Katalog

PSİ KO LO J İ B İ Lİ M Y A Y I N Sevgi dansı Yankı Yazgan Anne ile bebek arasındaki duygusal etkileşim, ileri geri, iriliufaklı sayısız adımdan oluşuyor. ru uzatan bebek dansı açar. Kare kare izlenirken bebeğin iki ana davranış eğilimi arasında gidip geldiği görülür. Anneyle ilgilendiği anlar ve âdeta ilginin yoğunluğunun altında ezilmemek için durgunlaştığı anlar, dakikada dört kez birbiriyle yer değiştirir. Benzer durumlar anne için de geçerli. Bebek daha ilgiliyken anne öne eğik, çocuğun"üstüne düşer" durumdadır. Bebek durgunlaştığında, annenin tutumu da uygun bir tona kavuşur. Filme normal hızında baktığınızda, sakin, yumuşak bakışlı, bir bebek ve uysal, sözlü ya da davranışsal olarak 'tatlı' mesajlar yollayan bir anne görürsünüz. Film boyunca dikkat çeken ana özellik, anne ile bebek arasında "feedback" ilkesine uyan bir duygu alışverişidir. Bu ilişkiden bebeğin öğrendiği kendisi hakkında bir sürü şey yanı sıra davranışlarıyla bir başkasını nasıl etkilediğidir. Anne ise bebeğinin ihtiyaçlarına ve duygusal taleplerine nasıl karşılık vereceğini, kendisini nasıl "ayar" edeceğini öğrenir. Bebeğin kendisini nasıl hissettiğini, anneler (içgüdüsel olarak) yüzlerinden anlayabılir Sözgelimi, bebeğin altını değiştirirken izlediğiniz bir anne, bebeğiyle ritmik bir etkileşim içerisinde, onun tepkilerine uyum göstererek ve âdeta piyano çalarmışcasına bir akıcılıkla "icraatını" tamamlar. (Evet, alt değiştirme işleminden söz ettiğimin farkındayım!) Bebek, sanki doğuşundan gelmiş bir yatkınlıkla bu ritmi belirler. Annenin ritme uyumsuzluğu, örneğin suratı asık, donuk ifadeli davranışları bebek için akıl almaz bir durumdur. Bu "dansın" en önemli özelliği, diğer danslarda olduğu gibi sonunun olmasıdır. Yani, dans sürgit devam etmez. Haz verici böylesi bir etkinliğin içerisinde günboyu "banyo" yapmak, ilk bakışta cazip gözüküyor. Ama kendi haz verici/alıcı yaşan tılarımızın klmllerinden bildiğimiz gibi sonu olmayan böylesi yaşantılar "kabak tadı" verebilir. Bebek için ise yoğun ilişkinin ardından bir "ayrılığın" geleceğini öğrenmek, ayrı ve özerk bir birey olduğunun ilk dersi olur. Annenin (ve babanın) en önemli işlevlerınden biri de bu özerkleşmeyi körükleyici tutum almaktır. örneğin, bazı sınırlar koymak, "hayır" diyebilmek, bebeğin sadece önüne konan nesnelerle yetinmemesi gibi... Özerklik duyguları gelişmiş, engellenmelerle başa çıkabilen ve çevrenin koşullarıyla uyum gösterebilen bireyin sevgi ilışkisi kurması daha kolay olabilir. Bunun için bazı "olumsuz" mesajları almaya erken başlamak öneriliyor. "İleri gittin ama" diyebilmek, sevgisizlik gibi gözükebilir, ama sevmeyi öğrenmenin zorunlu bir parçası da sayılır. Burada bebeğe "fırça atmak" anlamında bir olumsuzluktan çok, bebeğin sınır tanımasına yardımcı olmayı anlıyorum. Bebek bu ritmik sevgi dansını yapmaya başlayıp sonlandırmayı ve tekrar başlamayı öğrendiğinde ayrılık yaşantısını öğrenmiş olursa; bunda annenin de bebeğinden ayrılabilmeyi, dansa ara verebilmeyi öğrenmiş olması rol oynayacaktır. Türkiye'deki bebeklerin büyütülüşünde özerkleşmeyi ne ölçüde körüklüyor anneler (ve babalar)? Bebeklerin büyümüş halinden, yani erişkinliklerinden geriye bakıldığında özerkleşmenin pek teşvik edilmediği, ayrılık yaşantısının öğrenilmediği dikkat çekiyor. Düşe kalka öğrenerek büyümeye pek izin verilmeyen ailelerde büyüyen bir bebeğin, önüne konmayan bir ihtiyaç maddesini başka yoldan elde etmesi ne kadar beklenebilir? özerkleştirme eğilimindeki anneler ile bu eğilime akıl erdiremeyen anneanne ve babaanneler (ve pek çok diğer kişi) tarafından "terbiye" edilen günümüz bebekleri biraz şaşkınlaşabilirler. Şu kreş otobüsüne doldurulan ufaklıklara dönersek... Onların ayrılık yaşantılarıyla başa çıkabilirlikleri, iyice bebekliklerindeki deneyimleriyle çok bağlantıh. Annelerinin, onlarla 'sevgi dansı'nın yapmadaki becerilerine de çok pay düşüyor. Bebeklerin ilk dans 'partner'i olmak çok keyifli olsa gerek. Ama bebeklerin büyüdükçe dans eşlerinde değişiklikler olabileceğini, başkalarıyla da 'iyi' dans edebileceğini kabullenebilmek de bir o kadar zor... Çağdaşlaşmanın itici güçleri Prof. Dr. C. E. Black I Çev. Doç. Dr. Fatih Gümüş I Veno Yayıncılık I 202 s. H er sabah işime giderken yanından geçtiğim bir genel müdürlük binası var. Her sabah burada müthiş ayrılık sahneleri yaşanıyor ve ben de durup seyrediyorum Ayrılık sahnelerinin genellikle iki oyuncusu olur, burada da öyle: Anne ve çocuk. Kreşlerine gitmek üzere otobüslere doldurulan çocuklar, reng^ârenk tulumlar içinde ve elleriyüzleri uyku mahmurluğunun izlerini taşıyaraktan, burunlarını pencerelere yapıştırıyorlar. Gözlerini, aşagıda kendilerine benzer yüz ifadeleriyle bakan annelerinin gözlerine çakıştırıyorlar. Otobüs kalkmadan birkaç dakika önce başlayan el sallaşma, kendi kendine sözcükler mırıldanma faslı otobüs iyice gözden kaybolana kadar sürüyor. Bütün bu olaylar toplam 1015 dakika sürüyor. Ama şehrin sabah kargaşasını hiçe sayarcasına, son derece yoğun, iki kişilik dünyalar var oluyorlar. Her sabah, hemen aynı şekilde tekrarlanan bu görüntüleri bir kamerayla saptayıp saniye saniye izlemeyi aklımdan geçirdim. "Sevgi alışverişi" temalı bir film olurdu herhalde. Çocukluk yaşantılarını inceleyen araştırmacıların, son yıllardaki önemli araçlarından biri böylesi filmler. Boston'daki Terry B. Brazelton ve ekibinin "Sevgi Dansı" adını verdikleri bu "dizi film"de anneler, babalar ve bebekler oynuyor. Bebeklerin en yaşlısı 4 aylık! Araştırmanın amacı, hayatın ilk aylarındaki duygusal ve zihinsel gelişimi hakkında gözleme dayanan bilgiler edinmek. Anneyle bebeğin üç dakikalık beraberliği görüntüye kaydedilip kare kare izlendiğinde bebeğiyle 'iyi' ve 'kötü' vakit geçiren anneler (ve babalar) hakkında çok fazla veri toplanmış. Anne odaya girdiğinde, çocuğun bacaklarını sıkıştınr ve tatlı tatlı konuşmaya başlar genellikle. Bebek ise anneyi görür görmez, onu bir gülücükle selamlar. Bu girizgâhtan sonra. elini ayağını anneye doğ Duygu alışverişi Mustaia Kemal'in önderliğinde gerçekleşen çağdaşlaşma attlımlarının toplumda yaratiığı derin dönüşümlere karşın bugün ülkemizde "çağdaş toplum nedir, çağdaş insan klmdlr?" sorusu halen tarfışma konusu oluyor. Kuşkusuz bunda devlet ve hükümef yetkililerinin ağzından zaman zaman "çağdaş, muhafazakâr, milli ve manevi değer/erıne bağlt, ileriye dönük genç/er yefı'ffıreceâ/z" türünden mesajların verilmesiyfe "çağdaş kültür" gibi terimlerle adlandırılan olgunun neyi anlatması gerektiği konusunda tam bir bulanıklık Jyapay olarak) büküm sürüyor. Özellikle ülkemizde çağdaşlaşmanın ne olup ne olmadığına ilişkin aydınlotıa yapıtlora her zamankinden fazla ihtiyaç var: Çağdaşlaşmanın İtici Güçleri bu ihtiyaca bir ölçüde yanıt veren bir kaynak, Kitabın yazan çağdaşlaşmayı "tarih boyunca gelişmiş kurumlann insanın hilgisindeki görülmemiş artışı yansıtan ve hızla değişen işlevlere uyarlanması süreci" olarak ianımlıyor ve çağdaşlaşmanın bilimsel devrime eşlik eaen bir süreç olarak insanın çevresini denetlemesine olanak sağladığını dile getiriyor. Gelişkin bir yazı dili, Taik bir felsefe, ileri bilim ve teknik, güzel sanatlarm her aianında gelişme, ulusal bağımsızlık ve egemenlik ilkelerine dayalı demokratik bir siyasal düzen çağdaş bir ulusal uygarlığın günümüzdeki belirleyici öğeleri arasında sayılıyor. Çağdaşlaşmanın itici Güçleri konuya ilişkin tarih, politika, karşılaştırma ve beklentileri bir araya toplayan bölümlerden oluşuyor. Ancak özgün kitabın günümüzden 24 yıl önce yayımlanmış olması, çağdaşlaşma sürecinin orodan geçen zaman zarfında ne gibi değişimler geçirdiğini düşünmeye zorluyor. (l.m.) Sizin tutumunuz nasıl? 15İ m 44 İNGİÜZCE DİL KURSU ENGLISH LANGUAGE CENTRE LÎSKUR SÜRÜCÜ KURSU Ehliyetinizi K a d ı k ö y : 336 02 79 336 02 06 TEK DİLLE YAŞANIR Ml? İNGİÜZCEyl YaAMERİKA'da YaİNGİLTEREd* YadalSTANBUL BESTdeöĞRENİN Lisan ögrenmek gerek ENIYI E V E T I AU PAIR • Çocuk bakıcılıflı yapmak • Seçkin bir aılede "ABLA" olarak en az 6 ay yaşamak, • Ingilızce'yi yajayarak öğrenmek.v».., • Haftada 2530 S U r l l n g kaunmık l*tlyorunut. REHBERİNİZ OLABİÜRİZ..I USAN OKUİAn ACENTESt Ama Ben EN KOLAY Bizden Alın 4 taksitte ödeyin Ayda 3q.000.TL'ye Nasıl öğrenebilirlm diyoroanız, arayın Erenköy:359 30 68 . Maltepe: 352 24 21 kt. : 140 73 87152 61 61 Getze : 19 724 vEdime : 27 646 17*27 yaslan aratındakt II** ımzunu BAYANLAR..I İNGİLTERE'DE İNGİLtZCETURtZM • İLGISAYARCNtVERSIn AVUSTRALYA İNGİLTERE AMERİKA İSVİÇRE Ayrıca AVUSTRALYA'da eğitim süresince part time GELIN BIRUKTE KARAR VERELIM BUVUK SURMELİ OTEU KARŞISIGAYRETTEPE çahşma olanağı 174 28 90 • 174 28 91 13* 1* H 1M 11 M BoOdotCd. S10/6 BojtancıİST (1)3623959 (1)3624096 1 rtflj • Haftada 2530 dersllk yoğun kurs • Kltaplar + kırtaslye • Alle yanında yarım panslyon konaklama AblctoI HütrV** Cd Vonca Apt No: 282K.4D. 12 80270 Ş^tST İNGİLTERE'DE İNGİLİZCE Haftada sadece 129 Pound VUPT DBI ÜSAN T«t 147 44 M 14fl 43 57 . 22