Katalog

Bİ YOLO J İK SAAT Vücudumuzun 24saatlik seyir defteri Çeviri: Özgür Soy Baştarafı 1. Sayfada gündüzü karartmayı başardı, ama organlanmız hâlâ tarih öncesl devlrlerde yıldızların bize verdlğl ritme göre uyuyup uyanıyorlar. Bunun da ötesınde tüm organlarımız günün her saatinde değişık özellikler gösteriyorlar. Yani hepımiz günün 24 saatinde bedensel, zihinsel ve ruhsal olarak 24 ayrı insan oluyoruz. Insanın içindeki bu biyosaate bağlı değişimler, dışarıdan pek de kolay gözlemlenemese de belırli bedensel fonksiyonlar her bireyde günün aynı saatinde aynı değişıklikleri gösterirler. Buna karşılık söz konusu değişikliklerin birey üzerindeki etkisi ve dışavurumu kişiden kişiye değişir. Yine de insanların uyabıleceği bazı çok belirgin kurallar söz konusu. Örneğın hiç kimse kendisini aabah ve akşam aynı hissetmez. Bu, sabah erken veya geç kalkan herkes için geçerlidir. Bu değlşlkliğln sebebl insan vücudunun günlük faallyet eğrisinde glzlldlr. Söz konusu eğri, insandan insana büyük farklılıklar gösterse de temel şekli ana hatlarıyla herkes ıçın aynıdtr. Bu yuzden tüm insanların vücudu uykuda bile olsalar aynı saarte çalışma moduna geçer. Vücutta çok yüksek dozda kortizol adı verilen stres hormonu salgılanır. Bu olayda insan vücudu sabah kullanıma hazır olması için geceden şarj edilen bir pile benzetilebilir. Ancak bu aktive edici doz, bazı hastalıklara sebep olabilmektedır. Örneğin kalp krlzlerlne en çok günün bu saatinde rastlanır. Ayrtca akciğer bronşlarındakı hava pasajları çok daraldığından bu saat astım hastaları için en kritik saattir. Ruhsal bakımdan da bu saat çok önemlıdir. İdam cezalannın bu saatlerde infaz edilmesi bir tesadüfün eserı değıldir. Bunun ardındaki tarihten kalma düşünce, insanların organları ve uzuvları uyku ile doluyken şahitler ve olayı haber alan tüm insanlar üzerinde söz konusu olayın çok daha büyük bir etkisi olacağı gerçeğidir. Gizli polis teşkilatının kayıtları da buna benzer bir gerçeği ortaya koymaktadır: Baskın tutuklamaların çoğu günün bu saatinde yapılmaktadır. Erkeklik hormonu (testosteron) salgısı gün içindeki en yüksek değerine ulaşmıştır. Aynı şekilde vücuttaki kortizon konsantrasyonu da günlük ortalamanın 6 katıdır. Vücutta kortizon üretiminin sekteye uğramasıyla ortaya çıkan addison hastalığında doktorlar öncelikle vücuda verilecek kortizon miktarıyla ilgilenırler. Oysa zamanlama da aynı derecede önemlidir. ilaçların insan vücudu üzerindeki etkisinin şiddeti günün çeşitli saatlerino göre değişmektedir. Bu yüzden günümüzde kronobiyoloji rehberliğinde çalışan doktorların ana amacı vücutta günün her saatinde tüm hormonların gerektiğı kadar bulunmasını sağlayarak hormon dengesınin ve değişimlerinin doğal akışını sağlamaktır. Bu mantık doğrultusunda doktorlar ilaç yazarken, gece için daha büyük bir doz öngörmektedirler. Artık geleneksel "günde üç defa" formülü tarihe kanşmaktadır. Üretici fırmalar gece ve gündüz kullanımı için tanımlanmış ilaçlar hazırlıyorlar. Saat 4: Astımın kritik saati Saat 5 an on iki değil yırmi dört saati içeriyor. Her bir saatlik zaman Burada gördüğünüz gayet olağan bir saat, ancak tek bir diliminin karşısında bu saatin tipik özelliği, sembolik olarak gösterilmiş. Bazı tıp adamları ise ilaç alım periyodlarını belirlerken günümüzden 3000 yıl önce ortaya atılan, "Hayat enerjisi dolaşım sistemı" teorisin göz önüne alıyorlar. Geleneksel Çin tıp ilmine göre vücut fonksiyonlarının günün saatlerine göre farklılıklar göstermesının tek nedeni, her organın kendine özgü bir zaman aralığının bulunmasıydı Bu zaman aralıklarının bir saatin uzenııde belırlenmesıyle oluşturulan "organ saatl"nin geçmişı, bizim kullandığımız zamanın başlangıcından çok öncelere, ortaçağa kadar uzanıyor. Bu saatin kadranında rakamlar yerine her biri birer organ fonksiyonunu gösteren meridyenler işaretlenmıştir Bu on iki organ ve dolaşım sisteminden her biri günün belirli iki saatinde diğer zamanlardakinden daha çok hayat enerjisiyle beslenir. Saat 6 Salgılanan kortizon bir çalar saat gibi iş gorür ve tüm metabolizma uyarılır Kana karışan glikoz ve aminoasit miktartarında büyük artış görülür. Boylece günlük yaşamda gerekli olan enerji vericı ve yenileyıcı yapı birimlerinin kanda hazır bulunması sağlanır. me gibi olaylar, vücudun yeni ruhsal durumuna alışma antrenmanlarıdır" diyor psikoloğumuz. Gerçekten de uykudan uyanırken bir dünya değiştirme olayı yaşıyoruz. Rüyalar âleminden gerçek dünyaya geçiştir bu. Sözü geçen değişim aşamasında önümüzde duran günle ılgili ilk duşünceler oluşmaya başlar zihnimizde. Daha sonra "işlerl yoluna koyma" fazı gelmektedir. Eskilerden gelen "krallar gibi bir kahvaltı" etme fikri, günümüz beslenme uzmanlarınca da doğrulanmıştır. Sabahın erken saatlerinde 2000 kalorılik bir kahvaltı yapıp, daha sonra hiçbir şey yemeyen bir insan kilo verirken, aynı öğünü akşam yiyen bir insan kilo almaktadır. Bunun nedenj de tabii ki insanın "içindeki saat'te gizlidir. KarbonhkJratlar sindirim Saat 7 Eğer bu saatte bir radyosaatle uyanırsanız neler hissedeceğinizı Kölnlü psikoloji profesörü VVİIhelm Salber söyle açıklıyor: "Ruhuımız esaretten yenl kurtulmuş gibidlr ve yeni yasamını organiz* etmeye hazırtanmaktadır. Bu esnada müzlgin türü d« bir aracı rol üctlenlr." "Bu ısınma fazında duş yapma ve gerin