Katalog

BİLGİ ARAŞTIRMA Bilgiye nasıl ulaşırım? TURDOK'a bağlı kurulan TUBES aracılığıyla, Amerika ve Avrupa'da 250 milyon belge kayıtlarına ulaşılabiliyor. Hulya Peker TÜBESTÜBİTAK bilgi erişim sistemi T urkıye Bılımsel ve Teknık Dokumantasyon Merkezı TURDOK'a bağlı olarak kurulan TUBES, Amerika ve Avrupa'dakı büyük bılgı merkezlerındekı verı tabanlarına doğrudan bağlantı sağlayarak, ıstenılen bılgılere anında erışıyor TUBES, 400'den fazla verı tabanındakı 250 milyon belge kayıtlarına buyuk bır hızla ulaşıyor, dokumacılıktan kamu yonetımıne, petrolden sıyasete turızmden kışı bılgılerıne kadar isteyen herkese tarama ve araştırma olanağı sağlıyor Belırlı bır konuda araştırma yapmak ısteyenler TUBES ıle • Yayınlanmış kıtap, makale, rapor, konferans bıldırılerı • Tezlerın ısımlerı, yazar adları, yayınlandığı kaynak gıbı bıblıyografık bılgılere • Kım kımdır gıbı kışı bılgılerıne • Dunyadakı bırçok ulkenın kamu ve özel kuruluşlarının adreslerıne, uğraşı alanlarına, urunlerıne, kapasıte bılgılerıne • Belırlı bır urunu ureten fırmalarla ılgılı bılgılere • Dunyada yayınlanan dergıler ve kıtaplar hakkında katalog bılgılerıne • Urun veya ulke duzeyınde duzenlenmış ıstatıstıksel vcrılere • Hazır bılgısayar programlarının kullanım alanlarına • Gazete haber özetlerı gıbı çok çeşıtlı bılgılere erışebılıyorlar le ıstem konusunun tez, rapor, makale ya da teblığ olduğu belırtılıyor Daha sonra başlığı belırlenen ıstem konusunda tarama yapabılmek ıçın gereklı açıklamalar doğrultusunda TUBES'te ılgılı konu uzmanlarınca ıncelenıyor Başvuru konusundakı anahtar kavramlar, bunların eş anlamları, kavramlar arasındakı ılışkıler uzmanlar tarafından saptanarak yayın tarama sorgusu hazırlanıyor Ancak başlığı çok lyı yazılmış bır başvuru konusunda bıle başvuru sahıbının açıklaması gereken pek çok nokta olabılıyor Örneğın başlıkta kullanılan kısaltmaların açık ve bılınıyorsa Ingılızcelerının yazılması, ozellıkle araştırılması ıstenen kavramlar, eş anlamlı sozcukler gıbı bırçok bılgının burada verılmesı taramanın daha sağlıklı yapılabılmesı ıçın gereklı Bılgı Erışım Istem Formu'nda yer alan bır başka soru da, ıstem konusuyla ılgılı daha önce çalışma yapmış yazarların ve bunların çalışmalarının adları soruluyor Ayrıca tarama kapsamı dışında bırakılması ıstenen sözcuk, terım ve konular, araştırma konusunda yalnızca belırlı bır yazar veya kuruluşun yaptığı çalışmalarla ya da yalnızca belırlı bır dergıde yayınlanan makaleyle ılgılenılıyorsa bu formda belırtılmesı gerekıyor Eğer kışı TURDOK'a başvurmadan'önce ılgılı konuda sıstematık bır lıteratur araştırması yapılmış ıse taranan kaynakları ve hangı yılların taranmış olduğunu belırtıyor Formda yer alan bır başka soru da araştırma konusunun guncellığıne göre kapsanması ıstenılen zaman aralığı değıştığınden erışılmek ıstenılen eserlerın yayın yıllarının belırtılmesı TUBES'e başvurarak bılgı ısteyenler tarama sonunda saptanan kayıtları ısteğe gore çevrımcı (onlıne) veya çevnmdışı (offlıne) alıyorlar Çevrımıçı alınan çıktılar nemen, çevnmdışı alınan çıktılar ıse 1012 gun ıçerısınde yurtdışı bılgı erışım sıstemlerınden TURDOK'a gelıyor ve buradan ıstem sahıbıne ıletılıyor Çevrımıçı çıktı almanın fıatı, çevnmdışı çıktıya oranla ortalama dört kat daha yuksek TUBES'ın hızmetlerınden sureklı olarak sık sık yararlanmayı duşünen kullanıcılar bır sözleşme ımzalıyorlar Burada ıkı tur sözleşme var A turu sözleşme, yalnızca kamu kesımınden kullanıcılar ıçın olup, ucretın ödeneceğıne ılışkın yukumluluk esasına dayanıyor B turu sözleşme ıse kamu ve özel her türlu ucretlı kullanıcı ıçın depozıt hesabına dayanıyor TURDOK'un TUBES dışındakı hızmet lerınden bın de belge sağlamaya yönelık Son yıllarda "nerede hangl belge var" sloganıyla TURDOK toplu katolag çalışmalarına başladı Bılgı kullanıcılarının, başlıca Batı dıllerı ve dığer dıllerden Turkçe'ye veya Turkçe'den bu dıllere çevırı ısteklerını karşılayabılmek ıçın "çevırmenlık dızını" oluşturuldu Çevırı ıle ılgılı tum koşullar TURDOK dışında, ıkı taraf arasında çözulmekte mayla, Turkıye'de uretılen bılgı ve belgelere anında erışerek "Ulusal Veri Tabanı" oluşturuluyor Bu çalışma, verılerın bılgısayar ortamına aktarılması ıle surduruluyor TURDOK'un ılk surelı yayını "Key To Türklsh Sclence" adıyla Ingılizce hazırlanan, yılda ıkı defa yayınlanan bır serı yayın Ilk olarak 1967 yılında yalnızca Chemlstry ve Veterinary and Anlmal Sclences serılerı ıle başlamış ve kısa surede Englneering, Agriculture, Blologlcal Sclences, Geology, Physical Sclences, Electrlcal/Englneerlng and Electronlcs Clvil Englneering, Akpplled Economlcs ve Medlclne olmak uzere on bir serl uzerınden yılda ıkı defa yayınlanmış Yukarıda belırtılen surelı yayınların yerıne, 1974 yılından sonra abstrakt taşımayan, yalnız bıblıyografık kunyelerın bulunduğu Bılımsel ve Teknık Yayınlar Aylık Duyuru Bultenı, Temel ve Uygulamalı BılımlerTez Duyuru Bultenı, Bılımsel Toplantı Duyuru Bultenı Turçe ve Ingılizce yayımlanmış Bu çalışmalar 1980 yılında durdurularak, verı tabanı oluşturma çalışmaları başlatılmış Içındekıler dergısı, TUBITAK kutuphanesıne gelen temel ve uygulamalı bllım dallarında yayınlanan dergılerın ıçındekıler sayfasını kapsıyor Yılda dört kez yayınlanan ıçındekıler dergısının her sayısının başında, o sayıda yer alan surelı yayınların lıstesı, sayının sonunda ıse son uç ay ıçınde TUBITAK'a ulaşan bılımsel ve teknık konularda yapılan toplantıların lıstesı yer almaktadır Süreli yayınlar Ulusal Teknik Enformasyon Servisl NTIS (ABD) Dunyanın en buyuk enformasyon merkezlerınden bın olan NTIS ıle TUBITAK arasında 1985 yılında ımzalanan bır sözleşmeyle TURDOK, Ulusal Teknık Enformasyon Servısı'nın temsılcısı oldu Ana urunü araştırma raporları olan NTIS koleksıyonu, yaklaşık 2 milyon belgeyı kapsıyor Yuzlerce konu kategorısı altında ındekslenen bu raporlar ve bazı özel ıhtısas konuları, NTIS tarafından haftalık buttenler, ıkı haftada bır yayınlanan broşurler ve yıllık ındekslerle abonelere duyuruluyor NTIS bıblıyografık verı tabanına yılda yetmış bın cıvarında tamamlanmış araştırmaların teknık raporları ılave edılıyor En son yayınlanan teknık raporları ya da belırlı konulardakı abstraktları elde etmek ıçın, ılgılenenler NTIS bıblıyografık verı tabanından yararlanabılıyorlar Türkçe henüz yok Üniverslte kesımınden kullanıcıların akademik çalışmalarıyla ılgılı ıstemlerının ucretsiz yanıtlandığı TUBES'te, dığer kesımlerden gelen tum başvurulardan ucret alınıyor Her başvuru ıçın odenecek mıktar, kullanılan bılgısayar zamanı, PTT zamanı ve çıktı sayısına bağlı olarak tarama sonrası belırlenıyor Unıversıte dışındakıler başvurularıyla bırlıkte 15 bın lıra ön oderneyı posta çekı ıle 170941 numaralı hesaba yatırmaları ve posta çekı alındısını Bılgı Erışım Istem Formu'na ekleyerek TURDOK'a göndermelerı gerekıyor Ankara dıştnda yaşayanlar, bilgı erişim ıstem formalarını telefonla veya mektupla TURDOK'tan sağlayabılırler (TUBITAK/TURDOK Emek Işhanı Kat 16 Kızılay/ANKARA Tel 9 (4) 1285626) Bılgı Erışım Istem Formunda, ıstem sahıbınden ıstenılen bılgıler şunlar Öncelık12 TÜBES'ten nasıl yararlanabilirsiniz? TUBES ıle henuz Turkçe verı tabanlarının taraması yapılamıyor Bunu sağlamak içın TURDOK ıçınde, ulusal verı tabanı çalışmaları surduruluyor Bibliyografyalar Yaklaşık uç bın konu başlığı altındakı guncel ve yararlı olduğu duşunulen dokumanlar NTIS koleksıyonundan seçılerek yayınlanmış taramalar (publıshed searches) adı altında ındekslenerek, hazır yayın paketlerı halınde loplanmakta Belırlı bır konuyla ılgılerını surdurmeyı isteyen kışıler ıçın seçılmış araştırmalar (Selected Resoarch ın MıcrofıcheSRIM) servısı ıle belırlı konularda sureklı abonelığı sağltyor Boylece kışı ılgılendığı konudakı en son yayınları tam metın halınde otomatık olarak alabılıyor Ayrıca son yayınlar, bıblıyografyalar, toplu kataloglar, ve teknık notlar, broşurler sureklı olarak yayınlanmakta TURDOK, değışık konularda ıstenılen bıblıyografyaların daha genış bır kullanıcı kıtlesının yararlanmasına olanak sağlamak ıçın TURDOK Bıblıyografya serısı yayımlıyor TURDOK bugune kadar 29 adet değışık konu bıblıyografyası yayınlamış TUBITAK dışında okuyucuların da yararlandıkları ve anında fotokopı çektırdıklerı, TURDOK'un kutuphane koleksıyonunda yaklaşık 10 bln tane unıversıtelerde yapılmış tez, 4 bın tane kurum yayını, 12 bın kıtap ve benzerı yayın yer alıyor Ayrıca 380 başlıkta dergı abone veya bağış yoluyla gelıyor Son olarak TURDOK uzmanlarından Eser Urundul'un verdığı bılgıye göre bel ge sağlama ucretlerı yurtıçınden sağlanan her belgenın (tezler harıç) ucretı 110 sayfa arası 750 TL , 1120 sayfa arası 1500 TL , 2130 sayfa arası 2250 TL , yurtdışından sağlanacak belgelerın ucretı 110 sayfa arası 7 $, 11 20 sayfa arası 14 $, 21 30 sayfa arası 21 $ olarak belırlenmış Kütüphane Bilgi dizinleme ve duyuru Etkın bır duyuru hızmetı olan bu çalış