Katalog

SAĞLI K ArtıkAIDS'inetkenive bulaşma yolları belirlenmiştir. Asıl sorun sayıları milyonları bulan AIDS'li hastaların ve AIDS taşıyıcılarımn geleceğidir. Dışlamadan, onlarla birlikte yaşamaya mecburuz. Prof. Dr. Türkân Saylan AIDS hastalığının l ğ i geleceği hastalığı gunumuzde cıddıyetını ve önemını ko rumaya devam edıyor Mılyonlarca ınsanın bu hastalığı taşıdığı veya bu hastalığın belırtılerını gösterdığı dunyamızda, AIDS hakkında çok bılgısız olduğumuz panık dönemını atlatmış ve olayı kabullenmış bulunuyoruz AIDS hastalığının etkenı ve bulaşma yolları açıklıkla belirlenmiştir, artık el tutmak, muayene etmek veya bir mekânda bulunmakla AIDS'ın bulaşmadığı, bulaşmanın yalnızca clnsel illşki, kan ürünleri nakll, enfekte enjektör veya aletlerle yaralanma sonucu veya doğumsal olablleceği lyıce belirlenmiştir Bulaşma yolları kesınlık kazanınca korunma yılları da kendılığınden ortaya çıkmıştır Son yıllarda buyuk kampanyalar yapılmış ve ınsanların AIDS'ten korunmaları ıçın alacakları onlemler, toplum eğıtımı yo luyla yerleştırılmeye çalışılmıştır Bu eğıtımın yaygınlaştırılması ve özellıkle eğıtım duzeyı duşuk kıtlelerın bılgılendırılmesı ıçın daha pek çok çalışmanın yapılması gerektığı açıktır Bılım adamları ıse yeryuzunun çeşıtlı merkezlerınde AIDS hastalığının tedavısını bulmak amacıyla varguçlerıyle çalışmaktadırlar Umarız bır gun bu konudakı olumlu sonuca ulaşılır ve ınsan neslını tehdıt eden bu belanın ustesınden gelebılırler Bugun AIDS'ın bır başka boyutu butun ağırlığıyla kamuoyuna yansımaktadır Bu da sayıları milyonları bulan AIDS'li hastaların ve AIDS taşıyıcılarımn geleceğidir Tum ınsanların bır kere daha şapkalarını önlerıne koyup lyıce duşunmelerı ve AIDS konusunda yenı bır davranış bılıncı edınmelerı kaçınılmaz olmuştur Evet yeryuzunde sayıları milyonları aşan, hıçbır belırtı göstermeden AIDS vırusu taşıyanlar veya hastalık belırtısı gösteren AIDS hastaları bulunmaktadır Bun AIDS lar bugunden yarına ölup gıdecek değıldırler Tum bu ınsanlar bizlerle birlikte yaşayacaklar ve bız ıstesek de ıstemesek de onlarla yaşamı paylaşmak durumunda olacağız Bunun kaçınılmazlığım kabullenmekten ve kendımızı ona göre ayarlamaktan başka seçeneğımız yoktur AIDS'lılerle ılgılı sorunlar tıbbl, pslkolojlk ve sosyal olmak uzere uç boyutta toplanabılır AIDS hastalarını olume götüren, bılındığı gıbı fırsatçı enfeksiyonlardır. Dırencı normal kışılerde çok hafıf atlatılan ve kolay tedavı edılen vıral ve bakterıyal hastalıklar, mantarlar ve parazıtler, AIDS'IIlerde kontrolsuz ureyebilmekte ve sonunda hastayı öldurmektedtr Belırtılı AIDS hastalarında, ışte bunlardan bırkaçı birlikte bulunmakta ve hastayı halsız ve bıtkın kılarak hastanelık etmektedır Hastanelerde bu hastaların enfeksiyon servislerine yatırılmaları son derece sakıncalıdır. AIDS'lılerın de tıpkı organ naklı yapılanlar gıbı enfeksıyonlardan korunmaları gerekmektedır AIDS'lılerın fırsatçı enfeksıyonlara yakalanmaları ve yakalanınca derhal tedavı edılmelerı ıçın elden gelen yapılmalıdır AIDS vırusuyle enfekte olmuş ınsanların pslkolojlk sorunlarının buyuk boyutlarda olacağı kuşkusuzdur Pek çok AIDS'lının doktor, dış hekımı, hemşıre gıbı sağlık personelı olabıleceğı veya öğretmen, bakkal, teknısyen ve şoför gıbı mesleklerı yaptıkları duşunulurse, butun bu ınsanların hem çevrelerını enfekte etmeden hem de kendılerını hasta edecek enfeksıyonlardan olabıldığınce korunarak yaşamlannı surdurmelerını doğal karşılamamız ve yardımcı olmamız gerekır Önların psıkolojık adaptasyonları psıkolog ve psıkıyatrıstlere yenı bır alan açmaktadır ilim, ele aldığı bilmece konular karşısında önce dilsiz gibidir. Olayın elemanlanndan, elınde bazen bir tane bile yoktur. Bilim adamı, Puzzle'ın butün diğer parçalarını bulacak ve tabloyu tamamlayacaktır. Bu açıdan bilim sürekli bütunu arar, bütünle kucaklaşmadan rahaî etmez. Konu, ister bugün gözlenebilen, yaşayan olay olsun; ister sürecini tamamlamış olsun bu tutum değişmez. Sonuçta bilim adamınm karşısına bir Agatha Christe öyküsü kadar heyecan verıci meraklı ve ilginç, sırları çözulmüş bir öykit çıkar. Bu, bir su damlasının öyküsü de olabilir, bu haftaki kapak konumuz ve yukarıda anlatmak istediğimizin çok iyi bir ö'rneği olan, yüzlerce kilometre olçeklı Ege'nın öyküsü de. Minos uygarlığını ve bu uygarlığın yok oluş nedenlerini araştıran bilim, efsanelerden de yararlanarak çok yönlü ve çok girdili bir çalışmanın urünu olarak ortaya, bir macera filmine taş çıkartacak güzellikte bir Ege tarihi öyküsü çıkarmıştır. öykü, yeryüzünün bir parçasının canlı tanığıdır sanki. Bir ayağt Mısır'da ise öburü Anadolu topraklarında, Gölcük gölünün diplerindedir. Bu oluşumda tarih de vardır, coğrafya da, yer bilimi, volkan bilimi, deprem vb. de... Jeoloji mühendisi Sayın Dr. Tuncay Ercan 'ın toparlayıp bize sunduğu Ege öyküsünun anımsattığı bazı noktalara da değinmek istiyoruz: (1) Ege, bizim bir parçamız, komşumuzla paylaştığımız önemli bir bölge. Binlerce adası ve sık depremleriyle yanı başımızda. Ancak çok genel iki cümle dışında, Ege'nin yapısı ve oluşumu üzerinde hiçbir şey bilmiyoruz. Okulda bir şey öğretmiyoruz. (2) llkokulda orta eğıtimde, depremleri, söz gelimi Ege örneğınde (gerektiğinde AfrikaA vrasya plaklarını temsıl eden iki karton parçasıyla görselleştırerek) anlatmıyoruz • • (3) Tarihi de coğrafyayı da ve geride kalan ne varsa hepsini de, yaşamdan kopuk, heyecansız, cansız, kuru ve iğrenç bir anlatımla öğrencilere sunuyoruz. (Böylece öğrencilerin de midelerine kramplar gıriyor, saçları dökuluyor, kitaptanokuldan nefret duyguları gelişiyor...) Böylece karşımıza 4. sayfamızda, Mine A. Küçuker'in çizdiği tablo çıkıyor sonuçta... öğrencisiyle, oğretım uyesiyle... *•* Gelecek hafta cumartesi yenıden buluşmak umuduyla, hoşçakalın... B H AFTAN I N 6 Ü N D E M İ O K U R D A N B İ Z E doğrudan doğruya asağıdaki adrese veya telefona baş vurunarsa kendılerıne gereklı bılgıler verilecektır. Prof. Dr. Y.izzetln Barış Adret Hacetiepe U Tıp Fakultesı Goğus Hastalıkları Klınığı Baskanı Sıhnıye I Ankara Tel 3243716 (öğleden sonra) Dr Necdet Tuna'nın 178 sayıda yayınlanan yazısında yer alan (Şekıl 2), (Şekıl 3) ıbarelerı yer değıştırecektır Düzeltırız Cumhuriyet BillmTeknlk • Sahıbı Cumhurıyet Matbaacılık ve Gazetecılık Turk Anonım Şırketı adına Nadir Nadi • Genel Yayın Muduru Hasan Cemal • Muessese Muduru Emine Uşaklıgil • Yazı Işlerı Muduru Okay Gönensin • Yayın Yonetmenı Orhan Bursalı • Grafık Yönetmen Tules Hasdemlr • Sosyal uzmanlara büyük iş AIDS'liler ve toplum Kendı mesleğını yapamayacak durumda olan veya uyuşturucu alışkanlığı v b. sorunları bulunan, aıle ve ış çevresınden dışlanmış hastaların kendılerıne yenı bır ortam kurmaları yanı sosyal readaptasyonları da başlıbaşına uğraş verılmesı gereken bır konudur ve sosyal çalışmacıların önumuzdekı yıllarda yoğun zamanını alacaktır Tum bu sorunların ustesınden gelınmesı ıçın de ulkelerın hasta yoğunluğuna göre butçelerınden AIDS çalışmaları ıçın önemlı katkılar sağlamalarının gereklılığı açıktır AIDS'lılerın tıbbı, psıkolojık ve sosyal sorunları geleceğin en önemlı konusu olacaktır Onlarla birlikte, bırbırımıze karşılıklı olarak zarar vermeden yaşamayı oğrenmek sanırım bugune dek kendıne benzemeyen akıl hastalarını, cuzamlıları, frengılılerı hep dışlamış olan ınsanoğlunun katlanması gereken bır yazgıdır D Okura yanıt Bılım ve Teknık'ın 11 Ağustos 1990 sayısında "Başvurularım Sonuçsuz Kaldı" başlıklı okur mektubuna yanıt vermek ıstıyorum. Turkıye Akağer Hastalıkları Vakfı'nın "Astma Eğıtım Komıtesı" kurulduktan sonra, gozefe/ere ılan vererek ılk toplantısını 12 Mayıs 1990 tanhınde Ankara Sıhhıye Hekimevı'nde yapmıs ve gorev bölümu yapılmıştır. Komite "Ev Tozları ve Astma" ısımli ilk eğıtım broşürünü hazırlamış ve adreslen bulunan hasta veya yakınlannı gondermistır. Çok kısa zamanda, astma nobetlenne neden olabılecek ılaclarla ılgilı ıkincı yazısını ılgıhlere gonderecektir ' Basvurularım sonuçsuz kaldı" başlıklı yazıyı yazan sayın okuyucuya, mektup ve yazıyla DÜZELTME: