Katalog

POLITIK BILIM Aykut Göker http:/www.ınovasyon.org;hagokerSttmai 1.com fe i Çağ 'bilgiçağı...'Peki, mühendislik alanındakimevcutbil- gi ve deneyim birikimini bile kaybetme yolundaki bir ülke bu çağda geleceğine nasıl güvenle bakar? Sanayide Büyük Ölçekli Yatırım... Sayın Güngör Uras'ın 3 Aralık 2009 tarihli Milliyetgazetesinde ya- yımlanan "Izmit'tekiFord fabrikasından bu yana büyük ölçekli yatırım yapılamadı"başlıklı yazısını okuduğumdan beribu konu bir başka yö- nüyle hep aklımda... Kimsenin hakkını yememek için belirteyim. Geçenlerde Tosyalı Holding'in Osmaniye'de işleîmaye açtığı Yassı ve YapısalÇelik Ûretim Tesiside, 7 milyardolarlık yatırım tutarı, 2 milyon tonluk yıllık üretim ve 2000 dolayındaki istihdam kapasitesiyle büyük ölçekli bir tesis... Ama bu, Uras'ın parmak bastığı gerçeği değiştirmiyor. 0 gerçek şu: TürkiyB'deneredeyse on yıldır, büyükölçeklisınaiüretimtesisikurul- mamıştı. Tosyalı'nınkibir ilkti; ama, görünürde bir başkası yok... Evet, sanayide büyükölçekliyabnmlar, büyük ölçekliüretim tesisleri ekonominin iticigücünü oluşturur. Hele de ülke henüz sanayileşme- mişse... Böyle tesisler olmadan sanayi olmaz, sanayileşme olmaz; sa- nayiüretimi ve sanayide istihdam artmaz. Dolayısıyla, ekonomik büyüme, toplumsal gelişme olmaz. Günümüzde, yalnızca küçük ve orta ölçekli sanayiişletmeleriyle belinidoğrultabilmiş bir ülke varmı, ben bilmiyorum. Aslında küçük ve orta ölçeklilerin varlık nedeni de büyük ölçekliişlet- melerdir. Ûrneğin, büyük ölçekliotomotivana sanayiiolmadan genellikle orta ölçekli işletmelerden oluşan otomotiv yan sanayiinin ortaya çık- ması düşünülemez. SanayideARGE'yisürükleyen de büyük ölçekliişletmelerdir. Büyük ölçekli sanayi işletmesi olmayan bir pazar ekonomisinde özel sektö- rün ne ARGEyeteneğine de teknolojigücünden söz edilebilir. Bunlar doğru; ama konunun ilk bakışta hemen göze çarpmayan önemlibir yö- nü daha varki, benim ele almak istediğim o. Lafı uzatmadan söyleyeyim: Büyük sanayi yatınmlarından vazge- çen ya da bunu oluruna bırakmış ülkelerde asılkayıp mühendislik ala- nındaki aşınmadır. Çünkü, makina, elektronik, metalurji, kimya ve gı- da mühendisliğibaşta olmak üzere pek çok mühendislik dalında istihdamı ağırlıklı olarak büyük işletmeler yaratır. Daha da önemlisi, 'sınaiaraştirma ve deneyimselgeliştirme', tasarım geliştirme ve doğrulama', 'ürün ya da süreç geliştirme' ve 'teknoloji yönetimi' gibi, üst düzeydeki mühendislik hizmetlerine olan talebi ya- ratan, büyük oranda bu tür işletmelerdir. Zaten mühendislik mesleği- nin insanları da bu tür hizmetleri yerine getirsinler diye yetiştirilir. Denebilirki, ülkemizde büyük ölçeklisanayi yatirımı yapılsa ne olur? Hem kuruluş aşamasında hem de işletmeye geçtikten sonra, teknolo- ji bütünüyle dışandan geliyorsa; ARGE ve tasarım geliştirme yabancı ortağın ya da lisans alınan yabancı firmanın gelişmiş ülkelerdeki AR- GEbirimlerinde yapılıyor ve işletmede ne zaman ciddibir teknolojikso- run çıksa yabancı uzman getiriliyorsa; kısacası, bize kalan sadece ima- latsa, bizim mühendisimiz ne yapacak; kendisini nasılgeliştirecek? Doğru, ne yazık ki mevcutpek çok büyük işletmede bu sorun var. Mühendislerimiz mesleki yeterliliklerinin çok altında kalan düzeyler- de çalıştinlabiliyor ve bunun sonunda da mesleklerine yabancılaşıyorlar. Ama hiç unutmayalım, ARGE ve tasarım hizmetlerini, kendi elemanla- rının bu alanlardaki yeterliliğinikanıtlayarak, Türkiye'de kurulu tesise çekmek için çaba gösteren yerli yöneticiler, yerli yatırımcılar da var. Ülkede yabancı ortaklı olsun, olmasın büyük ölçekli yeni sanayi yati- rımı olmaması bu imkân kapısını zorlama şansını bile bütünüyle orta- dan kaldıracaktır. Bu gidişin sonu, mühendislik alanındaki mevcut bilgi ve deneyim birikimimizin de kaybı anlamına gelir. Çağ 'bilgi çağıJPeki, mühendislik alanındaki mevcutbilgi ve deneyim birikiminibile kaybetme yolunda- ki bir ülke bu çağda geleceğine nasıl güvenle bakar? Konuyla ilgili olarak uç veren daha pek çok sorun ve yanıtlanma- sı gereken soru var. Onlar gelecek haftaya kaldı. Türk şirketlerinden teknolojik ARGELA'dan mini baz İ istasyonu ile 3 G Türk Telekom bünye- <^^-«*-••>•->•.. siruleki Argela, mini 1 baz istasyonu Femtocell'i ev bazın- da pazarlamayı plan- lıyor. Bu yılın sonuna kadar Türkiye'de piyasaya sunacakları Femtocell ile genişbant intemet üzerinden 3G her eve girebilecek. Böylece 3G hizmetinin gidemediği, ya da çok kaliteli olmadığt alan- larda Femtocell açığı kapatacak. Türk Telekom yetki- lileri ADSL olan her yere 3G'nin de girehileceğini be- lirtiyorlar. Femtocell olarak adlandırılan mini baz is- tasyonları sayesinde 3G kapsama alanı rahatça geniş- letiliyor. Adı, katrilyonda bı'ranlamına gelen "femto" kelimesinden türetilen cihaz, ADSL bağiantısını kul- lanarak 2 ila 4 mobil cihaza 3G baglantı sağlayabiliyor. Evdeki Femtocell'e bağlanan cep telefonu kullanıcısı, bu sayede hızlı veri indirebilecek, daha net görüşmeler yapabilecek ve telefonunun pili de daha fazla dayana- cak, Kullanıcı Femtocell'in kapsama alanına girdiği za- man, cep telefonu iletişimini artık evdeki genişbant hat- ları üzerinden gerçekleştirecek. Böylece evde zayıf olan ya da hiç olmayan 3G sinyali Femtocell sayesin- de cep telefonu tarafından algılanacak. Kullanıcı cvden çıktığı zaman da tekrar cep tele- fonu operatöriinün baz istasyonuna bağlanacak. Üstclik evden ayrılırken telefon ile konuşuyorsa, bağlantı kopmadan dışarıda da konuşmasına devam edebilecek. Argela Gnl. Md. Yard. Ercan Yılmaz, küçük bir kutu olan Femtocell'in fiyatının 100 dolar civannda olacağını bil- dirdi. ARGELA Yazılım ve Bilişim Tekriblojileri, telekom operatörleri için yenilikçi teknolojiler ve yeni nesil çö- züınler üreten bir firma. 2004 yılında faaliyetlerine baş- layan şirketin %100 hissesi Türk Tdekomünikasyon'a ait. Merkez ofisi İstanhul'da. Şirketin ayrıca Ankara, Dubai ve ABD'de birer ofisi bulunuyor. Ttirkiye'de Bir İlk: Nanoteknolojik Kraft Torba I S ! k 1 a r Ambalaj, kraft torba üretiminde nanoteknolojik sisteme geçiyor. Yüksek teknoloji ürü- nü nano-perforasyon sistenıiyle kağıt torba dolumu sı- rasında ortaya çıkan tozlar tamamen elimine edilirken, buna bağlı olarak torba dolumundaki hız ve verimlilik de artacak. Öte yandan aynı performansın sağianması için şimdiye kadar kullanılmak zorunda olunan özel gö- zcnekli (high porosity) kâğıtlar yerine standart kraft kâ- ğıtlar kullanahilecek. Böylelikle bir tonluk kağıt tüke- tinıinde 90 Avroya varan maliyet avantajı elde edile- cek. lngiltere'den temin edilen sistetn, Türkiye'de ilk olarak Işıklar Ambalaj'ın Çumra'daki kraft torba fab- rikasında kullanılacak. Elektrik artık çatılarda üretilecek Dünyada 9 ülkede üretim tesisi ve 100' den fazla ül- kede faaliyeti bulunan ONDUL1NE Group'un Türkiye'deki kuruluşu Onduline Avrasya, özellikle çatı kaplama ve kiremit altı su yalıtımı konularında ge- liştirdiği özel ürünlerle tanınıyor. Şirket, Türkiye'deki ARGE faaliyetlerinin sonucunda, şimdi iki yeni ürünü daha piyasaya sürecek. Bunlardan biri mayıs ayından itibaren piyasaya çıkacak olan solar çatı sis- temi. Onduline bayilerin- den saglanacak olan bu ürünle 7-8 bin Avro'luk maliyetle elektrik enerjisi ça- tıdan elde edilecek. Onduline Avrasya'nın ARGE bi- riminde geliştirilen güneş enerjisi ile elektrik üreten ça- tı sistemi, 2 kwa'dan 10 kvva gücüne ulaşabilecek. Onduline ekipleri çatıyı, yalıtımı ve elektrik tesisatı- nı paket olarak uygulayacak. İkinci ürün ise kiremit ve diğer çatı kaplama mal- zemelerine görc çok daha dayanıklı, ısı yalıtım gücü yük- sek ve nakliye, uygulama maliyetlerini düşüren "sera- mik çatı kaplama malzemeleri" olacak. Bu ürün kire- mite göre daha hafif, daha uzun ömürlü ve ticari açı- dan da stoklaması, taşıması daha kolay. Ruj lekesi tutmayan bardak Gürallar ArtCraft Yönetim Kurulu Üyesi Esin Güral Argat Sofralık cam ürünle' ri üreticisi Gürallar ArtCraft, dünyada bir ilk olarak nanoteknolo- jiyi cam ürunlerde kul- lanacak. ABD'li Drexel Üniversitesi ile bir yılı aş- kın bir süredir proje uze- rinde çalışan şirket, çi- zılmez ve leke tutınaz bardaklar üretmeyi he- defliyor. Bu proje özel- likle yıkandığı halde çık- mayan ruj lekeleri yüzünden sıkıntı yaşayan restoran- lara yarayacak. ARCîE faaliyetlerine 2 milyon dolar aytran şirket, bugüne kadar binsıların dış cephe kaplamalarında kul- lanılan nanoteknolojiyi, bu projeyle zücaciyeye uygu- luyor. Cam sektörünün genç bir üyesi olar Gürallar ArtCrafr'ın 12-13 yıllık hirgeçmişi var. Ancak, bu kısa geçmişe karşın Gürallar ArtCraft'ın 2009 yılı ihracatı 60 milyon dolara, ürünlerinin uzan- dıgı ülke sayısı da 76'ya ulaştı. Üretim tesisleri Kütahya'da olan şirket, "sofra camı" üretiyor. Yıllık çay bardağı satışlan 400 milyon adet. 2009'u 120 milyon do- lar ciroyla tamamlamış.Gürallar'ın kendi bünyesinde ku- rulu Teknopark'ta ise cam makinelerinin tasarımı ve ge- liştirilmesi, mevcut üretim makinelerinin verimlilik- lerinin artırılması üzerinde çalışılıyor. Sanayide uygulanmış tezlere ödül "3. Dr. Akın Çakmakçı Sanayide Uygulanmış Tezlerin Başarı öyküleri ödülleri" kapsamında TTGV tarafından değerlendirıııe yapmak üzere seçilen Jüri (Prof. [>. AtaçSoysal, Prof. [>. Adnan Akay, Prof. Dr. Hüseyin Avni Öktem, Murat Şahinoğlu, Turgut Selbastı, Dr. Tanju Çeliker), 10 adet başvuruyu ödüle uygun gördü. Tezler çeşitli şirketlerde uygulama alanı buldu. özlem Akalın: İstatistiksel Deney Tasarımı Yöntemleri ile Beton Performansı ve Maliyetinin Optimizasyonu (Nuh Beton). Ayje Aytaç Naylon 6.6/Poliester Melez Kordlann Tasanmı Ve C)zelliklerinin İncelenmesi (Kordsa Global). özgür Duygulu: Magnezyum Levha Alaşımlarının Üretimi Ve Geliştirilmesi (V.İ.G. Makine). MustafaTugrulKozak: Model Güncelleme Teknikleri ve Bu Tekniklerin Havacılık Yapılarına Uygulamaları (TÜBİTAK -