Katalog

BİLİM Y A Y I N B İ L İ M KÜLTÜR Bedenin Dili BEDENİN DİLİ r Kurtulus Bilim ve Teknolojide Amerika ekonomisini ve uygarlığını yenl buluşlar üzerine kurmuş durumda. Hâlâ gerilikten kurtulmak için keşfedilecek o kadar şey var ki? Vehbı Belgıl vet, dunyanın kurtuluşu en ılerı düzeyde bılım ve teknolojide Bılım doğanın sırlarını anlamamızı, teknolojı bunları gundelık yaşantımızda kullanmamızı sağlıyor Bu da kohne kıtapların her sozcuğunun kılı kırk yararcası na tekrar tekrar yorumundan değıl, doğa olaylarının sureklı ıncelenıp ızlenmesınden geçıyor Doğa sırlarının çozulmesı demek doğadakı şaşmaz duzenı matematık formullere bağlamak demektır Duzen once genel bır formulde ozetlenmıştır "Her olayın bır nedenı vardır Aynı olaylar aynı koşullar ıçınde aynı sonuçları doğurur "Doğada böyle bır duzen oldu ğunu bız doğduğumuz andan başlaya rak oğrenıyoruz Ama bunun formulunu bıze kımse oğretmemış Bebek, ağlayinca meme verıleceğını, altının temızleneceğını, uşuyunce ısıtılacağını, sıcaktan bunalmışsa serınletıleceğını çok lyı bılır Ağlamanın ne sıhırlı bır yöntem olduğu zamanla daha da bılınçle oğrenılır Protesto gosterılerıne kadar Sonunda, bu da bır formule bağlanmıştır "Ağlamayan çocuğa meme vermezler" Gösterı yapanlar bılırler kı hak ısteklerı, şoyle veya boyle, yerıne getırılecektır yontemdır Insan bundan da mahrumdur Ama ınsanda, başka hiçbır canlıda bulunmayan ıkı yetenek vardır 1) duşunme yeteneğı 2) uygulama, alet yapma yeteneğı Insan bu yeteneklerını kullanmayı da kendı olanakları ıle oğrenmıştır Boylece duşunme uygulama yeteneğını ışlenmemış bır elmas parçasına benzetebılırız Elmas topraktan çıktığı halı ıle değıl, ışlendıkten sonra değer taşıyor Insan aklı da torpulenıp parlatıldık tan sonra ışe yaramaya başlamıştır Tabıı, bu olgu kısa surede olmamıştır, bır yandan da surmektedır dı Tanma geçişin sorunları E Yazarlar Psıkolog Dr Zuhal Baltaş ve psıkologDr Acar Baltaş Istanbul Remzı Kıtapevı, 1992, 162 sayfa Bedenin Dılı ınsan ılişkılerınde onemlı bır yerı olan sözsuz iletışımın bedenden kaynaklanan yonunu okuyucuya aşama aşama açıyor ve gunluk yaşamdan ornekler vererek konuya can katıyor Gıriş kısmında ' Beden Iç Dunyamızın Eldivenıdır" başlığı, beden mesajlarının hem kendımız hem de karşımızdakı ıçın onemını lyı belırtıyor Kıtabın bolumlerı şu başlıkları taşıyor Itetlşim Bu bolumde iletışımın ozellıklerı ve kulturle ılışkısı, ıletışım sıstemlerı ve turlerı ıncelenerek jest ve mımıkler gozden geçırıyor lerın ve baş hareketının altında yatan sistem, ıletışım yonunden ıncelenıyor Eller kollar ve parmaklar ve bacaklann kullanışı ve oturma duzenlerl, dığer ıkl Yüz ttadeleri ve baş hareketl: Yuz ıfade Bilim, teknoloji korkusu Bu arada, ınsan, zaman zaman, buluşlarından urkmuştur Belkı yıldırımın tutuşturduğu ağaçlardan ateşı oğrenen ın bolumun konusunu oluşturuyor ve bu bolumlerde çızım ve resımlerle hangı tur davranışın ne anlama geldıklerı somut bır bıçımde gosterılıyor Insanlararası Illşkilerde mesafe ve bedensel lemas, guvenlık alanlarını, bedensel temas ve bedenin yonunu vermış olduğu mesajlar çerçevesınde ele alıyor davranışında yer alan mesajların ıletışım nıteliğını tartışıyor ve orıjınal fotoğraflarla somut bır bıçımde okuyucunun gözleri önune serıyor düt başlıklı bolum kışıler arası ılışkılerde çok onemlı bır yerı olan duyguları karşımızdakılere nasıl aktardığımızı yıne fotoğraf ve çızımlerle somut bır bıçımde okuyucuya sunuyor Statü sembolleri'nın gozden geçırılmesınden sonra daha iyl insan lllşklleri kurabilmek Için" başlıklı son bolum, okuyucunun daha başarılı ılişkıler kurmasına donuk son derece açık seçık somut onerıler verıyor Bedenin Dılı kıtabı evrensel bılımsel bulguları Turkıye'den yapılmış araştırmalarla bırlıkte karşılaştırmalı olarak verıyor ve tartışmaları tıtız bıçımde seçılmış orıjınal fotoğraf ve çızımlerle pekıştırıyor Kuşkusuz zevkle okunarak faydalanılacak, okuyucuya rahatlıkla tavsıye edılebılecek bır kıtap Yalan, samlmlyeislzllk, şilphe ve teradCinsel sinyaller ve llgl Işaretterl, kur Aklı daha da gelışen ınsan, bır ara, yı yeceğını topraktan çıkarmanın yollarını buldu Hayvan yakalama hem guçtu hem de herkese yetmıyordu Ama bırçok bıtkıler çoğaltılabılır bırçok hayvan yetıştırılebılırdı Bunun guçluklerı ortada ıdı Tanma ve hayvancılığa en uygun toprakları seçmek, su ve gubre bulmak urunlerı saklamak sorunlar yaratıyoıdu Bu yuzden toprak sahıplerı a.rasında savaşlar eksık olmuyordu (bugun de tarla cınayetlerı suruyor) Urunlere sadece ınsanlar değıl, hayvanlar ve bocekler de musallattı Ama bu guçlukler ınsanı tarımdan vazgeçırmedı Sakıncaları ortadan kaldırmanın yollarını bulmaya goturdu ınsanları Su kıtlığına çare olarak ka nallar, barajlar depolar yapıldı Yetersız tarım toprakları, yenı toprakları tanma açmakla çoğaltıldı Tarım başka dertler de getırdı Kralı toprak ağaları soyluları ve papazları Işın kotusu, çıkarları aynı yonde olan bu ınsanlar halka karşı bırleştıler En iyı toprakları paylaştılar, urun vergılerı koymak yoluyla kendı geçımlerının ağırlığını urun sahıplerınden çıkardılar Papaz, ışın kutsal dayanağını hazırladı Kral kılısenın oz evladı ıdı Onun her sozu tanrı emrıydı Çık bakalım onun sozunden Aforoz edılmek, dınsız dıye yakılmak, ışkencelerle oldurulmek en hafıf cezalardı Sonunda ne oldu' Insanoğlu bu kadar ağır koşullara rağmen tarımsal yaşamdan vazgeçıp avcılık donemıne donmedı Donemedı Yeni buluşlardan dönülmez Doğadaki düzen Doğan Cüceloğlu Baharda çıçeklerın açacağını, yazın ekınlerın olgunlaşacağını, sonbaharda meyvelerın bollaşacağını. kışın genellıkle yağmur ve kar donemı olduğunu bılmeyen yoktu Gazetemın her sabah kapıma bırakılacağını, kahvaltımı hazır bulacağımı, çamaşırlarımın belirll gunlerde emrıme hazır tutulacağını bılırım Neden? Butun bu ışlerı yapanlar bır zorunluktan yola çıkıyor Işte bu zorun, Felsefe kıtaplarında "Gereklılık' llkesı dıye anılan ılkelerdır Bu genel ılkeden başka ozel ılkeler olduğunu öğrenımızın sonunda oğrenırız Astronomıde, kımyada, fızıkte, bıyolojıde psıkolojıde "doğa yasası" dıye adlandırılmış ılkeler vardır Insanoğlu, varlığını, bu yasaları bınbır guçlukle oğrenerek surdurebılmıştır Doğanın butun guçlerı ınsanın uzerıne yuklenmıştır Ve ınsan bunlarla tek başına başa çıkabılecek yapıda değıldır Insanın kalın postu, ıklımlere gore yer değıştırecek gucu yoktur Kış uykusu, kımı hayvanların ölumle savasım ıçın başvurdukları bir san yaşama alanını genişletmıştir öncelerı guneşın hep sıcak olduğu yerlerde yaşadığı halde, ateş sayesınde, daha soguk yerlerde hatta mağara ıçlerınde de yaşamıştır Ama yakıtın bıtmesı, sonmesı gıbı hallerde ateşı yıne bırakmamış, geldıği sıcak yerlere donmemiş sonen ateşı tutuşturma dumanı yok etme yollarını bulmuştur Çunku, ateş etı kızartma, pışırme olanaklarını da getırerek besın alanını da genışletmiştır Ateş, ışığı ıle "gecelerı' de yaşama alanına sokmuştur Ateş kutsal bır varlıktı Zerduşt dınınden olanlar, ateşı Atar adı ıle tanrı sayıyorlardı Hatta, yalnız ate$ı değıl, ateşlerın, ışıkların en buyuğune, gök ateşı ve ışığı guneşe de tapıyorlardı Zamanla, her buluşun, kullanışa gore iyı ve kotu yanlarının bulunduğu anlaşıl Havagazı lambası ıle aydınlanmak bır zamanlar buyuk aşama ıdı Elektrık ampulu buna son verdı Kımse kımseyı Havagazını bırak da elektırığe geç dıye zorlamadı Havagazın aydınlanma aracı olmakta çıkması bırçok mesleklerı de bırlıkte kaldırdı Sokak lambalannı yakanlar geçım yollarını yıtırdıler Tren posta arabalan, atları yem satıcılarını kaldırdı Tabıı at hırsızlarını ve araba soygunculuğunu da Demıryolu yolculuğunun saltanatı başlamıştı Ama o da uzun surmedl Uçak yolculuğu, butun sakıncalarına rağmen, tren yolculuğunu buyuk çapta korletti Tren, şımdı daha iyı hızmet yolları ıle olmemeye çalışıyor Insanoğlu yenı buluşlara mahkum durumda Bu kadar ılerlemeye rağmen verımsız, hatta sağlığa zararlı meslekler varlıklarını surduruyor At arabacılığı, kunduracalık, el halıcılığı, guğum sutçuluğu gıbı Ama buniarın da sonu gelecek Ortak Pazar kurulur kurulmaz boyle verımsız mesleklerı kaldırdı Tarım ışletmelerı yaşlılardan alınıp yenı teknolojılere açık oğullara devredıldı Pazardakı ilerleme bu sayede oldu Amerıkan ekonomısı ve uygarlığı yenı buluş uzerıne kurulmuş Fırmalar en son buluşları ıle boy olçuşuyor Cenab Şehabettinın dedığı gıbı "Yaşam savaşında sağlam kafa lazımdır Insanlar da koçlar gibı kafa kafaya dovuşurler 25779