Katalog

SORUN YANITLAYALIM Işık hep aynı hıza mı sahip? Kayseri'den yazan okurumuz Rıza Akansu'nun sorusu şu: "Işığın bosluktakl hızının 3.10» km/sn olduğunu billyoruz. Işık fazla derln bir su (veya herhangi bir sıvı) Içerlalne glrip, oradan herhangi bir saydam clslm (ayna vb.) yardımıyla dısa yansıtıldığında acaba ylne aynı hıza mı sahlp olur, neden?" Okurumuzun sorusunu Boğaziçl Ünlversltesl Fizlk Bölümü'nden Prof. Or. Ömür Akyüz yanıtlıyor: "Işık aslında 'boş uzay'ın bir özelliğidir. Nasıl ki ses dalgalarının hızını onların oluştuğu ortam (hava, su, katılarm esnek titreşimlerinin yayılması) belırler, ışığın da hızı boş uzay tarafından belırlenir. Zaten "değişmemesinın de sebebı budur. Madde içinde de atomlar arasındaki boş uzayda kendi hızıylagıden ışık, atomlar tarafından yutulupsalınırken geciktırildığı içın hızı azalmışgörülür." degişiklikler mevcuttur. Bu değişiklikler gözün görme merkezini (makula) tutarsa bu hastalara kırma kusurunu düzeltici ameliyatlar yapılsa bile net göremezler. Bu yüzden her hastanın durumu ameliyat Öncesi ayrı olarak değerlendırilmelidir. Biyogaz üretebilir miyim? Okurlarımız ismll Ateş ve Bayram Bekdemlr, ülkemizde "biyogaz teslsi" yapılıp yapılmadığını, "biyogaz tesisi kurabilmek Içln nereye başvurmaları gerektiğlnl" ve "ahşap köy evlerlnde biyogaz kullamlıp kullanamayacağım" soruyorlar. Okurlarımızın sorusunu Boğazlçi Üniversltesl Çevre Billmlerl Enstltüsü'nden Doç. Dr. Orhan Yenigün yanıtladı: "Ülkemizde biyogaz bazı sanayi kuruluşlarımızın atık su artıma tesislerinde üretilmektedir. Biyogazın yakılması ile elde edilen enerji aynı kuruluşlar tarafından arıtma tesislerinın çalıştırılması ve buhar elde etme amacıyla tüketilmektedir. Biyogaz üretimi anaerobik (havasız) koşullarda çalışan reaktörlerde gerçekleşmektedır. Burada, oksijensız ortamda faalıyet gösteren bazı bakteriler karbonlu maddeleri metan ve karbondiyoksıte dönüştürür. Reaktörün içindeki ısının 30°C cıvarında tutulması gereklidir. Bu nedenle biyogaz üretimi başladıktan sonra gazın bir kısmı reaktör ısısını sabıt tutabılmek içın kullanılır. Organik maddeleri parçalayan bakteriler, ısı dışında pH'sına ve havasız koşulların sağlanmasına hassasiyet gösterirler. Bu nedenle biyogaz üretimi ekspertiz ve kontrol ısteyen bir iştir. Pratikte ülkemizin kırsal kesiminde, evlerde veya çiftliklerde, biyogaz üretmek cazıp, ancak gerçekleştirılmesi zahmetlı bir ışlemdir. Merakjılarının daha fazla detay İçin Bogaziçi Üniversitesi, Çevre Bilimleri Enstitüsü'ne yazmaları tavsiye olunur. Yeni bir evren modeli Nuri Sağlam adlı okuyucumuz, Edwin Hubble'ın 1929 yılında yaptığı gözlemlerin evrenin genişledığine işaret ettiğini hatırlattıktan sonra, bir model önermekte ve bunun geçerli olup olamayacağını sormakta. Okurumuzun sorusunu Boğaziçi Ünlverslteal Fizik Bölümü'nden Prof. Dr. R. ömür Akyüz yanıtlıyor: "Bugüne kadar edinılen ışaretlerin ışığında, evrenin genleşmesi, şışmekte olan bir balonun yüzeyınin genleşmesine benzetilebilmekte. Sonlu ve genleşen bir evren için en kolay anlaşılan model budur. Tabii ki bunun üç boyutta nasıl gerçekleştiğini hayalimize sığdırmak oldukça zor olmakta." ömür Akyüz yanıtladı: "Einstein'ın Genel Görelılik kuramını matematiksel bütünlüğü ile anlatan, özellikle yabancı dilde çok kitap vardır. Ancak okurumuz "yüksek fizik ve matematiğe" ne kadar "âşık" olursa olsun, bunları ciddi bir üniversite öğrencisı düzeyinde bilmeden bu kitaplardan yararlanabilmesi neredeyse olanaksızdır. Bu bakımdan Hawking'in kıtabından veya Einstein'ın dilimize "Izaflyet Teorisl" diye çevrilmiş kitabında bulunan kadarıyla, yani matematıksiz açıklamalarla yetınmek zorunda. Bu arada kendi fizik ve matematik bilgisinin yetip yetmediğini, Prof. A.Yüksel özemre'nin "Kozmolojiye Glrlş" (İÜ.FF yayınlan) adlı kitabından deneyebilir." Dejeneratif mjyopi düzelir mi? Mersın'den yazan okurumuz ibrahlm Kaya, dejeneratif mıyopinin radial keratotomi ameliyatı ile giderilip giderilemeyeceğini soruyor. Okurumuzun sorusunu Marmara Ünlversitesi Tıp Fakütesi'nden Dr. Nezih Coşkuncan yanıtladı: "Yüksek miyopili hastalarda kırma kusurunu düzeltmek amacıyla radial keratotomi adı verilen bir amelıyat son zamanlarda SSCB ve ABO'de yapılmaya başlanmıştır. Bu ameliyatta kornea merkezi boş bırakılmak üzere perifere doğru özel bir bisturi ile yüzeysel kesıler yapılır. Ancak bu ameliyatta başarılı bir sonuç elde etmek için gözün retına tabakası sağlam olmalıdır. Deganerative miyoplde genellikle gözün retina tabakasında patolojik bir takım Her şeyi niçin buyuk görüyorum? Ankara'dan yazan okurumuz Ahmet Erkek, 16 yaşında, bir kütüğün üzerinden atladıktan sonra bir an için her şeyı olduğundan büyük gördüğünü, bacaklarının karıncalandığını, her şeyın yeniden normale döndüğünü belirttikten sonra bugünlerde (28) benzer şeyleri yeniden yaşamaya başladığını, yaptırdığı medıkal testlerın sonuçlarının ise normal çıktığını söyleyerek ne yapması gerektiğini soruyor. Okurumuzun sorusunu Marmara Üniversltesl Tıp Fakültesl'nden Dr. Yankı Yazgan yanıtladı: "Mektupla bildırilen yakınmalara tam aydınlatıcı bir cevap vermek oldukça zor. Ancak nöropsikiyatrik bir klinik tablo izlenimi edındiğımı soyleyebilirim. incelemelerin tekrarlanması veya derinleştırilmesi, sizin daha lyi değerlendirılebilmenız için bir psikiyatri kliniğine başvurmanız uygun olur. Nöropsikiyatrik deyışı ile nöroloji ve psikiyatri dallarını ılgılendiren, iki dalın kesiştiği bir alan kastediyorum. Örneğin, beyinde ortaya konabilen bir aksaklık ve bunun ağırlıkla ruhsal belirtileri gibi..." FAX; 151 41 55 Einstein kuramı için kaynak varmı? Içel, Tarsus'tan yazan okurumuz Murat Şimşek, "Elnsteln'ın genet görelillk kuramını matematlksel olarak açıklayacak bir kaynak olup olmadığım" soruyor. Okurumuzun sorusunu Prof. Dr. ÇANAJANS KURS DERSANE EGITIM 151 00 44 İNGİLİZCE DIL KURSU . ENGLISH LANGUAGE CENTRE CMSE) INGILTEREDE İNGİLİZCE ^ f c o y u . hertceseTrfSr yoja Istersentz aHe yanmda. Iıterıenfe otelde, kampüsteA yurtta veya özel doırentzde konaklama. Çok zengın sosyal ve sportlf oktıvıtelerte Vogun. hetandınlmç çok yogun kunlar" Vaz okuHan • Çocuklar ve gençler İçin I Va) gruplarına özel kunlar Vönetıcl ve I^KJomlanna özel kunlar' Meslekl kunlar IngHizce ÖOretmenlerln« özel kunlar Srvov hazırtama kunları Ingizce h»r turfcj kun^, IAKAT Vurtdi|> U«on Okullan TamıllcUIOI AM<to< HOniyat Cd Vonca Ap No. 212KM4 0 1210270 P0 I bhmbul 'Jet: 147 44 H 1414317 Fa« • TalaMkratat: 1J1 2 t 42 DAI .• 7080 TEK DİLLE YAŞANIR MI? İNGİÜZCEyl YaAMERİKA'da YaİNGILTEREde Ya da İSTANBUL BESrdeOGRENİN DANCALL 5000 CEP TELEFONU Aracımza bir interfaze ile bağlanıp SOOmetre mesafeden görüştürme yapar GELIN BIRLIKTE KARAR VERELIM BUYUK SURMEU OTEU KARŞISIGAYRETTEPE 174 28 90 • 174 28 91 E K I N MUşavlrllk Tolokomlnikasyon Tel: 173 29 4CM1 (G.tepe) 55540 40 (Merter) 167 31 01 (Faks) 22