Katalog

BİLİM YAYIN B İ L İ M KÜLTÜR Temel Tedavi Haberlesmede yaratıcı beyin lletişim çağının araçları, insanın soylu çalışmasının göstergeleridir. Vehbi Belgil insanlık, tarıhın hıçbır donemınde Işımdıkı kadar kolaylıkla ve hızla ha• berleşemedı Guney Amerıka'nın kutuplara en yakın bolgelerınden verılen bır haberı anında oğrenebılıyoruz Neptun dolaylarından gonderılen bır haberı veya re6mı, en çok beş altı saat sonra alıp değerlendırebılıyoruz lletışımde de buna benzer bır hıza ulaştık Bılım romancısı Jules Verne, 1873de yazdığı ' 80 Gunde Dunya Turu" adlı romanında bu kadar hızı o zaman ıçın hayret verıcı olarak nıtelıyordu Çok değıl, 119 yıl once Bugun 80 gunde an az 40 dunya turu yapabılıyoruz, bır tur 2 gun hesabı ıle Yakıt almadan dunya turu 1986 aralığında yapılmıştı (Aralık 1423) 9 gunde Sesten 29 kez hızlı uçak, bu işi kaç saatte yapacak? yolunu Alman Hertz gösterdı, uygulamasını Italyan Marconı yaptı Evet, yuzbınlere telefon dıreğıne, kılometrelerce bakır tele, sık sık tel kopmalarına uzulmenın sonu gelmıştı Butun gokyuzu dırek ve teldı Denız dıplerıne telgraf ve telefon kabloları döşemeye artık gerek kalmamıştı Tel bağlantısı olmayan bır yerle, dıyelım denız ortasındakı bır gemı ile, konuşulabılıyordu Burada önemli nokta şu ıdı Hertz dalgaları, ışık gıbı, duz bır çızgı uzerınde gidıyordu Yer kuresinın yuvarlaklığına gore nasıl kıvrılacaktı? Tartışma olumlu scnuçlandı Çunku, gokyuzundekı bır tabaka (lonosphere) radyo dalgalarını başka yonlere yansıtabılıyordu Ingilız Edward Appleton bu izahı için 1947 Nobel ödulune layık görüldu Marconı, ılk radyo mesajını evinın bır odasından bahçesıne gönderdı 1895'de ikıncı aşamada 1500 metrelık bır mesafeye Fakat, Italyan hukumetının buluşla ılgılenmemesı uzerıne Ingıltere ye gıttı ve patent ıçın muracaatta bulundu ve patentı aldı 900 numaralı olan bu patent, radyo ıçın alınan ılk patentti Radyo da ilk telgraf gıbi dılsızdı Hade, Istanbul için, Uludağ ın tepesı ıle Çamlıca tepesı arasındakı savaşımı Çamlıca kazandı Turkıye gıbı sırf dağ bır ulkede, Amerıka gıbı bır "kıt'a"da kaç aktarıcı gereklıydı? Evet, telefon ve telgraf dıreklerının yerını aktarıcılar almıştı Bunların ortadan kaldırılması kolay görunmuyordu Ama, uzay yolunun açılması yol gosterır gibı oldu Yapay uydular dünyanın 36 bın kılometre uzaklığında doğal uydular gıbı dönebılıyordu Boyle uç uydu dunyayı tek bır dunyaya çevırebılırdi ılk deneme, kralıçe Elısabeth'ın taç torenınde yapıldı Ondan sonra da uzay uydularla doldu 5) Son bır gereksınme Televızyon dunyadan dunyaya yayın yapıyordu Bunun tersı duşunulemez mı ıdı? Yanı, televızyona, uzaydan dunyaya yayın yaptırılamaz mı idi ? Televizyon renklenmıştı de Böylece, gök cısimlerınin renklı resımleri çekılıp yere gonderılemez mı ıdı? Zamanla sadece bu yapılmakla kalmadı, guneş sıstemının dışına dışına da araçlar gonderıldı Şımdı bunlar yıldızlar dunyasına doğru yol alıyor Bır an gelecek bır yıldızın çekimıne kaptıracak kendini ve onun uzerıne duşup parçalanacak Guneş Kıtapevı yayını, ılk baskı, Ağustos 1991, Cemal Gursel Caddesı 12/4 Sıhhiye Ankara, Tel (4) 13114 85 Çağdaş tedavi ılkelerinın neler olduğunu yansıtmak amacıyla 8 unıversıtemız öğretım uyelerı ve araştırma gorevlılerının katkılarıyla, Prof. Dr. GOrier lllçln'ın genel edıtorluğu altında yayınlanan kıtap, tabıı öncelıkle tedavi verebılecek doktorları ılgılendırmekte Kıtap ıçındekı bolumler şunlar Semptomlar, fnfıksıyon VVHastalıkları, Solunum Sıstemı, Kardıyovaskuler Sistem, HematolojiOnkolojı, Sindırim sistemı, Metabolızma Hastalıkları, Endokrın Sıstem, Urogenıtal Sistem, Seksuel Temasla Geçen hastalıklar, Alaerjık hastalıklar, Derı Hastalıkları, Sınır Sıstemı, Lokomotor Sistem, Kadın Doğum, Goz.Kulak Burun Boğaz, Akut Zehırlenmeler Her bolumun kendı ıçınde editörlerı bulunuyor ve kıtaba katkıda bulunan yazarların sayısı 102 önsozde de belırtıldığı gıbı, edıtor ve yazarlar genellıkle Hacettepe Unıversıtesı'nden Her uç yılda bır yenı baskısının duşunulduğu açıklanıyor Kıtapta her bölumde kaynaklar belırtılıyor ve bır de genel ındeks verılmış Haberleşmenin önemi Bilim Taribi Aylık dergı, Sayı 4, Şubat 1992, Yazışma Başmuhasıp Sokak 10/11, CağaloğluIstanbul IrtıbatTel (1)5270399 Osman Bahadır'ın kısıtlı ımkanlarla yayınını surdurduğu Bılım Tarıhı'nin dorduncu sayısı nda Prof. Dr. Aykut Kazandgll ın uykemızın ılk fizık doktoralı bilim adamı olan, ulkemizde çağdaş atom fıziğinin kurulmasında katkısı buyuk olan Fahır Yenıçay ı anlatan "Fahir Yentçay ve Türfclyede Atom Flzlğl" yazısı ıle "Blllm Tarlhçilerimiz: Süheyl ünver" yazısı bulunuyor Dergıdekı dığer yazı Doç. Or. Nuran Yıldınm'ın: MeMebl TıbbiyeI Şahana'de Hazırlanan Mazunlyet Taztori. Gereklı bır boşluğu doldurduğuna ınandığımız Bilim Tarıhı'nde, en azından tanıttığı kışılerın resımlerının basılabılmesı, dergının çızım grafık vb gıbı bılım tarıhı kapsamında kaçınılmaz olan görsel malzeme ve başka yazılarla desteklenmesı gerekiyor Bu nedenle de malı ve diğer desteklere ihtıyacı var Yoksa Bilim Tarihi'nin ışı zor Ama, hemen belırtelım Haberleşme buyuk kutleler ıçın çok daha önemlı Kıtadan kıtaya uçmak her kula vergı değil Ama, haberleşme, mağarasında oturanın da yararlanacağı bır olay Nasıl gelindi bu duzeye? Haberleşmenln eskl şekıllerını bır yana bırakalım, ıncelememize sadece elektrıkle haberleşme yöntemı ıle başlıyalım Telgrafın asıl buluşçusunu kesın saptayamıyoruz Konu şu anda bızım ıçın önemli de değıl Patentlere bakıyoruz Kım patent'ı daha once almışsa onu buluşçu sayıyoruz Telgraf 1835de Morse (mors) tarafından patente bağlanmış, ılk telgraf hattı Baltımore ile VVashington arasında 1844de çalışmaya ba=lamıştır Çok uzak mesafeler ıçın çok yararlı olan buluşun uç kusuru vardı Konuşanlar arasında kılometrelerce tel bağlantısı, tellerın bağlanacağı bınlerce, onbınlerce dırek, Mors Alfabesı denen nokta ve çizgılerle konuşma zorunu Bu guçluklere rağmen telgraf hemen yayıldı 1855de, Abdulmecıd donemınde bıze değil 1864de 76 merkez açılmıştı Bu yenılık de, bıze r askerlık zorunu olarak geldı Nitekim Şumnudan Edırne yoluylajstanbul'a, oradan da Avrupa'ya gonderılen mesaj şoyle ıdı "Muttefık kuvvetler Sıvastapola gırdı" 2) Telgrafın dılsızlığı buyuk bir eksiklıkti Buna çare bulunmalıydı Bunun patentini de 7 Mart 1876'da Alexander Graham Bell aldı Tabıı yıne kavga ile Buluş babalığını herkes kendısıne saklamak ıstıyordu Bız telefon donemıne yenı girdık sayılır Çunku, öncelerı sadece bırkaç buyuk kentımızde olan telefon köylerımıze kadar gırdı Şımdi blrçok köylerımızden dünyanın hemen her yerine telefonla haber gonderebılıyoruz 3) Ancak, en önemlı aşama tel ve dırek bağlantısından kurtulmaktı Bunun Sonuç berler Mors alfabesının noktaçızgılerı ıle gonderılıyordu Şımdı bu olumsuzluğu da aşmak gerekıyordu Ve radyo konuşmaya başladı, 4) Fakat, ıhtıyaçların sonu yoktu Elektromanyetık dalgalarla resim de gönderılemez mi ıdı? Rus asıllı Amerıkalı Zworkın, bu ışe aklını takanlardan bırı oldu 1928de bu ışın patentını aldı 10 yıl sonra da ılk televizyonu yaptı 1950 den sonra ılk yayınlar başladı Buluş, derhal, radyonun da, fılmlerın de yerını aldı Telsız, tel derdını kaldırmıştı Ama, dırek derdını kaldıramamıştı Uzun mesafelere yayın için ara istasyonlar, aktarıcılar koymak gerekıyordu Tabıı, televızyonda da Amerıkan Sesı'nın Fas ve Kavalada ara istasyonları vardı Televızyon için Parıs'ın Eıfel kulesı kullanılmıştı Blz Herkesın bıldığı bu şeyleri neden yazdım? Zekânın, yaratma gorevını nasıl yerine getırdığını gostermek için Bız bu soylu çalışmanın dışında kaldık Abdulhamıd anılarında şoyle dıyor "Bır kışı bır buluş yaptı da yardımımı mı esırgedım?" Ama, ustad, bu yolla kendını temıze çıkaramaz Domuz yıyıp gâvur olmak korkusu hepımızı sarmıştı Ilk 1960'da dışa açıldık Kımse gâvur olmadı, tersıne bız, bırçoklarını Musluman yaptık Öbur ulkelere gıden başka ulkeler adamları da dın değıştır medı 1979 Nobel ödulunu paylaşanlardan Abdus Selam gâvurlarla duşe kalkan gâvur mu oldu? Şımdi Ortak Pazar konusunda ya aynı korkuyu ışletmek ıstıyorlar Turkluolur'muşuz, dınımızden ğumuzden olur'muşuz, kulturumuzden olur'muşuz Gâvur devletlerın yonetımıne duşer mışiz Osmanlı donemınde bizi hep bu korku ile yaşattılar Dinimizden olmadık, ama devletımızden olduk önemlı olan da dın Devlet bızım nemıze gerek? Kım ıpler devletı? Rus boyunduruğundan yenı kurtulan Turk devletlerı bızımle kultur bırlığı yapmak ıçın çırpınıyor Latın alfabesını alıp bırlığı daha da çabuklaştırıp kolaylaştırmak ıstıyorlar Birısı de gitmiş, "Arapçayı" alın demiş kendilerine Adamı n kendı dılı var Nıye alsın Arabın dılını? Alın demekle hemen Arapça mı konuşmaya başlayacaklar? Bız 600 senede medreselılere tam ogretemedık Arapçayı Onlar mı ögretecekler? 25819