Katalog

Fİ Z YO LO J İ H A F T A N I N G Ü N D E M İ Insan ve maymun, bebekleri niçin solda taşır? Georgia Mason Çeviri: özgitr Ulusoy İki arastırmacıya göre nedeni, beynin sağ yarıküresindeki duygusal merkez I ster solak olsun ıster olmasın kadınların % 80'ı bebeklennı bedenlerının sol yanında taşır Pekı bu davranış acaba yalnızca ınsanlara mı özgu? Işte bu soruya yanıt arayan ıkı uzman John Manning ıle Andrevv Chamberlafn, genış kapsamlı bır araştırmaya gırışerek hem hayvanat bahçesındekı şempanzelerı, gorıllerı, orangutanlan, şebeklerı gözledıler, hem de bu turlerın vahşı doğada çekılmış fotoğraflarını ve fılmlerını dikkatle ınceledıler Sonuç şu: Şempanzeler ana gorlller, muhtemelen orangutanlar bebeklerini bedenlerinfn sol yarısında taşıyor. Mannıng ıle Chamberlaın'e göre elde ettıklerı sonuç, bu davranışın Afrıka maymunlarıyla ınsanların 68 mılyon yıl oncekı ortak atalarından kaynaklandığını gösteriyor Bu demektır kı bebekleri bedenın sol yanında taşıma, ınsanlarda sağ elın baskın olarak kullanılmaya başlamasından once gelışmış bır davranış Çunkü sağ elın baskın olarak kullanılması yalnızca bızım turumuze özgü. Bebeğı taşımak ıçın neden sol yarının seçıldığının yanıtı henuz bulunabılmış değıl Yeıleşık açıklamaya göre sol yanda taşınan bebek, annenin kalp atışlarını duyablldiğl ıçın sessız sakın kalabilıyor, yanı bebeğın denetım altında tutulabılmesı bu şekılde daha kolay Ne kı bu açıklama Mannıng ıle Chamberlaın ıçın hıç tatmin edıcı değıl ikı araştırmacı oncelıkle kalp atışlarının sol taraftan duyulabıldığı ıddıasına katılmıyor Kalp atışları kalp kapakçıklarının kapanmasından oluşmaktadır Kalp kapakçıkları da göğus kemığının hemen altında yer alır ikıncısı şu, Mannıng ıle Chamberlaın kucak çağındakı bebeğın annesının kalp atışlarını duyabıleceğını de düşünmüyorlar Ayrıca araştırmacılara göre herhangı bır ses bebeğı sakınleştırmeye yeter Ortak atalar ğrenciler, aileleri ve devlet, yıllardır birlikte acısını çektikleri butun taraflann zararlı çıktığı ve kazananın olmadığı ağır ve kohne eğitim sıstemınden nıhayet kurtuluyorlar mı? Talim ve Terbiye Kurulu'nun sınıf geçme ve sınav sistemine ilişkin hazırladığı ve Milli Eğitim Bakanlığı 'na önerdiği değişiklikler arasında 4 derse kadar borçlu geçmek ve seçmeli derslerin sayısının arttırılması da var. Halen ışlerlikte olan sınıf geçme sistemi, öğrencinin başarısını odüüendirmeye değıl, başarısızlığını cezalandırmaya dayanıyor. 8 dersten başarılı, 2 dersten başarısız olan öğrencı aynı sınıfı yineliyor. Bunun faturası ise oldukça kabarık. öğrenci çocuk yaşta ruhen yıpranıyor (intiharlar bir yana) ve eğitimden soğuyor, ailelerin butçesine (özel okulsa) yılda 10 milyonlik bir ek yıik daha biniyor, devlet de gereksiz masraflar yapıyor. Bu sistemde kazanan kimse yok, özel ders verenler dışında.. Şimdi bürokrasi içinde eskiye bağlı, yenilik ve değişiklikler istemeyen yetkililer engellemezse öğrenci sınıfını geçecek, sorumlu olduğu derslerin sınavlarını başaramadan da liseden mezun olamayacak. Lise sınıflarında yapılması öngörulen ve öğrencilere artı puan getirecek ünıversıte ozendirme sınavlarının da yerinde olduğunu belirtmeliyiz. Bunlann yanı sıra ders geçmede "not ortalaması" ilkesi de değişmelı. Bir dersten 1, 3, 6 veya 2, 3, 7 alan öğrenci bütünlemeye kalıyor. Bu anlayış, öğrencideki derse karşı ilgı artışını ve yükselen başarı grafığini görmezlıkten geliyor. Böyle durumlarda öğrenci başarılı sayılmalı. Not sistemi değiştirilmeli, 1 ve 2 notları, hatta 3 kaldırılmalı. Eğitim sistemini tepeden tırnağa yenilemekte çok geç kalındı. Sınıf geçme sistemi bir an önce değiştirilmeli, arkasından derslerin ıçerikleri, çağdaş ve bilimselbır bakışla yenıden belirlenmeli... • •• Gelecek cumartesi yenıden buluşmak umuduyla, sağlıklı bir hafta dileriz. Ö O K U R D A N sağ yarım kurelerının özdeş ışler yapmadığı uzun zamandır bılınıyor Insanlarda beyının ıkı yarım kuresı arasındakı fark şu Beyının sağ yarısı duygusal önemı olan bılgılerı kodluyor Sol göz ve sol kulak tarafından alınan duygusal bılgılerın çoğu beyinın sağ yarım kuresınde ışleme sokulur Mannıng ve Chamberlaın'e göre bebeğını sol yanında tasıyan anne onu, sol gözü ve kulağıyla ızleyebılıyor Böylece, beyının duygusal işlerle uğraşan bölumunu harekete geçırıyor Bu çeşıt taşımanın çocuk açısından avantajı şu, bebek böylelıkle annesının yuzundekı en duygusal bölumle ılışkıye geçecektır Ikı araştırmacı duşuncelerının dogruluğunu annelere maske takarak kanıtlama uğraşında Söyledıklerı gerçekten doğruysa yuzun sağ yarısının kapanması bır şey değıştırmezken sol yarının kapanması bebeğı sol yanda taşıma eğılımını de duşurecek Söylenenlerın doğruluğu belkı başka bır şeyı daha kanıtlayabılecek. Tıpkı ınsan beynınde olduğu gıbı buyuk maymunların beyınlerınde de sol ve sağ yarım kureler arasında ışbölumu söz konusudur (N«w Sclentlst, 21 temmuz) BİZE bu tedavi yöntemıni uygulamaktayız. K u l l a n ı l a n ilaç retınoik asit türevi olan 13cıs retınoik asit'tir ve halen ilaç yurfdışından sağlanabilmektedir Hastalarda elde ettiöimiz sonuçlar hefero/en o/up hastalığın tipine göre oldukça yüzgüldürücö sonuçhr elde edılmektedir. Çalışmalanmız halen devam etmektedır ve ilk sonuçlarımızı 1114 Ekım 1989'da yapılan XXI. Ulusal Hemofo/o/ı Kongresı'nde sunmuştuk. Çalışmamızı bır butun halınde kısa siıre içinde yayımlayaca0ız. ozellıkle güncel tıp ile ılıskımızı göstermesı açısınaan derginizde tıp ıle ilgilı olarak yayımlanan bu gibi yazuar bizım ıçin son derece ilgi çekici olmaktadır. Uzman Doktor HAMDİ AKAN Cumhuriyet BllimTeknlk • Sahıbi Cumhurıyet Matbaacılık ve Gazetecıllk Turk Anonım Şırketı adına Nadlr Nadl • Genel Yayın Muduru Hasan Cemal • Muessese Muduru Emlne Usaklıgll • Yazı Işlerı Muduru Okay Gönensln • Yayın Yönetmenı Orhan Bursalı • Grafık Yönetmen TülM Hasdemlr • Havuç özö ve kan kanseri üzerine Daha önce 144. sayınızda yayımlanan Kemoterapi yazısı uzerıne derginizde bır mektubumuz yavımlanmış (sayı 146) ve Türk tıbbının gelişme sürecinde önemlı ofomo/ar kaydetmekte olduğumuz vurgulanmiftı. 180. sayınızda yayımlanan "Havuç özü kan kansenne karşı" adlı yazı da buna ilgınç bır örnek oluşturmaktadır Oncelıkle belırtmemız gereken nokta, bu tedavi yontemının yalnız kan kanserlerinde (ozellıkle promye/osıfer lösemi) değil, aynı zamanda ilerde kan kanserine aönüsme potansiyeli yüksek olan Myeloaisplastık Sendrom adı venlen fedavıye yanıt vermeyen kansızlıkla seyreaen bir grup haitalıkia da başarı ile kullanılabilmesıdir. Ankara Ünıversitesı Tıp Fakültesi Ibni Sına Hastaneti Hematolojı Bilim dalında yaklaşık ıkı yıldır kan kanseri (Akut mylosıter lösemi) ve Myelodisplastık sendromlu olgularda Beyinde mi? Mannıng ıle Chamberlaın bu olguyu, beynin örgutlenme şeklıne bağlı olarak açıklamayı tercıh edıyor Beyının sol ve