Katalog

T V ' D E Bİ Lİ M BİLİM KÜLTÜR 26 ağustos pazar TV1 Saat 16.35 Belgeael "Plrl Rels'ln Rotasında" Programda Izmır'ın dunu ve bugunu anlatılıyor 26 ağustos pazar TV2 Saat 16.05 Yerlf Belgesel "Yayla Yollarında" Dızının son bölumunde Turkıye yaylalannın dertlerı, sorunları ele alınacak 27 ağustos pazartesl TV2 Saat 19.20 Belgesel "2000 Yılından Sonra" Belgesel programın bu bölumunde su enerjısı, halat çekme yarışı, açılır kapanır pencereler katıl arılar, modüler evler ve su jetı konuları yer alıyor 27 ağustos pazartasi TV4 Saat 22.30 Belgesel "Perspektlve" Programda bıtkılerden yapılan doğal ılaçiarın tıptakı yerı anlatılıyor 27 ağustos pazartesi TV5 Saat 23.50 Yerll Belgesel "Horan Kıyısında" Programın son bölumu tekrarlanıyor 28 ağustos salı TV4 Saat 22 30 Belgesel "Yarının Dunyası" Yenı bulunan kablolu bır vıdeo muzık kanalı mıkroskop teknolojısındekı yenı gelışmeler, robot sanayıındekı yenı gehşmeler gulyağı elde edılmesınde keşfedılen yenı bır yontem anlatılıyor 29 ağustos çarsamba TV4 Saat 22.30 Belgesel "Kosmos" 30 ağustos psrşambe TV2 Saat 20.25 "Bllim Dünyaaından" Bu haftakı bölumun konusu arkeolojı Prof Dr Hayat Erkanal, Doc Dr Mehmet özdoğan, Dr Nurşın Asgarı ulkemızin arkeolojık zengınlığını arkeolojının yarın ıçın taşıdığı onem, ulkemızde arkeolojık çalışmaların dunyadakı yerı, yetersızlığı, kazı teknıklerı, bır ören yerının nasıl gezıleceğı konuları uzerınde söyleşıyorlar Programı hazırlayıp sunan Orhan Bursalı, yapımcı Fılız Ozankaya 30 ağustos perşembe TV4 Saat 22.30 Belgesel "Dunyanın Harlkalan" Pamukkale ıle ılgılı bılgı ve görüntulere yer verılıyor 30 ağustos perşembe TVS Saat 00.40 Billm ve TeknoloJI. Bu programda "Nukleer Teknolojıler" konusu ışlenıyor Enerjının doğadan elde edllışınden madde dunyasındakı kuçuk madde kalıntılarını enerjı dunyasına aktardığımız takdırde orada buyuk mıktarda enerjı elde edılebıleceğı ışlenıyor 31 ağustos cuma TV2 Saat 19.20 Belgesel "Cousteaular'ın Diınyayı Yeniden Keşfl" Belgeselın bu bölumunde Cousteau ve ekıbı Körfez Denızı nde buyuk bır felaketle karşı karşıya olduklarını açıklıyorlar 31 ağustos cuma TV4 Saat 22.30 Belgesel "2000 Yılına Doğru" 1 eylül cumartesl TV1 Saat 15 45 Belgesel "Denlz Ipek Yolu" Bu bölumde Vıetnam ele alınıp ulkenın eskı tıcaret yolları uzerındekı Önemı, tarıhı ve coğrafı özellıklerı ustunde duruluyor 1 eylül cumartesi TV4 Saat 18.35 Belgesel "Blllm Gözüyle" Bu bölumun konusu sakatlanmalardan sonra fızıkoterapı Doğu Avrupa'nın bilimsel bilançosu Çok önemli buluşların yapıldığı, bilim adamtarının yetiştiği bu ülkelerde bilim de körleşmişti. Vehbi Belgil . ellden korkmam, ama ak(lını beğenmışten korkarım" dıye bır sözumüz var Bunun canlı örneğını, komunıst ülkelerde, son 45 yıl ıçınde yaşanan olaylarda gördük Bırtakım ıdeologlar Ikıncı Dunya Savaşı'ndan hemen sonra "yenı bır ınsan" yaratma çabasına gırıştıler Bunu başaramadılar Işın tuhafı, ışçı dıktatoryası adına kurulan bu rejımlere ışçıler karşı çıktı Ne dıyordu Marx? "Her ulkede ezıcı çoğunluktaolan ışçıler kendı devletlerını kurunca sömuru dıye bır şey kalmayacak, çunku ışçı sınıfı kendı kendını somuremez Sömurucü sınıflar böylece ortadan kalkınca bu sınıfların şer aletı olan devlete de gerek kalmayacak " Ama öyle olmadı Işçı dıktatörluğu rejımı adı altında katı rejımler kuruldu Marx'ın söyledığının tersıne, ışçıler, başkaldırdı bu rejımlere Ama ben burada ışın sıyasal yonunu değıl, bilimsel yönunu ele alacağım D Sıfıra sıfır, elde var sıfır Dunya bılımıne bır zamanlar çok buyük katkıda bulunan Almanya nın bır parçasını oluşturan Doğu Almanya, bilimsel varlık qösteremedı bu son 45 yıl ıçınde Kopernık'ın vatanı Polonya, bılım dılıne "robot" sözcuğunu katmış olan Çekoslo vakya, bılıme katkıları nedenıyle adını dunyaya duyurmuş Tesla'nın vatanı Hırvatıstan, hıdrojen bombasının buluşçusu Edward Teller'ln memleketı Macarıstan, sankı kurumuştu Bu ulkelerın yarım yuzyıl ıçınde bılıme de teknolojıye de katkıları az oldu Neden? • Bılım adamları, yabancı ulkelerdekı meslektaşları ıle göruşemıyor, uluslararası bilimsel toplantılara her zaman katılamıyorlardı Böyle bır olanak, sadece partının gözdelerıne tanınmıştı Çunku yalnız onlardı kı ışlerı bıtınce yurtlarına döner, gıttıklerı ulkeden "sığınma" ısteğınde bulunmazlardı • Bılım dergılerınin gırmesı de yasaklanmıştı • Yenı bır aracın getırilmesı de buyük formalıtelere bağlı ıdı 2 yıl, uç yıl, beş yıl Doğrusunu ararsanız bu saydıklarımızın hıçbırısıne gerek de yoktu Çunku bilimsel buluşların hazırlık çalışmalarını da devletın başındakıler belırlıyordu Hangı bılgınlerın yükseltıleceğını partı soyluyordu patronlara Araştırmacıların unıversıteye alınmaları da partının ışı ıdı Hatta komunıst sloganları bıle devlet belırlıyordu 30'lu yıllarda Rusya Eınsteın'a karşı çıkmıştı Kısaca komunıst ulkeler, savaş sonra sındakı 45 yıl ıçınde bır mını "Ortaçağ" dönemı yaşadılar Bır "Ortaçağ" özetı O zaman dın belırlıyordu her şeyı, şımdı ıdeolojı Bır kısırlık ruzgârı esmıştı Doğu Avrupa ulkelerı uzerınden Şimdi ne olacak? llk yapılacak şey, bılım ve teknolojının gelışmesı ıçın gereklı ozgür ortamı yeniden yaratmaktır Isteyen bılım adamı veya ünıversıte öğrencısı ıstedığı konuya el atmalı, onu ıstedığı gıbı ışlemelıdır Bu bakımdan sanat ıle bılım arasında benzerlık vardır Sanatkâr kendı ılhamını kendı ıçınden alır ilham alınır, verılmez Yaratmada c"a esas ılhamdır, esınlenmedır Her buluşçu bır şeye merak sararak ortaya çıkar Edıson'a mıkrop uzerınde araştırma yaptıramazdınız Penısılın'ı bulan Flemıng'e de atom araştırması yapması emredılemez Dış ortamla temas, ıkıncı ıştır insan zekâsı tek başına fazla bır varlık gösteremıyor Bız buna, evvelce, "Musademe'ı efkârdan bârıka'ı hakıkat doğar' demıştık (Fıkırlerın çarpışmasından gerçek şımşegi doğar) Bıtkıyı anlatırken önce yetıştığı ortamı belırtırız (kumlu toprak, kıllı toprak gıbı) Zekâ ıçın de aynı şey söylenebılır özgür ortam, fıkırlerın korkmadan söylenebıleceğı ortam, hata yapma ortamı Bilimsel gerçekler yanlışlara karşı çıkıla çıkıla meydana çıkar Böyle bır ortam yaratılamazsa bılım adamının zekâsını gelıştırebıleceğı yere gıtmesi kolaylaştırılmahdır Şımdı, Avrupa Ortak Pazar ulkelerı "Buluş Ortak Pazarı" kurma çabası ıçındeler E U R E K A adı altında Bunda fıkır şu "Aynı konu uzerınde bırden çok kımse ayrı ayrı gayret para sarî edeceğıne bır araya gelıp buluşu bırlıkte gerçekleştırsınler" Burada şu soru akla gelebılır Demırperde ulkelerınde de oyle yapılmıyor mu ıdı? Hayır oyle yapılmıyordu Onlarda, bılım adamına hıçbır ılgı duymadığı alanda buluş yapması emrı verılıyor ve tabıı, sonuç alınamıyordu "Buluş ortak pazarında" ıse neyın bulunmasının ıstendığı ılan edılıyor, konuya ılgı duyanlar başvuruyor Fark açıkça goruluyor sanıyorum Amerlka'da pek çok araştırma laboratuvarı var Bılım veya teknolojı adamı bunların hangısındekı calışmalara ılgı duyuyorsa oraya gıdıyor Atom bombası boyle bulundu 1939 yılında atomun bırçok sırları bulunmuştu Şımdı ış, bunlardan yararlanıp bomba yapmaya kalıyordu Amerıkanhukumet "Manhattan Projesı" ıle bu yola gıttl. Zamanın atom bılgınlerı bu proje çevresınde bır araya getınldı Doğu Avrupa ulkelerı ıçın bugun baş soru n önce demokrasıye ve pıyasa ekonomısıne arkasından da ' pıyasa bılımı"ne geçmek Uçü de guç ve çok zaman ısteyen bır ış Ama ben, bu ulkeler gençlerının butün bunlardan başarı ıle çıkacaklarına ınanıyorum Amerıkalı Nobel Odullu romancı Pearl Buck'ın şu gözune uygun olarak "Gençler en olmayacak ışlerı başarmaya kalkarlar, ışın tuhafı, başarırlar da " 21