Katalog

TV'DE Bİ LİM Saat 16.30 Belgesel "İpek Yolu" 15 eyliil cumartesi TV1 Saat 23.40 Belgesel "Cosmos" Dızının bu bölumunde Denız ipek Yolu uzerınde Çın'dekı ılk durak olan Kanton ya da Gusngzhu şehri uzerınde duruluyor Kent ve cıvarı geçmısıyle bırlıkte tanıtılıyor Programda atomun yapısı yıldızların yaşamı, ölumu, beyaz cusseler ve kara delıklerın sırları ıncelenıyor Saat 21.00 Belgesel "Fizik ve Hareket" 15 eyliil cumartesi TV4 16 eyliil pazar TV1 16 eyliil pazar TV2 Farklı turdekı elektromanyetık dağılım ve dağılımların bazı kullanımları konu edılıyor Canlılar dünyası yeniden sınıflandırılıyor Bütün canlılar yeni bir sınıflandırmanın eşiğinde... Yeni yöntem türlerin fiziksel değil genetik özelliklerini dikkate alıyor... Hayvan mı, sebze mı, mıneral mı? Belkı de bu "verılı" kategorılerı yeniden gözden geçırmenın zamanı gelmıştır lllınoıs Unıversıtesı'nden bıyolog Carl Woese, 1990 yazında bütun canlıları gruplara ve alt gruplara bölmenın yeni bır yolunu açıkladı Bu bölme, adına "rıbozom" denen mınıcık granüllerdekı rıbonukleıkasıt (RNA) yapısına dayanmaktadır Bu rıbozomlar, hıç ıstısnasız butun canlılarda vardır Rıbozomlar, butun hücrelerde bulunan nükleık asıt şemalarına göre proteınlerın ımal edıldığı yerlerdır ve yaşam proteınsız olamaz Rıbozomlar, en erken hücrelerde oluşmuş olmalı, onları oluşturan RNA molekullen de çok önemsız bırkaç değışıklıkle mılyarlarca yıl kendılerını korumuşlardır prokaryote nıtelığı gösterdığı anlaşılıyor (Prokaryote hucreler, hıçbır zaman bırden fazla hucresı olan organızmalar gelıştırmemıştır) Prokaryotelerın bır buyuk bölumu, "bakterıler"dır Prokaryotelerın ıkıncı buyuk bölumune ıse VVoese "arkea" dıyor kı bunlar görunüş bakımından bakterılere çok benzemekle bırlıkte RNA molekullermdekı bazı karakterıstıkler daha çok eukaryoteler gıbıdır Anlaşıian arkea, eukaryotık karakterıstıkler gelıştırmışlerdır ve bunlardan da yaşamın uçuncu büyuk bolumu kı VVoese buna "eucarya" dıyorevrımleşmıştır Bunlar da ıçınde nukleusu olan hucrelerden oluşurlar Eucarya, multıseluler yönde gelışmış olan tek yaşam bıçımlerıdır Bazı eucarya, trılyonlarca ve hatta yuzlerce trılyonca eukaryotık hucre ıçeren organızmalar olmuştur Ama bunu hepsı yapmamıştır Eucaryanın altı ana bölumunden uçu sadece tek hucrelı nıtelıktedır Asimov yazıyor Saat 16.35 Belgesel "Hltlt Uygarlığı" Saat 21.55 Belgesel "Kaş Ulubımın Sualtı Kazısı" Saat 22.35 Belgesel "Ekinox" 16 eyliil pazar TV4 Saat 19.20 Belgesel "2000 Yılından Sonra" 17 eyliil pazartesi TV2 Bu bölumde Izlanda'da balina avcılığı, vıdeo aracılığıyla fotoğrafçılık, Amerıka'nın doğu kıyılarında kumsal aşınması, doğum oncesı cınsıyet belırleme çalışmaları, bısıklet dolabı, mıkro dalgalarla çalışan uçak, ayakkabı kurutucusu ve karacığer naklı konuları ışlenıyor T V 3 Saat 21.00 Belgesel "Mational Geographlc Speclals" T V 4 Saat 22.30 Belgesel "Perspektlf" Saat 2.30 "Yarının Dunyası" Tarımda kımsayal maddelerın kullanımı konu edılıyor Küçük değişiklikler Ama, bırkaç ufak değışıklık oldu Mesela RNA molekullen adına "nukleotıt" denen daha küçuk molekul zıncırlerınden oluşurlar Rıbozomlardakı her bır RNA molekulu, bellı bır yerınde bır fırkete eğrısı çızer Bu eğrıde ya altı ya da yedı nukleotıt vardır Altı nukleotıdı olan her bır hucre, yaşam bıçımlerının bır buyuk grubuna gırer Başka kuçuk değişiklikler de yedı nukleotıtlı hucrelerı ıkı buyuk yaşam bıçımı grubuna bölerler, böylece toplam uç grup olur Tarıhı açıdan yaşam bıçımlerı gorunuşlerıne gore bolunegeldı "20 soru" oyunu oynarken de butun nesnelerı "hayvan, bitki ya da maden" dıye ayırırız Butün canlıları ya hayvan ya da bıtkı dıye göruruz Bır de mıkroskobık yaşam bıçımlerı de vardır kı bunları ya hayvanlara ya da bıtkılere dahıl etmeye alışmışızdır Amıplere hayvan, bakterılere ıse bıtkı demışızdır Ama sonunda, hucrelerı daha yakından ınceledığımızde ikl belll başlı hucre tıpı olduğunu bulduk Daha ılkel hücrelerde nukleık asıt molekullen butun hucre ıçınde yayılmıştır Bunlar, "prokaryote"lerı oluştururlar ve kımı klorofıllı (kı bu onların guneş enerjısı ıle yaşamalarını sağlar) kımı de klorofılsız olmak uzere bakterılerı de ıçerır Daha karmaşık ve ılerı hücrelerde nukleık asıtler hucrenın ıçındekı adına ' nukleus" denen bır kuçuk bölgede yerleşmışlerdır Bunlar da "eukaryote"lerı oluştururlar Bıtkılerle hayvanlar eukaryote olan hucrelerden oluşmuştur Klorofıllı hucrelerı olan bıtkı, klorofılsız hucrelerı olanlar ıse hayvan olur İnsanlar da eukaryote hucrelerınden oluşur ve tabıı bunlarda da klorofıl yoktur 18 eylül salı TV4 Programda Manş tunelının yapımı, buza karşı önlemler guneş teleskopları, ruzgâr santralları konu edılıyor Bitki benzeri nitelikte Gerı kalan uçunden ıkısı, bıtkıbenzerı nıtelıktedır Bırınde klorofıl yoktur ve bu "fungı"lerı oluşturur Çopu tek hucrelıdır, fakat mantarlar gıbı çok hucrelı bıçımler de vardır Ikıncısı klorofıl ıçerır, bunlar da bıldığımız yeşıl bıtkılerdır Gene bunların bazısı tek hucrelıdır, algae gıbı Ama sekoya ağaçları gıbı dev bıçımler de vardır Eucaryanın son grubu ıse hayvanlardır Bunlar, bızım bakış açımızdan, hepsının en gelışmışıdır ve ıçlerıne 150 ton kadar gelen dev balınaları da alırlar (Bazı bltkıler daha da ağırdır, ama bır ağacın buyuk kısmı, destek ahşap dokudur kı bu gerçek anlamıyla canlı degildir, oysa hayvanlar baştan aşağı canlı dokudan oluşur) Saat 20.30 "Çevre" 19 eylül çarşamba TV2 Huseyın Kaya'nın hazırladığı çevre dostu Davıd Bellamy'nın sunduğu programda endustrının getırdıklerı ve goturduklen endustrıyel gelışmenın çevreye verdığı tahrıbatın engellenmesı ıçın yapılacaklar konu edılıyor T V 3 Saat 21.00 Belgesel "National Geographic Speclals" TV4 Saat 22.30 Belgesel "Cosmos" Saat 20.25 "Bilim Dunyasından" 20 eylül perşembe TV2 Sadece 500 milyon yıl önce Bır anlamda bu, bızı yerımıze yerleştırıyor Yaşam başladıktan sonra, yaşam bıçımlerı tam ıkı mılyar yıldan fazla tek hucrelı ve prokaryotık olarak kaldı Sadece 1 4 mılyar yıl once uçuncu buyuk bolum olan eucarya gelıştı ve daha sonrakı 600 milyon yıl boyunca bunlar da tek hucrelı yaşam bıçımı olarak kaldılar Ancak 800 milyon yıl önce ılk çok hucrelı eucaryoteler gelışmeye başladı ve başlangıçta bunlar sadece değışık kurtçuk bıçımlerıydı 600 milyon yıl önce de kabuklu denız yaşam bıçımlerı gıbı daha ılerı bıçımler gelıştı ve ancak 500 milyon yıl önce bızım de dahıl olduğumuz hayvan grubu gelıştı Sadece bız değıl, ama akraba olduğumuz butun hayvanlar, en ılkel balıklara kadar, yeryuzunun "sonradan gelme"lerıdır • Toplumsal yaşamın çeşıtlenmesıyle bırlıkte psıkolojık sorunlar artmıştır Çağımızda gunluk yaşamda onemlı bır konu halıne gelmıştır Çocukluktan başlayarak psıkolojık bır yaklaşımla pek çok değışık soruyu yanıtlamayı amaçlayan Fılız Ozankaya'nın hazırladığı programa şu konuşmacılar katılıyor Prof Dr Guler Fışek (Boğ U Psıkolojı Bİ) Doç Dr Turgay Dalkara (H U Tıp Fak Norolojı Bİ) Doç Dr Bılgın Saydam (i U Tıp Fak Psıkıyatrı Bİ) Danışmanlar Orhan Bursalı ve Doç Dr Turgay Dalkara 21 eylül cuma TV4 Bakteriler ve diğerleri Ne kı butun bunlar, eğer VVoese'nın yaptığı gıbı rıbozomlardakı RNA'nın molekuler yapısını göz önüne alacak olursak tepetaklak olur Bu uç buyuk bölumun ıkısının tekhucrelı yaşam bıçımlerı olduğu, hucrenın TV5 21 eylül cuma Saat 22.30 Belgesel "2000 Yılına Doğru"