Katalog

S O R U N Y A N I T L A Y A L I M BİLİM YAYI N Kuantum fiziği üzerine Dr.ibrahimAzazİJ, "Kuantum fiziğidosyası"ndaki konularla ilgili sorularını oldukçaayrıntılıyazdı.Konuyuilginçbirnoktadan tartıştığı ıçin sorularını olduğu gibi yayımlıyoruz. Kuantum fiziği dosyasındaki "Maddeyi GerçektenAnlayabiliyormuyuz"altbaşlığındaki bir konuyu değerli bilim adamı Prof. Dr. Ö.Akyüz'e sormak istiyorum. 1Yazıda "Kuantum kuramı; özel koşullar altında belli bir yerde bulunan bir nesnedeki değişikliğin, başka bir yerde hatta evrenin öte tarafında bulunan ilgili bir diğer nesnede anında bir değişiklik yapabileceğini söylemektedir'' denilmekte ve bu durumun Clausertarafından iki foton bilmecesi problemınde deneysel olarak ortaya konduğu açıklanmaktadır. Yani belli bir ışık kaynağında birlikte oluşturulup saçılan fotonlar, birbirlerinden binlerce ışık yılı uzaktaolsalar bile, birinin kutupluluğundaoluşan bir değişiklik, diğerinde anında aynı değişikliğe yol açmakta ve fotonlar ne kadar farklı konumlarda olurlarsaolsunlarbağlılıklan"gizemli bir şekilde" devam etmektedir denilivor. Peki bu bağ nasıl bir bağ ki zaman ve konum vme dolayısıyla hız tanımıyor? Bu bağ Için uzay, zaman, hız gibi kavramlar söz konusu olmadığına göre bu bağı nereye yerleştireceğiz? Bu bağın varlığından hareket ederek tüm evrendekı madde kümelerinin aynı anda, uzaklıklara bağlı kalmadan birbirlerine göre durum değistirdiklerini kabullenmek gerekiyor. Bir kez bir fotondaki değişiklik ile ilgili bilgi, en yüksek hız olan ışık hızından çok daha büyük bir hızla (sonsuz hız) evrenin diğer tarafındaki fotona nasıl iletilebiliyor? Eğer anladığım doğru ise bu bağ kuantum fiziksel değll metafiziksel bir bağ oluyor. Ne dersiniz? 2 Sadece aynı kaynaktan kaynaklanan değil, farklı kaynaklardançıkıpdatamamen aynı özellikleresahip tüm fotonların, daha da ilerisi tüm atom, molekül ve hatta kitlelerin yineaynı şekilde konuıjı ve zaman sorunu olmadan tüm evren içinde daima "anında" etkileşimiçerisindeolmaları gerekiyor, eğer bu "gizemli bağ" var ise! De ğil mi? Bu bağ daha çok mistik bir bağa benziyor bence! 3 Boşluktaki kuantum dalgalanmaları "Madde yoktan var olmaz, vardan yok edilemez'' yasasına aykırı değil mi? (Net sonuç 'O' olabilir, ama ortada bir madde var!) Kısacasıbenogizemlive"künleyekün" (ol dedi ve oldu) (I) şeklindeki bu bağın (eğer yazıdaki anlatım doğru ise ve ben doğru anladıysam) mistik çıkarsamalara neden olacağıgörüşündeyım. Boğaziçl Ünlversltesl Fizik Bölümü'nden Prof. Dr. ömür Akyüzyanıtlıyor: "Eğer anılandeneydekı fotonlar arasındaki bağın ne olduğu bılınseydi, yazıda belirtilirdi. Hatta belki o 'dosya'yı yayımlamaya gerekkalmazdı. Okuyucumuz bir bakıma haklı. Tarlhte ilginç olayların 'bilinmeyen' sebepleri hep 'mistik' veyaen azından 'metafizik' yorumlara yol açmıştır. Bana sorarsanız Tanrı' kavramı ve 'din'in bu kadar kuvvetli bir kurum oluşu, bu gibi 'bilinmezlikler'den ileri gelmektedir. Onemli olan, sağduyumuz yardımı ile aradaki sınırı belirlemektir. Okuyucumuza, aynı dosyada bulunan 'Determinizm' konulu yazının sonlarını tekrar okumasını salık veririm. Bilimsel düşünceye dayalı açıklamalar, daima ve her yerde istisnasız tekrarlanan olaylara aittir veya bunları öngörür. Bunların götürdüğü genel ve temel ilkeler teknolojiyi yaratır veya geliştirir." D lerde popüler olan, özellikle SSCB ve ABD'de klinik uygulamaya girmiş, radial keratotomi diye adlandırılan yeni bir ameliyat yöntemi vardır. Bu ameliyatta, gözün önde bulunan şeffaf tabakası (kornea) özel bıçaklarla (diamond knıfe) görme merkezi boş kalacak şekilde çevreye doğru uzanan şeritler halınde belli derinlikte çizilir ve bu sayede mıyopide mevcut olan gözün önarka eksen uzaması bir ölçüde kısaltılmış olur. Gözün önarka ekseninin normalden 1 mm uzun olması, klinikte karşımıza altı diyoptrilik miyopi şeklinde çıkar. Fakat bu ameliyatın da, ameliyat sonrası birtakım komplikasyonlan vardır. Bunlar; çift görme, korneanın delinmesi, korneanın saydamlığını kaybetmesi, keratit (kornea iltihabı) olarak sayılabilir. Göz içi sıvısının görevlerinden bir tanesi, göz içindeki saydam lensin beslenmesini sağlamaktır. G5z içi sıvısı devamlı dolaşım halindedir. Teorik olarak, göz içi sıvısının yoğunluğunu azaltmış olsak bile bu, gözün kırıcılığını önemli ölçüde etkilemeyecektir." Uygarlığın Doğuşu Henri Frankfort Çev: A.Şenel / V Yayınları Su nasıl ayrışıyor? izmir'den yazan okurumuz Gökhan Kaya, fotosentez sırasında güneş ışığının suyu hidrojene ve oksijene nasıl ayırdığını ve bu işlem için başka maddelerin kullanılıp kullanılmadığını soruyor. Okurumuzun sorusunu Boğazlçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü'nden Prof. Ömer Saygın yanıtladı: "Bitkilerın membranlarında ışık enerjisini önce elektrik enerjisine sonra da kimyevi enerjıye çevirebilecek bir çeşit moleküler makine mevcuttur. Bu makine birçok proteinden meydana gelmıştir. Proteinlerin içinde klorofil gibi fotokimyasal ve kimyasal reaksiyonlara giren maddeler mevcuttur. Bu makine ışık aldığı zaman iki su molekülünden dört elektron alarak bir oksijen molekülünün çıkmasını sağlar. Bitkılerde hidrojen gazı çıkmaz. Alınan elektronlar karbondiokside verilerek şeker üretilir. Ancak sıvı ortama konabilecek bir kimyevı madde sayesinde elektronlar suyun protonlarına götürülerek suni olarak hidrojen gazı çıkartılabilir. Bu sayede su, oksijen ve hidrojene parçalanmış olur. Miyopluk giderilebilir mi? Ankara'dan yazan okurumuz Hakan Sabancılar, "miyop göz kusurunun", göz küresine yapılacak bir müdahale ile (örneğin, göz küresinin içini dolduran camsı cismin yoğunluğunun düşürülmesi ile) giderilip gıderilemeyeceğini soruyor. Okurumuzun sorusunu Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Dr. Nezih Coşkuncan yanıtlıyor: "Günümüzde, bir kırma kusuru olan miyopinin tedavisi gözlük ya da kontakt lenslerle yapılmaktadır. Göz küresi içine müdahale edilerek kırma kusurunu düzeltecek bir yöntem yoktur. Fakat son gün ygarlık tarıhçisi Dr. Henri Frankfort, 1951 yılında yazdığı kitabında Yakındoğu'da yürüttüğü arkeolojik çalışmalardan sağladığı sonuçların uygarlığın doğuşu yönünden "muhasebesini" yapıyor. Onsözünde uygarlığın doğuşuna ilişkin eksiksiz bir betimlemeden çok, bu büyük değişimin "kendlni gözler önüne serdiği toplumsal ve siyasal yaşamda görülen yenilikler" üzerinde durulacağı belirtiliyor. Frankfort incelemesini eski Yakındoğu'nun kültür odakları olan Mısır ve Mezopotamya ile sınırlı tutuyor; , ancak Mısır ve Mezopotamya'da uygarlık olgusunun bir iç gelişmenin ürünü şeklinde ortaya çıktığını söyluyor. Eskiçağ uygarhklarının incelenmesı, eskiçağ Yakındoğusu nun tarihöncesi, Mezopotamya kentleri ve Mısır'a ayrılan bölümlerın bulunduğu kitapta öncelikle uygarlıkları gızilgüçlerini ortaya koyduktan sonra ölen bitkilere "tek yönlü yolda giden arabalara" benzeten Spengler ve Toynbee gibi tarihçiler eleştiriliyor. Frankfort, uygarlığın oluşumunda onu doruğa götüren güçler arasında kaynaklarına damgasını basan derin bir evrensel şemanın bulunduğu yolundaki görüşün geçerliğini koruduğunu söyluyor. Bununla birlikte uygarlıkları yaratan güçleri aramanın bilim dışı, yarı felsefi spekülasyonlara götüıme tehlikesini görecek uygarlığın "kökenleri"ni sorgulamaktan uzak duruyor. Spekülasyonlar yapmaktansa somut bulgulara dayalı birikimlerin üzerinde arkeolojınin verilerinden uzaklaşmayan bir fikir üretme çabası içmde: "Tarlhçi böyle bir çabayı göstermek zorundadır; çünkü tarfhin karanlıklarına ulaşmanın, bunun dışında kestirme bir yolu yoktur; gene de ben birblrlne koşut olguların karşılaştırılarak Incelenmeslnin bizi evrensel oluşumun, tarfhin kendlni bize gösteren ve göstermeyen yönleri ile ilgili bir anlayışa götürecek en güvenllir yol olduğuna inanıyorum." D U KUKS DERSANE EGITIM Yılboyu. he .•». her yasa lıtenenız aıle yanmda. istereenb otelde. kampuste. yurtta veya özel daırenede konotdoma. Çok zengin «osyal ve »port» oktMtelerie n. hzlandırılmı} çok yooun kunlar Vaz okulon Çocuklar ve gençler Için { Ya| gruptorma özel kunlar Yöneticl ve l?odamtanna özel kunlar Mesleki kunlar IngUlzce ÖOretmenlerln* özel kunlar Sınav hazırtama kunlon ÇANAJANS KADIKOY 34918243491825 ERENKÖY (KANTARCI) 151 00 44 FAX: 151 41 SS İNGİLİZCE DJL KURSU ENGLISH LANGUAGE CENTRE CbesD INGILTEREDE İNGİLİZCE INGILTERE ve AMERIKAda * Gerel ve mostekı kıglece * Cambndga. TOEFL, Üniversiteye hazıriık Kurslan, A r} Idaresı, oldcıliklurizm, t>k>sayaı, sekreler* meslek kurslan, A Londra, Los Angeles ve Allanta'da • rş Idaresı • Moda «e leksol pazariama • Içmtnan dallannda unrversne ağnımı EVET Dllediginlz ortamda. Güvenillr yöntoml© Kısa süredo. En uygun ödeme koşullarıyla TEK DİLLE YAŞANIR MlİNGİÜZCEyl YaAMERİKA'd. YaİNGKJERE'd* YadalSTANBUL BESrda OGRENİN 39? 30 68363 77 86 GELIN BİRLİKTE KARAR VERELIM BÜVUK SÜRMB.İ OTELİ KARŞISIGAYRETTEPE İARAT YurtAfi Uaan O Abld*I HüfHyat Cd Vonca Ap. Na. 2(2 Kat 4 D. 12 (0270 fl|( / btonbul M : W 4 4 U U İ 4 ) ) 7 Nu • Tmlkrtm: 131 2» 42 T«I»K 3*444 cyo tr LISKUR • • • • • • SURUCU KURSU Td YABANCI DİL ÖGRENMEK İSTİYORSANIZ Lütfen blzl arayın. 114707 34140 73 87. 174 28 90 174 28 91 1663129 P.K.:122M«cidıy(k6y 22