Katalog

B İ Lİ M GÜNDEMİ BİLİM KÜLTÜR "«>?'•<> Tıpta tanının billmsel yöntemlerl Prof Dr Hasan Yazıcı, Şışlı Etfal Hastanesı Çocuk Cerrahısı Klınıği Konferans Sal (9 Kat), 22 aralık, 14 00 Akciğer kanserinin tedavlsinde radyoterapinin yerl Prof Dr Osman Aldemır, Çapa Onkolojı Enst Kutup , 19 aralık, 13 30 Tümör markerler Prof Dr Nevzat Baban, Çapa DETAM Kutup , 20 aralık, 15 3017 00 Türkiye'de katı atık sorunu Prof Dr Krıton Curı I U Denız Bil ve Coğrafya Enst Semıner Dersh , 22 aralık, 14 00 Kant estetiğlnde "Yüce'nln kavranmazlığı sorunu Doç Dr Önay Scizer, I U Edeb Fak Felsefe Böl Fakülte Kurul Od, 21 aralık, 16 00 Genetlk danısmanlık Prof Dr Memnune Yüksel, Cerrahpaşa Kadın Hast ve Doğum Anab D Kutup , 20 aralık, 12 3013 30 Mllll araştırma kurumlanmızın dertleri. (Panel) Prof Dr Nımet Özdaş (Eskı Devlet Bakanı), Prof Dr Mehmet Ergın (TUBITAK Başk), Prof Dr Atıllâ Özen (TAEK Başk) Prof Dr Orhan Baysal (MTA Genel Md ) Prof Dr A Hikmet Uçışık, (TUBITAK Marmara Bil ve End Araşt Merk Md ), Prof Dr Atılla özalpan (AEK uyesı) AKMSalonu, 20 aralık, 15 00 Hastane enfeksiyonları Prof Dr Muzeyyen Erk, Cerrahpaşa Göğus Hast Anab D Semıner Sal , 21 aralık, 9 3010 30 Şlzofreninin nöropslkolojisi Dr Volkan Dılber, Çapa Mazhar Osman Amfısı, 21 aralık, 10 0012 00 Interstisyel nefrlt Prof Dr Uğur Ulku, Cerrahpaşa Iç Hast Anab D Sem Sal (5 kat), 22 aralık, 13 00 Arltmetlk fonkslyonlaria ilgllf ortalamalar Prof Dr H Şenkon, M Abdulazizoğlu, H Gurses, G Güvenılır, G Yılmaz, i U.Fen Fak Mat Böl Sem Od , 18 aralık, 14 00 Omurgasız hayvanlarda bakterl enfekslyonuna yanıt Doç Dr Ayşın Çotuk, I U Fen Fak Zoolojı Binası Radyobıyolojı Sem Od , 18 aralık, 16 30 NQR (le katıkatı faz geçişlerlnin incelenmesl Yard Doç Dr Türkhan Sencer, İ Cl Fen Fak Fızık Böl Atom ve Molekul Fızığı Anab D , 20 aralık, 11 00 Sıvas Divrlğl Taşlıtepe demlr plaserinin oluşumu ve değerlendirilmesi Huseyın özturk, I U Jeolojı Muh Böl Jeolojı Amfısı (Lalelı), 20 aralık, 14 00 Radyo astronomlnln uzaydan yapılmasına duyulan gerekslnme Prof Dr Salıh Karaalı, I U Fen Fak Astr ve UzayBıl Böl Sem Od 21 aralık, 14 30 SchmidtKruse teoreml Tayfur Yeğul, i U Fen Fak Mat Böl Sem Od , 22 aralık, 14 00 Nöroendokrin hucreler Prof Dr Yurdagul Canberk, Çapa Morfolojı Anab D Pratık Sal, 20 aralık, 9 30 Koroid melanomları Prof Dr G Peksayar, Dr Ş Karadenız, Dr Ş Hacılarlı, Çapa Göz Hast Anab D Dersh 19 aralık, 8 3010 00 Antlbiyotlk duyarlık testlerlnfn yorumlanması Prof Dr E T Çetın, Dr N Gürler, Çapa 1933 Unıversıte Reformu Amfısı, 20 aralık, 11 0013 00 Hatanın bilimdeki rolii Hata yapmaktan korkmak, hiçbjr şey yapmamaktır. Bilim, hataları ayıklayarak gelişmektedir. Vehbi Belgil ılımde en kaçınılması gereken şey hata yapmak değıl, hata korkusu ıle hıçbır şey yapmamaktır Duşunce tarıhı hatalar tarıhıdır de Dunya nasıl bır şeydır? Duz mudur, yuvarlak mıdır, dört köşe mıdır? Guneş ve Ay dahıl, gok cısımlerı nasıl şeylerdır? Madde bır tek cısmın çeşıtlı şekıllerı mıdır, yoksa her cısım ayrı bır maddeden mı oluşmuştur? Canlılık nedır? Her ınsan ıkı ınsandan çıktığına göre ılk ınsan nasıl meydana gelmış? Canlılar bır amaca göre mı şekıl almışlar? Durum öyle ıse bunların yapmakla görevlı oldukları şeyler var mıdır? Bunlara daha pek çok eklenebılır Butun bu sorulara dınler, düşünurler bırçok yanıt vermışler Fakat, bu yanıtlar kımseyı tam doyurmamış Kant'a kadar bu boyle gelmış Bu fılozof, konuya, ılk kez başka bır açıdan bakmış Şoyle demış kendı kendıne "Evren'ın butun sırlarını bulduk, dıyelım insan zekâsı bu sırları anlayabılecek bır yapıda mıdır'' Önce bunu araştıralım Bu duşunce tarzı tutmuş O andan sonra da felsefe tarıhı, zıhnın kokenını ınceleme tarıhıne dönuşmuş Kant, bu metot değışıklığını yapmakla övunuyor ve kendısını Kopernik'le ölçuyor Kopernlk'ten önce Guneş, Dunya'nın çevresınde donduruluyordu Kopernık bunun yanlışlığını ortaya koyup Dunya'yı Guneş'ın çevresınde döndurdu "Benden önce fılozoflar zekâyı evrenın çevresınde dönduruyorlardı, ben ıse evrenı zekânın çevresınde döndurdum" Kısaca, duşunurler, oncelerı ılk nedenler, son amaçlar uzerınde duşunup gerçeklere varmayı amaçlamışlar, fakat sonuca varamamışlardı Şımdı, gerçeklen anlama gucumuzun "ne mene bır şey" olduğu uzerınde duruluyordu Ancak, bu metot değışıklığıne rağmen sorunlar tam ç^zume kavuşturulmuş değıldır B kultüru de kendı yanlışlarını getırmıştı Şımdı bunlarla da savaşmak gerekıyordu Ne var kı eskı kultur, serbest bır duşunce ortamı getırmıştı Her konunun sadece kılısenın ıstedığı doğrultuda değıl, her duşunure gore ayrı bıçımlerde ele alınıp çozume bağlanabıleceğını gostermıştı Ronesans'ın buyukluğu burada ıdı Tabıı, butun bu farklı duşuncelerın hepsı de doğru olamazdı Bunların da herbırının başka fıkırlerle çarpıştırılıp tek bır çözume bağlanması gerekıyordu Ve oyle yapıldı ucun ucun Ucun ucun dıyorum, çunku eskı Yunan kulturu ıle bırlıkte tam duşunce ortamı henuz doğmamıştı Işkence ve ıdam önlemını kılıse hep elınde tutuyordu Ama serbest duşunenler de (yanı aydınlar) seslerını yukseltmeyı oğrenmışlerdı Önce korka korka, sonra haykırarak, sonra da karşı saldırıya geçerek ve kutsal kıtapçılara hadlerını bıldırerek Doğu'da durum Işte Batı'daki bu gellşme Doğu'da hiçblr zaman olmadı. Doğu duşunurlerı Islam felsefesının dışında varlık gosteremedıler Bunu bunların bırbırlerını, hep, "kufur"le suçlamalarından anlıyoruz, (dınsızlıkle, Kuran'a karşı gelmekle) ibnf Sİna, Fârabî, Bîrunî gıbı Doğulu duşunurler kendılerıne ornek olarak eskı kulturu almışlar ve bunu, olduğunca, islam felsefesı ıle bağdaştırmaya çalıştılar Ama Osmanlı, bu kadarını bıle yapamadı Ona göre eskı Yunan kulturu bır şey hıçbır zaman sözkonusu olmadı Gucumuz önunde yıkılmış bır kıtlenın kulturu mu olurmuş? Tabıı, burada "kıtle" derken Bızans'ı kastetmıyorum Blzans, bu bakımdan, bızden de beterdı, o da dunya kültürune hıçbır katkıda bulunamadı Rönesans istanbul'un alınması ıle değıl, ondan çok önce başladı Eskı Yunan yapıtları Bağdat ve Endulus unıversıtelerınce bıhnıyordu daha 8 yuzyılda Bunlar, Orta Avrupa ulkelerinde ve İtalya'da da bılınıyordu Ronesans'ın İtalya'da başlamış olduğunu da bılmeyen yok Butun bu konuların "tez" konusu yapılması zamanı artık geldı Batı'nın haksız suçlamalarını, soverek değıl, bılım yoluyla çurutmek zorundayız Burada "tez"den kastım, Turk'u laf olsun dıye temıze çıkarmak değıl, konunun lehınde ve aleyhındekı butun ıddıaların ortaya dökulerek kesın bır sonuca ulaştırılmasıdır Burada hatanın övgusunu yapmıyorum tabıı Ama, hata korkusu ıle hıçbır şey yapmamanın sakıncalarını ortaya koyuyorum Bılımın bugun ulaştığı duzeyde hata olasılıkları en aza ındı, tamamen kalkmadı Bu kadarını da göze almak zorundayız Aksı halde hıçbır şey yapılamaz Bununla bırlıkte, ış yapmamak ıçın başka nedenler de var Emeklı olunca yaparım, evde rahat çalışamıyorum, bilgılerım henuz yeterlı değıl Geçen haftakı yazımda VVılson'un 14Nokta'sı 12Nokta şeklınde yanlış çıkmıştır özur dıler, duzeltınm lanıyordu ölumler olunca, durum, hastalığın şıddetı ıle ızah edılıyordu Batıda buna ılk karşı çıkan, Isvıçrelı Paracelsus (Paraselsus) oldu Paracelsus'un butun fikırlerı bugun artık aynen kabul edılmıyor Ama metot alanındakı duşuncelerı modern tıbbın kılometre taşlarından bırı oldu Ustat, zamanının hekımlerıne şoyle seslenıyordu "Köhne ve yanlış bılgılerı körukörune uygulayıp hastaları öldurmeyın Kendınız buluşlar yapın Bılgılerınızı genışletın Galen'ın ve Ibn'ı Sına'nın kıtaplarını sembolık olarak yakıyorum (1527'de) Hataların çoğu bu tur adamların kıtaplarından çıkıyor " Ve Descartes Eskılerın yanlışlarına karşı çıkılmasına rağmen bılım, tıp, felsefe alanında Avrupa, ortaçağdan daha da kötu koşullar ıçınde yaşıyordu Fransız duşunuru Descartes "Usulle llglli Düşünceler" adlı kıtabını bunun uzerıne yazdı Fılozof, bu kuçücuk kıtabının daha başında, zamanının (1637) bılım ve kıtaplarının baştan başa yanlışlarla dolu olduğunu 70 kusur sayfalık yapıtının başında örneklerle behrttıktensonra hatalardan kurtulmanın yolları hakkındakı fıkırlerını 4 noktada topluyordu 1) Doğruluğunu açıkseçık görmedığını gerçek sayma, 2) Güçluklerı, kolaylıkla anlaşılabılen kuçuk parçalara böl, 3) Duşunurken, bılınmesı en kolay şeylerden başlayıp en guçlere yuksel, bunu yaparken de bır sıra ızle, 4) Duşunurken dıkkate alınması gereken şeylerın hıçbırını unutmadığını kontrol ıçın sık sık baştan başlayıp özetler yap Evet, uyanış hareketınden önce, Batı dünyasına kutsal kıtaplardakı saçmalıklar egemendı Kılıse bu saçmalıkların surdurulmesını ıstıyordu Çunku, toplum yapısı bu saçmalıklara göre şekıllenmıştı Uyanış, kutsal kıtaplara zıt duşunceler getırmıştı Ancak, 2 bın yıl öncekı bu fıkırlerın de Descartes'm ılkelerıne gore ayıklanması gerekıyordu Yanı, eskı Yunan Hata, hata, hep hata Eskı Yunan duşunurlerının fikırlerı bugun bıze ayıklanmış olarak sunuluyor Aynen sunulsa hepsı gözumuzden düşer Ama, ışte yanlışlarla dolu bu bılgılerın toplamıdır kı Uyanış'ı (Rönesans'ı) başlatmıştır Antıkçağ Yunan kulturu bılım, felsefe, sanat alanında o kadar büyuk ve yaratıcı bır kultur ıdı kı bunun karşısında Avrupa önce ne yapacağını şaşırmış ve onu önce yanlışları, doğruları ıle bır butun olarak benımsemıştır Aynı kultur, daha önce, islam dunyasının da gözlennı kamaştırmıştı Batı unıversıtelerının bazılarında, Aristo'nun duşuncelerıne aykırı duşunce ılerı surmek, cezalandırılan bır tur suç ıdı Edebıyat ve sanatta, genel kanı, eskı Yunan şaırlerı ıle oyun yazarlarının üstune çıkılamayacağı, ancak taklıt edılebıleceğı şeklınde ıdı Eskı Yunan doktorlarının hastalıklar ve lyıletım yöntemlerı uzerındekı duşuncelerı de körukörune uygu Düzeltme 21