Katalog

SORUN YANITLAYALIM Bl L İ M Y A Y I N Dudaklardaki uçuklar nedir? Istanbul'dan Cenglz Alkan, soruyor Genelllkte dudaklann çevreslnde oluşan uçuk diye nltelenen yara nedlr? Bulasıcı mıdır? Tedavl edll«blllr mi? Okuyucumuzun sorusunu Istanbul Tıp Fakultesı KulakBurunBoğaz Klınığı'nden Prof. Dr. ismall Çolhan yanıtladı "Tıptakı ısmı Herpes Sımplex'dır Hastalık vırusle meydana gelır Bu vırüs bırçok kımsenın ağız ve boğazında zaten vardır Vucuda da solunum ve sındırım yoluyla gırer Şu durumlarda hastahk meydana gelebılır Soğuk algınlığı, pnömonı, menenjıt gıbı enfeksıyonlarda, soğuk ve güneşın fazla etkısı halınde aşılanmada, kadınların âdet zamanlarında, aşırı yorgunluk, uykusuzluk, stres gıbı vucut dırencını duşuren durumlarda vırus hastalığı yapar Hastahk daha çok dudak kenarlarında derı ıle mukozanın bırleştığı yerde, burun delığı etrafında görulur önce derıde yanma, kaşıntı hıssı olur Bırkaç saat sonra kırmızı kabarıklık, daha sonra da gruplar halınde ınce çeperlı vezıkuller yanı su toplamaları oluşur Hastanın özel bır tedavısı yoktur Bır hafta ıle 10 gun ıçınde kendılığınden lyıleşır Eğer lyıleşme uzarsa, uçuk uzerıne uygun dozda alkol lode veya potasyum permanganat ıle atuşman yapılır " görulür Beyınde solunum ve dolaşım sıstemını ılgılendıren merkezlerın tutulması, yaşamı tehdıt eden felçlerin gelışmesıne neden olur Pohemyehtın özel bır tedavısı yoktur Yatakta dınlenme ve ağrılı dönemde ağrı kesıcıler ıle sıcak su torbaları veya banyo uygulaması önerıhr Solunum merkezının etkılendığı durumda hastayı yapay solunum aygıtına bağlamak gerekır lyıleşme dönemınde, fızyoterapıden yararlanı'ır lyıleşmenın derecesı felç olan kasların çokluğuna göre değışır Hastahk erkek çocuklarda, gr belerde ve erışkınlerde daha ağır seyreder Hastalıktan korunmada aşılamanın onemı buyuktur Gunumuzde canlı vırus aşısı kullanılmakta ve etkın bır bağışıklık sağlanmaktadır Bebekler 2,4,6 aylardaaşılanmalı, aşı 18 ayda tekrarlanmalıdır Tam bağışıklık sağlanması ıçın okula ba$>lamadan da bır doz aşı yapılmalıdır " Okurumuz ayrıca, fızık bölumunde okumakta ofduğunu belırterek acaba mezun olduktan sonra aerodlnamik mühendisl olablllr miyim dıye soruyor Bunun en lyı yanıtını okuduğu bolumden alacaktır Bu konuda bolumunden herhangı bır öğretım görevlısı kendısıne yardımcı olabılır ( .! Doğuştan ıtıbaren buluğ devresıne kadar bunların fonksıyonları vardır ve o devreden sonra atrofıye olmaya yanı kuçulmeye başlarlar Tabıı bu sure zarfında da bazı çocuklar oldukça sık enfeksıyona maruz kahrlar Çeşıth mıkroplan uzerınde taşıdığı ıçın vucut ıçınde zararlı olmaya başlarlar, romatızma, nefrıt, endokardıt gıbı bırtakım hastalıklara neden olabıhrler Işte yararından çok organızma ıçın zararlı olmaya başladığı zaman bademciklerin alınması gerekır Bademciklerin alınması gereken durumları şöyle özetleyebıhrız Büyü, bilim vedin b MAJ ÎNOWSM BUYU, BILIM VE DIN Ne zaman alınmalı? 1 Boğazda ve sınuslerde bademcık IItıhabı yapacak bır neden olmamasına rağmen sık sık bademcık ıltıhabı geçırenler, 2 Bademcık ıltıhabına bağlı boğaz abselerının sık sık oluşması 3 Bademcık ıltıhabını takıben geçırılen nefrıt, romatızma ve endokardıt gıbı hastahklar, 4 Bademciklerin ve genız bademcığının solunuma ve beslenmeye engel olacak kadar buyuk olması (bılhassa çocuklarda), 5 Bademcık tuberkulozu geçırenlerde, bademcık tumörlerınde, dıfterı geçırenlerde bademcıkler alınmalıdır Bademcıkler 5 yaşından 50 yaşına kadar alınabılır Çocuklarda yaz mevsımınde çocuk felcı ya da bağırsak enfeksıyonlarının artacağı duşuncesıyle bademcıkler alınmaz Buyuk ınsanlar ıçın senenın her ayında alınabılır Usulune göre alınırsa vücutta yan tesır yapmaz Alındıktan sonra 1 hafta veya 10 gun arasında yumuşak ve soğuk gıdalar alınmalıdır e Malinowskı / Çev Saadet Özkal I Kabalcı Yayınevı / 247 s / Çocuk felci nasıl seyrediyor? Istanbul'dan yazan okurumuz Leman Reha'nın, çocuk felcl ıle ılgılı sorusunu Cerrahpaşa Tıp Fakultesı'nden çocuk hastalıklan uzmanı Dr. Yıldız Perk yanıtladı "Çoğunlukla 5 yaşın altındakı çocuklarda görulmesı nedenıyle çocuk felcı de denılen Poliemyellt, bır virus hastalığıdır Vırusun 3 tıpı vardır Salgınlar daha çok 1 tıp ıle gelışır Yakın temas sonucu vırus hastaların dışkıları ve boğaz salgıları ıle bulaşır Ağız yoluyla sındırım sıstemıne gırdıkten sonra boğaza yerleşır, 46 haftada lenf yoluna geçerek vucuda yayılır Merkezı sınır sıstemıne yayılması ıle felçler gelışır Her mevsımde görulmesıne karşın ılık yaz aylarında daha sıktır Hastahk olasıhğını arttıran bazı faktörler oranında, bademcık veya genız etı amelıyatının yapılmış olması, aşırı yorgunluk, kortızon kullanılması, su çıçeğı, boğmaca gıbı hastahklar ve genetık yapı sayılabılır Kuluçka dönemı 1014 gundur Başlangıçta hastada ateş, bulantı, kusma, baş, sırt ve kaıın ağrıları gıbı spesıfık olmayan, 23 gun suren belırtıler vardır Bu surecı ya lyıleşme veya felçlerın gelışme donemı ızler Sınır sıstemının tutulma derecesıne göre değışen oranda felçler 18 Bademciklerin vucuda yararı/ zararı nedir? le M Murat özgür Karadeniz'ın soruları şöy Bademciklerin vucuda yararlan nedlr? Bu yarar ne zamana kadar geçerllliğlnl korur? Bademclklerl aldırmanın blr zaran var mıdır? Bu durumda vücutta ne gibi deglşlkllkler olur? Aldırdıktan sonra nelere dlkkat etmek gereklr? Soruları, Istanbul Tıp Fakultesı Kulak Burun Boğaz Klınığı'nden Prof Dr İsmall Çölhan yanıtladı insan doğduğu zaman her turlu zararlı etkenlerden ve bılhassa enfeksıyonlardan korunmaktarı acızdır Bu vesıleyle hastalıklann çoğunun gırış yolu olan solunum ve sındırım yolunun başlangıcında bekçı vazifesını gören dokular vardır Bademcıkler bunların oaşında gelır Ayrıca genızde genız bademcığı, dıl kökunde dıl köku bademcığı ve yutağın yan tarafında bu tıp lenfoıt dokular vardır Butun bu lenfoıt dokular bırlıkte bır ekıp halınde çalışırlar, yanı vucudun korunmasında hepsının katkısı vardır Kutupyer çekimi ivmesi niçin büyük? Bademciklerin özelliği Bademciklerin en buyuk özelliği, üzerlerındekı gırıntı ve çıkıntılar nedenıyle oldukça genış bır yuzeye sahıp olmalarıdır Bu genış yuzey sayesınde boğazdan geçen mıkroplan tutarak etkısız hale getırırler Bu fonksıyon asıl görev yanında oldukça önemsız gıbı gözukmektedır Şöyle kı bu yuzeyde tutulan mıkroplar vucudun hücresel ve molekuler savunma sıstemıyle tanıştınlırlar Artık mıkrop hangı kapıdan gırerse gırsın, tanınmaktadır ve ona karşı sılahlar hazırdır Sevlnç Barış'ın kutuptakl yer çekimi ivmesi, ekvatordaki yer çekimi Ivmeslnden nlçin büyüktür sorusunu, Boğazıçı Unıversıtesı'nden Prof. Dr. ömür Akyüz yanıtladı "Bu olgunun ikı sebebı vardır Bunlardan bırı dunyanın kutuplarda bıraz basık oluşundan dolayı yer çekimi kuvvetıdır Fazlaca olması (ancak bu durum eğer basıklık çok fazla olsaydı bu kez etkın madde mıktarı azalacağı ıçın tersıne çalışacaktı), dığen ve daha önemhsı ıse dunyanın dönmesı yuzunden, dönme hızının en çok buyuk degere vardığı ekvatorda dunya ıle biriıkte dönecek cısımlere bellı bır mıktar merkezcıl kuvvetı etkılemesı zorunluluğudur Bunu sağlayabılecek tek etkı yerçekımı kuvvetı olduğundan, bır kısmı bu amaca harcanır ve sırt çekıme kalan kısmı azalır Azalmanın buyukluğu yeryuzunde bulunulan yerın enlem açısının kosınusu ıle orantılı olduğundan, (Mw2 R Cos2 e m, cısrnın kütlesı, w, dunyanın açısal hızı, R, dunyanın yarı çapı e, enlem açısı) merkezcıl kuvvetın de yok olduğu kutuplarda etkısı kalmaz odern antropolojının kurucusu Bronislavv Mallnowski(1S841942), ılkel ınsanın duşunuş, duyuş ve davranışlarını, ılkel topluluk ıçınde uzun sure gözlem yaparak ve ışlevcı açıdan çözumleyerek ılkel topluluğun kultur ve orgutlenmesını, ılkel duşuncenın ışleyışını, görgul (ampırık) ve karşılaştırmalı bır bıçımde ele alır Buyu, Bılım ve Dın adlı kıtabında Mallnowski, ılkel topluluğun kulturel etkınhğının buyu alanı ve bılım alanı olmak uzere bırbırınden net olarak ayırt edılebılen Ikl alanda cereyan ettığını söyluyor "Bılım deneyımden doğar, buyu gelenekten turer Bılım akılla yönlendırılır ve gözlemle duzeltılır, buyu her ıkısıyle de ulaşılamayan mıstık bır atmosferde var olur Bılım herkese açıktır, tum topluluğun ortak varlığıdır, buyu gızlıdır, gızemlı torenlerle öğretılır ve kalıtsal ardıllara ya da en azından özenle seçılmış kışılere bırakıhr Bılım doğa gucunun kavranması uzerıne temellenırken buyu, çoğu ılkel halkların ınandığı mıstık, bellı bır gızıl gucun tasarımlanmasıyla doğar" Malınovvskı'nın antropolojı alanında önculuk ettığı ışlevcılık, kulturun her oğesının bır araç olarak belırlı bır amaca yönelık olduğunu öngörur Kultur topluluğun ışıne yarayan çeşıtlı oğelerı karşılıklı bağımlılık ıçınde olan bır amaçlar, etkınhkler, tutumlar sıstemıdır Sozgelımı ılkel koşullarda geleneğın olağanustu onem taşıması, toplumsal duzen ve uygarlığın, ancak eskı kuşakların öğretı ve bılgısıne sıkıca bağlı kalınarak ko runabılmesındendır Ilkel ınsan henuz çağdaş bıhmın kaydetme, yenıden gozden ge çırme, uygun bıçımlere getırmeye yaıayan karmaşık aygıtlarından yoksun olduğun dan, ılkel ınsanın bılgısı buyukbabalarınm deneyımının paha bıçılmez sonucudur llkellığın karakterı, psıkolojısı ılkel toplulukta buyu sanatı ve dının gucu Buyu Bılım ve Dın'de yetkın bır araştırmacının çağdaş bakış açısından ıncelenıyor tsmaıl Murat