Katalog

SAYFA CUMHURİYET 26MART1995PAZAR 10 PAZAR \AZILARI Dünya İsveç'e geldiSTOCKHOLM GÜRHAN UÇKAN Taksim'deki Çiçek Bar'da tsveç'in en büyûk ozanlanndan Gunnar Ekelöy'ün büstünü ilk kez görenler şaşınyorlardır; aynen o büstün oradaki varlığinı burada duyan Isveçliler gibi. Ekelöy, kabuğunu kırarak dünyayı görmek isteyen, yollara düşen fsveclilerin ne ilki ne de sonuncusu. Bu halk. bir yandan kuzeydeki köşesine, 'ufkun çam ağaçlarryla çizüdiği' yurduna kapanırken. öte yandan da dış dünyayı merak etmeden, kapı aralığrndan gözlemeden yapamamış. Avrupa Birligi'ne girerek dış dünyaya yüksek duvarlarla kapatılan dukalığa üye olduktan sonra da aynı merak sürüyor. Şimdi gündemdeki konu. Islam. Teslime Nesrin. Aziz Nesin, Salman Rüşdü derken, Cezayir'de kan gövdeyi götürûrken lsveç'te dc Jslam gözle görülür hale geldi. SokakJarda. metroda, otobüslerde şu görûntû günlük yaşama girdi: Gıcır gıcır takım elbiseli. çember sakallı beyler ve oniann bir ikı adım gerisınden yürüyen, saçlan sıkı sıkıya örtüiü kadınlar ve saçlan aynı özenle gizlenen küçücük kız çocuklan. Aynca Malmö'deki caminin kundaklanması, yeniden yapılması, Stockholm'de iki ayn caminin olup olmaması konusunun tartışılması -ikisi de olacak- bu konuyu canlı tuttu. Cami konusundaki tartışmalarda. yabancılarla ilgili çok şeye ikircikli bakan görüşle, kişinin inanç özgürlüğünü savunan görüş karşı karşıya gelmişti. Cezayir'de saçını örtmediği için şenatçılar tarafından okul arkadaşlannın gözleri önünde boğazı kesilerek öldürülen 14 yaşındaki kızın haben gazetelerde iki satırla yayımlandığı sıralarda. tsveç'in en büyük sabah gazetesi Dagens Nyheter, tslam üzerine'Peygamber'in Avrupa'sında' başlıklı yazı dizisini sürdürüyordu. 22 mart günü yayımlanan bir kamuoyu yoklaması sonuçlanna göre Isveçlilerin % 55'i. 'tslam'uı Isveç tipi bir demokrasiyle bağdaşma>-acagına 1 ınanıvordu Ne var ki soruşturmaya yanıt veren kişilerin yüzde 63'ü 'İsveç'te yaşayan Müslüman kadınJann ve kız çocuklannın okulda ve işyerinde saçuıı örtmesine" karşı değillerdi... Bu soruya yanıt verenlerin, hiçbir seçeneği olmayan 10-12 yaslanndaki kız çocuklannı, 'böyle geüp böyle giden' kadınlan birey olarak görmedikleri ortada. Parlamentosunun yüzde 41 'i, kabinesinin yansı kadınlardan oluşan bu ülkede kalıcı olarak bulunan göçmen kadınlar. belli ki kadın olarak görülmüyorlar. Az gelişmiş ülkelere yardım bakımından dünyada Norveç'ten sonra ikinci gelen Isveç, dünyanın kendisine geldiği günümüzde kavramlan yerli yerine oturtmakta güçlük çekiyor. Dernek eski komünistsiniz! Vah vah! Soyu tükenmekte olanlardan, müzeliklerdensiniz demek! Yıllannıza acımadınız ve komünizmi kurmak için ömrûnüzü harcadınız ha? Yazık! Ne gecti elinize? Sosyalizmi kuramadınız. Toplumu değiştiremediniz. Doğru dürüst bir parti oluşturamadınız. Parlamentoya, toplumsal örgûtlere, medyaya ağırlığınızı koyamadıruz. Size gönül veren insaniara bir sey veremediniz. Çektiginız sıkıntılann haddi hesabı olmadı. Yıllarca askerden. polisten kaçtınız. Hapislere dûştünüz. Canınız yandı. Yaşamın nimetlerinden yararlanamadınız. Sizi sevenlere acı verdiniz. Ya iş güç? Bir baltaya sap olabildiniz mi 0 Ne gezer! Sizin yeteneklerinize sahip olmayan tanıdıklannız bakın, nerelere geldiler; ne mevkileri işgal ediyorlar ve ne paralar kazanıyorlar! Siz bu yaşınızda hâlâ meteliğe kurşun atıyorsunuz. Yaşamınızın özeti. tek sözcükle, başansızlıktır! Başansız insanların kaderi ihanetlerle doludur. Kimse onlan aniamak istemez. Boi bol terk edilirler. Yalnız kalırlar. Zaten savunduğunuz düzenin dünya üzerindeki temsilcileri de tuzla buz olmadı mı? Dünyada da, burada da çil yavrusu gibi dağılmadınız mı? Bitti! Perde kapandı! Sizin MOSKOVA HAKAN AKSAY konuştuğunuz, hava attığınız, çevrenize heyecan verdiğiniz dönem tamamlandı. Yenildiniz! Şimdi bir kenarda sessizce oturarak faturalannızı çıkann. Geçmişten dersler alın. Herkes gibi işinizi. eşınizi, nasıl para kazanacağınızı düşünün. Dua edin ki, sizin yıllarca yıkmak istediğiniz düzen. hâlâ ekmek kapılanıuzı kapamadı. Ve artık ideolojik söylemlerden kaçının. Gerekmedikçe gençlik yıllannızdan söz etmeyin kimseye. Ya da hiç olmazsa çıkardığmız dersleri anlatın. Doğru yola nasıl geldiğinizi açıklaym. Çağdas. olun' artık. Teknolojik devrimin açtığı dönemı tanıym. Sınıf kavgasmın falan lafını edip de kimseyi birbirine düşürmeye de çahşmayın. Aklınızı kullanın. Liberalizmi tanımaya, onun sunduğu firsatlardan yararlanmaya çalışın. Unutmayuı: Şimdi sız herkesten daha gayretli ve dikkath olmalısınız. Yirirdiğiniz yıllan geri getiremezsiniz. Hiç olmazsa kalan zamanı değerlendırin. Normal insan olun! Geçmişinizden sıynlın. Bir zamanlar kaçakçıhk, üçkâğıtçılık, fahişelik yapmış insanlan bile bağnna basmıştır bu toplum. Eski komünıstlere de kucak açar yeniden. Yeter ki akıllanın. Uğradığınız bozgunu kabullenin. Ve artık başıruzı da biraz ındınn bakalım! Eski komünistin yanıtı: Ûğütleriniz ve benzetmeleriniz için size minnettanm. Yenildigimı kabul ediyorum. Sanınm oldukça uzun bir süre sizin şarkılannız çalınacak. Adaletli bir yaşam istemek gibi, kökü binyıllara dayanan bir amaç peşinden koşmuş olduğum için başımı asla öne eğmeyeceğim. Ama daha yenilgiden gerekli dersleri çıkaramadığım için omuzlanm biraz ağır gelecek. Ne mi yapacağım? Size bir müjdem var: Artık devrim yapmaktan vazgeçtim! Yapacağım tek şey. sizin rezilliklerinizle, namussuzluklannızla mücadele etmek olacak. Tek tek her birinizle uğraşacağım. Belki devTan sizin olacak ve benim gücüm de onu değiştirmeye yetmeyecek. Ama bileceksıniz kı, sırtıruzı yere getirmeye gücü yetmese bile, sizi her zaman huzursuz edecek. sınırsız hırslannızı dizginleyecek 'cansıtacı' bırileri var. Ben yaşadıkça siz rahat edemeveceksinız! Eski dostların yeni hayatı Denver Hayvanat Bahçesi'ndeki yeni yerierine taşınan 4ayhk Klondike ve 15 aylık Snow yerierine alışıp oyun oynamaya başlamışlar bile. YavTu Kutup ayüannın herbiri şimdiden 30kilonun üstünde geüyorfar. Eski düşmanlar artık dost olduLONDRA ED!P EMÜL ÖYMEN Türkiye'de de iyi tanınan bir örgüt IRA. Kuzey Irlanda'nın Irlanda Cumhuriyeti ile birleşmesi amacıyla şiddet eylemlerine giriştiğini bilmeyen artık herhalde kalmadı. Bu örgütün bir de yasal siyasi partisi var: Sinn Fan... Hükümetin, bakan yardımcısı düzeyinde bir yetkilısi, bu parti ile ilk kez geçen gün konuştu. Bu. ilerde Sinn Fein liden Geny Adams ile Başbakan John Majorın bir araya gelip el sıkışacaklan günün çok da uzak olmadığını gösteriyor. Çünkii Kuzey Jrlanda'da barış artık doğdu. Neredeyse 30 yıla yakındır durmadan savaşanlar artık bıktı. Lübnan'daki kronik iç savaş nasıl sona erdiyse, Kuzey Irlanda da banşa öyle yürüyor. Ve kamu yaranna yayın yapmakla yükümlü BBC'nin, 25 yıl boyunca IRA'cılara terörist' demeyip. sadece 'milftan, üye, gerilla' gibi daha yansız sözcükler kullanmakla ne kadar hayırlı bir iş yaptığı bir kez daha anlaşıldı. Çünkü geleneksel düşman, artık dost olacak. Terörist denilenlere artık bu terim kullanılamayacak. Çünkü 'bötücü terör örgûtü' IRA, artık Kuzey Irlanda'nın geleceğine ilişkin fıkri sorulan, siyasi partisi aracıhğıyla fikrini hükümete ileten bir konuma geldi. BBC, IRA'yı geçmişte de yerin dibine batırmazdı. Ne olmuşsa ondan söz ederdi. Şimdi de banş sürecinin heyecanlı aşamalannda bile bu yansız tutumunda ısrarlı. Çünkü BBC'ye göre 'terörist' siyasi bir tenmdir. Ama gerilla, militan ya da 'IRA üyesi', yansız tenmlerdir. Sadece tek başına BBC de değıl, bu yansız tutumu takınan diğer medya kuruluşlan da şimdi haklı çıkıyorlar. Olaylan yan tutmadan. olduğu gibi. duygusallaşmadan. gaza gelmeden, gaza getirmeden nasıl olmuşsa öyle anlatmayı uygun gören gerçek haberciler, eski düşman. yeni 'müstakbd dost IRA' ve partisi Sinn Fein'e karşı hala yansızlar. Çünkü bir kısım medya için önemlı olan 'haber'. Haber ise yansız olmak zorundadır. Okullarda böyle öğretilir. Ama Türkiye'de uygulanmaz. Kuzey trlanda'da yaşananlar. ve Ingiltere'de hepsi değil elbet ama bir kısım medyanın tutumu. akla Türk medyasındaki çoğunluğun tutumunu getiriyor: Bir gün göklere çıkardıgını yerin dibine batırmak, ya da tam tersini yapmak. onu bunu şakşaklamak, çıkar ve beklentiler uğruna haberleri çarpıtmak. göz boyamak. kamuoyunu aldatmak, olmayanı var olanı yok göstermek, bazı haberlerin üzerine hiç mi hiç gitmemek. yok saymak, yargıstz infaza taraf olmak. yargısız - infazcı tetikçi ve katillerle aynı safa düşmek, duygu ve inanç sömürüsü yapmak, ve başkalan... Türk medyasının bir kısım yöneticilerinin otunjp bütün 'manipülasyonian' üzerinde düşünmeleri için önlerinde süre • kısalıyor. Yansızlığı renksizlik sananlann, onlara hızla okur ve izleyici kaybettirecegi günleruzak değil. B Ü Y Ü K İ N D İ R İ M D E V A M E D İ Y O R 4.794.OOOUıS A B İ T F İ Y A T G A R A N T İ L İ F İ Y A T L İ S T E S İ D İ R TOFAS 1711 nmı 4 B 1 ÎI^ 3 23 Î35000 S2.9tt.000 9 687000 6^315 000 138 610000 44856000 I 90 95*000 7X409000 47 l<9 300 33,778000 6notrsıaaooo jijoaooo 39 913 000 I 26 054.000 56.026 000 I 14.015.000 4232^000 | 2763i 000 2B026000 1İ857000 54.674.000 42 954.000 i i 309 000 »965 000 27351 000 15475000 000 42-406.000 49027CC0 '156.436000i 51 19B00C , 31 21B000 } 17663000 25O79O00 89.895000! 59.271 000 4İJ64.000 33606.000 26027000 I 86.38*000 69720000<479000o|y23i00023î84000 17,500000 15Q.X?S000 ıu 10MBİI 14WBfI 18HBH 2İNBİT 29«aOOO 23 196000 19 696 000 J6745000 155980O0 13013000 1Û9530OC 7İ25-0OOI 6060000 3176600C 2*402-000 20888000 177SO000 9I500C 165İ20O0 I 1380200011 563000 21387J300 BO6»3OC I 6C7000 508X000 24 009000 I 20 36*000 I 10.000 '3 470000 11365.000 11 336-000 7^92000 6.272.000 * 961000 35.38*000 27İ0İ000123 267000 19805000 2**11 000 16*26000 15 37*000 12890000 12939000 9007000 *8A26000 296^003 | 5000 12289000 8^55000 '0087000 iCBliJOC 5*070000 3902*000 X222000 25660000 2180000 80M0O0OI 51999000 3394*000[26922.000 20 321000 16956000 1*205000 57*73*000 56*65000ı 3**2^000 | 19*80 000 1*^70000 32.479000. 16*19O00İ 76 759000 AO 303000 435220OO 111672000,90 291000 5799300C 37856 000 30025000 X 6 90001109751 000 72-362000 566*9000 *1 029OOC , 31 775000 2697BOO0 2296*OX 19*87*000 62973000 36397000 21725000 I5915J00 11079000 880S000 6.96SJ00 7159000ı 5663,000 22.098000! 18 8D9O00 6799-000 5.37B.000 9 93*000 7 895 000 6-2*5000 33706000 28618000 22643000 18910000 |105*6*000| 85 120000. 5*671 000 135.688000 ,28 305000,21365-000 17827 000 .4 93İ.OO0 .'181712001)1 59366.000 36 196000 | 20*81000 ı 15003000 I 10 44*000 8X1000 65640OO RENAULT "i'm 6HBJT 8 11,10 mar u nm 18 man 24 «ar 22177000) 79*91000 52 4 ı 000 41 rŞOOO 1 29 7'.7 QQQ|23 0-5OOC • 9 S*C XX), 16 633 000 76 386000 1 6 1 631 XO 35 598 000! 25 648 0O0 20 501 000 ı5 474 000 12 V12 000İ10 817 000 | 133JMO0OO 42998 000 26 218000| 1*83*000 10867000. 7365000ı 6012000 4736000 89 455.00» 58 9e 1 000 46 336 000 33 4*2 000125 89Ç O00 21 989 000 <937moo|44561 000129088 000 a c ı o o o l 7414000 1 4 5 » 000: 48.38810110 29 504 OOoTl 6 693 OOO 12 229 OOO 8 513 000 6 766 000 5 352000 2*352.000 87288400 Fuaı 83879000i 67699000 43 482 000,28 384 000, 225'2OO0 I46.H200O »7 216.000 2B26OOOOİ 36A43 000 131344.000 86 599000 126.214,000101467000 •O2B800Oİİ5İ 163000 149103 OOCh 120 340 000 259727000- 83930000 57 552 OOO! 45 2 U 000 32 632 000 28 789 00& 16 289 000 1 1 932 OOC 8 307 000' 6 50 459000 33.938000 26 125 000; 19719 000 16 *53 000[13 7&4 000 2 000|21 457 Opo'lS 264 000 12 173 000 16992000,14 178000,ü 878 000 37868000 29327O0O:24 9 189030001 .3847000 9 640 000. 76620001 6 060 000 66 033 OOO1 49 101 000 3fl 027 000 32 286 000 [27 452 000 65 428 000 42 709 000 33 874 000 25 569 000 2' 334 000 ı» 7 B74 000 219857000' 7T 046000t*3 320000 24 510 000, 17 955 000 12 499 000 9 9JA000 7 858 000 102 304,000i80 371 000, 580060001 44 923 000 38'41 000 32 466 000 77 293 300,50 454 000, 40017 000] 30 205 000 25 203 000 7 115 000 9 867 000 62 744,000 116402.000 a 60 341 Q00| 39 389 000 j 39 952 OOOJ 22 604.000 51 176 OO&28 955000 21 211 OQ0 14 766X0 1 73ö 000 9 283 000 45 284 000 35 071 000129 776 000 25 346 000 31 241 000J23Sai OOûh9676000[t6 4B4 000 16.559 OOOj 11 528 OOO) 9 İ62OOOİ 7 247 000 Ç O K K I S A B İ R S Ü R E İ Ç İ N / E f K yoguntalebikarşılamalc için, büyük indirimiede dev lofaj-Renoult lcampanyasını sördöröyor. / Ohmobil sahibi yaptığı Itişi sayısı 50.000'E DOĞRU hda yaüaşırken, her Brlü fedddığa Idanan E W, bu kofnponyayi da indirimli fiydarlo sizlere sunma itaran aldı. Çünlcü JET RH, sizleri muüa otomobil scfıtbi yopmoya brorlı. / Siz değerii dosJİonna, böyiesine büyütc ovantajlaHa Itazandrmoyı ile edinen JET M, 22 bmpanyayo gösterdiğtniz yogun ıigryeteşelclcürededcer, sizlere 23. lcamponyodo bir jest dahc yapıyor ve fırsatı yokabnanıza imkan tanıyor. *^ Çoit bso b*r süre için... indinmli fiya^orkı son fırsot... Bu defo koç7nTwym... AÇHCLAMALAR : 1 - Kampanyayakalılma çn sadecepa^nan yatımamzyelerı.d' 2 - Otomobıle aıt lur vergnet ile paka, satılamu kayn ve Hhsıl* masrallan. lesiımaaan ona sfınır 1 - Kımpanya 1 Nısan 1995 gUnO som e-ıîcek *':.c bu sı/re kesınllUe uatılmayacaUır 4- Otomooıllerın tesllmaf wrı yan VB yttı M M L KATTIACAKSIIHZ Ptrşman jfT ptmn jutetefine eaz» vannp : imzalaya&lırsmc JET PA şubdefıntn buLjnmadtfl' t n K)en rnıjracaal edryorsanii peşmalı JET M nın l | f f l l ^ f t l * MlaaMMa f o t M l 222248 numara'ı rıesabma havale edtnu Havale dekontu ve ı teşvuu larmjnu JET M Genel Meıkuı nm • (212) 211 74 4 * nolu laUma geçeüılrr veya < m ile I JET n tm»l BIIMIH DMETIM « Pnmmm ın. |Tt<m ımmm nttııi. POM a3resınfi oönderetjtlırstnız Bu dunjmda sözfeşme ve senetler adresınıze goıdenleceMır 1MS ilk sana Odeme DİAl* MODI1LK İÇİN »UBILtüİMİZOIN >İIOİ A L A • I Lİ« SIMI Z. Adf SoytK^ı . . Ev TBJ 1^ 1o4 Adres Boba od.. [ P«,,notın yan^ı ;ube 15 BANKASI T«ncıh ettıginiz otomobfl R»nkW 1 2 3 Pafinot mılctan ^^^^^^_^____^^^^^^__^_ Talutf »ayıst Bu kampanyoya yvkartda b*Jtrt)Wi hyatlor ve fartiaria korıjmak Ibnh / /1995 ılüı 1» Slk mmn • ^m^ l ^ ^ . <w a«»«* WW'« """" ı w ^ ^ ı » w m ^ ^ U^ş»^» i*»»yi t ı Tlcn«l l«i»«l>|. •«« l i l i H>< 't'tfc .« I1KI I«T'I !«»•• t ı ı . n <• MT'»1*'«» ı 1 İSTMSUL / a ı c i ı i f t k i ı : 0 (212)274 74 44-268 57 51 I ı t ı k i ı : 0 (216) 4 1 ! 61 El {4 haîl laktrkif: 012'2) 571 81 39 - 571 80 99 P t l ı ı t : 01216| 390 72 05 - 354 97 75 » » U R A 0 (312ı 468 05 60- 467 90 34 İ Z I İ R 0 1232) 463 60 00 KOCAEll 0 (262) 324 79 65-322 72 80 M L I I E S İ R . 0 ( 2 6 6 , 243 62 62 l Ö f l F E Z ( l i f k ı ı i r ı ) 0 ( 2 6 6 ı 4 2 2 2 5 GO » 0 * 1 1 » 0 . 3 2 2 , 4 5 7 5 4 7 0 - 4 5 4 12 5 5 J E T P » ' D » 0 R 6 » « I Z » S r O I Û C R E T İ A L I H M A Z / P A Z A R G Ü I L E R İ H İ Z I E T İ N İ Z D E T İ Z / 1 N i s a n S o n G ü n Yunanistan fühuşa karşı savaş açtıDış Haberler Servisi - Atina'nın Viktorya semtinde sayılan 100'ü bulan genelevlere savaş açan kent sakinleri, yetkilileri mevcut yasalann uygulanması sırasında ortaya çıkan aksaklıklann giderilmesi yönünde uyardı. Emekliler. memurlar ve ev kadınlannın başı çektiğı kampanya sırasında, telediye meclisi üyeleri ve parlamenterler arasında taraftar toplama, fiıhuşun en canlı olduğu caddede oturma eylemi yapıp giriş ve çıkışlan durdurma gibi girişimlerde bulunuldu. tki çocuk annesi Loki> ı a Deliyannis, evlerinin ftıhuş yuvası olarak kullanmasına göz yuman.ev sahiplerine ve geçımini seks ticaretinden sağlayan kişilere savaş açtıklannı belirterek. "Artık bu başıboşluğa son verme zamanı geidi. Biz yalnızca mevcut yasalann işlerlik kazanmasuu istiyoruz" diye konuşuyor. Yunanistan'da bir genelev ruhsat aldığı anda yasal statüye kavuşur. llke olarak son derece katı kurallann geçerli olması gereken genelevlerde ne yazık ki bu kurallara uyulmuyor. Yasaya göre her bölgede en fazla 12 genelev bulunması ve her evde 2 fahişenin çalışması, fahişelerin polise kayıtlı olması ve düzenli olarak sağlık kontrolünden geçmeleri gerekmektedir. Kontrotsüz fiıhuş Fuhuş konusunu meclise getiren Sosyalist Parti milletvekili Eleni Anusakis. "1981'deseçim kampanvası sırasında seçmenlere şirin göriinmek için çıkarülan fuhuş yasası artık işlerüğini \itirdi. Önce cezai hükümlerin uygulanması sırasında ortaya çıkan aksakbklann giderilmesi gerekiyor. Ulkede fiıhuş oigusu giderek kontrolden çıkıyor. Son vıllarda Arnavutluk'tan, Romamadan, Bulgaristan'dan ve Rusya'dan gelen fahiseler, yasalan hiçe sayarak Atinayı bir fuhuş >ıı>^sı haüne getirdüer" diyor. Viktorya Caddesi'nin sakinlen, bölgeyi fahişelerden temizlemedikçe savaşı bırakmayacaklannı ileri sürerek, gerekirse okullan devreye sokup boykot yapacaklannı söylüyor. 1987yılmda Atina Belediyesi'nin düzenlediği referandumda, ezıci çoğunluk oyunu genelevlerin kapatılması yönünde kullanmıştı. Ancak böyle bir yaklaşımın anayasaya ters düstüğünü iddıa edenler, referandum sonuçlannın yaşama geçirilmesini engellediler.