Katalog

24 ŞUBAT1996 CUMARTESt • • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLERIN DEVAMI 17 Buğdayda büyük oyun • Baştarafi 1. Sayfada reAvustralya'vagıttıler Tu- ran ve Ergıner, Avustral- ya'da yetkılen olmadıgı ve «Jışahmlarda uluslararası ihale açılması zorunlu bu- Junduğu halde buğday alımı içın görûşmeler yaptılar Kanada ve Kazakıstan'dan daha once ıthal edıJen top- lam 108 bın 500 tonluk buğ- day bedehnın Makaraa Sa- nayıcılen Deraeğı tarafın- dan peşın odendığını one su- ren Ergıner, derneğın ek ge- reksınımınj gerekçe goste- rerek 14 Ocak 1994 tanhlı müzekkere ıle yonetım ku- ruluna ıthalat önensı götur- du Müzekkere, eskı Genel Mudür Turan tarafından ım- zalandı Yonetım kurulu muzekkereyı oybırlığıyle kabul ederek Avustralya'dan 44 bın ton buğdayın, pazar- hk yontemıyle ve fıyatı, Dış Tıcaret Işlen Izahname- srnın uluslararası ıhale açıl- masını zorunlu tutmasına karşın, ıhale komısyonunca behrlenmek üzere ıthal edıl- mesını kararlaştırdı ICarar uzenne kurulan komısyon buğday fiyatını belırlerken Reuter'm 24 Ocak 1994 gunlu "World VVheat Pri- ces" (Dünya Buğday Fıyat- lan) raporuna dayandı An- cak belgelere gore komıs- yon, rapordakı alımın yapı- lacağı Avustralya fîyatlannı değıl, \BD'dekı yuksek buğday fîyatlannı dıkkate aldı Avustralya'dan alına- cak buğdayın fiyatını ton başına 240 dolar olarak be- lırleyen komısyon, Re- uter'ın raporunda aynı say- fadakı ortalama 180 dolarlık Avustralya fıyatlannı dıkka- te almayarak ıthalatı fahış fıyatla yaptığını gızlemeye çalıştı TMO, buğday ıthalı ıçın Makarna Sanayıcılen Der- neğı'nın gereksınımını ge- rekçe göstermesıne karşın, derneğın, Kanada ve Kaza- kıstan'dan toplam 108 bın 500 ton buğday ıthahnın ya- pılmasından sonra yalnız 58 bm ton buğday alabıleceğı- ne ılışkın bır yazıyı TMO'ya gönderdığı belgelendı Boy- lelıkJe Avustralya'dan yapı- lan buğday ıthalatına gerek- çe göstenlen 108 bın 500 ton buğdayın bedelınm Ma- karna Sanayıcılen Derneği tarafından peşın odendığı ve daha fazla buğdaya gereksı- nım doğduğu savîanrun ger- çeklen yansıtmadığı ortaya çıktı Ekım 1993-Ocak 1994 ta- nhlen arasında ıthal edılen buğdaylann fıyatlan 200 dolarla 240 dolar arasında belırlendı Bu fıyatlara kar- şılık, aynı aylarda özel fır- malann yaptığı ıthalatlara ılışkın Dış Tıcaret Musteşar- Iıgı kayıtlanndakı fıyatlann ıse ton başına 149 dolar ıle 168 dolar arasında değıştığı gözlendı Ozel fırmalann yaptığı ahmlardakı fıyatlar, T- MO'nun yüksek fıyatla ıt- halat yaptığını gosterdı Makarna Sanayıcılen Demeğı'nın gereksınırru ge- rekçesıyle yapılan dısalım surecınde satış koşullannda "hukuka aykın" olarak de- ğışıklıkleryapıldığı ıddıala- r.da belgelere yansıdı Buğ- dayın ıç pıyasada satılama- ması nedenıyle satış koşul- lannda değışıklık yapılma- sına ılışkın gorüşunu yone- tım kuruluna havale eden TMO Genel Mudür Yardım- cısı Ergin Erzurumlu'nun bu gorevden aynldıktan sonra Makarna Sanayıcılen Derneğı'nın genel sekreter- lığıne getınldığıne dıkkat çekıldı Buğday saülamadı Avustralya'dan hukuka aykın yöntemlerle getınlen 44 bın tonluk buğdayın an- cak 7 bın tonu ıç pıyasada alıcıbuldu Kalan37bınton buğdayın hâlâ TMO depola- nnda bekletıldığı bıldınldı Depolarda bekleyen buğda- yın kuruma verdığı zararko- nusunda bılgı ısteyen bazı yonetım kurulu uyelenne bılgı ambargosu uygulandı Ithal edılen buğdayın satıla- maması nedenıyle doğan buyûk zaran gızlemeye ça- lışan TMO. satış koşullannı değıştırdığı 8 Şubat 1994 ta- nhlı yonetım kurulu kara- nnda aynca zaran "görev zararT olarak Hazıne'ye vükleyebılmek ıçın depolar- da beideyen ve fahış fıyatla alınan buğdayı "olağanustıi hal stokuna" çevırmek ıste- dı Boylece, fahış fıyatla ve usulsuzlûkJer/e ıthal edılen ve ıç pıyasada alıcı bulama- yan ıthal buğdaydan doğan zarar devlete kaldı Olağanûstu ha) stoku ıçın kurallar gereğı sert buğday tutulması gerekırken fahış fıyatla ıthal edılen makarna- hk buğday stok olarak gos- tenlmeye çalışıldı Yonetım kurulu bu ışlemı bazı yöne- nm kurulu üyelennın muha- lefetı nedenıyle gercekleştı- remedı Depolarda bekleyen 37 bın ton buğdayın ıç pıya- sada satılması ıçın bolge müdûrlûkJenne talımat ve- nldı, ancak satım ışlemlen bugune dek tamamlanama- dı Tarfaşılan tatii TMO Iç Tıcaret Daıresı, Makarna Sanayıcılen Der- neğı'nın one surûlen gerek- sınımının gerçekdışı olma- sının ortaya çıkmasından sonra Avustralya'dan buğ- day ıthalatının gerekçesmı Beslen AŞ'nın gereksınımı olarak değıştırdı Beslen AŞ ıie TMO arasında hâlâ so- nuçlanmamış olan dava- da Beslen AŞ'nın davayı kazanması durumunda T- MO'dan aîacağı 50 bın ton- luk buğdayı karşılamak ıçın ıthalat yapıldığı belırtıldı Hâlâ Yargıtay aşamasında olan davanın TMO aleyhıne sonuçlanacağı duşunulerek önceden ıthalat yapılması dıkkat çektı Buna karşılık, eskı TMO Genel Mudûru Tımuçın Tu- ran'm pazarlığın geçtığı Avustralya'ya yolculugun- dan bır hafta once, 29 Ekım 1993'te Beslen AŞ'nın dahıl olduğu Okan Holdıng'e aıt Antalya'dakı Marko-Polo Tatıl Koyu tesıslennde Bes- len AŞ'nın en buyuk hısse- dan olan Bekir Okan ıle bu- luştuğu ıddıaları belgelere geçtı Kuşkulu buluşma, TBMM KlT Komısyonu'n- da 13 Hazıran 1994 günu yapılan toplantıda, Tımuçın Turan tarafından reddedıldı Komısyon tutanaklanna ge- çen ıfadesmde Turan, Mar- co Polo'ya bayram tatılı ıçın aılesıyle bırlıkte gıttığını söyledı Usulsüzlükler gizicncti Avustralya buğdayına ılış- kın usulsuzluk savlan sürer- ken Atüla Gürcan, 8 Nısan 1994'te Hazme temsılcısı olarak TMO yonetım kuru- lu üyelığı görevıne atandı Gürcan'ın, Avustralya ıtha- latı ve dığer usulsüzlükler hakkında yonetım kurulu toplantılannda bılgı ısteme- sınden sonra eskı TMO Ge- nel Müdûrû Tımuçın Turan. 11 Nısan 1994 tanhınde bır genel mudürluk talımatı ya- yımlayarak Gurcan'a ışlem- lerhakkında bılgı venlmesı- nı engelledı Gürcan, am- bargo, mudürluk talımatı ve dığer usulsüzlükler nede- nıyle 27 Temmuz 1995 tan- hınde Ankara Cumhunyet Başsavcılığı 'na suç duyuru- sunda bulundu Gürcan, Avustralya'dan buğday ıtha- latına ısmı kanşan eskı TMO Genel Mudurü Tımu- çın Turan, 1994'un mayıs ayında goreve başlayan TMO Genel Müdûrû Önal Ulutaş, Genel Mudur Yar- dımcısı IVIehmet Kumlu. es- kı TMO Genel Mudur Yar- dımcısı Ergın Erzurumlu, eskı Yonetım Kurulu üyele- n Feyzullah Yıldınr ve Ha- san Tahsin EroL TMO Dış Tıcaret Daıre Başkanı Fıkret Ergıner, TMO Alım Muha- faza Daıre Başkanı Necdet Küçüktas, Iç Tıcaret Daıre Başkanı Hayrettin Karaca, Hulcuk Müşavın Şeref Ear- gen, Hububat Ithalat - thra- cat Şube Muduru Erdfl Ün- sal Ozel Büro Şube Mudu- ru Semra Ozfoek hakkında sa\cılığa suç duyurusunu verdı Dosyanın, Tanm ve Koyışlen Bakanhğı 'nın yar- gılama ıznını bekledığı bıl- dınldı G Ü N D E M MUSTAFA BALBAY • Baştarafi 1. Sayfada "Turkgıbı başlamak "dıyebırdeyım vardır Hızlı, heyecanlı, atak, gozupek Boyle başlanz, sonra yavaşlarız ANAYOL'dan sonra ANARP koalıs- yonu daoyleoldu Hızlı başladı, amatır- manma şendı uzun gıbı ANAYOL da boyle başlamıştı Daha 25 aralık sabahı durum nettı "Seçmen ANAYOL dedı.. " Sonra anladık kı seçmen, "Hocava- fan"demış Ama gorunuşe bakılırsa bu yol da yol değıl Bıze, bayramda da okurtara haber u- laştırma mutluluğunu tattıran ANAP-RP teknokratlan çarşamba ve perşembe gunu toplam 12 5 saat konuştular Bır baktılar kı geldıklen noktadalar "Yann bır kez daha bır araya gelelım" dedıler Bunun uzenne, cuma gunu gerçek- leşmesı beklenen Erbakan-Yılmaz zır- ve dızısının beşıncısı bugune kaldı Bakalım dızının beşıncı bolumunde neler olacak? Bakanlıklann paylaşımı toplantılanna, RP'den Oğuzhan Asıttürk, Şevket Kazan ve Aydın Merderes'ın, ANAP'tan da Ülkü Gökalp Güney, Ya- şar Topçu ve Mehmet Keçeciler'ın katılması planlanmıştı RP, çarşamba gunu masaya Ertan Yütek ve Fehim Adak'ı da ekledı 5-3 one geçtı Bunun uzenne perşembe bu- luşmasına Ah4AP Sümer Oral'ı da da- Mal ve Ye Bakanhğı... hıl ederek farkı bıre ındırdı ANAP dun, Imren Aykut'u da goruşmelere kattı ve eşıtlık sağlandı Goruşmeler surerse bundan sonrakı- ler Ataturk Kapalı Spor Salonu'na da alınabılır Ikı ekıp saatlerce konuşuyor. Sonra medyaya açıklama yapıyon "Anlaşma sağlanamadı." Tartışma konusu olan Malıye ve ka- mu bankalannın yanı sıra bır de Kultur Bakanhğı var RP'lıler, ANAP'a, "7a- mam, bu bakanhğı stze verelım" demış- ler Ama bır şartla, "SİT alanlannın yo- netımı btzde olursa" Goruşmeler, RP'nın ıktıdara olan aç- lığını da ortaya koyuyor Bıraksalar, ANAP'a gıden bakanlıklann da "ıcraat" bolumlerını ısteyecekler SİT alanları, genel olarak uzennde yapılaşmaya ızın venlmeyen yerlerle, ancak koşullu ola- rak restorasyonuna ızın venlen yapılar- dan oluşuyor Anlaşılan RP'lıler SİT alanlanna ku- çuk bır eklemeyapmayı, "sıte"alanı ha- lıne getırmeyı planlıyor Kultur Bakanhğı ANAP'a gıtmışken bır tek o bolumu ıstemenın başka ne an- lamı olabılır? ANAP-RP goruşmelen sınırien boz- dukça ıster ıstemez ANAYOL yenıden ısıtılıyor Yemek zaten ocakta, hemen bınlen altını yakıyor Ikı gundur bu alan- dan da ılgınç sınyaller gelıyor Ama ya- lancı sınyal mı yoksa gerçek mı, sapta- mak guç Zıra, bu konudakı her sınyal cıddıye alınsaydı Yılmaz, her kararı partı organlarına danışarak aldı, ama ANARP kurulursa bıraz fire verecek gıbı ANAP'tan aynla- bılecek lıberallenn sayısal önemını de kuçümsememek gerekıyor RP 158, ANAP 133 sandalyelı BBP ayrılırsa ANAP 126'ya duşuyor ANARP'ın san- dalyesı 284 edıyor Salt çoğunluk 276 ANAP'tan dokuz kışı daha aynlırsa Ho- cavatan'ın ruhuna fatıha Zoraki evtilik Aynntılan bırtarafa bırakıp bıraz dışa- rıdan bakmaya çalışalım 1991'dekı DYP-SHP koaJısyonu "mantık evlılığı" ıdı. Ikı partı ANAP'la çekışe çekışe o gune gelmıştı Ikısı de 12 Eylul'un kalıntılarını temızleyeceğını soyluyordu Temelde bır "demokratık- leşme" bırieşımı vardı. Ama koalısyonu kuranlar lıderiıklerı devredınce ış, evlılığın zoraki devamına donuştu Bugune gelındı ANAP-RP bırleşmesıne "mantık evlı- lığı" dıyemeyız 24 Aralık oncesındekı seçım alanlanna baktığımızda, ıkı par- tıyı kaderde, tasada, kıvançta bırleştıre- cek bır zemın yok Aksıne, 24 Aralık oncesı dıdıklendı- ğınde tam tersı bır durum ortaya çıkıyor O zaman bu evlılığe ne ad verılebıfır^ Erbakan-Yılmaz zırvelenne bakılırsa, zoraki evlılık Bır dığer deyışle, "evde kalmamak" ıçın yapılan, sevgıye daya- lı olmayan, yaşamın dayatmasıyla bı- çımlenmış bır evlılık Ikı partının teknokratlannın goruşme- lenne bakılırsa bu evlılığın tek adı olabı- lır - Mıras evlılığı Para musluklannın paytaşımı saatler surduğune gore, buna başka ne ad ko- yabılınz kı Son olarak bır duruma daha dokuna- lım Başta Erbakan olmak uzere RP'lı- ler, kamuoyunda kendılerıyle koalısyon yapılmasına karşı çıkanlara ateş pusku- ruyorlar Buna haklan yok Toplum "RP'yı ılle de dışıma ıteceğım" dıye bır tavra gır- medı RP, kendısını toplumun dışına ıt- tı ve "Sen bunlardan farklıyım" dedı Çok gerılere gıtmeyelım, sadece 24 Aralık oncesı soyledıklen bıle yeter ANARP'ta programdan once parag- ram konuşulduğu ıçın, eğergerçekleşır- se nasıl bır koalısyon gelıyor ongormek guç Ama pazarlıklara bakılırsa onu- muzdekı donemde de "paralan"ma ve "para"lanmayı konuşacağız Velidedeogju aıııhyor • Baştarafi 1. Sayfada rimi ve aydınlanma çağının ak saç- lı, dirençli veinançlı delikanlılann- dan biri' olan Velıdedeoğlu'nun 88 yıllık yaşammın çok kısa oze- tını. 'Devirden Devire' adlı uç cılt- lık kıtabının 'önsöz'ünden okuya- lım "_Özel >asamımı/da Osmanlı devrini, Osmanlı devletinın yıkılı- şınu liusal Kurtuluş Savası'nı ve yeni bir devletin doğuşunu, yani milli hâkimiyet ve cumhuriyet de- virlerini \e bunun içinde Ata- türk'ün ve tnönü'nün tek partili otoriter yönetimini, çok partili de- mokrasiye geçişi ve demokratik yetkilerin körüye kullanılması so- nucunda gelen 27 Ma\ ıs 1960 dev- rimini \e bunu izieyen 22 Şubat \e 21 Mayıs olu daJgalanm, 27 Mayıs Anayasası'nın açüğı \e ekonomik sonınlann arük rahatça tartışıla- bifdigi ozguriuk dcvrinu bunun ar- dından gelen guya pariamentoya, asonda askeri diktaya dayanan 12 Mart doneminde luks' saytlan ve 27 Mayıs 1961 Anayasası'nın o- lumsuz yönde değiştiriunesini ve nihavet 14 Ekim 1973 seçimlertyle açılan yeni demokratik dev ri yaşa- dıkveyaşryflruz.'" 'Yazmak yaşamaktır' Hıfzı Veldet Velıdedeoğlu, ga- zetemızde tam 49 yıl yazdı 3 Ma- yıs 1942'de çıkan ılk yazısı. "Me- deni Kanun'un Türkcetestjrilme- si" başlığını taşıyordu Velıdede- oğlu, Mıllıyet gazetesınde, olü- munden sonra yayımlanan "Haf- talık \aa ve Mutfağı'' başlıklı ya- zısında, hastalığı nedenıyle gaze- teye uğrayamamaktan, Babıâlı'nın havasını soluyamamaktan yakını- yor ve şoyle devam edıyordu " 'Pekıy, a bırader, o halde ne- den yazıyorsun, evınde otur, oku, torunlannı sev' di>e düşünenler olabiür.Onlara yanıtun şudur: Be- nim için yazmak vasamaktır. Ül- kemizin temel taşı olan \tarurk il- kelerini, hukukun üstünluğunu, irt- san haklannı, yaşanumm sonuna değin savunma)! kendime görev edinmişim bir kez." Velıdedeoğlu, 'görev'ını yaşa- mının son anına dek aksatmadı, Atatürk ılkelen ve laıklık başta ol- mak uzere çeşıtlı konulardakı gö- ruşlennı hasta yatağında bıle olsa yazdı VeHdedeoğlu kimdir? Çorumlu bır aılenın oğlu olan Hıfn Veldet Velidedeoğlu, 24 Ağustos 1904'te Istanbulda doğ- du Ilk ve ortaokulu Çorum ve Yozgat'ta, lıseyı Ankara, Konya ve Trabzon'da okudu 1928 'de Anka- ra Hukuk Fakültesf nı bıtıren Ve- lıdedeoğlu, Adalet Bakanlığı'nın açtığı sınavı kazanarak 1929'da hukuk doktorası yapmak uzere ls- vıçre'nın Neuchatel kentıne gıttı Doktorasmı tamamladıktan sonra Roma'da Hukuk Fakultesı Yüksek üzmanlık Okulu'ndan da sertıfi- ka alan Velıdedeoğlu, 1934 yılın- da Fransızca, Almanca ve Italyan- ca oğrenmış olarak yurda dondu ve Istanbul Unıversıtesı Hukuk Fa- kultesı Medenı Hukuk doçentlığı- ne atandı 1942'de profesorluğe, 1948'de ordınaryüslüğe yûkselen Velıdedeoğlu. ıkı kez de dekanlık yaptı Anayasa, Medenı Kanun ve başka yasalar ıle ozellıkle 1961 Anayasası uzennde çalışmalan da bulunan Velıdedeoğlu'nun beş bu- yuk cıltlık Medenı Hukuk kıtabı, yetmışe yakın bılımsel ınceleme araştırma ve konferansı, Almanca ve Fransızcadan 15 kıtap ve ınce- leme çevınsı yayımlandı Velıdedeoğlu, lısenın 1J sını- fındayken 23 Nısan 1920'de açılan ılk TBMM'yememur olarak atan- dı 5 Ekım 1920'de lıseyı bıtırmek ıçın aynldığı memurluk yaşamına 1922 Hazıranı'ndayenıdendöndu ve 1929 yılı başına dek hukuk oğ- renımıyle bırlıkte surdurduğu bu gorev sırasında, Kurtuluş Sava- şı'nın ve cumhunyetın ılanı yılla- nnda Meclıs çalışmalanna, yapı- lan konuşmalara tartışmalara ta- nıkoldu Velıdedeoğju. buyıllann anılannı "Bir Lıse Öğrencisinin Milli Mucadele Anılan" adlı kı- tabında dıle getırdı Ataturk'un Buyuk Nutuk'unu "Sövlev" adıyla gunumuz dılıne çevırerek genış kıtlelenn bu tanh- sel belgeyı okumasını Ataturk devnmlenne bağlanmasını sağla- yan \elıdedeoğlu'nun başlıcaya- pıtlan şunlar "Türkiye'de Uç De- vir" (2 cılt). "Sagsa Solsuz De- mokrasi". "Devirden Devire" (3 cılt) "İnsancı Vok-ular", M Yol Ke- sen Irmak", "Anüann İzJnde" (3 cılt), "AiJeniıı Çüesi: Boşanma", "12 Mart Faşiznıinin Felsefesi", "12 Evlül: Karşı Devrün." Suçlanan TMO Genel Müdürü suçladı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Avustralya'dan yapılan buğday alımında usulsuzluk yaptığı savlanan, hakkında suç duyurusu yapılan ve yonetsel denetım baş- latılan eskı Toprak Mahsullen Ofısı (TMO) Genel Muduru Timuçin Turan, suçlamala- n reddettı Kendısını suçlarken "yatan'' söy- ledığını one surduğü TMO Yonetım Kuru- lu uyesı Atüla Gürcan ı "ömarhanefik" ola- rak nıtelendıren Turan, kuruma ılışkın kımı ışlemlerde "siyasi suçlular bulunduğunu" soyledı Usulsuz olduğu ıddıa edılen buğday dı- şalımı sırasında TMO Genel Mudürluğu görevını yuruten Tımuçın Turan, Cumhu- riyet'ın sorulannı yanıtlarken. kendısı hak- kında olayla ılgılı olarak suç duyurusunda bulunan ve Hazıne temsılcısı olarak TMO Yonetım Kurulu uyesı olan Atılla Gür- can'ın "meczup" olduğunu ılen surerek "Gürcan'ın nmarhanetik olduğunu belge- lerle kanıtlay-abilirim" dedı Turan, TBMM KİT Komısyonu'nda da dıle getınlen Bes- len AŞ'nın en buyük hıssedan Bekir Okan'la Avustralya'ya gıtmeden bır hafta önce goruştuğü savının gerçek olmadığını soyledı Turan, tutanaklara geçen ıfadesın- de, Marco Polo'ya aılesıyle bırlıkte bayram tatılı ıçın gıttığını savundu Avusturalya'dan kuşkulu buğday alımına gereksınımı gerek- çe göstenlen Makarna Sanayıcılen Derne- ğı'nın, ıthal edılen buğdayı 5 Nısan Karar- lan'nın yarattığı odeme zorluğu nedenıyle alamadığını belırten Turan, "Dernek, öde- me darboğazına dfişmüştü. Taksitlendirme istediler. Duy duğuma gore. şımdi dernek ton başına 320 dolardan buğday satın alacak- mış. Yani TMO, bu ışten zarar gormedi 1 " dedı Turan, başlangıçta Makarna Sanayıcılen Derneğı'nın gereksınımı ıç'n getınldığı be- lırtılmesıne karşın, buğdayın dernek tarafın- dan satın alınmamasınm ardından, konuya ılışkın bılgı ısteyen yonetım kurulu uyesı Atılla Gurcan'a, alımın neden Beslen AŞ ıçın yapıldığının bıldınldığı sorusunu "Besien'in devleti soymasına ben karşı çık- öm"dıyeyanıtladı 'Kendimiz dinledik'1 Turan, genel mudürluk dönemınde, Bes- len AŞ ıçın Başbakan Tansu Çiller'e ıkı ra- por ılettığmı, ancak konuya ılışkın bırgın- şımde bulunulmadığını belırterek "Kendi- miz söyledik, kendimiz diniedik" dedı Kendısı genel mudürluk görevıne başla- madan yaklaşık 40gun önce Beslen AŞ'nın TMO'ya dava açtığını belırten Turan, şöy- le devam ettı "ANAP hiikfimeti doneminde Yuksek Planlama Kunılu'ndan bir karar çıkarmış- lar. Karara gore TMO, 45/55 esasına gore Beslen AŞ'ye ortak yapılmava calışılmış. TMO, yüzde 45'lik hısse karşjığı olarak 30 bin ton ekmeklik buğdav odevecekmiş. O günku fıvatlara gore, bu buğdav ın bedeiı 2.8 milyar lıra olarak belırienmış. Bu bedelın Beslen'e verilmesı halinde ortaklık tahak- kuk edecekmiş. Beslen, bu buğdayı talep et- miş. Bu arada Necmettın Cev hen (donemin Tanm ve Koyişleri Bakanı) bir soruşturma başlatmış, olay Teftis Kuruiu'na inrikal et- miş. Cev heri, Beslen'e, soruşturma sona er- meden ortaklık bedelinin odenmeyeceğini Oetmiş. Beslen, TMO'ya dava açnuş. Ancak dava dilekçesinde, daha once yapılan ortak- lık protokolunu değil, tesis bedellerinin TMO tarafından dus.uk gostenJdiği gerek- çe gösterilmiş ve TMO'dan 120 milyar lira talep edilmiş. Ben, dosyayı gorevt başladık- tan sonra gordüm ve bu olaylan oğrendim." 4 Si>asi suçlular var1 Beslen AŞ ıle TMO arasındakı kuşkulu ılışkılerıçın "Siyasisuçlularvar''dıyen Tu- ran, şöyle devam ettı "Beslcn'le TMO arasında yapılan proto- kole Besien'in temsikisi olarak ünza koyan Mahmut Uslu diye bir adam var. Ama T\fO'da L'slu'nun Beslen "i tcmsil ettiğine ilişkin yetki belgesi yok. bulunamryor. Yetki belgesi bulunabilse, Beslen, TMO'dan sade- ce 2.8 milyar lira talep edebilecek, 120 mil- yar lira isteyemeyecek. Bu arada Cadan- tep'tekimahkcme.TMO'yu, Beslen'e 81 bin ton buğday odemeye mahkûm efti. Bu ka- rar temyiz edildi, bir kez daha yargılama ya- pıldı. şimdi 3. ktv yargıJama vapılıyor, dava hâlâ suruyor. Beslen. TMO bu vetki belge- sını bulamazsa. davav ı kazanır ve mahkeme karanyla Ofis'e gelıp makamalık buğday v- nız varsa onu, ekmeklik buğdaymız varsa onu, onu bulamazsa paranı/ı goturur. Bes- len davası sonuçlanmadan onlara buğday getirdiğimiz ıddıalan gulunçtur. TVIO'nun deposunda makarnaük buğday bulunmaz- sa adama ne vereceksiniz? Vslında, Beslen AŞ olayında siyasi suçlular var. Neden Bes- len'e ortak olunmaya çalışılıyor? Ne gazete- ye ilan veriliyor ne dediğer nrmalardan tek- lifalmıyor." Turan, buğday alımı ve dığer konularda kendısıne yöneltılen usulsuzluk ıddıalan- nın Başbakanlık Teftış Kurulu'nca hâlâ ın- celendığını, ancak kendısıne bu konuda hıç soru sorulmadığını sözlenne ekledı Yılmaz Güney'in filmleri yok edildi • Baştarafi 1. Sayfada ce, 1 Ordu Sıkıyonetım Ko- mutanlığı, Başbakanlık, Içış- len Bakanhğı, Kultur Ba- kanhğı, Genelkurmay Baş- kanlığı ve Mıllı Savunma Bakanlığı'na(MSB) başvur- duk Başbakanlığın dışında bu başvurulara kımse yanıt vermedı Yanıtta da "Gerek- ti yerlere bfldÛTİnuştir" den- dı Uzun ız surecınde filmle- nn sorumluluğunun MSB'de olduğu anlasıldı MSB aley- hıne dava açtık Dava açma suresı gecıktığı gerekçesıyle reddedıldık Şımdı Danış- tay'a başvurduk -Kayıpfilmlergerçekten de MSB'de mi? - MSB aleyhıne açılan da- vada, bakanlık. fılmlenn ken- dılennde olup olmadıgı konu- sunda bır göruş bıldırmedı Bızım. "Fifanlerivennezseniz tazminada yûkümlusfinüz" dıye talebımız var 12 yıldır surdürdüğûmüz mücadeleye güvenerek, filmlenn MlT ar- şrvınde olduğunu söyleyebılı- nm Yakıldığı ıddıa edılen Yorgun Savaşcı filmı de MlT'ın kasasmdan çıktı - Filmierin ortaya çıkanl- mamasının nedeni ne olabi- lir? - Bu konu kımseye pnm geurmedığı ıçın elınden tutul- muyor Bızım sesımız o ka- dar guçlü degıl Kıme, ne za- man ve nasıl başvuracağımız konusunda bır ız yok kı Ben, yalnızca sılsıle yolunu bul- mak ıçın 5 yılımı verdım - Sizinle biriikte başka fîr- malar da toplanlan filmleri arama yanşına gırdiler. On- lar yanştan çekildıler mi? -Çekılmedıler O donemde Yılmaz Güney filmlennın mulki haklannı ellennde bu- lunduranlann büyük bır bö- lümü bu meslekten aynldı, ya vefat ettı ya da bu sorun vâ- nslenne kaldı Çünkü, topla- tılan fılmlenn çoğunlugu sı- yah-beyaz dönemıne rastlı- yor 12 Eylül dönemınde devle- tın çağnsma uymayanlar ol- du FatoşGüney.eşının 17fıl- mını yurtdışına çıkardı Bazı arkadaşlanmız da uyanlara ragmen teslım etmedı Aynca bu arayış çok masraflı Once- lıkle avukatlara odedığımız mıktarlar çok yuksek Buna dayanmak çok zor - Teslim ermeseydınız bu- gün ticari yönden ka/ançlı ol- maz mıydinız? - Bu "doğru Devlet ıyı va- tandaşı cezalandınp körû va- tandaşını ödüllendırdı Bırey- sel olarak \atandaşlık gorev ı- mı yapma zorunluluğunu duyduğum ıçın bu ışı sürdü- rüyorum Devleti cezalandır- mak ya da ona karşı çıkmak gıbı bır amacım yok Devle- tin de hata yapabıleceğını ve bunu da tazmın etmesı gerek- tığını ve bu konuda hoşgönl- lü olması gerektıgme ınandı- gun ıçın bu arayışı sürdürüyo- rum Yanı sıra devletin kusur- larının açığa vurulduğu ya tartışıldığı bır dönem geçın- yoruz Devlet ıtırafta bulun- malı, bunu yapmazsa vatan- daş devletin kendısıne yaptı- ğı hatalan hep sındırmeye ça- lışırsa devlete olan güvenını yıtınr Yanı halkının malını ıs- hsmaredeceğı kımsenm aklı- na gelmez Gelmemelı - Rbnlennmn uygun koşut- larda korunduğunu duşûnü- yor musunuz? - Devlet Gûvenlık Mahke- mesı (DGM) yıllar önce 'De- miryol' adlı filmımı toplattır- dı 3 5 yıl sonra davayı kazan- dık ve fılm uzennde yasağı kaldırdık Ancak, saklandığı yer o kadar kotuydü kı topla- nan vıdeo kasetler kulianıl- maz hale gelmıştı Davayı kazanmak her za- man filmlen kazanmak anla- mına gelmıvor Eğer saklan- dığı yerde bunlar belırlı bır bakım altında tutulmadıysa ladesı sorunu çozmez Ne olursa olsun devletin filmlen çıkarmaması, sırtında bır kambur daha demektır Çıka- rarak doğru korunmamışlığın telafısını yapması daha kolay Aynı donemde yazar Hasmet Zcybek'm 5 bın kıtabı topla- tılmıştı, su ıcerısınde çurük olarak gen venldı - Devletzaran karşüadı mı? -Karşılamadı Kjtaplanm- zıgenalındedı Devletleıhş- kılen duzenlemek bır haylı uzun soluklu ve zamanlı bır - Kayıplar arasında hiç sey- redtlmeyen Yılmaz Gunev fımlen var mı? - Guney'ın odönemde yak- laşık UOfılmı, bızdendelS fılm toplatıldı Fılmlenn on- jınal kayıtlannı teslım ettığı- mız ıçın kopyalan yok Kısaca, Yılmaz Güney ın 80 ın uzennde fılmının asıl kay ıtlan yok, bunlar da hıç ız- lenmedı Eldeolanlartelevız- yon teknığıne uygun degı! Halen gostenmde olan ya- pıtlaro donem teslım edılme- yerek saklananlar Bunlann sayılan da 30 ıle 40 arasında Hıç bılınmeyen yapıtlan ara- sında 'fnce CumaM' Cahide Sonku ıle oynadığı 'Korku- suzlar' var tranlılarla ortak vapılan, belkı sanatsal değen za\ıf'Yedi Belalılar' var Bu fılm, bölgede banşı tıearı alışvenşı ve kultur muzıgını ıçeren bır yapımdı Simitis, Fransa'dan destek bulamadı • Baştarafi 1. Sayfada kıye'de yeni hukumet lcurulduktan «onra Chırac'ın Ankara ıle temasa geçeceğını belırttı ve Fransa Devlet Başkanf nın Turkıye'ye yardımdan yana olduğunu soyledı Sımıtıs, "Türkrye, Lahej Uhıslara- rasıAdalet DKanı'naghtikten sonra Yu- nanistan'ın Ankara ile banşçı vt dosta- ncflişkflerehazır olduğunu" da soyle- dı Bu arada, basın toplantısı sırasında salt Kardak kayalıklanna ılışkın soru- lar yönelten Yunan gazetecıler, sorula- nndaa Türtdye'ninyayıhnaalıgı''n] sav- ladılar Bır soruya yanıt olarak, Başba- kan Sımıtıs. Chırac'la "Kıbnskonusu- mı göriışmcdigini" belırterek Türkı- ye'nın Lahey Uluslararası Adalet Dıv a- nı'na gıtmesı gereknğını söyledı Gö- ruşmede Pans'rn, Atına'ya "Ankara ile arandaki sorunlan banşçıl bir biçimde vç diyaJogla çoz" uyansmda bulunduğu öğrenıldı Görüşme ıle ılgılı olarak AA muha- bınnın sorulannı yanıtlayan Erysee Sa- rayı'nda gorevlı üst düzey bır yetkılı, Chırac'ın, görüşme sırasında Turkıye ve Avrupa Bırlığı arasında ımzalanan gümruk bırlığı anlaşmasına verdığı önemı bu- kez daha vurguladığını belırt- tı Fransız yetkılı, Chırac'ın, Atına'ya. gumrük bırlığı konusundazorluk çıkar- maması ve genlımı tırmandırmaması ıçın de uyanda bulunduğunu bıldırdı Sımıtıs, dün öğleden sonra Yunan ga- zetecılere yaptığı açıklamada, Türkı- ye'nın GB anlasması ıle ılgılı şartlara uymadığını ıddıa ederek "Bazı şarfiar- la yapılmış bir anlaşma mevcuttur. An- cak. Turkıye bu şartiara uymamıştır. Bu anlaşmanın uygulanmasında Uerie- me olamaz" dedı Sımıtıs, malı yardı- mın engellenmesı ıçın ellennden gelen her şeyı yapacaklannı söyledı Bu ara- da btr açıklama yapan Yunanıstan Dı- şışlen Bakanı Teodoros PStngalos, daha önce Yunan makamlanndan yapılan açıklamalann aksıne konunun pazarte- sı gunü yapılacak AB Bakanlar Kuru- lu toplantısında gundeme getınlmeye- ceğını bıldırdı Pangalos. bunun gerek- çesını "toplanbnın gundeminı değiştir- memek" olarak açıkladı Ankara'dan (liploıııatik misillenıe ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Turkıye, Yunanıstan'ın Avrupa Bırlığı nezdındekı gışımlennın ardından dıplomatık temaslannı hızlandırdı Turk Dışışlen Bakanlığı'nın, dun temas kurduğu ABlden, geltnen son nokta konusunda bılgı ıstedığı, Başbakan Tansu Çiller'ın de Italya'yı zıyaret edeceğı bıldınldı Dıploması uzrnanlan, Atına Buyukelçısı Cmit Pamir'ın "istişare" amacıyla çağnlmasını Yunanıstan'a venlen bır uyan olarak nıtelendırdıler Bır suredır Atına'da bulunan Ankara Buyukelçısı Dimitrios Nezeritis'ın pazartesı gunu görevıne başlayacağı öğrenıldı Cumhuriyet'e bılgı veren dıplomatık kaynaklar, Yunanıstan'ın Turkıye aleyhıne gozu kara gınşımlenne hız verdığını anımsatarak, Atına'nın Ankara ıle ılgılı polıtıkasının ozetle şu ıkı noktadan oluştuğunu behrttıler - Türkiye-AvTupa Uişkilerine bir mesafe kovmak. Türkrye'yi Avrupa'dan uzaklaştırinak. - Avrupa Bırlığı (AB) gıbı bağlı olduğu kuruluşlan arkasına alarak Turkıye'nın çıkarlanna zarar getırmek Ankara, dun temas kurduğu Avrupa Bırlığı ne, Yunanıstan hukumetıyle yapılan goruşmelenn ardından geîınen son noktayı sordu Turk Dışışlen Bakanhğı yetkılılennın. AB'nın Turkıye'ye karşı yukumluluklennı de anımsattıklan belırtıldı Başbakan Çiller'ın de Atına'nın Ankara-AB ılışkılenne sekte vurmak ıçın başlattığı gınşımlenn ardından. 26 şubat pazartesı gunu AB Donem Başkanı Italya'ya zıyarette buiunacağı bıldınldı Çıller'm, 27 şubat salı gunu Roma'da Başbakan Lamberto Dini ıle goruştukten sonra. aynı gun Ankara'ya doneceğı belırtıldı OLAYLARIN ÂRDMDAKÎ GERÇEK I Baştarafi 1. Sayfada durumu anlatma amacına yonelıktı Ikı ulke yonetıcılerının Turkıye-Yunanıstan ılışkı- lerı/le ılgılı demeçlen, ge- % leceğe ılışkın umutlu ol- mayı guçleştınyor Karşı- lıklı demeçler daha çok "a/ffa kalınmayacağı", "hesabının sorulacağı" mesajlannı ıçenyor Bu tur gergınlıkler, so- runlan çozmek bır yana, tarafları daha da katılaştı- rıyor Buyukelçımız Pa- mır'ı "ıstışare" ıçın Anka- ra'ya çağırdığımız halde, Yunan basınının, "Turkıye buyukelçısını çektı" de- ğerlendırmelerı yapması, karşılıklı guvensızlığın de bıryansınıası Ikı ulke yonetımlerı ara- sındakı "buzlaşan" gu- vensızlık duvarı çozulup erıtılmedıkçe, Ege'de ba- nş ıçın lyımser olmak guç gorunuyor ••• Deve güreşi krizi Ekonomi Servisi- Yuna- nıstan, şımdı de de\e gu- reşlen yuzunden Türkıye'yı protesto edıyor 20 şubat ta- nhlı Guardian gazetesının habenne gore, Yunanıstan Kultur Bakanı Stavros Be- nos, ılgılı kurumlara, Efes harabelennde dev e gurcşle- n duzenlenmesıne ızın ve- rılmesını protesto eden mektuplar gonderdı Habe- re gore. Kultur Bakanı Be- nos, "UNESCO'nun koru- ması altındaki tarihi alanla- ra memeli hav\anların so- kulması, tarihin ayaklar al- tına alınması ve uiuslarara- sı kulturel mirasın hi<,e sayıl- ması dcmcktir" şeklınde konuştu Habere gore Kultur Ba- kanhğı yctkılılen, Turkı- ve'nın bu karannı. Kardak knzınden sonra yaşanan ge- nlımı tırmandırmaya yone- lık bılınçlı bır "provokas- yon" olarak tanımladılar Haberde bır bakanlık soz tusunun "Ege'de yaşanan son olaylardan sonra alınan bu karar, Yunanistan-Tur- kiye ilişkilerini daha da ko- tulestirecektir'' şeklınde ko- nuş'uğu belırtıldı 'Yunanistan şantaj yapıyor' PARİS (Cumhuriyet) - Fransa nın onde gelen gaze- telennden Le Fıgaro, dunku sayısında, Avrupa Bırlığı (AB) çerçevesınde \ unanıs- tan'ın Purkıye'ye "şantaj yaptığuıı" ıfade ettı Bruksel çıkışlı bır haber- yoruma "Tıirkiye'ye karşı Yunan şantajı" başlığını atan sağ eğılımlı gazete, Atına nın "I5'lerin Anka- ra'ya yardımını bloke ettiği- ne" ışaret ederek "öteki partnerlerin ofkesi"ne dık- kat çektı Onumuzdekı pazartesı gunu duzenlenecek dışışle- n bakanlan toplantısının "sallanacağınr bır Av rupa- lı dıplomata atfen belırten Le Fıgaro Turkıye ıle olan anlaşmazlığı nedenıyle Yu- nanıstan'ın "memnuniyet- sizliğini vurgulamak" uze- re, bu yıl Ankara'ya venl- mesı gereken 375 mılyon E- CU'yuengelledığmı kayde- dıyor Haber-vorumda soz konusu I5"lenn "ozel eyte- mPnın daha once kabul edıldığını fakat Yunan Dı- şışlen Bakanı Teodoros Pangalos'un ılgılı dosyayı, bakanlann ımzasına gerek- lı olmayan "A maddeleri" lıstesınden çıkartmayı ba- şardığı kaydedılıyor Le Fıgaro. Kıbns Rum yonetımının Avrupa Bırlı- ğı'ne (AB) tam uye olması hakkında venlmış sozun bır an once gerçekleşmesı ıçın Yunanıstan'ın durmadan baskı yaptığına da dıkkat çekıyor Yme"birdiplomat"ada yanarak, yorumda onu- muzdekı bakanlar toplantı- sında "AB dönem başkanı İtalya'nın dışında, Yunanis- tan'ın. herkesin karşısuıda tek başına kalacağı** goru- şüne yervenlıyor Aynı zamanda Yunanıs- tan'ın kendısını "rahatsn" bır durumda bulacağı kanı- sındakı sag eğılımlı Fransız gazetesı, Atına'nın "aradı- ğuıuı tam tersini buldu- ğu"na dıkkat çektı