Katalog

PAZAR Çgrnhuriyet;0] İngiliz sanatçı Stephane Graff eserlerinde “kimlik”, “soysal düzen” ve “öteki”ne karşı önyargıları sorguluyor. Sergisi için yarattığı bilim adamı; “Professore” ile toplumun bilim ve müesseselere duyduğu koşulsuz, dogmatik güvenin yarattığı sorunları sergiliyor. Dr. JekylI ve Mr. Hyde benzeri kurgusunu sistemi eleştirmek için bugüne uyarlarken aslında hiçbir zaman gerçekten kim olduğumuzu bilemeyeceğimiz iddiasında bulunuyor. .‘ ,.. 4 26 ARALIK2010/ SAYI1292 1 Stephane Graff Kim olduğumuzu hiç ALİ ENİZ USLU D Graff, 1965 Londra doğumlu bir sanatçı. İlkkişiselsergisini 1988 yılındaLondra’da açmış. Stephane klasiksanat anlayışınınötesine geçerek Graff, zihnindehlizlerindekalan karanlıknoktalardan besleniyor.Sanattaki derdi büyük. Fotoğraf,yağlıboya resimve heykellerden oluşan eserlerinde ‘kimlik”, “soysaldüzen” ve “öteki”nekarşı önyargılarısorguluyor. SanatçınınAmerikanHastanesi Sanat Galerisi “OperationRoom”da açılan “Professore”adlı sergisi de tuhaf, gizemli’ anlaşılmaz. Elbette bu onun İçinbilinçli birtercih. İzleyiciyi kışkırtmayıve sınamayıseviyor. Graffsergisi içinyarattığı başarılıbilimadamı, iyi s eğitimli, aygın ve nitelikligörüntüsüne rağmen, edindiği karmaşıkve sıra dışı deneyimle kendini dünyadan izole ediyor.Geçmişle gelecek arasında kurduğu geniş zamandaki dünyada kendini sınıyor.Aslındamodern zamanlar için bir Dr.JekylIve Mr.Hyde kurgusu de yaratırkenkişiliğlı,ikililiğine gönderme yapıyor. Sergiyigezerken kafanızda oluşan soru da kimingerçek olduğu? Yarattığı“Professore”mü yoksa Stephane Gratf mi?Birinindiğeri olmadan var olması mümkün mü? Graffbu şekilde toplumun ilimve müesseselere duyduğu koşulsuz, dogmatik ve sonsuz güvenin yarattığı sorunlarıeleştiriyor.Verilenunvanlar ve kimliklerle sosyal düzenin insan algısına nasıl inşa edildiğinianlatmayı deniyor.Graff, ‘Aslındakim olduğumuzu hiç bilemeyeceğiz.Bu arayışı modern yaşamın öğretilerive talepleriengelliyor.Çünkü hayat belirlenen kurallarla yaşanır,kendi koyduklanmızladeğil”diyor. 0 yüzden bu zamanınadamı değil Grafi.Sergisi içinyarattığı bilemeyeceğiz “Prof essore” de her zamandan kendine düşen payı alıyor.Evet,toplumun bize biçtiğiroller,kurallarve kabul edilen öğretilerleşekilleniyoruzbu gerçek. “Aslındabiz olmak istediğimizmi yoksa oldurulan kişimiyiz?”İşte Graff’inçıkış noktası da bu. Anlatıyor:“Koşulsuzgüven tehlikelidir.Çünkü bu sorgulamayıve düşünmeyi engeller. Benim derdim de tüm bu ııedensiz güvenin ,j.3 Hızlı ego kaybı deneyi. altınıoymak. Otomatikgüven bizi sarıyor. Ben de bu anlamsız sadakati sorguluyorum.Benimkibir anti kahraman, kendi bildiğişeyleri yapıyor.Onlara inanıyor.Bilimadına her şeyi mübah görüyor.Hep söylenen ikilem;bilimve teknoloji dünyayı kurtarabilecek mi, yoksa kendi sonumuzu mu hazırlıyoruz?” Peki ya Graffhangi tarafta? 0, ego”su yaniyarattığı“bir başka kendi”ilesisteme giriyorve kendisine rağmen temelleri sarsmayı istiyor.Değişiminsürekli olduğunu bildiğiiçin aslında kendine de güvenmiyor.İşin enteresan kısmıbu anti kahramanın bundan üç yılönce Taksim’de doğmuş olması.Graffo günü, “mevsimkıştı,soğuk bir kış... Karyağıyorduve sokakta insanlarınçoğunun beyaz önlüklüdoktorlar olduğunu gördüm. A Sanırımtoplu halde bir yere gidiyorlardı. ralarındaeczacılar da vardı.Karınaltında bu beyaz gömlekliinsanlar gerçekten çok etkileyiciydi” iye anlatıyor.Şimdi, İstanbul’dadoğan d “Professore”yine İstanbul’dagerçek bir hastanede sanatbilimgüven şeytan üçgeninde hayat buluyor.Serginin hastanede olması durumu zaten ironik.Ama böyle bıı sergi başka nerede kendini daha iyiifadeedebilirdiki? Sergininaçılışında doktorlarınolaya bakışı da ilkakla gelen soru. Sergiye gelen doktorlarGraff’in “Professore”ünükendinden bile gerçek bulmalarısanatçının başarısının bir kanıtı. Kimseninyolu hastaneye düşmesin ama bu sergi için hastaneye gitmek gerek. Kafa kanştırıcıve zorlayıcıbir sergi 4 çünkü bu. Stephane Graff’ın sergisi ayrıcavideo çalışmaları, yağlıboyaresimler,yerleştirmekonumlarıve heykelleride içeriyor.MeselaGraffresimlerinorijinalliğini sağlamak amacıyla bazen tarihibazen de alışılmadıkfotoğrafikteknikler uygulamış. Kimiimajiarcam negatiflerinüzerine resmedilerek bromoil baskı tekniği iletab edilirken,kimiside gümüş jelatinsürülü kitapsayfalarıüzerinebasılarakfarklıbir görüntü elde edilmiş. Genel hava kaotikve ürkütücü. Bana 1950’liyıllardaçekilmiş bir korkufilmindensahneler gibi geldi tüm bu ürünler. Öyleya da böyle GrafIvermek istediğimesajı vermeyiçok iyibaşarmış ya da “Professore”mü demeli?• AmerikanHastanesi anat S Stephane Graft’ın“Professore”si Galerisi“Operation 30 Ocak 2011 tarihine kadar açık Tel: (0212)44437 77 • Uygur Yılmaz’ın“Burada Ama Nerede” sergisi fotoğrafın gerçekle ilişkisini ONU HEM GÖRMEK HEM DE ANLAMAK İÇİN... N GENÇLERİÇİNFOTOĞRAFLARLA UTUK Fotoğraf hakkında sorular DENİZ ÜLKÜTEKİN ygurYılmaz fotoğrafaçok farklıbakan birsaııatçı.Fotoğrafa bahşedilen görevlerihiçe sayıyor.Onun içinfotoğraf “an” dediğimiz kaostan kalan küçük bir imgeden ibaret. d Dolayısıyla rafagerçeğiyakalamagörevibiçilmesi e anlamsız. fotoğ GaleriNon’da 18 Ocak’a kadar sürecek “BuradaAma Nerede” isimliikiserisiylede fotoğraf isimlisergisindeki “Ot”ve “Untitled” ve gerçek ilişkisindekisoru işaretleriniizleyiciyle paylaşıyor. Peki fotoğrafı erçeklikten uzakiaştıranetkenler g Uzaklaştıran demeyelimde, zaten niyeyakınolsun ki? Sonuçta bir imge üretiyorsunuzgerçeğin temsilindençok. 0 anlamda benim içinbir savaş fotoğrafıylaoyut birsanat fotoğrafıarasında çok s fark kalmıyor.Çünkü geriye son derece manipule edilmiş ve bir sınırlandırılmış imgekalıyor.“Fotoğrafanıyakalamaktır” algısıvar ya, bana göre fotoğraftam da anı kaçırmak.Çünkü ortada bir “fırsatçılık”ar.Birşeye konsantre oluyorsunuz,içinden en v müthiş işinizegelen küçük bir parçayı alıyorsunuz.“An”denen şeyi zihnin algılayamayacağıgenel bir kaos olarak ele alırsak,aslında tamarnen kaçırmışoluyoruz. kendihafızamızda m Manipulasyon ürettiğimiz i geneltoplum belleğinin bize dayattığıbir durum mu? Sonuçta fotoğrafta,daha gerçeği temsiletmesi beklenen “photo journalism”gibi türlerde fotoğrafçınınhafızasıdevreye giriyor. 0 da yine anı kaçırmak.Çünku an” hiçbir şekilde tarafsız Zaten yorumlanmıyor. fotoğrafaşın stilizebir şey. 0 yüzden hem toplumsalhem de kişiselbelleğinbirleşimindenbir yorumçıkıyor İşlerimdegerçekliklebağı baştan reddettiğim için ortaya. birönemi a manipülasyonun kalmıyor ma başka birfotoğrafçıkonuyu ele alsa farklılıklannüzerine gidebilirdi. Londra’da Brighton’da ve Mersin’deçekilmiş ikifotoğrafabaktığınızda“bak burası Mersin” dedirtecek şekilde de üretilebilirotoğraf.0 noktada tercihimtekf nikolarakfotoğrafıkullanıpbir imajüretmeninaltınıçiziyor.Buanlamda birtür manipülasyon var. “Untitled” serisi bunu kanıtlıyor. Fotoğrafçoğu zaman kullanıldığı ibiyer belirlemekiçindeğil g tersine belirsizhale getirmek içinkullanılıyor. yeri Bu birdönem resme de atfedilenfotoğrafınbelge olma de sorguiuyor. özelliğini Evetonu sorgulamak heyecan verici.Heyecanlandıranbaşka birşey de insanlarınfotoğraflarabakarken “ne kadarı photoshop” diye sorması. Gerçekle bağını sorgulatmak hoşuma gidiyor.İşin içindesonradan çok müdahale varsa zaten orada artıkbence “fotoğrafın gerçekle bağını sorgulamak istiyorum”diyemezsiniz.0 e fotoğraflardaki n büyük müciahalemyıldızları da üzerindeki ya lekeleri temizlemekDijital ullanıyorüm kendimiteknikanlamda ama k 1930’lardaçalışan bir fotoğrafçınınimkanlarıyla “ kısıtlıyorum. Ot” serisinde de yakın plan çalışarak resim etkisi yaratmayı amaçladım.da neredeyse hiç müdahale yok.•;1] Orada ‘“ ,b z 4! 1.baslu, adet OOO . 612 10‘TL\ Yılmaz. Fotoğraf: VEDATARIK «e. • : KOftür . .. ‘ . . . ., •. . • Islanhııl KiIahevIcrImıE • 341ı <ozıM Tri: w312ı 43o 33 cö ‘ • aç. Tı,I: Müzı, <0212ı511 1337 Izmir (0217) 3fl4 7142 . Sergi hakkındakifikirnasıl gelişti? Aslında doğa fotoğrafınınarkasındaki fikirlefotoğrafıngenel meselelerininbir araya gelmesiyleoluştu. Fotoğrafıngerçeklikle t ilişkisi, emsil sorumluluğu meselesi en çok kafa yorduğum biri.Genelde insanlarınfotoğrafıgerçeğe çokyakın bir şey şeylerden olarak algılamasıylailgili. otoğraf benim için bir resimden ya da F müziktendaha fazlasorumluluktaşımıyorgerçeğin temsili anlamında. J J J