Katalog

ORGAN NAKİLLERİ En büyiik sorun organ bağışı (Baştarafı: 1. Sayfada) saydınız gıttıkçe ılerleyecektı • Pankreas nakllnln rlsklerl nedlr? ALPARSLAN Rısk, dığer organlardakı kadar Yanı bır böbrek naklınde ne kadar ret rıskı varsa, bır kalbın ne kadar ret rıskı varsa bunun ıçın de söz konusu Hastaya cumartesı gunu saat 1800'de taktık pankreası O zamandan berı ınsulın hıç vermıyoruz Hastaya glıkoz verıyoruz Buna karşın amelıyattan önce 700 oian şekerı 70'ten yukarı çıkaramıyoruz Hasta bugun bal yıyor Amelıyata, ınsulın yapılmasına karşın 250 ıle şekerını aldık Amelıyattan çıktıktan, parkreas takıldıktan sonra organ, fonksıyonunu hemen ustlenıyor Böbrekte de böyle Şeker olduğu gıbı duşuyor Şımdı şeker duşukluğunden korkuyoruz • Amellyat nedenlyle ortaya çıkabllecek başka kompllkasyonlar var mı? ALPARSLAN Her cerrahı gırışımlerın kendıne özgun komplıkasyonları vardır Pankreası karın zarının dışına, kalça çukuruna, sağ kasığına yerleştırdık Arzu edılmeyen bır komplıkasyon oluştuğu takdırde bız onu rahatça oradan alabılınz Hasta yaşamını, ıkıncı bır pankreas naklıne kadar ınsulın ıle surdürebılır Hıçbır zaman olum tehlıkesı yok • Pankreas naklınin Turkiye'de bu kadar geç yapılmasının nedenleri nedlr? ALPARSLAN Organızasyon ve pankreas bulma meselesı Ayrıca bılgı ve yetenek sorunu Bızım 90'a yakın böbrek naklımız var Bu deneyımler, cerrahlara cesaret kazandırıyor O deneyımlerın sonucunda, bu amelıyatı yapmak sorun olmadı Pankreas bulunca taktık Beş tane bulsak, bır gecede beş taneyı de takarız • Bu amellyat her hastaya yapılablllyor mu? ALPARSLAN Djabetlı hastaların hepsıne takılabıllr Yeter kı kan ve doku gruplarında uyumluluk olsun Ayrıca kalp ve karacığer naklı amelıyatlarına göre avantajı da var Eğer kalbı doku reddederse, karacığer reddedılırse ölum kaçınılmazdır Fakat böbrek ve pankreasta bu sorun yok • Pankreas nakllne ne kadar zâmandır hazırdınız? ALPARSLAN GATA Cerrahı Ana Bılım Dalı olarak 1982'de böbrek naklıne başladık Bu olay GATAda bıze ılk bağışta bulunan ve organlarının hepsını kullanmak ıçın çaba sarfettığımız ılk olgumuzdur Daha önce pankreas bulsaydık, amelıyatı da yapardık Amelıyat olan yuzbaşıyı dört yıldır tanıyoruz Her fırsatta pankreas beklıyorduk, fakat bır turlü elımıze pankreas geçmedı Hatta bundan öncekılerden alamadık Hasta sahıbı organla14 rını bağışlamıyor Bugun Eskışehır'den, elımızde pankreas var dıye çağırsalar ekıbımızle gıtmemızde hıçbır sorun yok • Dünyada pankreas bankast var mı? ALPARSLAN Şımdıkı şartlarda pankreas bankası olamıyor Organın bozulmadan bır bekleme suresı var Böbrekte bu sureyı 72 saate, karacığerde 18 saate kadar çıkarabılıyoruz Her geçen zaman aleyhımıze çalışıyor Ne kadar serı çalışabılırsek, ne kadar serı takabılırsek organı yerıne, başarı oranımız o kadar yukselıyor • Her ölen klslnln pankreasını kulla nablllyor musunuz? ALPARSLAN Hayır, sunı tenefusle ve kalbı takvıyeyle çalışan kışı ıçın 'tıbbı olüm' veya 'yaşayan ölu' ıfadesını kullanıyoruz Sunı solunumu bır dakıka kesınce hasta hemen öluyor Kalbı duruyor, ama bız yaşatıyoruz Beyın öluyor, devre dışı kalıyor Sunı olarak yaşatmamız sonucu, aılesıyle anlaşabılırsek bu ışlemlerı başlatıyoruz Bu vaka bıze, salı gunu beynı parçalanmış olarak Gulhane Haydarpaşa Eğıtım Hastanemıze geldı Oradan cuma günu 1945'te hastanemıze getırdık • Pahalı blr ameliyat mı? ALPARSLAN Dışarıda kalp ve pankreas amelıyatı bır mılyar lıranın uzerınde Ustelık de ayncalığı var Artık yabancı sıze kalbını, böbreğını ve pankreasını vermıyor Çunku kendı vatandaşına yetmıyor bunlar Böbrek ıçın 2 53 sene bekleyenler var Böbrek naklı ıstıyorsanız, verıcınızı de yanınızda göturmenızı ıstıyorlar Buna karşın yıne 30 bın sterlını alıyor Bız bu yönünu hesaplamadık, ama 15 mılyonu geçtığını zannetmıyorum Kullandığımız malzemenın parası bu.D Kanada'da başarılı bir operasyon Çeviri: Yaprak Zihnioğlu Pankreas yerine doku nakli K Pankreas naklinin geleceği yok mu? ederal Almanya'da ılk kez gerçekleştırılen pankreas naklınden on yıl sonra, Münıh Unıversıte Klınığı Grosshadern'den VValter Land, bu alandakı gelışmelerı değerlendırdı Land, bu mudahale konusunda uzmanlaşan merkezlerın sayısının 128'e yukseldiğini, ancak kalp ve böbrek nakıllerınden farklı olarak pankreas naklınde ortaya çıkan zorlukların halen surduğunu belırtıyor Amelıyat ıçın en uygun zamanın ne olduğu konusunda bılgı eksıklığı bulunduğu ve aynı zamanda mevcut şeker hastalığının yol açtığı zararları etkıleme olanakları konusunda da kesın bır şey söyleramedığı belırtılıyor Pankreas naklınden sonra yaşamı surdurme oranı, yuzde 7080 arasında değışıyor Mudahaleden beş yıl sonra da bu oran halen yuzde 50 Bunlar oldukça olumlu netıceler Ancak klasık ınsulın tedavısınde de gıderek daha olumlu gelışmeler kaydedıldığınden, hangl hastanın, ne zaman amelıyat edılmesı gerektığı sorusu ortaya çıkıyor Metabolızmanın tumuyle normalleştırılmesının tek yolu nakıl olduğu halde, bu amelıyatla damarlar ve sınır sıstemındekı arızaların butunuyle gıderılebıleceğı umudu gerçekleşmedı Yalnızca arızaların ılerlemesı durdurulabılıyor Her ıkı körden bırı, şeker hastalığı sonucu göz ışığını yıtırse de ancak gözdekı değışıklıklerın yanı sıra, böbreklerın damar sıstemınde arızalar meydana geldığınde nakıle başvuruluyor Daha öncelerı sunı böbrekle tedavı görmuş hastalarda da bu nakılı gerçekleştırmek mumkün Bu tur hastalarda aynı zamanda böbrek naklı gerçekleştırılıyor ve hıçbır şekılde açıklan F mayan nedenlerden öturü bu nakıl ımmünolojık tepkı reaksıyonunu azaltıyor. anadalı bılımcıler şeker hastası ıkı kışıye ınsulın salgılayan hucrelerı nakletmeyı başardılar Araştırma grubunun lıderı Edmonton'dakı Alberta Unıversıtesı'nden Norman Kneteman, amelıyattan altı ay sonra ıkı hastanın da ınsulın ığnesıne çok az ıhtıyaç duyar hale geldıklerını açıkladı Langerhans adacıkları olarak bılınen ve ınsulın salgılayan, kuçuk kumeler halınde pankreasta bulunan hucreler, bu organdan çıkartılıyor Doku naklı daha önce de tatbık edılmıştı, ancak ılk defa hucrelerın fonksıyonlarını uzun bır süre yerine getırmesı olasılığı bu deneyle gerçekleştı Kneteman yakında, hucre naklıyle şeker hastalarının gunluk ınsulın ığnelerınden kurtulabıleceklerını umut edıyor Son yıllarda, pankreas naklıyle ağır şeker hastalarının tedavısı sağlanıyordu Ancak butun bır organın naklınin hücre naklıne göre daha buyuk dezavantajları olduğu bılıniyor Yen bir ilaç Immün reaksıyonunu azaltmak amacıyla kullanılan FK 506 adında yenı bır Japon ılacıyla bu konuda ılerlemeler kaydedılebıleceğı umuluyor Cyklosporın'e benzer bır şekılde bu ılaç da mantarlardan elde edılıyor Ancak daha az toksık, ustelık daha etkılı olduğu sanılıyor Soz konusu ılaçla ılgılı denemelerden sağlanan tecrubeler henuz 50 hasta ıle sınırlı Pankreasın ınsulın üreten bölümünu, hazım sularını dıştalayan bölgelerden tecrıt etmek halen mumkun olamadığından, enzım ureten bölum tahrıp edılmeye ya da nakledılen guddenın hazım suları mesane ya da bağırsaklara ıletılmeye çalışılıyor Şu sıralarda favorı olan "mesane tekniğl" sayesınde guddenın forksıyonunu ıdrar ıncelemelerı ıle kolaylıkla değerlendırmek mumkün "Ince bağırsak teknığının" ıse teorık olarak daha tyı bır çözum olduğu duşunuluyor Ancak burada ortaya çıkabılecek enfeksıyonlar, bızzat yaşamı tehdıt eden ıshallere yol açabılıyor Bu nedenle de pankreas naklı, Land'ın Munıh'tekı bır konferansta belırttığı gıbı, halen başlangıç aşamasında Daha kesın ve bağlayıcı sonuçlara varablmek ıçın da ha fazla sayıda hastanın 510 yıl boyunca gözlenmesı gerek Ancak Munıh'te ger çekleştırılen 117 pankreas naklinden son ra da bazı sonuçlara ulaşıldı Ûrneğın, ıla veten koroner kalp hastalığına sahıp has talarda artık pankreas naklı gerçekleştirıl mıyor (sn, NuW, 1.11.1989) İnfeksiyon tehlikesi Buna karşılık Kneteman, hucre adacıkları naklınin çok basıt ve tehlıkesız bır amelıyatla gerçekleştığını ve gelışımını tamamladığı takdırde, pankreas nakll ile elde edflen tum sonuçları alabıleceklerını ıfade edıyor Pankreas nakledılen hastalar yaşamları boyunca cyclosporın gıbı bağışıklığı bastıran ılaçlar kullanmak zorundadırlar Bunun sonucunda infeksiyon tehlıkesı artar ve ötekı yan etkıler ortaya çıkar Hayvanlar uzerınde yapılan deneylerde adacıkların naklınde, bastırıcı ılaçlara daha az ıhtıyaç duyulduğu saptandı Ayrıca Kneteman'ın çalışma grubundan Ray Rojotte, pankreastan alınan adacıkları bır veya ıkı hafta sureyle kultur ıçınde yaşatmanın mumkun olduğunu ve dondurularak sonsuza dek saklanabıleceğını belırtıyor Kneteman, Rojotte ve onlara eşlık eden Garth VVarnock 80 ıla 100 gram ağırlığındakı bır pankreastan 2 ile 3 gram ağırlığındakı adacıkları ayırıp temızledıler Verıcı pankreas, bır insan kadavrasından bulundu Araştırmacılar adacıkları bır kateterle, bağırsaklardakı kanı karacığere taşıyan toplardamara zerk ettıler Toplardamardakı kanda, adacıkların kendı kendılerını besleyıcı duruma gelene kadar gereklı olan besleyıcı maddeler de bol mıktarda bulunur Hücre adacıkları sonunda karacığere yerleşıp orada ınsulın salgılamaya başladılar LJ