Katalog

ÇE V R E Tüketim maddelerinin paketlenmesi Plastik topun ağzında Bu, toprak ya da suyla uzun süre temas edince karbondioksit ve suya dönüşebilivor. Batelle bir de bitkısel yağlardan üretilen plastikler, için de patent almaya çalışıyor. Bu plastik çevre için tehdit edıci değil ve yan ürünleri çittliklerde gübre tüketimini azaltacaktır. Fiyatı ıse şimdi kullanılan petroltabanlı plastikle ne yakındır. Dr. Rainer Frische'e göre doğal olarak dağılabilen plastikler oldukça büyük bir pazar yaratacaklar ve sanayi ile tarım bunlardan öncelikle fayda sağlayacaktır. Frische, içerikleri bilinen plastiklerin yeniden üretilmesini, uygun yerlerde eriyebilen plastikler kullanılmasını ve yüksek ısılarda yakılmasını tavsıye edıyor. Japonlar gıda maddelerini kopyalayacak ve onlarla birlikte pışırılebılecek yenllebillnir plastik üzerinde çalışıyorlar. İngiltere'de Tesco ve Coop gibi süpermarketler tüketicinin yeniden kullanılabilecek maddeleri tanımaları için değişik plastiklere etiket takmaya başladı. Orneğin, Fransa'da pet maden suyu şişeleri depolarda toplanmaktadır. Benzer uygulamalar ingiltere'nin bazı yerlerinde de başladı. Bütün dünyada, doğada kaybolmayan plastiğin kullanımını sınırlayan kararlar alınıyor. "Yok olabilen" "eriyebilen" plastik üretiminde çeşitll alternatifler var. Çeviren: Çiğdem özkan üper marketler zinciri Safevvay, alışveriş torbaları için yeniden toplama bidonları kullanmayabaşladı. Diğer süpermarketler, torbaları paralı yaparak tekrar kullanılmalarını sağlamaya çalışmakta. İngıltere'dekı Natıonal Trust gibi bazt örgütler ise üyelerıne dergilerini "doğal yoldan yok olabilir" etiketli poşetlerde dağıtmakta. Avrupa Topluluğu içinde yeniden üretilen yerel plastik, askeri düzeydedir. "Cookson" grubundan Colin VVfiliamson'un şirketi, su tankları yapmak için araba aküsünün kaplarının yeniden kullanılması gıbı endüstriden toplanan plastik artıkları yeniden üretmeye uğraşmakta. Plastiğin kalıcılığına karşı bir alternatif ise çürüyebilecek bir dengi madde kullanmak. Plastiğin çoğu petrolden üretilmekte. Polim adı verilen hidrokarbon mole^külleri, mikroorganizmaların kolayca çürütemeyeceği kadar uzun zincirler şeklinde tekrarlanmaktadır. 1970'lerde araştırmacılar polim zincırine belirli aralıklarında nişasta katarak yan eriyebilir plastikler üretmışlerdı. Gömüldüğü zaman mikroorganizmalar nişastayla beslenmekte ve dolayısıyla plastik daha küçük parçalara dağılmaktaydı. Genellıkle alışveriş ve çöp torbalarında kullanılan bu cins plastığe, "doğal olarak dağılabilen" demek daha doğru olur. Tamamen karbon ve suya dönüşmediği için "doğal olarak eriyebilen" demek doğru olmaz. Çöp kabında bırakıldıkları zaman, doğal olarak dağılan plastiklerin, tamamen çürümelerı için daha uzun zaman gerekmektedir. Bu sorunun çözümlerinden birisi polim zincirlerinin ultraviole ışınlarına karşı daha hassas olmasını sağlamaktır. Işığa hassas olan plastik, güneş ışığında daha küçük parçalara dağılmakta, ancak gömüldüğü zaman bu süreç aksamaktadır. Çevrecı grup "Dünyanın Dostlan'na" göre doğal olarak erıyen plastikler de yeraltı sularında kırlenme ve istenilmeyen gazların salınması gibi bazı sorunlar yaratabilir. Grubun Amerika kolu eriyebilen plastiklere karşı ülke çapında bir boykot çağrısı yaptı. S Avrupa ülkeleri ve B.Amerika eyaletlerinden bazılarında özellikle paketlemede kullanılan plastiklerin içindeki maddeleri kısıtlamayı amaçlayan kanunlar yürürlüğe konmuş durumda. italyanlar bazı plastik torba çeşitlerını yasakladı. Danimarkalılar, tüm plastik paketlemeyi yasaklamayı düşünüyor ve şu anda blranm depozitolu şişelerde satılması üzerinde duruyorlar. Avrupa Topluluğu, paketleme üzerinde Avrupa çapında geniş etkileri olacak direktlîeri yürürlüğe koymaya çalışmakta. Avrupa Konseyı kullanılan kapların % 70'intn yeniden kullanılmasını öngörebilir. Bu ya enerji içın yakılmaları ya da benzer plastik ürünlerın yapmnında kullanılmaları »aklınde olabilir. Ingiliz hükümetı yeniden kullanılmaya müsalt olan artıkların en az yarısının kullanılmasını yerel yönetıcilere şart koştu. ingiltere'de kullanılan paketlemenin neredeyse % 40'ı plastıkten üretilmekte, Amerika'da ıse plastikler çöp olarak atılan artıkların yaklaşık 1/3'ıni oluşturmakta. Atılan plastiklerin çoğu 400 sene kadar doğada kalmakta. Domestik plastik artıkları sorununun çözümü belırgın değil. Çevreciler öncelikle çöp atılan yerlerde kendiliğinden çürüyecek olan plastiklerin kullanımını savunuyor. Ancak bu çözümün teknik sorunlara yol açtığını görerek yeniden kullanılma tekniklerini (uzmanların bunun tehlikeli sonuçları olabileceğinı öne sürmelerine rağmen) tercih etmeye başladılar. Endüstri, özellikle gıda sektörü, paketlemenin görünüş, taşıma ve ürünün dayanıklılığı açısından önemli olması nedeniyle çelişki içinde. United Biscuit adlı şirketin pazarlama uzmanı David Bonney, "Değlslm, blzi hazırlıksız yakalayacak kadar hızlı oldu" diyor. Bonney'e göre "Tüketlcllerin düşmanlığı var. Kolayca tüketilebilen gıdaları istiyorlar, ancak aynı zamanda çevreyi de korumayı amaçlıyorlar." Bu düşmanlığın sebebi biraz da, gerçek plastik maddelerle birçok farklı maddenin plastik ürün olarak tanımlanmasının yarattıgı karışıklok. Paketlemede kullanılan çe şitli plastikleri de içeren " t e r m o plastlk"ler hafif ve dayanıklı oldukları için yaşantımızda önemli yer tutuyor. Termoplastıkler yeniden kullanılır olmaların arağmen, paketlemede çeşıtlı tıplerin bir karışımı kullanılıyor. Bu da yeniden kullanılabilirliği zorlaştırıyor. Polietilen terephalate'den (pet) yapılan bir şişe camdan hem daha ucuz hem de taşınması daha kolay. Bir toplama sistemi kurulabilırse pet şişeler yeniden kullanılabilir. Kullanılmamış hammaddelerin maliyeti uluslararası teknoloji danışmanlığı şirketi olan Batelle, pıllerden oyuncaklara kadar geniş bir tüketim malları alanında paketleme için nişasta hammaddeli eriyebilen bir maddenin Frankfurt laboratuvarında üretilmiş olduğunu bildirmekte. Bu toprak ya da suyla uzun süre temas edince karbondioksit ve suya dönüsebiliyor. Ürün kalitesi düşüyor Plastiklerin yeniden üretilmesiyle uğraşanlar bu tavrı olumlu karşılamakta. Williamson'a göre doğal olarak dağılan plastikler yanlışlıkla yeniden üretım sürecine katılmaları halınde, son ürünün kalitesini düşüreceklorı için kendi şirketi için bir tehlike oluşturmakta. "Plastığe nişasta katılmış olması halinde, damları kaplamak için satılmış olan kaplamalar, bırkaç sene içerisinde delinebilır" dıyerek uyarıda bulundu. Ancak kimya şirketleri plastik özellikleri taşıyan tam olarak eriyebilen paketleme maddeleri üretimi için çalışmakta. İngiltere'de "ICI", önümüzdekı beş yıla kadar böyle bir ürünü kullanmayı düşünmektedır. Madde, bakteriyal etkenlik sayesinde oluşmakta ve topraktaki tabii enzımler tarafından erıtılebilecek. Amerikan sağlık malzemeleri şirketi WarnerLambert, nişastadan doğal olarak eriyebilen bir plastik geliştırdiğini söylemekte. Novon adı verilen bu madde, petroltabanlı plastiklerin özellıklerini taşımakta ve polistırenden yapılan atılabilirkap ve tabaklar içın kullanılabilecek. Viyana'da bir şırket tepsiler, kaplar, tabaklar, yumurta kutuları ve diğer kutular için uygun nişastatabanlı bir paketleme maddesi üretmektedir. Bunun tamamen doğada dağılabılır olduğu öne sürülmektedir. Bu alanda çalışan bir sürü diğer şirketlerden benzer ürünler bulma imkanı vardır.