Katalog

BİLİM D Ü N Y A S I N D A N HABERLER Yeni bir oto telefon ır otomobıl dıreksıyonunun arkasına geçen herkes, aracı ikı elle kullanmanın daha guvenlı olduğunu görur Günumuzde kullanılan otomobıl telefonları ıse buna olanak vermemektedır Mart ayında Chrysler tarafından tanıtılan yenl oto telefonu ıse bu sakıncayı bertaraf edıyor Vlsorphone adıyla pıyasaya çıkan telefon, şoför guneşlığının arkasına takılıyor Dokunmatık ve ışıklı tuşlu bu telefon 16 dijitlı göstergesı ıle aranılan numarayı gösterırken, 100 sayılık bellek kapasıtesı ıle surucuye sık sık aradığı numarayı otomatık bulma olanağı sağlıyor Telefonu çalıştırmak ıçın arabayı durdurup guneşlıgı Indırmek, ıstenılen numarayı tuşladıktan sonra yıne guneşlığı kaldırmak gerekıyor Fırma yetkılılerı 900 dolara satılan bu telefonun ses kalıtesının çok yuksek olduğunu belırtıvorlar D B vücut segmentlerıyle bağlı eklemlerden meydana gelıyor Eklemler yağ ıle doldurulmuş ve boylece basıncı dengelıyor Bunun sonucu dalgıç alışılmış "sert" dalgıç kıyafetlerınden farklı olarak normal hareket serbestısının yuzde 75'ıne sahıp oluyor Bu kıyafet çok derınlıklere dalmak soz konusu olduğunda da zorunlu ön hazırlıkları gerektırmıyor Bu ön hazırlıklar vucudu su altındakı basınca ve tekrar su ustune çıkıldığında normal basınca alıştırmak ıçın zorunluydu Oysa bu yenı dalgıç kıyafeti bu ön hazırlıkları gerektırmedığınden, kurtarma ve arama eylemlerınde de hızla yardım sağlamak mumkun (sn) U Uçak gazlarının atmosfere olumsuz etkisi çaklardan çıkan egzoz gazları yerkure atmosferının ısınmasına katkıda bulunuyor Egzoz gazlarındakı azot oksıtler ozon tabakasını yırtıyor Butun sakıncalarına karşın 2000 yıhnda uçak trafığı ıkı katına çıkacak Uçak egzozları kerosenın yanmasıyla oluşuyor, 1 ton kerosenın yanması sonucunda 1 25 ton su buharı açığa çıkıyor Yeryuzunden 1020 kılometre yukseklıkte uçuş sırasında uçaktan çıkan gazlardakı su buharı eksı 6070° C'ta kondanse olarak gaz halınden buz haline dönuşuyor Uçaklardan çıkan beyaz çlzgller şeklınde ızledığımız egzoz gazları, aslında su buharının buz kristallerlne dönüsrnesinden oluşuyor. Yeryuzunden gözlendığınde hemen çözunüyor ızlenımı yaratan bu çızgıler, kırmızıötesı fotoğraflarla kanıtlandığı uzere uzun süre varlıklarını koruyor Egzozdakı su buharının buz krıstallerıne donuşmesıyle oluşan kondansasyon bulutları, dağılarak ınce bfr buz krıstalı katmanı oluşturuyor Bu katman, saydam bır naylon sera örtusu gıbı guneş ışınlarını bırakırken atmosferde yukselen ısıyı tutuyor Meteorologlara gore uzun sure varlığını koruyan buz ortusunun sera etkısıne ne ölçude katkıda bulunduğunu tahmın etmek kolay değıl Ancak gökyuzunun yuzde 1 4'unun böyle bır ortuyle kaplanması, sera etkısıne yol açan başlıca etken olan karbondıoksıt gazının etkısıne yuzde 10 katkıda bulunuyor Öte yandan jet egzozlarının yol açtığı ıkıncı sorun, ozon tabakasını tahrıp eden azot oksıt gazlarıdır Yeryuzunden on kılometre yukseklıkte azot oksıt gazları aylarca varlığını koruyor ve burada ozon 3) moleküllerlnl parçalıyor. Havayolu trafığının yol açtığı atmosfer hasarından korunmanın çozumu, uçakların bıraz daha alçaktan uçması, uçuş yuk seklığının 10 kılometreye ındırılmesıyle kondansasyon çızgılerı ve buz ortusu oluşumu 12 kılometre yukseklıktekıne göre aradakı sıcaklık ve su buharı yoğunluğu farkı nedenıyle önemlı ölçude azalıyor Ancak havacılıktakı eğılım bunun tam tersı yönunde Havayolları, yakıttan tasarruf etmek amacıyla daha yuksekten uçuyorlar Atmosfer uzmanlarının uçakların egzoz gazı mıktarını azaltmaya yönelık önerılerı arasında, daha nıtelıkh jet motorlannın yapımı, havada bekleme suresının azaltılması, havayolu trafığının kısıtlanması yer alıyor (ı m) Safari Parkı gorili obby bugunlerde çok farklı davranışlar gösterıyor Israıl'ın başkentı Tel Avıv'de bulunan Safari Parkı 'nın yetkılılerı 17 mayıs gunu Bobby'nın ılk defa göğsune vurduğunu saptamışlar Yetkılılermsaptadıklarıbırşeydahavar Odaerkekgorıl Bobby'nın, F Almanya'dan bır sure oncegetırılendışıgorılLıa'nın(fotoğrafta gözukmuyor) yanında durduğunda goğsune vurduğu Federal Alman yetkılıler Bobby ıle Lıa'nın çıftleşeceğını umuyorlar Yeni bir dalgıç kıyafeti B L ubeck'tekı Dragervverk fırması kısa bır sure önce denızın derınlıklenne dalabılmek ıçın "sert", ama hareke«ı bır dalgıç kıyafeti gelıştırdı Kıyafet, tek tek, alumınyum alaşımlarından oluşan D ıştan takmalı denız motorunun gurultusune, egzoz gazlarına ve denızı kırleten yağına alternatıf getıren yenı bır "güneşyatı" nın uretımı son aşamasına geldı Uzunluğu 10 metreye ulaşan spor teknesınde enerjı kaynağı olarak, guneş ışınlarını kullanan her bırı 12 VoKluk ve 43 Watt guç sağlayan 24 guneş modulu var Teknede ayrıca bır hafta yeterlı 30 kılovvattsaatlık kapasıteye sahıp bır aku bulunmakta Ustelık teknenın yol alması ıçın guneşlı havayı beklemek gerekmıyor Yatın akusu, teknenın saatte 7 kılometrelık hızla 225 kılometre yol almasına yeterlı kapasıtede Ancak bunun ıkı katı hızaçıkıldığında aku yalnızca 45 dakıka dayanıyor Suda ıkı kat hıza erışmek ıçın sekız kat enerjı gerektığıne ılışkın fızık yasası, elektrık motorunda kendını bellı edıyor Bu bakımdan yenı spor teknesı su kayağından çok, sakın bır hafta sonu gezıntısı ıçın elverışlı Guneş enerjili tekne ayrıca su kırlenmesıne neden olmadığından ve sessızlığı nedenıyle doğal koruma alanları ıçın çok elverışlı Örneğın kuş cennetlnde kuşların gözlenmesı amacıyla kullanılabılır Dıkkat edılmesı gereken bır nokta, teknenın karayaçekılınce veyakıyıda bağlandığında gölgede kalmaması, çunku aracın pıllerl, guneş gormedığınde hafta sonu gezıntısı ıçın yeterlı enerjıyı depolayamıyor (l.m.) Güneş enerjili deniz motoru TV'de bilim ve belgeseller 26. Hazlran Salı (1. kanal) Saat 16 30 Çocuklar Içln (Bır Zamanlar Hayat) Programın bu bölumunde, ınsan vucudunda salgılanan hormonlar ve bunların işlevlerı anlatılıyor 25 Hazlran Pazarteal (2. kanal) Saat 20 45 Belgesel 2000 Yılından Sonra Belgesel programın bu bölumunde dış protezı bılgısayar tasarımı, uydular, telefon ve geleceğın evı konuları ışlenıyor 27 Hazlran 1990 Çarşamba (2. kanal) Saat 20 30 Çavra Huseyln Kaya'nın hazırlayıp Pınar Erdem'ın sunduğu programda çeşıtlı çevre sorunları ıncelenıyor 28 Hazlran Perşembe (2. kanal) Saat 21 25 Yerli Belgeael "Bır Çadır, ömer Boyu Tatıl" Izmır TV'sının hazırladığı programda yazlığa sahıp olma tutkusuna karşı alternatıf ça dır tatılı konusu ayrıntıları ıle ekrana gelıyor 30 Hazlran CumartMİ (2. kanal) Saat 15 30 Belgesel • "Yağmur Tanrısının Toprakları" Guney Amerıka'ya özgu çeşıtlı bataklıklarda ve lagunlerde yaşayan çeşıtll hayvanların hayatı anlatılıyor • Saat 19 45 Belgesel (Kapalıkutu Hindıstan) Bu bölumde bırbırlerınden çok farklı değer ve kulturlerı yansıtan Hınt yapılarının Hınt Guneşı altında nasıl tek bır çatı oluşturduklarını anlatıyor 1 Tammuz Pazar (2. Kanal) Saat 19 50 "Yerll Balgesel" Bılım ve Teknolojı Bu bölümde havacılık ve uzay konusundaki gelışmeler anlatılıyor 25 Hazlran Pazartesi (3. kanal) Saat 22 50 Belgesel "Equınex" Nano Teknolojısı Sanayı çağı teknolojısi, yerını uzunluk blnmı metrenın mılyarda bırı olan yenı bır teknolojlye bırakıyor Amaç, doğanın oluşum sürecını anatomık boyutlarda ıncelemek 26. Hazlran Salı (3 kanal) Saat 20 00 Belgesel "Mercan Kayalıkları" Kızıldenız'dekı mercan kayaları ve çevresınde yaşayan canhlar anlatılıyor 28 Hazlran Peraemba (3. Kanal) Saat 20 25 Belgesel "Yabanı Hayvanlar" Bu bölumde guneşten aldıkları enerjıyle yaşayan surungenler kuçuk memelıler ve yurtıçı su kuşları konu edılıyor 26 Hazlran Salı (5. kanal) Saat 21 25 Belgesel "Su Perısı Kayıklan" Boğaz ıçınde 20 yuzyıla kadar ulaşım araçları ve saltanat kayıklan ekrana gelıyor