Katalog

B İ L İ M D Ü N Y A S I N D A N H A B E R L E R hastanın kan grubundan ilaçlarına, ilaçların yan etkilerinden yapılan tedavilere, hastane masraflarından doktorlarının adresine, hastalığına ilişkin bilgılerden hastane raporlarına kadar kişınin sağlığı hakkında bütün bilgiler yer almakta. Söz konusu bilgiler hastanın doktoru tarafından okunabiliyor, gerektiğinde güncelleştıriliyor, siliniyor veya yeni bilgiler eklenebiliyor. Psikiyatri ve genetik araştırmalar Beyin ve davranış P sikiyatride genetik araştırmalarının sonuçları her zaman ilgiyle izlenegelmiştir. Kromozom anomalilerinin tanımlandığı 1959'dan bu yana geçen otuzu aşkın yıl içerisinde elde edilen pek çok somut sonuçtan, psikiyatrinin nasibine pek az şeyin düşmüş olması da işin öbür yüzü oldu. En son, ABD'deki Amish topluluğu arasında yapılan çalışmalarla ortaya konan "11. kromozom distal ucumanik depresyon" ilişkisi, gelen yoğun eleştiriler ve araştırmacı ekibin kendi bulgularını tekrar değerlendirmesi sonucunda "askıya" alındı. Diğer yanda, bu ve benzeri gelişmeler araştırmacıların ümitlerini pek kırmıyor. 1983'te Huntlngton hastalığının ailesel geçişi olduğu, G8 probunun %95 oranında kalıtılıyor olmasının ortaya konmasıyla kanıtlanmış oldu. 21. kromozomdaki trizomi temelinde ortaya çıkan Down sendromu ile Alzheimer hastalığı arasında bir ilişki olduğu Trizomi 21 'i olan kişilerin orta yaşlarında Alzheimer hastalığına tutuldukları öne sürülüyor. Trizomi 21'i olan farelerde DNA işaretleyicileri kullanılarak yapılan deneylerde, serebral hipoplazi, alt önbeyin kolinerjik sisteminde bozulma, locus ceruleus noradenerjik sisteminde bozulma gibi Alzheimer hastalığına özgü sayılan değişiklikler (insana benzetilmiş bir süreçle) farelerde ortaya çıkmış. (y.y.) Hastaya ilişkin bütün verüerin saklandığı hasta kartı Hasta kartı, ancak pkunması için gereken bireysel kodu bilenler tarafından okunabilmekte; ayrıca her bir hastane elemanı sadece kendisini ilgilendiren bilgileri karttan öğrenebiliyor: Sözgelimi laboratuvar personeli yalnızca laboratuvar sonuçlarına ilişkin değerleri okuyabilirken, hastane idaresi yalnızca masraflarla ilgili bölümü öğrenebiliyor. Böylece kişinin mahremiyeti korunmuş olmakta. ileride yaygınlaşacağı düşünülen bu uygulamayla özellikle akut hastalık durumlarında ve derhal müdahale gereken kaza ve yaralanmalarda hastanın sağlık durumunun hızlı bir şekilde öğrenilmesi mümkün olacak. Şimdilik deneysel nitelikte sürdürülen projeye 25 uzman ve pratisyen hekim ve laboratuvar elemanı katıhyor. Yakın bir gelecekte kredi kartlarımızın yanında bir de elektronik hasta kartı taşıyacağız. (l.m.) ütünsel titreşim karmaşık bir elektronik donanım ile sağlanıyor. Bu titreşim, bir İngiliz firması tarafından geliştirilen vedünyanın hertarafındaki imalatçıların yeni ürünlerdeki hataları daha üretim aşamasında iken bulmak ve düzeltmek için kullanabileceği bir dizi yüksek teknolojili titreşimtesti cihazı ile test edilmekte. "Gizli düşman" olarak bilinen titreşim gerilimleri, uçak ve motorlu taşıtlardan en küçük elektrik elemanlarının üretimine kadar pek çok endüstri dalında ciddi sorunlar doğurabiliyor. imalatçıların, ürünlerinın günlük kullanımlarında maruz kalacakları titreşimin etkilerini bilmeleri ve buna karşı önlem almaları gerekiyor. İngiltere'ningüneyindekiRoyston'dabulunan Ling Dynamics Systems (LDS) tarafından geliştirilen titreşimtesti donammı, Titreşimin gücü B dev radar tarayıcılarınm test edilmesinde ve aralarında "Ariane" fırlatma rampası ile ticari uydularının da bulunduğu birçok uzay programının bakımındakullanıldı. Normal kullanımlarında titreşim gerilimlerine maruz kalmayacak elektronik ürünlerin bile, üreticiden tüketiciye geçiş aşamasında karşılaşacaklarıdarbevetitreşimlere karşı dayanıklı olması gerekiyor. Bu nedenle pek çokfirma üretim aşamasında düzenlı kontroller gerçekleştirmeye başladı. Bunun sağladığı yararlar arasında, ürünlerin güvenilirlik düzeyinin artması, garantı masraflarının düşmesi ve yeni siparişlerin çoğalması sayılabilir. Elektrodinamik titreşim cihazları, yukarıdadeğinilenler dışındatıp, inşaat, malzemegeliştirme.genelbilımselaraştırmave eğitim alanlarında kullanılıyor. (ö.u.) DİŞ ÇÜRÜMELERİNE KARŞI BESLENME Diş minelerini koruyan yiyecekler j azı yiyeceklerle beslenerek |diş çürümelerinin önüne ge"çilebilir. Süt dişlerinde oluşan çürümelerin ileriki yaşlarda diş sağlığına olumsuz etki yaptığı bilindiğinden bu yiyeceklerin çocuk yaştan itibaren alınması gerekir. B Elektronik hasta kartı K Ne yapılmalı? Resimde görülen proteinli yiyecekler (süt, yumurta, et) diş minelerinin sertleşmesine yardımcı olurlar. Balık da aynı işlevi görür. Bütünüyle deniz ürünlehyle beslenen Eskimolar'da diş çürümelerine redi kartları, telekartlar, alışveriş kartlarından sonra "karth yaşamı" kolaylaştıran yeni bir buluş daha ciizdanımızdaki yerini aldı: Hasta kartı. Fransa Sağlık Bakanlığı tarafından planlanan yeni bir proje çerçevesinde bir hastaya ilişkin bütün bilgilerin üzerinde yer aldığı elektronik kartlar ilk defa Fransa'nın kuzeyinde Saint Nazaire HastanesiOne başvuranlar için kullanıma girdi. Görünüşü aynen kredi kartlarına benzeyen plastik kartta güçlü bir elektronik bellek yongası bulunuyor. Hasta kartında rastlanmıyor. Çocuklara bol bol süt içirilmeli. Her yaşta makarna, pilav, patates, ekmek tüketimi desteklenmeli, şekerli besin tüketimi azaltılmalı. Özellikle çikolata, marmelat ve gofretlerden uzak durulmalı, tatlı içecekler kullanılmamalı. Şekerli besinler diş minelerinin üzerinde asit oluşmasına olanak tanıyarak çürüklerin artmasına neden olurlar. Diş yüzeyinde biriken maddelerı çiklet yardımıyla elemine etmek isteyenler de şekersiz çiklet kullanmalıdır. Tabii en iyisi, yedikten sonra dişleri hemen fırçalamak. Doktor tavsiyeleri • Çocuklan çok yumuşak ve çok seri yiyecekler yememeye alıştırmalı. Normal yumuşaklıktaki yiyecekler dişlerin elastikiyetine yardımcı olur. • Çiğneme işlemini uzatmak dişleri kuvvetlendirir. Her öğünden önce bir parça havuç ya da kereviz yemek de diş sağlığı için çok yararlıdır. • Bir başka faydalı alışkanlık da elmaları ısırarak yemektir. Dişler kuvvetlenir.