Katalog

BİR PORTRE siyon yüksekliği. Besin lifieri bu çeşitli nedenler üzerinde etkili olduğuna göre liflerin kalpdamar hastalığı tehlikesini azaltacağı akla gelebilir. Birleşik Amerika'da, Hollanda'da ve İtalya'da çeşitli üniversite ve tıp merkezlerinde yapılan araştırmalarda, günde on ile altmış gram bugday ya da yulaf kepeği verilen hastaların kanlarındaki kolesterol oranlarında önemli düşüşler kaydedildiği biliniyor. Ancak bunu doğrulamayan araştırmalar da biliniyor. Yine ABD'de yapılan bir başka araştırmada da suda eriyen lif içeren besinlerden (kuru fasulye, elma) yiyenlerin kan kolesterollerinin düştüğü saptandı. Lif kaynaklarının trigliseridler üzerindeki etkısi, daha da kesin. ABD'de, Kanada'da, ingiitere, Hollanda ve İskandinav ülkelerinde yapılan çeşitli araştırmalarda, suda erimeyen tahıl kepeklerinin (günde onelli gram) tüketilmesi halinde, kandaki trigliseridi aç karnına önemli miktarda düşürdüğünü gösterdi. Aynı sonuçlar, aşırı trigliseridi olan şeker hastaları üzerinde yapılan araştırmalarda da alındı. Buna karşılık suda eriyen liflerin (pektin) trigliserid üzerinde bir etkisi yok. Son olarak "sindirimi olanaksız artıklar" diyebileceğimiz liflerin, çok çeşitli araştırma çalışmalarından sonra beslenme alanında yararlılıklarını kanıtladıkları söylenebilir. Bir yandan aşırı işlenmiş tahıl ürünlerinde az bulunmaları (rafine ürünler çok tüketildiği halde) değerlerini arttırırken suda eriyebilir türlerinin varlığı da, sofralarda rahatça boy gösterip tüketilebilmeleri için geniş olanaklar hazırlıyor. (La Recherche, Mart) J.B.S. Haldane Bir genetikçinin öyküsü Günümüzde yaşamın kökenine ilişkin araştırmalar (Oparin'le birlikte), çok renkli ve yönlü bilim adamı İngiliz bfyokimyacı Haldane'nin görüşlerine dayanır. ömer KuleliOsman Gürel nunda "canlı"yı meydana getirmiş olmalıdır. Günümüzdeki araştırmalar Oparin ve Haldane'in varsayımlarına dayanır. Olay çıkartan yapıtlar 193O'da Krallık Topluluğu fizyoloji profesörü ve 1932'de tam üyelik niteliklerini kazandt. 1933'te Londra Üniversitesi genetik profesörlüğüne, 1937'de ise aynı kurumda biyometri profesörlüğüne atandı. Fizyoloji, genetik, evrim ve biyokimya üzerine yazdığı kitap ve yazılar her zaman bilim dünyasında olay çıkaran yapıtlardır. Haldane sosyal adalete ilişkin konularla da yakından ilgiliydi. İngiliz solcularının gazetesi Oaily VVorker'ın on yıl editörler kurulu başkanlığını yapmıştı. 1957yılında Londra Üniversitesi'nden emekli oluncaya kadar Marksist düşüncenin önde gelen savunucuları arasında yer almıştı. Giderek kimi görüşlerini benimseyıp kimilerine karşı çıkmakla birlikte Hinduizm felsefesine yaklaştı. 1961'de Hint vatandaşı oldu ve Bhubanesvvar'daki genetik ve biyometri araştırma laboratuvarının başına geçerek ölene kadar burada kaldı. U nlü Avusturyalı romancı Stefan Zwelg, tadına doyulmaz romanlarının yanı sıra, derin kişilik çözümlemelerini özgün biçemiyle sarmaladığı yaşamöyküleriyle de tanınmıştır. Dilimize çevrilen "Dünya Flklr Mimarları" dizisi ile "Bir Pojitikacının Portresl" ve "Yıldızın Partadığı Anlar" adlı yapıtlarında, insanlığın dönemeçlerinde yönlendirici olan, çağında yeterince anlaşılamayan, hatta rüzgârgülü gibi kaypaklıklarıyla ünlenmiş kişileri sergiler. Kahramanlarının hepsi de alanlarında olumlu ya da olumsuz iz bırakmış kişiliklerdir. Doğabilimciler farklı mı Oğuz Atay'ın "Bir Blllm Adamının Romanı"nı sayrnazsak, yaşamöyküsü yazarlarımızın büyük çogunlugunun yapıtları sanatçılar, düşünürler, filozoflar ve devlet adamlarını konu almaktadır. Bu seçimin nedeni, doğabilimcilerin ınsanlığa katkı paylarının azlığı değil, olsa olsa kamuoyunda güncel çalkantılara yol açacak, duygusal ve coşkusal niteliklerı önemli boyutlarda olmayan yaşam biçimlerinde çalışma ve üretmeleridir. Gerçekten de doğabilimciler, "duygudan yoksun", "fildişi kulesine kapanmış", "laboratuvar faresi" gibi benzetmelerle çağının ve toplumunun dışında yaşayan, işinden başka alanlarda kör cahil davranışlarda bulunan, farklı özellikli insanlar mıdır? Hiç sanmıyoruz... Uzmanların çok dar alanlarda özelleştiği, iletişim olanaklarının çok gelişmesine karşın konularındaki yayınları izlemekte yazgıları yukarıdaki beti:.ılemelere uyacak gibi görünüyor, Gene de Elnstein, Bohr, Oppenheimer, Kolmogorov, Kltaygorocjski, Prigogine vb. aykırı örnekler bilgeliğin doğabilimciler arasında da yaygınlığının bir kanıtı sayılabilir Çeviren: Aslı Kayabay BESİNLERİN BESİNSEL LİF BAKIMINDAN DEfiERİ BESİN BESİNSEL LİF (100 gram beslnde, gram olarak) 13,5 Hint felsefesi ve eğitim Haldane, Hindistan'da genetik eğitim ve araştırmalarını sürdürürken Hint yaşam tarzını da benimsemiş, onlar gibi giyinmiş ve etyemez olmuştur. Kişiliğindeki bu değişimlerin bilimsel gerçeklerin yorumlanmasında bir etkisi olmamıştır. Haldane genellikle sıcakkanlı, sevecen, hoşgörülü, bohem yaradılışlı idi. Ama kimileyin inanılmaz derecede kabalıklar da yapabiliyordu ve bu ince, tatlı dilli, azla yetinen kişinin böyle patlamaları çevresini şaşkınlık içinde bırakıyordu. Kişiliğindeki çatışmalar bilgeliğinin zekâsına oranını düşürünce tanıdıklarının beklentilerine karşın çevresiyle uyumsuzluğu ortaya çıkabiliyordu. İnsana ve doğaya ilişkin her alanda geniş ve derin bilgi sahibi olan bu bilginin tek yetersiz kaldığı alan müzikti. Çünkü kulağı ayırt edemiyordu!.. Haldane bilimsel çalışmalarını genellikle kuramcı olarak yürütmüştü. Yaptığı birkaç deneysel araştırmada denek olarak kendisini kullanmıştır. Ötneğin farklı basınç ve bileşimlerdeki atmosferlerde insanın soluma sürecini inceleyerek, batmış denizaltılardan gemicilerin kurtarılma yollarını kendi üzerinde araştırmıştır. Bu yüzden önemli omurga zedelenmeleri geçirmişti... 1964 yıhnda Hindistan'da ölen Haldane, yapıtları ve yaşamıyla yüzyılımızın en ilginç bilgelerinden biri olmaya hak kazanmıştır. D 18 Tahıllar Buğday Işlenmemış un 2. kalıte un Ünlü Biyokimyacı J.8.S. Haldane Beyaz un 8,7 Kepek Tohum Kara un ekmeği 2 kalite ekmek Beyaz ekmek Plrinç Kırıklı Beyaz Yulaf (gevreği) 47,5 16,6 3,5 8,6 5,1 2,7 9.1 3,0 7,2 bitirmışti! Çok yönlü kişiliğinin ürünleri evrenbilim, genetlk, blyoklmya, evrlm, hayvan davranışları, astronomi, matematik, politika, dln, toplum düzeni, yazın sorunları ve daha sayısız konu üzerine kitap ve makalelerı ile sergilenebilir. Evrensel kültürlü son kişilerden biri olan Haldane davranış bilimi, evrim kuramı, biyokimya, genetik alanlarında ne denli yetkin ürünler vermişse, Dante'nin "Tanrısal Komedya'sı ya da Sanskritçe destanlar üzerine çalışmalarında da o denli derin ve kapsamlı görüşler öne sürmüştür. Haldane I. Dünya Savaşı'ndan sonra Oxford Üniversitesi'nde genetik ve insan fizyolojisi üzerinde çalışmaya başladı. 1923'te Cambridge Üniversitesi'ne biyokimya okutmanı oldu. Bir yandan da bahçıvanlık araştırma merkezinin yöneticiliğini yürütüyordu. 1928'de yaşamın kökenine ilişkin görüşlerini yayımladı. Soyyet biyokimyacısı Oparin'in düşünceleri ile Haldane'in görüşleri yeryüzünde yaşamın başlayışını yaklaşık 44.5 milyar yıl öncesine götürür. Yerkabuğunun oluşması ve yeterince soğurhasından sonra ortaya çıkan okyanuslarda, önce basitten karmaşığa anorganik maddelerin, sonra da organik maddelerin evrimi, so Baklagiller Kuru fasulye Nohut Bezelye Taneli bezelye (kon) 25,5 15,0 11,7 "Her şeyi bilen" Haldane Çağdaş bilimin en ilginç kişilerinden birisi de İngiliz genetikçi J.B.S. Haldanedir. O'na genetikçi demek yeter mi? Hayır! Haldane yüzyılımızın hemen hemen her şeyi bilen bilgelerinden biridir demek daha doğru olur. 1892'de Oxford'da doğan Haldane'in babası ünlü bir hekim, amcası ise savaş bakanı ve başyargıç olarak çalışmış bir soylu idi. Yeniyetmeliğinde, içinde yetiştiği kültürel ortamın ilk etkileri üniversite eğitiminde ortaya çıkmıştır. Haldane, Oxford ve Eton'da aynı yıllar içinde matematik, klasik yazın ve felsefe bölümlerini Sebzeler Havuç Patates Lahana Marul Domates Badem 6,3 3,7 3,5 3,4 1,5 1,4 14,3 Meyveler Ceviz Muz Armut Çilek Elma 5,2 3,4 2,4 2,1 1.4