Katalog

SORUN YANITLAYALIM Sedef hastalığının yeni bir tedavisi var mı? "Ben 25 yasında blr sedef hastasıyım. Sedef hastalığının nedenl ve kesln tedavl•I lle llglll ne glbi çalısmalar yapılmaktadır; hapla tedavl yfintaml uygulayan bir tap merkezl var mıdır, Çlnlllerin kaplumbağa kabuğu lle »edef hastaltgını tedavl yöntoml ne derece billmseldlr; ülkemlzde sedef hastalığı Içln uygulanan son tedavl yöntemleıi nelerdlr?" OİUŞUP? Menenjit nasıl Tırnakta Istanbul'dan yazan Tülay Hassoy, "çocuklarda menenjit nasıl oluşur, menen|tte karsı ne gibi önlemler almak gereklr?" di bozukluğun nedeni? Istanbul, Bahçelievler'den yazan Müzeyen S. Tırnaklanmın yüzeyi önceden düzgündü fakat bir »üredlr brbklar olusmaya başladı, bu durumun nedenl nedir, Bursa'dan yazan okurumuz Engln Çınar'ın sorusu şu: Okurumuzun sorusunu Istanbul Üniversitesi Istanbul Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı'ndan Prof. Dr. Orhan Baransü yanıtlıyor; "Sedef vücudun çeşitli bölgelerinde kızarık plaklar ve üzerinde kepekler şeklinde seyreden bir hastalıktır Vücudun farklı bölgelerinde degişik yaygınlıkta ve ağırlıkta olabilir. Bazı tipleri eklem romatizmasına da neden olabilmektedir. Avrupa ülkelerinde ve ABD'de de oldukça yaygın bir hastalıktır, bu yüzden tüm dünyada hastalıkla ilgili kapsamlı çalışmalar yapılmaktadır. Ancak şimdiye kadar kesin bir tedavi bulunamadı. Genellikle, uygulanan tedaviler hastalığı belirli bir süre için geçiririken hastalığın tekrarlamasını önleyememektedir. Hastaların özellikle bahar aylarında enfeksiyonlardan korunmaları, stresten uzak kalmaya çalışmaları dışında yapacak fazla bir şey yoktur. Güneş de hastalara yaramaktadır. Ağızdan ve dıştan pek çok tedavi yöntemi uygulanmaktadır. Tedavi yöntemleri hastalığın derecesine göre ve hastaya en az zarar verecek şekilde seçilmektedir, bazı ilaçların yan etkileri mevcuttur. Dünyada olan her tedavi Türkiye'de de uygulanmaktadır. Çin tıbbında uygulanan bazı yöntemlerin degerlendirilmesi mümkün değildir; çünkü bu yöntemler konusunda tecrübemiz ve bilgimiz yok En çok dıştan kullanılan ilaçlar ve ultraviyole ışınları kullanılmaktadır tedavide. Map ise nadiren, çok gerekli olduğu durumlarda kullanılır Sedef hastalığında belirli bir yöntemin her hasta için uygulanabilmesi mümkün değildir. Bu yüzden hastaların kendi başlarına tedavilerini seçmeleri sakıncalar doğurabilir. Hastaların büyük merkezlerde kontrolden geçmeleri ve uygun tedavinin buna göre saptanması gerekir. Sürekli kontroller için büyük merkezlere gitmeye gerek yoktur, ancak en son uygulanan tedavi yöntemleri büyük merkezlerde vardır. Hastaların hastalıklarıyla uyum içinde yaşamayı öğrenmeleri gerekir. Tedaviye rağmen belli zamanlarda tekrar oluşabılen bir hastalıktır. Yine de hastanın, uygulanacak tedavi yöntemleri ile hem fizik hem estetik olarak rahatlatılması mümkündür. Hastaların çok fazla psikolojik sıkıntaya girmemelerinde yarar vardır." ye soruyor. Okurumuzun sorusunu Sağlık Bakanlığı Haydarpaşa Numune Hst. Çocuk Kln. Şef Yrd. Dr. Saml HatJpoglu yanıtlıyor: Akvaryum balıgının bakımı "1Akvaryumda yaşayan kaç çeşlt balık (Urtlı •u) vardır, heptl blrtHcto yaşayabilir ml?; 2 Bu balıklara canlı yem mutlaka verilmeli mldlr, eg>r vertlmeli ise ne vsrlletolllr?; 3Suyun »ıcaklıgı ne olamalıdır?; 4, Bu balıklann yavrulamaunı aaglamak Içln ne yapılmalıdır?" Istanbul, Fenerbahçe'den yazan K. Sanoğlu'nun sorusu şu: Okurumuzun sorusunu Hldrobiyolog llham ArtOz yanıtlıyor: "1 Akvuryumda yaşayabilen gerek deniz gerek tatlı su balıklarının sayısı çok fazladır. Eğer uygun akvaryum varsa belli lurler bir arada yaşayabilirler. 35 tür balığın bir arada yasaması mümkündür. Fakat örneğin yırtıcı olan balıklarla diğerlerlnl biraraya koyamazsınız. Yırtıcı olmayalar bir arada yaşayabilirler. Ya da aynı sıcaklığı sevenler bir arada yaşayabilirler. 2 Canlı yem mutlaka verlimelidir Ama tabii verilecek yem, balığın türune göre değişir. Cinsine göre hayvansal, bitkisel olabilir. Etle, otla, planktonla beslenen balıklar vardır. 3Sıcaklık her bir tür için tamamen degişiktir. Kimi sıcak, kimi ılık, kimi soguk su sever. 4Balıklar belirli sıcaklıklarda, bu sıcaklıklar da türe göre değişir, yumurtlarlar Ancak iş yumurtlamaya bitmez. Yumurtaların bakımı • • « * » • , da bir o kadar önemlıdır örneğin yumurtaların dlğer balıklarca yenmemesıne dikkat edilmelidir. Konuyla llglll genlş bllgl edlneollmefc kHn akvaryum hakkında ya»lan Mtaplara bat vurmalı•rnue. Yabancı dlltorde okJugu glM, Türkça olarak da yazılmif akvaryumculukla llglll lyi krtaplar bulmak mümkün. Sahaflarda 34 tane var. ömegln, Prof. Remzl Geldlay'ın, IÜ Eczaalık Fakütlesl'nden Turhan Bey'ln rankll kttapian var. Bu kaynafclan •dlnebllkllglniz taktlrde M e ıflgJnta konuyla UglH aynnblı bHglye utaşabillr•Inta." "Menenjit beyin ve omuriliği örten zarın iltihabı olup, çocukluk çağında da sık görülen santral sinir sistemi hastalıklarından birisidir. Başta bakteri ve virüs olmak üzere çeşitli mikroorganizmalarla meydana gelir. Hasta yenl doğan bebeklik dönemi de dahil, her yaş grubunda görülebilir. Klinik belirtller hastanın yaşına göre değişir. Yeni doğan döneminde kusma, sarılık, bıngıldak kabarıklıgı, düzensiz solunum, emme zayıflığı gibi pek tlpik olmayan bulgularla çıkar karşımıza vo tanı konulması bazen hekimi yanıltacak kadar güç olabilir. Büyük çocuklarda bulgular genelde baş ağrısı, kusma, ateş ve ense sertliği şeklindedir. Hastalığın teşhisi, lomberponksiyon dediğimiz işlemle hastanın belinden beyin omurilik sıvısının alınıp incelenmesiyle yapılır Erken teşhis konulamaz ve tedavi de geciktirilirse kalıcı sakatlıklar ve ölümler meydana gelebilir. Sonucu etkileyen faktörler arasında hastanın yaşı ve etkenin cinsinin de rolü vardır. örneğin yeni doğan menenjitinde ölüm ve sekel oranı çok yüksektir. Buna karşılık okul çağındaki bir çocukta eğer bakteriyel bir menenjit erken ve tedavi edilirse hiç sakatlık bırakmadan Iyileşebilir. Bir de ülkemizde çocuk hekimlerinin sık karşılaştığı tüberküloz (verem) mikrobunun meydana getirdiği bir menenjit türü vardır ki, bu hastalıkta ateş, kusma, oyuna ve etrafa ilgisizlik gibi bulgularla başlayıp havale geçirme, şuur kaybı gibi belirtilerle ilerler. Erken tedavi edilmezse kalıcı sakatlıklara ve ölümlere yol açar. Menenjitin çocuklarda ateş ve döküntülerle giden zaman zaman salgınlar yapan meningokok denen mikropla oluşan bir türü vardır ki, iyi tedavi edilmekle bazen hiç sakatlık bırakmadan iyileşebilir, bazen de süratle ilerleyelerek bir kaç saatte ölüme neden olabilir. Korunmaya gelince; tüberküloz menenjitten korunmak için tüberkülozlu kişilerle yakın temastan kaçınılmalıdır. Meningokoksik menenjitlede yakın temasta olan kişilere bir kaç gün antibiyotlk tedavisi verilmelidir. Ayrıca bu hastalığı yapan meningokok mikrobunun çeşitli alt grupları olduğundan salgınlarda tip tayini yapılarak ona yönelik aşı yapılmalıdır. Yoksa menenjit aşısı denen bu aşılar gelişigüzel yapılmaz. Hemofilus influenza, pnömokok adlı mikroorganizmalar da çocukluk yaş grubunda sık menenjit etkeni olup bunlara karşı da aşıılar geliştirilmiştir." nasıl önlenebillr?" diye soruyor. Okurumuzun sorusunu Istanbul Üniversitesi Istanbul Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı'ndan Prof. Dr. Orhan Baransü yanıtlıyor: "Oluşan pürüz enine çizgiler halindeyse muhtemelen aşırı manikürden kaynaklanmaktadır. Aslında tırnağın çevresindeki deri parçacıklarının alınması, ki manlkürde yapılan budur, sakıncalıdır. Mikropların kolayca tırnağa girebilmelerine, ya da tırnakta mantar üremesine neden olabilir. Tırnaktaki birtakım travmalar sonucunda da tırnakta bozulma gözlenir ve enine çizgiler oluşur. Sistemik hastalıklarda da tırnakta benzer bozulmaların görülmesi söz konusudur, fakat tifo gibi ateşli hastalıkların sonucunda belirdiğinden tırnaktaki bozukluktan önce hastalık fark edilecektir." Sodyum karbonat doğal halde bulunur mu? Bolu'dan yazan Kemal Yılmaz'ın sorusu şöyle: "Günümüzde sodyum karbonat, çeşitli klmyasal yollarla üretilmektedlr. Sodyum karbonat doğada tabii olarak bulunur mu; nın dışında, sodyum klorür gibi kaya veya krlstal şeklller halinde bulunur mu?" bazı göllerde çözünmüş halde bulunmasıOkurumuzun sorusunu Istanbul Üniversitesi Müh. Fak. Analitik Kimya Anabilim Dalı'ndan Doc. Dr. Esma Tütem yanıtlıyor: "Doğada oldukça nadir olarak bulunur. ABD'de California, Wyoming; Macaristan ve Mısır'da doğal soda olarak rastlanmaktadır. Buna TRONA adı verilir, formülü de şudur; Na2CO3.NaHCO3.2H2O. Soruda da belirtndiğı gibi aynı zamanda acı göllerde bulunmaktadır. örneğin Van Gölü'nde %10 oranında çözülmüş halde vardır. Mineral olarak, katı halde ise, yukarıda belirttiğim gibi çok nadiren bulunmaktadır. Kulianım alanı da soda eldesidir. Fakat daha çok kimyasal yollar tercih edilmektedir." 25922