorun yere çakıldığını soyluyor Havacılık tarıhındekı arabacı pılotun adı bugun tam olarak bılınmıyor ama Sır Cayley ın malıkanesınde bulunan belgeler uzerınde yapılan ıncelemelere gore planoru kullanan kısının John Appleby olduğu sanılıyor 1867'de planor gelıştırme çalışmalarına başlayan Alman mucıt Otto Lılıenthal, planor yapımına onemlı katkılarda bulundu 1896da Fransız muhendıs Octave Chanute dumen ve eklemlı kanatları planorlerde kullandı ve hıç kaza yapmladan 2 bını aşkın uçuş gerçekleştırdı Orvılle ve Wılbur VVrıght kardeşler en başarılı planorlerını 1902 yılında yaptılar Dıkey dumen, yatay yukseklık dumenı ve kanat eğme mekanızmaları sayesınde daha guvenlı ve kontrollu uçuşlar yapıldı Motorlu uçakların ıcadından sonra da planor çalışmaları devam ettı Planor kullanan ılk kadın, Avustralyalı bayan Florence Taylor'dır Bayan Taylor amator bır araştırmacı olan eşının yaptığı planorle 1909 yılının aralık ayında New South VVales'dekı Narrabean plajı uzerınde uçmuştu Kanadalı opera sanatçısı Lıssaınt Beardmore da 19 Hazıran 1931 gunu Ingıltere nın Lympne yoresınden Fransa'nın Saınt Inglevert havaalanına uçarak Manş denızını planorle aşan Ilk pılot unvanını aldı Havada suzulerek yol alan motorsuz hafıf hava taşıtları olan planorlerın kanat mesafelerı govdeye oranla uçaktakınden daha buyuk, govdelerı ıse ınce ve uzundur Planorlerın uçuş suresı, uçuş mesalesı ve çıkabıleceğı yukseklık hava kosulları, kalkış hızı planorun tıpı gıbı değışkenlere bağlıdır Uygun koşullar gerçekleştığınde gelışkın planorler 10 km yukselebılır ve 1 30( km yol alabılır Planorlerı havalandırmaOa kullanılan en yaygın yontem, planorun, hızı satte yaklaşık 1000 km olan bır uçak tarafından 600700 m yukseklığe çekılmesıdır Kalkış sırasında sıcak hava akımlarından yararlanarak planor yukselır Ayrıca bır bayırın yukarı doğru yonlendırdığı hava akımından yararlanan planor uzun uçuslar yapabılır Manevra ve uçuş kumandası ıçın planorlerde altımetre, hız gostergesı, pusula, eğım gostergesı ve yukselme/alçalmayı gosteren varyometre aygıtları vardır Armağanlı bulmaca Harfli çarpma Yandakı çdrpım ışlemınde her harf bır rakamı temsıl etmektedır Bu çarpım ıslc mınde harflerın yerıne rakamları koyabılır mısınız? RETBTTB BLEB TLMBKBBK RTBİEİİM NELYİLYİ TLMKBKBBK BİLİMTEKNİK Bu soruyu gonderen Alı Temel önerı'ye teşekkur ederız Soruyu doğru olarak çozen 20 okuru muza Yekta Güngör özden'ın "Hukukun Üstünluğune Saygı" adlı kıtabını armağan edıyoruz Çözümler ve kazananlar Harfli bölme Bolme ışlemınde bolunen 122316, bolen ıse 169 a eşıttır "Düşünmenin Tadı Başka" adlı kitabı kazananlar: BehicAk Cem Tekozel Izmır, Rezan Pamuk Istanbul, Emek ön Istanbul Çınar Gür Istanbul, Elil Avşaroğlu Iskenderun Yekhan Pınarlıgil Balıkesır Gülçin Balamlr Istanbul, Taner öner izmır Temel öneriIstanbul, Gülçin Namlıses Izmh , Huseyin Alkılınç Istanbul özlem Özbal Ankara Atasağun Baykal Ankara, Yusuf YılmazKocaelı, Orhan Utkan Istanbul Ersin Coşkun Istanbul Erdoğan Potuoğlu Kocaelı Ozan Akarsu Iskenderun Necah Büyükdura Ankara Yankı Yazgan'ın geçen haftakl yanıtı. Ne oluyor? olan bıten çok basıt Buyuk olan bır toplama ışlemı yapıyor, dığerı ıse onun sağlamasını Şoyle 8139 ( 8 + 1 + 3 + 9)^21 ( 2 + 1 ) ^ 3 2648 20 2 7216 16 7 3842 17 8 1 ve 3 sutunu ayrı ayrı toplayın 21845 ve 20 Az oncekı ışlemı tekrarlayın 2 + 1 + 8 + 4 + 5 20 (2 + 0) 2 Her ıkı tarafta da basamakların tek basamak kalana kadar toplanması bır sağlama yolu Eğer asıl toplamdakı basamak toplamı sonucunda elde edılen tek basamaklı sayı ıle basamak toplamlarının toplamı (off, ne cumle) ıle elde edılen eşıtse ışlem doğru Malum olan bıtenler ıçınde ben ışlemle ılgılı olanları gorebılıyorum sadece 25923